confirmed، مدیران
۳۲٬۹۱۵
ویرایش
←جستارهای وابسته
(←درگذشت) |
|||
| (۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات شخصیت | {{جعبه اطلاعات شخصیت | ||
| عنوان = ابراهيم بن اسحاق بن فضل بن ابی سهل نوبختی | | عنوان = ابراهيم بن اسحاق بن فضل بن ابی سهل نوبختی | ||
| تصویر = | | تصویر = عالمان شیعه.jpg | ||
| نام = ابراهيم بن اسحاق بن فضل بن ابی سهل نوبختی | | نام = ابراهيم بن اسحاق بن فضل بن ابی سهل نوبختی | ||
| نام‌های دیگر = {{فهرست جعبه افقی |ابن‌نوبخت |ابراهیم ابواسحاق |ابراهیم بن نوبخت |ابراهیم نوبخت |ابو اسحاق نوبخت |ابراهیم بن اسحاق }} | | نام‌های دیگر = {{فهرست جعبه افقی |ابن‌نوبخت |ابراهیم ابواسحاق |ابراهیم بن نوبخت |ابراهیم نوبخت |ابو اسحاق نوبخت |ابراهیم بن اسحاق }} | ||
| سال تولد = | | سال تولد = ۲۳۷ ق | ||
| تاریخ تولد = | | تاریخ تولد = | ||
| محل تولد = [[بغداد]] | | محل تولد = [[بغداد]] | ||
| سال درگذشت = | | سال درگذشت = ۳۱۱ ق | ||
| تاریخ درگذشت = [[شوال]] | | تاریخ درگذشت = [[شوال]] | ||
| محل درگذشت = | | محل درگذشت = | ||
| استادان = | | استادان = | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
| مذهب = [[مذهب شیعه|شیعه]] | | مذهب = [[مذهب شیعه|شیعه]] | ||
| آثار = {{فهرست جعبه افقی |الاستیفاء فی الامامه |التنبیه فی الامامه |الرد علی الغلاة |ابطال القیاس |الیاقوت فی علم الکلام |و... }} | | آثار = {{فهرست جعبه افقی |الاستیفاء فی الامامه |التنبیه فی الامامه |الرد علی الغلاة |ابطال القیاس |الیاقوت فی علم الکلام |و... }} | ||
| فعالیت‌ها = | | فعالیت‌ها = {{فهرست جعبه افقی |متکلم |از بزرگان [[امامیه]] |ندیم و ادیب [[مأمون عباسی|مامون عباسی]] }} | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
}} | }} | ||
'''ابراهیم بن اسحاق بن فضل بن ابی سهل نوبختی'''، از مشهورترین پسران [[ابوسهل نوبختی]] و فردی فاضل، متکلم و از بزرگان [[امامیه]] بوده و از ندیمان و ادبای [[مامون عباسی]] به‌شمار می‌رود. | '''ابراهیم بن اسحاق بن فضل بن ابی سهل نوبختی'''، از مشهورترین پسران [[ابوسهل نوبختی]] و فردی فاضل، متکلم و از بزرگان [[امامیه]] بوده و از ندیمان و ادبای [[مأمون عباسی|مامون عباسی]] به‌شمار می‌رود. | ||
ساکن [[بغداد]] از خاندان نوبختیان بود. وی در بیشتر دوره [[غیبت صغری]] یکی از پیشوایان و حامیان بلند‌مرتبه امامیه بغداد بوده و در میان عامه [[شیعیان]] امامی جایگاهی ویژه داشته است. وی بخش زیادی از فعالیت‌های علمی خود را به بحث در زمینه مسأله [[امامت]]، به ویژه غیبت [[ | ساکن [[بغداد]] از خاندان نوبختیان بود. وی در بیشتر دوره [[غیبت صغری]] یکی از پیشوایان و حامیان بلند‌مرتبه امامیه بغداد بوده و در میان عامه [[مذهب شیعه|شیعیان]] امامی جایگاهی ویژه داشته است. وی بخش زیادی از فعالیت‌های علمی خود را به بحث در زمینه مسأله [[امامت]]، به ویژه غیبت [[حجت بن الحسن (مهدی)]] مصروف داشته است. | ||
== معرفی اجمالی == | == معرفی اجمالی == | ||
ابراهیم بن اسحاق بن فضل بن ابی سهل نوبختی، از متکلمان نیمه نخست قرن چهارم هجری و مؤلف [[كتاب فص الیاقوت|کتاب فص الیاقوت]] از کتابهای پایه در [[علم كلام|علم کلام]]. شواهد موجود نشان می‌دهد که وی در [[بغداد]] تولد یافت و در همان‌جا تحصیل نمود و محل وفات او نیز در بغداد بوده است، زیرا بغداد مرکز علم و دانش بود و پدربزرگش «فضل» و پس از آن پدرش «اسحاق» کلیددار | ابراهیم بن اسحاق بن فضل بن ابی سهل نوبختی، از متکلمان نیمه نخست قرن چهارم هجری و مؤلف [[كتاب فص الیاقوت|کتاب فص الیاقوت]] از کتابهای پایه در [[علم كلام|علم کلام]]. شواهد موجود نشان می‌دهد که وی در [[بغداد]] تولد یافت و در همان‌جا تحصیل نمود و محل [[مرگ|وفات]] او نیز در بغداد بوده است، زیرا بغداد مرکز علم و دانش بود و پدربزرگش «فضل» و پس از آن پدرش «اسحاق» کلیددار دار‌الحکمه رشیدیه در بغداد بودند. هم‌چنین می‌توان حدس زد که وی چند سالی پیش از 240[[سال قمری|هجری]] تولد یافته است، زیرا برادرش «علی بن اسحاق» تا عصر [[علی بن محمد (هادی)|امام هادی]] یعنی تا سال 254هجری حیات داشته است، و وی در آن زمان، فردی بالغ و رشید بوده است. | ||
== القاب و نام‌ها == | == القاب و نام‌ها == | ||
در برخی از منابع از او با نام «اسماعیل نوبختی» یاد شده است. [[علامه تهرانی]] ضمن انتقاد از این اشتباه، نام او را «ابراهیم نوبختی» معرفی میکند. [[علامه حلی]] نیز در | در برخی از منابع از او با نام «اسماعیل نوبختی» یاد شده است. [[آقا بزرگ تهرانی|علامه تهرانی]] ضمن انتقاد از این اشتباه، نام او را «ابراهیم نوبختی» معرفی میکند. [[حسن بن یوسف حلی|علامه حلی]] نیز در [[شرح کتاب یاقوت]]، از او با نام «ابراهیم» یاد میکند. | ||
== آثار = | == آثار == | ||
# کتاب [[یاقوت]] یگانه نوشتهای است که از او بر جای مانده است. این کتاب قدیمیترین کتاب کلامی | # کتاب [[یاقوت (کتاب)|یاقوت]] یگانه نوشتهای است که از او بر جای مانده است. این کتاب قدیمیترین کتاب کلامی است‌که از [[مذهب شیعه|امامیه]] در دست است و تنها کتاب مستقلی است که از خاندان نوبختی به جای مانده است. (کتاب فرق نوبختی به صورت مستقل نیست). نخستین کسی‌که این کتاب را شرح نمود [[ابن ابی الحدید]] بود که البته شرح وی از بین رفته است. پس از او شرح جامعی به دست [[حسن بن یوسف حلی|علامه حلی]] به نام [[انوار الملكوت فی شرح الیاقوت (کتاب)|انوار الملکوت فی شرح الیاقوت]] انجام گرفته است. در این‌که وی از متکلمان امامیه بود هیچ تردیدی وجود ندارد به همین دلیل علامه حلی، از او با تعبیراتی نظیر <big>شیخنا الاقدم</big> و <big>امامنا الاعظم</big> یاد میکند، هر چند اذعان میکند که وی در برخی موارد، تفکرات اعتزالی نیز داشته است. | ||
# [[الابتهاج (كتاب)|کتاب الابتهاج]] است‌که وی در این کتاب، لذت عقلیه را در [[خدا|خداوند]] اثبات میکند. | |||
# [[كتاب | |||
== درگذشت == | == درگذشت == | ||
وفات او به گواه این‌که برادرزادهاش [[اسماعیل بن علی بن اسحاق نوبختی]] (صاحب [[کتاب ابطال القیاس]]) در سال 311هجری وفات کرده است، ممکن است اندکی پیش از سال مذکور رخ داده باشد. از سرگذشت و سرنوشت او هیچ اخباری گزارش نشده است. | [[مرگ|وفات]] او به گواه این‌که برادرزادهاش [[اسماعیل بن علی بن اسحاق نوبختی]] (صاحب [[ابطال القیاس (کتاب)|کتاب ابطال القیاس]]) در سال 311هجری وفات کرده است، ممکن است اندکی پیش از سال مذکور رخ داده باشد. از سرگذشت و سرنوشت او هیچ اخباری گزارش نشده است. | ||
== جستارهای وابسته == | |||
* [[مأمون عباسی|مامون عباسی]] | |||
* [[علی بن محمد (هادی)|امام هادی]] | |||
* [[حسن بن یوسف حلی|علامه حلی]] | |||
* [[ابن ابی الحدید]] | |||
== منابع == | == منابع == | ||
* اعیان الشیعه(قطع بزرگ)، ج2صص93، 110 و111؛ | |||
* خاندان نوبختی، صص166 تا 180؛ | |||
* دائره المعارف تشیع، ج7ص61؛ | |||
* لذریعه الی تصانیف الشیعه، ج1صص62 و69، و ج10ص184، و ج16ص100، و ج25ص271. | |||
{{علمای اسلام}} | |||
[[رده:عالمان]] | [[رده:عالمان]] | ||
[[رده:عالمان شیعه]] | [[رده:عالمان شیعه]] | ||
[[رده:محدثان شیعه]] | [[رده:محدثان شیعه]] | ||