۴٬۹۳۳
ویرایش
جز
تمیزکاری
جز (جایگزینی متن - '=پانویس=↵{{پانویس|1}}↵↵[[رده:' به '== پانویس == {{پانویس}} [[رده:') |
جز (تمیزکاری) |
||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
نام این سلسله از «بویه» پدر سه برادری که آن را بنیان گذاشتند گرفته شده است. بویه پسر «فناخسرو» در دیلم با گمنامی و تنگ دستی زندگی می‌کرد. از اینکه عموم تاریخ نویسان نوشته اند که روزیِ او از صید ماهی بوده است، چنین فهمیده می‌شود که مسکن او در ناحیه گیلان فعلی و در یکی از سواحل دریا یا سواحل رودخانه ای بوده است. <ref>. البته عده ای از مورخان این ادعا را رد نموده‌اند و آن را به عنوان ادعایی ساختگی رد می‌کنند (ر. ک تاریخ ایران در قرون نخستین اسلام. برتو(اشپولر)</ref> | نام این سلسله از «بویه» پدر سه برادری که آن را بنیان گذاشتند گرفته شده است. بویه پسر «فناخسرو» در دیلم با گمنامی و تنگ دستی زندگی می‌کرد. از اینکه عموم تاریخ نویسان نوشته اند که روزیِ او از صید ماهی بوده است، چنین فهمیده می‌شود که مسکن او در ناحیه گیلان فعلی و در یکی از سواحل دریا یا سواحل رودخانه ای بوده است. <ref>. البته عده ای از مورخان این ادعا را رد نموده‌اند و آن را به عنوان ادعایی ساختگی رد می‌کنند (ر. ک تاریخ ایران در قرون نخستین اسلام. برتو(اشپولر)</ref> | ||
بویه سه پسر داشت که بعداً هر سه به سلطنت رسیدند. پسر بزرگ «علی» نام داشت، پسر دوم «حسن» و سومی «احمد» | بویه سه پسر داشت که بعداً هر سه به سلطنت رسیدند. پسر بزرگ «علی» نام داشت، پسر دوم «حسن» و سومی «احمد» که بعد ها از طرف [[خلیفه]] آن زمان القاب «معزالدوله»، «عمادالدوله» و «رکن الدوله» به ترتیب به آنها اعطا شد. این سه پسر پس از تحمل سختی های زیاد و با کوشش فراوانی که به کار بردند، به پیشرفت فوق العاده ای نائل شدند و بنا به گفته [[ابن ابی الحدید]] چنان سلطنتی تشکیل دادند که در عظمت و شکوه ضرب المثل بود. | ||
سلطنت آل بویه در زمان عضدالدوله(پسر رکن الدوله) به اوج قدرت و عظمت رسید و از آن پس، روی به انحطاط نهاد. | سلطنت آل بویه در زمان عضدالدوله(پسر رکن الدوله) به اوج قدرت و عظمت رسید و از آن پس، روی به انحطاط نهاد. | ||
| خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
در همین روزها مرداویج از سپردن فرمانروایی به دیلمیان منصرف شد و بلافاصله نامه ای به برادرش «وشمگیر» که والی ری بود، نوشت و از او خواست تا مانع خروج دیلمیان از آن شهر شود و چنانچه برخی از آنان خارج شده‌اند از خروج دیگر افراد آنها جلوگیری کند. | در همین روزها مرداویج از سپردن فرمانروایی به دیلمیان منصرف شد و بلافاصله نامه ای به برادرش «وشمگیر» که والی ری بود، نوشت و از او خواست تا مانع خروج دیلمیان از آن شهر شود و چنانچه برخی از آنان خارج شده‌اند از خروج دیگر افراد آنها جلوگیری کند. | ||
نامه مرداویج ابتدا به دست عمید رسید. <ref>عمید از دوستان علی بن بویه بودر.ک.آل بویه نخستین سلسله قدرتمند شیعی، ص 92</ref> او موضوع نامه را مخفیانه به اطلاع علی رساند. علی با شنیدن این خبر، قبل از اینکه وشمگیر آگاه شود، از ری خارج شده و به سوی ولایت کرج به راه افتاد. | نامه مرداویج ابتدا به دست عمید رسید. <ref>عمید از دوستان علی بن بویه بودر. ک.آل بویه نخستین سلسله قدرتمند شیعی، ص 92</ref> او موضوع نامه را مخفیانه به اطلاع علی رساند. علی با شنیدن این خبر، قبل از اینکه وشمگیر آگاه شود، از ری خارج شده و به سوی ولایت کرج به راه افتاد. | ||
پس از خروج علی، وشمگیر از موضوع نامه ی مرداویج با خبر شده، ولی دیگر دیر شده بود و علی بر سکوی قدرت گام نهاده بود. | پس از خروج علی، وشمگیر از موضوع نامه ی مرداویج با خبر شده، ولی دیگر دیر شده بود و علی بر سکوی قدرت گام نهاده بود. | ||
| خط ۹۷: | خط ۹۷: | ||
# نارضایتی مردم از ظلم و ستم های [[عباسیان]]؛ به گونه‌ای که حتی در آغاز روی کار آمدن آل بویه «خزانه الرؤوس» (محلی که سرهای دریده در آن نگه داری می شد) از سرها انباشته شده بود که علاوه بر سر، دست و پاهای بریده و قطع شده هم نگهداری می شد. | # نارضایتی مردم از ظلم و ستم های [[عباسیان]]؛ به گونه‌ای که حتی در آغاز روی کار آمدن آل بویه «خزانه الرؤوس» (محلی که سرهای دریده در آن نگه داری می شد) از سرها انباشته شده بود که علاوه بر سر، دست و پاهای بریده و قطع شده هم نگهداری می شد. | ||
# | # | ||
# امداد های نجات بخش که در‌این‌باره داستان های زیادی نقل کرده‌اند؛ به عنوان نمونه نقل شده که وقتی علی بن بویه به شیراز آمد، یارانش بر او گرد آمدند و پول خواستند و چنان به وی فشار آوردند که نزدیک بود کارش مختل شود. علی دل مشغول و غمگین در حجره ای به پشت افتاده بود که دید ماری از یک گوشه سقف بیرون خزید و در گوشه ی دیگری فرو شد، از ترس آن که مبادا موقع خواب مار به او آسیبی رساند، به مأموران خود | # امداد های نجات بخش که در‌این‌باره داستان های زیادی نقل کرده‌اند؛ به عنوان نمونه نقل شده که وقتی علی بن بویه به شیراز آمد، یارانش بر او گرد آمدند و پول خواستند و چنان به وی فشار آوردند که نزدیک بود کارش مختل شود. علی دل مشغول و غمگین در حجره ای به پشت افتاده بود که دید ماری از یک گوشه سقف بیرون خزید و در گوشه ی دیگری فرو شد، از ترس آن که مبادا موقع خواب مار به او آسیبی رساند، به مأموران خود دستور داد تا مار را از سقف بیرون بیاورند، معلوم شد که سقف دو لایه است. پس از گشودن غرفه بالا چند صندوق پر از مال یافتند. علی آن اموال را میان لشکریان تقسیم کرد و از سقوط نجات یافت. | ||
# | # | ||
# عامل دیگر پیشرفت علی بن بویه سخاوت و بلند نظری او بود که همگان را تحت تأثیر خویش قرار می داد. <ref> خلاصه ای از مطالب کتب: بحث های مشترک اسلام و ایران، نشریه درسهایی از مکتب اسلام. مقاله: به قدرت رسیدن آل بویه، ص 335 و آل بویه حامیان فرهنگ تشیع، ص 145</ref> | # عامل دیگر پیشرفت علی بن بویه سخاوت و بلند نظری او بود که همگان را تحت تأثیر خویش قرار می داد. <ref> خلاصه ای از مطالب کتب: بحث های مشترک اسلام و ایران، نشریه درسهایی از مکتب اسلام. مقاله: به قدرت رسیدن آل بویه، ص 335 و آل بویه حامیان فرهنگ تشیع، ص 145</ref> | ||
| خط ۱۱۲: | خط ۱۱۲: | ||
تلاش‌های آل بویه در این زمینه نتایجی را به دنبال داشت که برخی از آنها عبارتند از: | تلاش‌های آل بویه در این زمینه نتایجی را به دنبال داشت که برخی از آنها عبارتند از: | ||
# | # | ||
# گفتن «اشهد ان علیاً ولی الله» و | # گفتن «اشهد ان علیاً ولی الله» و «حی علی خیر العمل» در [[اذان]]. <ref>تشیع در عهد آل بویه. نشریه درسهایی از مکتب اسلام، ص24</ref> | ||
# | # | ||
# گفتن شعر در مدح [[ائمه]] خصوصاً در واقعه [[کربلا]] و رسمیت آن از جانب آل بویه. <ref>تشیع در عهد آل بویه. نشریه درسهایی از مکتب اسلام، ص24</ref> | # گفتن شعر در مدح [[ائمه]] خصوصاً در واقعه [[کربلا]] و رسمیت آن از جانب آل بویه. <ref>تشیع در عهد آل بویه. نشریه درسهایی از مکتب اسلام، ص24</ref> | ||
# | # | ||
# رفتن به [[زیارت]] [[ائمه اطهار (ع)]] و حتی توجه به زوار و ساختن استراحتگاه برای زائران. <ref>آل بویه حامیان فرهنگ تشیع 51</ref> | # رفتن به [[زیارت]] [[ائمه اطهار (ع)]] و حتی توجه به زوار و ساختن استراحتگاه برای زائران. <ref>آل بویه حامیان فرهنگ تشیع 51</ref> | ||
# | # | ||
| خط ۱۲۴: | خط ۱۲۴: | ||
آل بویه افزون بر زنده کردن برخی شعائر شیعی، خدمات اجتماعی ارزنده ای نیز برای جامعه اسلامی آن زمان انجام دادند. برخی از آنها عبارتند از: | آل بویه افزون بر زنده کردن برخی شعائر شیعی، خدمات اجتماعی ارزنده ای نیز برای جامعه اسلامی آن زمان انجام دادند. برخی از آنها عبارتند از: | ||
==خدمات امنیتی== | == خدمات امنیتی == | ||
عضدالدوله به عنوان امیر و سرداری توانمند به خوبی می‌دانست که اداره ی یک کشور اسلامی و ایجاد رفاه و آسایش کامل برای مردم، نیازمند برقراری امنیت است. بر این اساس هنگام ورود به بغداد متوجه شد که راهزنان امنیت راههای منتهی به آن شهر را از بین برده اند. از این رو به لشکریان خود مأموریت داد تا دزدان آن مناطق را دستگیر کرده یا از بین بیرند. یکی دیگر از تدابیر امنیتی عضدالدوله گروگان‌گیری سران قبایل غارتگر بود. وی تنی چند از سران قبایل را روانه زندان می‌کرد و هر چند وقت یک بار، گروگان ها را با عده ای دیگر از آنها جایگزین می‌نمود. | عضدالدوله به عنوان امیر و سرداری توانمند به خوبی می‌دانست که اداره ی یک کشور اسلامی و ایجاد رفاه و آسایش کامل برای مردم، نیازمند برقراری امنیت است. بر این اساس هنگام ورود به بغداد متوجه شد که راهزنان امنیت راههای منتهی به آن شهر را از بین برده اند. از این رو به لشکریان خود مأموریت داد تا دزدان آن مناطق را دستگیر کرده یا از بین بیرند. یکی دیگر از تدابیر امنیتی عضدالدوله گروگان‌گیری سران قبایل غارتگر بود. وی تنی چند از سران قبایل را روانه زندان می‌کرد و هر چند وقت یک بار، گروگان ها را با عده ای دیگر از آنها جایگزین می‌نمود. | ||
| خط ۱۳۲: | خط ۱۳۲: | ||
در سایه چنین تدابیری امنیت نسبی در بغداد حکمفرا شد. | در سایه چنین تدابیری امنیت نسبی در بغداد حکمفرا شد. | ||
==خدمات عمرانی و رفاهی== | == خدمات عمرانی و رفاهی == | ||
برخی از خدمات عمرانی و رفاهی آل بویه به ویژه عضدالدوله عبارتند از: | برخی از خدمات عمرانی و رفاهی آل بویه به ویژه عضدالدوله عبارتند از: | ||
| خط ۱۴۴: | خط ۱۴۴: | ||
د. ساختن بیمارستان عضدی در بغداد. عضدالدوله در احداث این بیمارستان تلاش فراوانی کرد و تمام امکانات پزشکی و داروهای مورد نیاز آن بیمارستان را از شهرهای دیگر به بیمارستان بغداد منتقل کرد. | د. ساختن بیمارستان عضدی در بغداد. عضدالدوله در احداث این بیمارستان تلاش فراوانی کرد و تمام امکانات پزشکی و داروهای مورد نیاز آن بیمارستان را از شهرهای دیگر به بیمارستان بغداد منتقل کرد. | ||
هـ.احداث بیمارستان [[اصفهان]]. | هـ. احداث بیمارستان [[اصفهان]]. | ||
و. احداث ساختمانی به نام دار الشفاء یا دار المجانین (تیمارستان) در بغداد. <ref> آل بویه نخستین سلسله قدرتمند شیعی، 127</ref> | و. احداث ساختمانی به نام دار الشفاء یا دار المجانین (تیمارستان) در بغداد. <ref> آل بویه نخستین سلسله قدرتمند شیعی، 127</ref> | ||
==مدیریت تنش‌های مذهبی== | == مدیریت تنش‌های مذهبی == | ||
عضدالدوله با مشاهده فتنه های مداوم میان شیعه و سنی کارهایی در جهت از بین رفتن این تنش‌ها انجام داد. برخی از آن اقدامات عبارتند از: | عضدالدوله با مشاهده فتنه های مداوم میان شیعه و سنی کارهایی در جهت از بین رفتن این تنش‌ها انجام داد. برخی از آن اقدامات عبارتند از: | ||
| خط ۱۶۰: | خط ۱۶۰: | ||
د. معین کردن پیک های خبر رسانی که می بایست اخبار بین شیراز و بغداد را هفت روزه منتقل می‌کردند. <ref>آل بویه حامیان فرهنگ تشیع، ص 60</ref> | د. معین کردن پیک های خبر رسانی که می بایست اخبار بین شیراز و بغداد را هفت روزه منتقل می‌کردند. <ref>آل بویه حامیان فرهنگ تشیع، ص 60</ref> | ||
==خدمات علمی== | == خدمات علمی == | ||
در دولت عضدالدوله اقشار فرهنگی و علمی جایگاهی ممتاز داشتند و به طور کلی دانشمندان ـ به ویژه دانشمندانی که تخصص آنان کاربرد علمی‌داشت ـ مورد تشویق آل بویه قرار می گرفتند. آل بویه وزیرانی همچون ابن الاحمه و صاحب بن عباد دو تن از مشهور ترین دانشمندان علوم عربی (مثل نحو و......) را در خلافت خود داشتند ضمن آنکه گروه برجسته ای از شاعران عرب در دربار آل بویه حضور داشتند. | در دولت عضدالدوله اقشار فرهنگی و علمی جایگاهی ممتاز داشتند و به طور کلی دانشمندان ـ به ویژه دانشمندانی که تخصص آنان کاربرد علمی‌داشت ـ مورد تشویق آل بویه قرار می گرفتند. آل بویه وزیرانی همچون ابن الاحمه و صاحب بن عباد دو تن از مشهور ترین دانشمندان علوم عربی (مثل نحو و......) را در خلافت خود داشتند ضمن آنکه گروه برجسته ای از شاعران عرب در دربار آل بویه حضور داشتند. | ||
مرحوم [[شیخ مفید]] در دولت آل بویه، با عظمت و کرامت بود و عضدالدوله بارها به [[زیارت]] وی رفت و [[شیخ صدوق]] که با دعوت رکن الدوله به [[ری]] آمد. سید رضی ـ یکی از بزرگترین دانشمندان شیعی آن زمان ـ به فرمان بهاءالدوله دیلمی به عنوان نقیب [[علویان]] عراق و قاضی القضاه حکومت آل بویه منصوب شد. همچنین می‌توان از علمای برجسته ای چون [[سید مرتضی]]، [[شیخ طوسی]] و [[ابن جنید اسکافی]] نام برد که | مرحوم [[شیخ مفید]] در دولت آل بویه، با عظمت و کرامت بود و عضدالدوله بارها به [[زیارت]] وی رفت و [[شیخ صدوق]] که با دعوت رکن الدوله به [[ری]] آمد. سید رضی ـ یکی از بزرگترین دانشمندان شیعی آن زمان ـ به فرمان بهاءالدوله دیلمی به عنوان نقیب [[علویان]] عراق و قاضی القضاه حکومت آل بویه منصوب شد. همچنین می‌توان از علمای برجسته ای چون [[سید مرتضی]]، [[شیخ طوسی]] و [[ابن جنید اسکافی]] نام برد که با دولت آل بویه همکاری داشتند. <ref> آل بویه حامیان فرهنگ تشیع، ص 104</ref> | ||
به جز علمای [[علوم دینی]]، استخری جغرافیدان، ابوالوفای بوزجانی ریاضی دان، النسوی که اعداد هندی را رایج کرد، یمانی فخرالدوله یک رصد خانه برای آنان در بغداد بنا نمود و بالاخره پزشکان برجسته ای چون المجوسی مورد حمایت آل بویه بودند. | به جز علمای [[علوم دینی]]، استخری جغرافیدان، ابوالوفای بوزجانی ریاضی دان، النسوی که اعداد هندی را رایج کرد، یمانی فخرالدوله یک رصد خانه برای آنان در بغداد بنا نمود و بالاخره پزشکان برجسته ای چون المجوسی مورد حمایت آل بویه بودند. | ||
| خط ۱۷۶: | خط ۱۷۶: | ||
با گذری کوتاه بر تاریخ آل بویه می‌توان چند عامل را در افول آنها تأثیرگذار دانست: | با گذری کوتاه بر تاریخ آل بویه می‌توان چند عامل را در افول آنها تأثیرگذار دانست: | ||
==اختلافات خانوادگی== | == اختلافات خانوادگی == | ||
از بین رفتن روح اطاعت از پیشگامان و پاره شدن زنجیر های اتحاد میان سران و زمامداران و | از بین رفتن روح اطاعت از پیشگامان و پاره شدن زنجیر های اتحاد میان سران و زمامداران و نابود شدن [[وحدت]] خانوادگی میان دولتمردان مهمترین عامل در زوال آل بویه بود. در سال‌های پایانی دولت عضدالدوله جرقه هایی از این گونه مسایل در میان زمامداران بویه ای زده شد؛ ولی عضدالدوله با کیاست و آینده نگری آنها را برطرف کرد. | ||
پس از فوت عضدالدوله برخی از حاکمان و فرمانروایان مناطق مختلف ایران و عراق که ارتباط خانوادگی و نسبت فامیلی، با یکدیگر داشتند، بر خلاف روحیه ی پیشینیان، راه خود مختاری و دست اندازی به مناطق تحت نفوذ دیگران را پیش گرفتند، این گونه توسعه طلبی ها موجب شد تا درگیری‌های کوچک و بزرگ و قتل و غارت هایی رخ دهد، به تدریخ جنگهای داخلی به اوج خود رسید. دشمنانی که در آن سوی مرزها انتظار چنین روزی را می کشیدند موقعیت را مناسب دیده و فعالیت‌های بنیان کن خود را آغاز کردند. <ref>آل بویه حامیان فرهنگ تشیع، 152</ref> | پس از فوت عضدالدوله برخی از حاکمان و فرمانروایان مناطق مختلف ایران و عراق که ارتباط خانوادگی و نسبت فامیلی، با یکدیگر داشتند، بر خلاف روحیه ی پیشینیان، راه خود مختاری و دست اندازی به مناطق تحت نفوذ دیگران را پیش گرفتند، این گونه توسعه طلبی ها موجب شد تا درگیری‌های کوچک و بزرگ و قتل و غارت هایی رخ دهد، به تدریخ جنگهای داخلی به اوج خود رسید. دشمنانی که در آن سوی مرزها انتظار چنین روزی را می کشیدند موقعیت را مناسب دیده و فعالیت‌های بنیان کن خود را آغاز کردند. <ref>آل بویه حامیان فرهنگ تشیع، 152</ref> | ||
==نابسامانی اقتصادی== | == نابسامانی اقتصادی == | ||
برخی از فرمانروایان دولت آل بویه بر اثر سوء مدیریت موجب کاهش ذخایر مالی دربار شدند. سپاهیان حکومت که از مهمترین اقشار دولتی به شمار می آورند، به دلیل تنگ دستی و اوضاع نابسامان اقتصادی گاهی دست به شورش می زدند. فخرالدوله که پس از مرگ پدرش در سن چهار سالگی به حکومت ری رسید، و به کمک مادرش به کشورداری مشغول شده، نتوانست سپاهیان خود را از نظر مالی تأمین کند. لشکریان هر روز برای دریافت پول بیشتر او را تحت فشار قرار داده و آزار می‌دادند. نیاز مالی آنان باعث شد که فخرالدوله برای رهایی از فشار به یکی از دشمنان خارجی متوسل شود. [[سلطان محمود غزنوی]] که وضع را چنین دید، از تقاضای او سوء استفاده کرد و در سال 420 ق به ری حمله کرد و به حکومت آل بویه در آن منطقه که روزگاری مهد عظمت و قدرت بویه یان بود خاتمه داد. <ref> آل بویه حامیان فرهنگ تشیع، 154</ref> | برخی از فرمانروایان دولت آل بویه بر اثر سوء مدیریت موجب کاهش ذخایر مالی دربار شدند. سپاهیان حکومت که از مهمترین اقشار دولتی به شمار می آورند، به دلیل تنگ دستی و اوضاع نابسامان اقتصادی گاهی دست به شورش می زدند. فخرالدوله که پس از مرگ پدرش در سن چهار سالگی به حکومت ری رسید، و به کمک مادرش به کشورداری مشغول شده، نتوانست سپاهیان خود را از نظر مالی تأمین کند. لشکریان هر روز برای دریافت پول بیشتر او را تحت فشار قرار داده و آزار می‌دادند. نیاز مالی آنان باعث شد که فخرالدوله برای رهایی از فشار به یکی از دشمنان خارجی متوسل شود. [[سلطان محمود غزنوی]] که وضع را چنین دید، از تقاضای او سوء استفاده کرد و در سال 420 ق به ری حمله کرد و به حکومت آل بویه در آن منطقه که روزگاری مهد عظمت و قدرت بویه یان بود خاتمه داد. <ref> آل بویه حامیان فرهنگ تشیع، 154</ref> | ||
==اختلافات مذهبی== | == اختلافات مذهبی == | ||
یکی از بحران های ریشه دار و پر دامنه در بغداد، اختلافات مذهبی میان [[شیعیان]] و مخالفان آنان بود. بغداد از یک سو مرکز و پایتخت خلافت عباسیان قلمداد می شد و از سوی دیگر مرکز مذهبی اهل سنت متعصب بود. بر همین دلیل توقع کوچکترین حرکتی از تشیع نمی‌رفت چه بسا هر فعالیتی از شیعیان ضعف و زبونی اهل سنت را به تصویر می کشید. ظهور دولت شیعی آل بویه و تصرف مرکز خلافت عباسیان و آزادیهای سیاسی و مذهبی شیعیان موجب شد این گونه تنش‌ها شدت یابد و در بسیاری از مواقع وزرا و دولت مردان عباسی خود موجب شعله ور شدن آتش اختلافات مذهبی بودند. البته نباید از نظر دور داشت که سیاست‌های نابخردانه برخی حاکمان آل بویه در ایجاد یا گسترش بحران بی تأثیر نبود. <ref>آل بویه حامیان فرهنگ | یکی از بحران های ریشه دار و پر دامنه در بغداد، اختلافات مذهبی میان [[شیعیان]] و مخالفان آنان بود. بغداد از یک سو مرکز و پایتخت خلافت عباسیان قلمداد می شد و از سوی دیگر مرکز مذهبی اهل سنت متعصب بود. بر همین دلیل توقع کوچکترین حرکتی از تشیع نمی‌رفت چه بسا هر فعالیتی از شیعیان ضعف و زبونی اهل سنت را به تصویر می کشید. ظهور دولت شیعی آل بویه و تصرف مرکز خلافت عباسیان و آزادیهای سیاسی و مذهبی شیعیان موجب شد این گونه تنش‌ها شدت یابد و در بسیاری از مواقع وزرا و دولت مردان عباسی خود موجب شعله ور شدن آتش اختلافات مذهبی بودند. البته نباید از نظر دور داشت که سیاست‌های نابخردانه برخی حاکمان آل بویه در ایجاد یا گسترش بحران بی تأثیر نبود. <ref>آل بویه حامیان فرهنگ تشیع، ص 156</ref> | ||
==نظامیان آل بویه== | == نظامیان آل بویه == | ||
ارتش آل بویه به جای مواجب نقدی، اقطاع دریافت می‌کردند، ولی اقطاع آنها راضی نمی‌کرد. ارتش آل بویه همانند ارتش سلسله های قبل از آن، خود را سنگ بنای کل نظام می‌دانستند و از این موفقیت خود بهره می بردند. هسته ی اصلی دیلمی در ارتش آل بویه، برای دراز مدت کافی به نظر نمی‌رسید. بنابراین، آل بویه حتی پیش از فتح بغداد، همانند مرداویج لشکرهای بردگان ترک را به ارتش خود افزودند. این لشکر ها برای هر ارتش اسلامی در شرق ضروری به نظر می‌رسیدند. ترکان در برابر دیلمیان، هنگامی که از اصول تخطی می‌کردند به کار می‌رفتند و برعکس این امر نیز صادق بود. مهم تر این بود که ترکان عمدتاً سواره نظام بودند، اما دیلمیان که زادگاهشان در کوه و جنگل بود، پیاده نظام بودند. به تدریج کردها و غیره نیز در ارتش استخدام شدند. علاوه بر رقابت میان گروه های قومی گوناگون این واقعیت نیز وجود داشت که حداقل در آغاز حکومت | ارتش آل بویه به جای مواجب نقدی، اقطاع دریافت می‌کردند، ولی اقطاع آنها راضی نمی‌کرد. ارتش آل بویه همانند ارتش سلسله های قبل از آن، خود را سنگ بنای کل نظام می‌دانستند و از این موفقیت خود بهره می بردند. هسته ی اصلی دیلمی در ارتش آل بویه، برای دراز مدت کافی به نظر نمی‌رسید. بنابراین، آل بویه حتی پیش از فتح بغداد، همانند مرداویج لشکرهای بردگان ترک را به ارتش خود افزودند. این لشکر ها برای هر ارتش اسلامی در شرق ضروری به نظر می‌رسیدند. ترکان در برابر دیلمیان، هنگامی که از اصول تخطی می‌کردند به کار می‌رفتند و برعکس این امر نیز صادق بود. مهم تر این بود که ترکان عمدتاً سواره نظام بودند، اما دیلمیان که زادگاهشان در کوه و جنگل بود، پیاده نظام بودند. به تدریج کردها و غیره نیز در ارتش استخدام شدند. علاوه بر رقابت میان گروه های قومی گوناگون این واقعیت نیز وجود داشت که حداقل در آغاز حکومت آل بویه ترکانی که جایگزین دیلمیان شدند، [[سنی]] بودند. رفته رفته سربازگیری از میان نیرو های دیلمی کاهش یافت تا آنجا که ارتش آخرین اخاف آل بویه را فقط سربازان ترک تشکیل می‌دادند. <ref> آل بویه، کلودکاهن، ص 36</ref> به این ترتیب آل بویه به پایان خود نزدیک شد. | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
| خط ۲۰۴: | خط ۲۰۴: | ||
# [http://rbo.ir/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A2%D9%84-%D8%A8%D9%88%DB%8C%D9%87__a-2.aspx برگرفته از سایت] | # [http://rbo.ir/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A2%D9%84-%D8%A8%D9%88%DB%8C%D9%87__a-2.aspx برگرفته از سایت] | ||
# | # | ||
# [https://www.google.com/search?channel=trow5&client=firefox-b-d&q=+++%D8%A2%D9%84+%D8%A8%D9%88%D9%8A%D9%87%D8%8C+%DA%A9%D9%84%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%87%D9%86.+%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87+%D8%B9%D9%84%D9%8A+%D8%A8%D8%AD%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A.+%D9%86%D8%B4%D8%B1%D9%8A%D9%87+%D8%B1%D8%B4%D8%AF+%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4%D8%8C+%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%8C+%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87+15 برگرفته از سایت] | # [https://www.google.com/search?channel=trow5&client=firefox-b-d&q=+++%D8%A2%D9%84+%D8%A8%D9%88%D9%8A%D9%87%D8%8C+%DA%A9%D9%84%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%87%D9%86. +%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87+%D8%B9%D9%84%D9%8A+%D8%A8%D8%AD%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A. +%D9%86%D8%B4%D8%B1%D9%8A%D9%87+%D8%B1%D8%B4%D8%AF+%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4%D8%8C+%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%8C+%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87+15 برگرفته از سایت] | ||
# | # | ||
# [https://www.google.com/search?channel=trow5&client=firefox-b-d&q=+%D8%A8%D8%AD%D8%AB+%D9%87%D8%A7%D9%8A+%D9%85%D8%B4%D8%AA%D8%B1%DA%A9+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85+%D9%88+%D8%A7%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%8C+%D8%B9%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86%3A+%D8%A8%D9%87+%D9%82%D8%AF%D8%B1%D8%AA+%D8%B1%D8%B3%D9%8A%D8%AF%D9%86+%D8%A2%D9%84+%D8%A8%D9%88%D9%8A%D9%87.+%D9%86%D8%B4%D8%B1%D9%8A%D9%87%3A+%D8%AF%D8%B1%D8%B3+%D9%87%D8%A7%D9%8A%D9%8A+%D8%A7%D8%B2+%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85.+%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87+40 برگرفته از سایت] | # [https://www.google.com/search?channel=trow5&client=firefox-b-d&q=+%D8%A8%D8%AD%D8%AB+%D9%87%D8%A7%D9%8A+%D9%85%D8%B4%D8%AA%D8%B1%DA%A9+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85+%D9%88+%D8%A7%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%8C+%D8%B9%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86%3A+%D8%A8%D9%87+%D9%82%D8%AF%D8%B1%D8%AA+%D8%B1%D8%B3%D9%8A%D8%AF%D9%86+%D8%A2%D9%84+%D8%A8%D9%88%D9%8A%D9%87. +%D9%86%D8%B4%D8%B1%D9%8A%D9%87%3A+%D8%AF%D8%B1%D8%B3+%D9%87%D8%A7%D9%8A%D9%8A+%D8%A7%D8%B2+%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85. +%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87+40 برگرفته از سایت] | ||
# | # | ||
# [https://www.google.com/search?channel=trow5&client=firefox-b-d&q=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE+%D8%A7%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%86+%D8%AF%D8%B1+%D9%82%D8%B1%D9%88%D9%86+%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%D9%8A%D9%86+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85.+%D8%A8%D8%B1+%D8%AA%D9%88%D9%84%D8%AF+%D8%A7%D8%B4%D9%8A%D9%88%D9%84%D8%B1.+%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87+%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF+%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%8A.+%D9%86%D8%B4%D8%B1%3A+%D8%A8%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87+%D9%88+%D9%86%D8%B4%D8%B1+%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8.+%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86.1349 برگرفته از سایت] | # [https://www.google.com/search?channel=trow5&client=firefox-b-d&q=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE+%D8%A7%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%86+%D8%AF%D8%B1+%D9%82%D8%B1%D9%88%D9%86+%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%D9%8A%D9%86+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85. +%D8%A8%D8%B1+%D8%AA%D9%88%D9%84%D8%AF+%D8%A7%D8%B4%D9%8A%D9%88%D9%84%D8%B1. +%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87+%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF+%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%8A. +%D9%86%D8%B4%D8%B1%3A+%D8%A8%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87+%D9%88+%D9%86%D8%B4%D8%B1+%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8. +%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86.1349 برگرفته از سایت] | ||
# | # | ||
# [https://www.google.com/search?channel=trow5&client=firefox-b-d&q=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE+%D8%A7%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%86+%D8%AF%D8%B1+%D9%82%D8%B1%D9%88%D9%86+%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%D9%8A%D9%86+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85.+%D8%A8%D8%B1+%D8%AA%D9%88%D9%84%D8%AF+%D8%A7%D8%B4%D9%8A%D9%88%D9%84%D8%B1.+%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87+%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF+%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%8A.+%D9%86%D8%B4%D8%B1%3A+%D8%A8%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87+%D9%88+%D9%86%D8%B4%D8%B1+%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8.+%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86.1349 برگرفته از سایت] | # [https://www.google.com/search?channel=trow5&client=firefox-b-d&q=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE+%D8%A7%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%86+%D8%AF%D8%B1+%D9%82%D8%B1%D9%88%D9%86+%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%D9%8A%D9%86+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85. +%D8%A8%D8%B1+%D8%AA%D9%88%D9%84%D8%AF+%D8%A7%D8%B4%D9%8A%D9%88%D9%84%D8%B1. +%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87+%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF+%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%8A. +%D9%86%D8%B4%D8%B1%3A+%D8%A8%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87+%D9%88+%D9%86%D8%B4%D8%B1+%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8. +%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86.1349 برگرفته از سایت] | ||