ابوالخطاب: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون شک انحرافِ ابوالخطاب از زمان امام صادق علیه السلام آغاز شده است. بنابراین روایتی که صفار و [[کلینی|کلینی]] درباره انحراف ابوالخطاب در زمان امام باقر علیه السلام دارند نادرست است. امام باقر علیه السلام در این روایت علت هلاکت ابوالخطاب را ناآگاهی از تأویل محدّث و نبی دانسته اند. <ref>صفار، 1404ق، ص320؛ کلینی، 1362، ج‏1، ص270</ref>

هر چند برخی از نویسندگان، [[اسماعیلیه]] را همان خطابیه دانسته اند، <ref>نوبختی، 1404ق، ص 69؛ اشعری قمی، 1360، ص 81</ref> اما برخی از محققان احتمال پیوستگی شدید ابوالخطاب و اسماعیل بن جعفر صادق علیه السلام و تأثیر گذاری ابوالخطاب بر اسماعیل را انکار کرده اند. <ref>موسوی بجنوردی، 1372، ج5، ص435</ref> برخی دیگر از منابع به ارتباط فرقه اسماعیلیه با عبدالله بن میمون، معروف به قداح سخن گفته اند. به گفته [[ابن ندیم]]، وی که مؤسس فرقه اسماعیلیه خوانده شده، به همراه پدرش از پیروان ابوالخطاب بودند. <ref>ابن ندیم، 1350، ص264</ref> هرچند بر اساس نقل کشّی، امام باقر علیه السلام از وی تجلیل کرده است. <ref>طوسی، 1348، ص246</ref> اما برخی از پژوهشگران به نقش فعال وی در نشر افکار خطابیه اشاره دارند و او را حلقه وصل بین خطابیه و اسماعیلیه شمرده <ref>سبحانی، بی تا، ج 8، ص54</ref> و اصولاً ریشه های اسماعیلیه را مربوط به خطابیه دانسته و از نقش میمون بن دیصان و پسرش عبدالله بن میمون و شاگردش مشهور به دندان سخن گفته اند. <ref>همان، ج‏8، ص55</ref>