ابن عسکر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات شخصیت
| عنوان = ابن عسکر
| تصویر =عالمان اهل سنت.jpg
| نام = یوسف بن یحیی بن عیسی ابن عبدالرحمان تادلی
| نام‌های دیگر = ابن عسکر، ابوعبدالله
| سال تولد =  936 ق
| تاریخ تولد =
| محل تولد =  شفشاون‌، [[مراکش]]
| سال درگذشت = 981 ق
| تاریخ درگذشت =
| محل درگذشت = [[مراکش]]
| استادان = محمد بن‌ عمر مختاری‌
| شاگردان =
| دین = [[اسلام]]
| مذهب = [[سنی]]
| آثار = دوحة الناشر لمحاسن‌ من‌ کان‌ بالمغرب‌ من‌ مشایخ‌ القرن‌ العاشر
| فعالیت‌ها ={{فهرست جعبه افقی |}} 
| وبگاه =
}}
'''ابن‌ عسکر''' (ابوعبدالله محمد بن علی بن عمر بن حسين بن مصباح حسنی سريفی)،  قاضی‌، مورخ‌ و صوفی‌ [[مراکش|مراکشی‌]] است.  
'''ابن‌ عسکر''' (ابوعبدالله محمد بن علی بن عمر بن حسين بن مصباح حسنی سريفی)،  قاضی‌، مورخ‌ و صوفی‌ [[مراکش|مراکشی‌]] است.  


خط ۵: خط ۲۵:


== تعلیم ==
== تعلیم ==
در 964ق‌ به‌ [[فاس]] رفت‌ و در آنجا نزد محمد بن‌ عمر مختاری‌ [[فقه‌]] آموخت‌ <ref>تازی‌، 2/512</ref>. وی‌ در 967ق‌ از سوی‌ مولای‌ عبدالله‌ حسنی‌ پادشاه‌ بنی‌ سعد مغربی‌ به‌ سمت‌ قضا و افتاء قصبه کتامه‌ منصوب‌ گردید و سپس‌ به‌ مسافرت‌ در شهرهای‌ [[مراکش‌]] پرداخت‌. در 969ق‌ به‌ جنوب‌ مراکش‌ سفر کرد و مدتی‌ طولانی‌ در آنجا اقامت‌ نمود و اوقات‌ خود را وقف‌ مطالعه‌ در تصوف‌ ساخت‌ <ref>GAL,S,II/678) ; 2 EI</ref>
در 964 ق‌، به‌ [[فاس]] رفت‌ و در آنجا نزد محمد بن‌ عمر مختاری‌ [[فقه‌]] آموخت‌ <ref>تازی‌، 2/512</ref>. وی‌ در 967ق‌ از سوی‌ مولای‌ عبدالله‌ حسنی‌ پادشاه‌ بنی‌ سعد مغربی‌ به‌ سمت‌ قضا و افتاء قصبه کتامه‌ منصوب‌ گردید و سپس‌ به‌ مسافرت‌ در شهرهای‌ [[مراکش‌]] پرداخت‌. در 969 ق‌ به‌ جنوب‌ مراکش‌ سفر کرد و مدتی‌ طولانی‌ در آنجا اقامت‌ نمود و اوقات‌ خود را وقف‌ مطالعه‌ در تصوف‌ ساخت‌ <ref>GAL,S,II/678) ; 2 EI</ref>


او در این‌ مسافرتها دانشمندان‌ بسیاری‌ را ملاقات‌ نمود و نزد آنان‌ به‌ کسب‌ دانش‌ پرداخت‌. و از سیدی‌ یوسف‌ فجیجی‌ اجازه نامه شیوخ‌ سلسله [[نورانیه‌]] را دریافت‌ کرد و از سیدی‌ عبدالوارث‌ یالصوتی‌ رسالة ابن‌ ابی‌ زید، ارجوزة طبی‌ ابن‌ سینا و رائیة شریشی‌ را فراگرفت‌ و بیش‌ از 7 سال‌ نزد او به‌ دانش‌ اندوزی‌ پرداخت‌ و آنگاه‌ علم‌ [[کلام‌]] و فنون‌ [[تصوف]] را از سیدی‌ عبدالله‌ هبطی‌ و تاریخ‌ را از ابوالعباس‌ احمد شاعر یجمی‌ فراگرفت‌ و از سیدی‌ عبدالعزیز سجلماسی‌ و کسانی‌ دیگر اجازه روایت‌ یافت‌ <ref>مراکشی‌، 4/174- 175</ref>.
او در این‌ مسافرتها دانشمندان‌ بسیاری‌ را ملاقات‌ نمود و نزد آنان‌ به‌ کسب‌ دانش‌ پرداخت‌. و از سیدی‌ یوسف‌ فجیجی‌ اجازه نامه شیوخ‌ سلسله [[نورانیه‌]] را دریافت‌ کرد و از سیدی‌ عبدالوارث‌ یالصوتی‌ رسالة ابن‌ ابی‌ زید، ارجوزة طبی‌ ابن‌ سینا و رائیة شریشی‌ را فراگرفت‌ و بیش‌ از 7 سال‌ نزد او به‌ دانش‌ اندوزی‌ پرداخت‌ و آنگاه‌ علم‌ [[کلام‌]] و فنون‌ [[تصوف]] را از سیدی‌ عبدالله‌ هبطی‌ و تاریخ‌ را از ابوالعباس‌ احمد شاعر یجمی‌ فراگرفت‌ و از سیدی‌ عبدالعزیز سجلماسی‌ و کسانی‌ دیگر اجازه روایت‌ یافت‌ <ref>مراکشی‌، 4/174- 175</ref>.


== درگذشت ==
== درگذشت ==
ابن‌ عسکر در 975ق‌ بار دیگر به‌ عنوان‌ قاضی‌ شهر شفشاون‌ و ترغه‌ و بلاد غماره‌ انتخاب‌ گردید و پس‌ از مرگ‌ مولای‌ عبدالله، ‌ ابن‌ عسکر به‌ فرزند او محمد بن‌ عبدالله‌ که‌ در 981ق‌ به‌ جانشینی‌ پدر رسیده‌ بود، پیوست‌ و دیری‌ نپایید که‌ محمد از عبدالملک‌ شکست‌ خورد و همراه‌ با ابن‌ عسکر به‌ طنجه‌ رفت‌. محمد برای‌ جنگ‌ برضد عموی‌ خود از دُن‌ سباستیان‌ پرتقالی‌ پادشاه‌ مسیحی‌ استمداد کرد و او با این‌ شرط که‌ سواحل‌ مغرب‌ به‌ مسیحیان‌ واگذار شود به‌ یاری‌ او شتافت‌. سباستیان‌ با سپاهی‌ که‌ شمار آن‌ را بین‌ 60 تا 125 هزار نفر نوشته‌اند، همراه‌ محمد و یارانش‌ که‌ حدود 300 نفر بودند به‌ سواحل‌ مغرب‌ حمله‌ بردند و به‌ قتل‌ و غارت‌ پرداختند. عبدالملک‌ به‌ مقابله‌ پرداخت‌ و در جنگی‌ که‌ میان‌ آنان‌ در وادی‌ المخازن‌ به‌ وقوع‌ پیوست‌، سباستیان‌ و محمد و ابن‌ عسکر کشته‌ شدند و عبدالملک‌ نیز در حین‌ جنگ‌ جان‌ سپرد و برادرش‌ احمد به‌ پادشاهی‌ رسید. چون‌ مسلمانان‌ جسد ابن‌ عسکر را بین‌ کشته‌های‌ مسیحیان‌ یافتند، درباره موضع‌ وی‌ در این‌ جنگ‌ و عقیده او به‌ شک‌ افتادند و او را گنهکار شمردند، ولی‌ محمد بن‌ عبدالله‌ هبطی‌ فرزند استاد وی‌، در منظومه‌ای‌ که‌ درباره این‌ جنگ‌ سروده‌ با اینکه‌ او را مقصّر شمرده‌، از اعتقاد ابن‌ عسکر دفاع‌ کرده‌ است‌ <ref>همو، 4/175؛ وفرانی‌، 73-76؛ قس‌:، GAL,S همانجا؛ 2 EI</ref>.
ابن‌ عسکر در 975 ق‌ بار دیگر به‌ عنوان‌ قاضی‌ شهر شفشاون‌ و ترغه‌ و بلاد غماره‌ انتخاب‌ گردید و پس‌ از مرگ‌ مولای‌ عبدالله، ‌ ابن‌ عسکر به‌ فرزند او محمد بن‌ عبدالله‌ که‌ در 981ق‌ به‌ جانشینی‌ پدر رسیده‌ بود، پیوست‌ و دیری‌ نپایید که‌ محمد از عبدالملک‌ شکست‌ خورد و همراه‌ با ابن‌ عسکر به‌ طنجه‌ رفت‌. محمد برای‌ جنگ‌ برضد عموی‌ خود از دُن‌ سباستیان‌ پرتقالی‌ پادشاه‌ مسیحی‌ استمداد کرد و او با این‌ شرط که‌ سواحل‌ مغرب‌ به‌ مسیحیان‌ واگذار شود به‌ یاری‌ او شتافت‌. سباستیان‌ با سپاهی‌ که‌ شمار آن‌ را بین‌ 60 تا 125 هزار نفر نوشته‌اند، همراه‌ محمد و یارانش‌ که‌ حدود 300 نفر بودند به‌ سواحل‌ مغرب‌ حمله‌ بردند و به‌ قتل‌ و غارت‌ پرداختند. عبدالملک‌ به‌ مقابله‌ پرداخت‌ و در جنگی‌ که‌ میان‌ آنان‌ در وادی‌ المخازن‌ به‌ وقوع‌ پیوست‌، سباستیان‌ و محمد و ابن‌ عسکر کشته‌ شدند و عبدالملک‌ نیز در حین‌ جنگ‌ جان‌ سپرد و برادرش‌ احمد به‌ پادشاهی‌ رسید. چون‌ مسلمانان‌ جسد ابن‌ عسکر را بین‌ کشته‌های‌ مسیحیان‌ یافتند، درباره موضع‌ وی‌ در این‌ جنگ‌ و عقیده او به‌ شک‌ افتادند و او را گنهکار شمردند، ولی‌ محمد بن‌ عبدالله‌ هبطی‌ فرزند استاد وی‌، در منظومه‌ای‌ که‌ درباره این‌ جنگ‌ سروده‌ با اینکه‌ او را مقصّر شمرده‌، از اعتقاد ابن‌ عسکر دفاع‌ کرده‌ است‌ <ref>همو، 4/175؛ وفرانی‌، 73-76؛ قس‌:، GAL,S همانجا؛ 2 EI</ref>.


== آثار ==
== آثار ==
خط ۲۲: خط ۴۲:


== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس|2}}
{{پانویس}}


== منابع ==
== منابع ==
# ابن‌ سوده‌، عبدالسلام‌، دلیل‌ مورخ‌ المغرب‌ الاقصی‌، تطوان‌، 1369ق‌/ 1950م‌
# ابن‌ سوده‌، عبدالسلام‌، دلیل‌ مورخ‌ المغرب‌ الاقصی‌، تطوان‌، 1369ق‌/ 1950م‌
# تازی‌، عبدالهادی‌، جامع‌ القرویین‌، بیروت‌، 1973م‌
# تازی‌، عبدالهادی‌، جامع‌ القرویین‌، بیروت‌، 1973م‌
خط ۳۵: خط ۵۴:
#GAL,S
#GAL,S
#WNGD.
#WNGD.


[[رده:عالمان]]  
[[رده:عالمان]]