confirmed، مدیران
۶٬۴۸۳
ویرایش
←منابع
(←منابع) |
|||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات اصحاب اجماع | |||
{{جعبه اطلاعات | | عنوان = ابوبصیر اسدی | ||
| عنوان = | |||
| تصویر = | | تصویر = | ||
| نام = یحیی بن القاسم | | نام = ابو بصیر اسدی | ||
| نام کامل = یحیی بن ابی القاسم اسدی | |||
| تاریخ تولد =90 ق | |||
| تاریخ تولد = | | محل تولد = کوفه | ||
| محل تولد = کوفه | |||
| تاریخ درگذشت = 150 ق | | تاریخ درگذشت = 150 ق | ||
| | | هم عصر امام = {{فهرست جعبه افقی |[[امام باقر (علیه‌السلام)|امام باقر]] (علیه‌السلام)| [[امام صادق(ع)|امام صادق]] (علیه‌السلام) | [[موسی بن جعفر (کاظم)|امام کاظم]](علیه‌السلام)}} | ||
| | | اساتید = {{فهرست جعبه افقی |ابوحمزه ثمالى |صالح (عمران) بن میثم }} | ||
| شاگردان = | | شاگردان = | ||
| آثار = | |||
| آثار = | |||
}} | }} | ||
''' ابوبصیر؛ یحیى بن القاسم اسدى | ''' ابوبصیر؛ یحیى بن القاسم اسدى''' ابوبصیر، ثقه و از مشاهیر اصحاب و یاران امام باقر و امام صادق (علیهماالسلام) و راوى روایات آن دو بزرگوار و نیز اصحاب امام كاظم (علیه‌السلام) است. وى از [[ابوحمزه ثمالى]] و صالح (عمران) بن میثم نیز نقل روایت مى کند. | ||
== زندگی‌نامه == | == زندگی‌نامه == | ||
کنیۀ او ابومحمد بود و شاید ابوبصیر خوانده می‌شد چون از بینایی محروم بود<ref>(کشی، ۱۷۳، ۴۷۶؛ طوسی، رجال، ۱۴۰، ۳۳۳).</ref> ابوالقاسم کنیۀ پدر وی بوده و نام او اسحاق ثبت شده است <ref>(همان، ۱۴۰؛ مفید، الاختصاص، ۸۳)</ref>، ولی در برخی از منابع ابوالقاسم به‌صورت قاسم و به‌عنوان نام پدر یحیی آمده است <ref>(مثلاً نک: نجاشی، ۴۴۱).</ref> نسبت اسدی به جهت رابطۀ ولای خاندان او با قبیلۀ عرب بنی‌اسد بود <ref>(کشی، ۱۷۳؛ طوسی، همان، ۳۳۳؛ مفید، همانجا).</ref> طوسی در رجال <ref>(همانجا)</ref> او را از اهل کوفه شمرده است. | کنیۀ او ابومحمد بود و شاید ابوبصیر خوانده می‌شد چون از بینایی محروم بود<ref>(کشی، ۱۷۳، ۴۷۶؛ طوسی، رجال، ۱۴۰، ۳۳۳).</ref> ابوالقاسم کنیۀ پدر وی بوده و نام او اسحاق ثبت شده است <ref>(همان، ۱۴۰؛ مفید، الاختصاص، ۸۳)</ref>، ولی در برخی از منابع ابوالقاسم به‌صورت قاسم و به‌عنوان نام پدر یحیی آمده است <ref>(مثلاً نک: نجاشی، ۴۴۱).</ref> نسبت اسدی به جهت رابطۀ ولای خاندان او با قبیلۀ عرب بنی‌اسد بود <ref>(کشی، ۱۷۳؛ طوسی، همان، ۳۳۳؛ مفید، همانجا).</ref> طوسی در رجال <ref>(همانجا)</ref> او را از اهل کوفه شمرده است. | ||
| خط ۸۲: | خط ۷۵: | ||
== مشایخ و راویان == | == مشایخ و راویان == | ||
=== مشایخ === | === مشایخ === | ||
ابوبصیر اسدی به‌جز محضر امامان، از برخی راویان امامی چون [[ابوحمزۀ ثمالی]] و صالح (عمران) بن میثم نیز روایت کرده است <ref>(نک: برقی، المحاسن، ۳۰۹؛ کلینی، ۷ / ۱۸۵-۱۸۶؛ ابن‌بابویه، محمد، امالی، ۲۶۸).</ref> | ابوبصیر اسدی به‌جز محضر امامان، از برخی راویان امامی چون [[ابوحمزۀ ثمالی]] و صالح (عمران) بن میثم نیز روایت کرده است<ref>(نک: برقی، المحاسن، ۳۰۹؛ کلینی، ۷ / ۱۸۵-۱۸۶؛ ابن‌بابویه، محمد، امالی، ۲۶۸).</ref>. | ||
=== راویان === | === راویان === | ||
ابوبصیر با آنکه نابینا بود ولى بصیرتش او را وا داشت تا در مقابل فطحیّه موضع بگیرد و پایه هاى عقیدتى آنان در زمینه امامت را مورد حمله قرار دهد. همین موضعگیرى بحق بود که به وجاهت او نزد شیعیان امام کاظم(علیه‌السلام) افزود. | |||
ابوبصیر اسدی به‌سان یکی از حاملان پراندوختۀ حدیث اهل‌بیت در کوفه شناخته می‌شد و در میان آنان که از او حدیث فرا گرفتند، نام رجالی چون ابان بن عثمان احمر، عاصم بن حمید حناط، حسین بن ابی‌العلاء و عبداللـه بن حماد انصاری به چشم می‌خورد <ref>(نک: ابن بابویه، محمد، فقیه، ۴ / ۱۲۱؛ طوسی، الفهرست، ۱۷۸، امالی، ۲ / ۹۵، ۱۵۷).</ref> همچنین باید از علی بن ابی حمزۀ بطائنی، عبدالله بن وضاح و شعیب عقرقوفی، خواهرزادۀ ابوبصیر اسدی، نام برد که شاگردان خاص وی بوده‌اند <ref>(نک: نجاشی، ۲۱۵، ۲۴۹؛ کشی، ۱۷۱).</ref> | ابوبصیر اسدی به‌سان یکی از حاملان پراندوختۀ حدیث اهل‌بیت در کوفه شناخته می‌شد و در میان آنان که از او حدیث فرا گرفتند، نام رجالی چون ابان بن عثمان احمر، عاصم بن حمید حناط، حسین بن ابی‌العلاء و عبداللـه بن حماد انصاری به چشم می‌خورد<ref>(نک: ابن بابویه، محمد، فقیه، ۴ / ۱۲۱؛ طوسی، الفهرست، ۱۷۸، امالی، ۲ / ۹۵، ۱۵۷).</ref> همچنین باید از علی بن ابی حمزۀ بطائنی، عبدالله بن وضاح و شعیب عقرقوفی، خواهرزادۀ ابوبصیر اسدی، نام برد که شاگردان خاص وی بوده‌اند<ref>(نک: نجاشی، ۲۱۵، ۲۴۹؛ کشی، ۱۷۱).</ref>. و روی عنه [[ابن أبي عمير]] و [[ابن بكير]] و [[ابن مسكان]]، و [[ابان بن عثمان]] ... والخ. <ref>معجم الرجال: ۲۱ / ۴۵ ر۱۳۹۵۹.</ref>. | ||
== تعداد روایات و آثار == | == تعداد روایات و آثار == | ||
| خط ۹۶: | خط ۸۹: | ||
افزون بر روایات بسیار پراکنده در کتب حدیث امامیه، آنچه به‌عنوان آثار ابوبصیر اسدی با نام از آنها یاد شده، عناوین زیر است: | افزون بر روایات بسیار پراکنده در کتب حدیث امامیه، آنچه به‌عنوان آثار ابوبصیر اسدی با نام از آنها یاد شده، عناوین زیر است: | ||
* کتاب مناسک الحج، به روایت علی بن ابی حمزه و حسین بن علاء <ref>(طوسی، الفهرست، همانجا)</ref> | * کتاب مناسک الحج، به روایت علی بن ابی حمزه و حسین بن علاء<ref>(طوسی، الفهرست، همانجا)</ref> . | ||
* کتاب یوم و لیلة، به روایت علی بن ابی حمزه <ref>(نجاشی، همانجا).</ref> . | * کتاب یوم و لیلة، به روایت علی بن ابی حمزه <ref>(نجاشی، همانجا).</ref> . | ||
* مناسک حج، یوم و لیلة وتفسیر از آثار اوست: <ref>الذریعة الى تصانیف الشیعة، ج4، ص251.</ref>. | * مناسک حج، یوم و لیلة وتفسیر از آثار اوست: <ref>الذریعة الى تصانیف الشیعة، ج4، ص251.</ref>. | ||
| خط ۱۰۲: | خط ۹۵: | ||
ابن بابویه نیز مجموعه‌ای از روایات فقهی او به روایت علی بن ابی حمزه را در فقیه من لایحضره الفقیه مورداستفاده قرار داده است <ref>(نک: ابن بابویه، محمد، «مشیخة»، همانجا).</ref> همچنین مجموعه‌ای مشتمل بر حدود ۲۰ حدیث در موضوع «علل» به روایت حسین بن یزید نوفلی از علی بن ابی حمزه به طور پراکنده در علل‌الشرائع ابن بابویه مورد استفاده واقع شده است. | ابن بابویه نیز مجموعه‌ای از روایات فقهی او به روایت علی بن ابی حمزه را در فقیه من لایحضره الفقیه مورداستفاده قرار داده است <ref>(نک: ابن بابویه، محمد، «مشیخة»، همانجا).</ref> همچنین مجموعه‌ای مشتمل بر حدود ۲۰ حدیث در موضوع «علل» به روایت حسین بن یزید نوفلی از علی بن ابی حمزه به طور پراکنده در علل‌الشرائع ابن بابویه مورد استفاده واقع شده است. | ||
ابن بابویه ضمناً تلفیقی از روایت ابوبصیر و محمد بن مسلم را از «کتاب حدیث اربعمأة» به تمامی در الخصال <ref>(۲ / ۶۱۰-۶۳۷)</ref> نقل کرده است. | ابن بابویه ضمناً تلفیقی از روایت ابوبصیر و محمد بن مسلم را از «کتاب حدیث اربعمأة» به تمامی در الخصال<ref>(۲ / ۶۱۰-۶۳۷)</ref> نقل کرده است. | ||
علاوه بر آنچه ذکر شد، نوشتاری از ابوبصیر در زمینۀ احوال ائمۀ نخستین به روایت محمد بن سنان (در بعضی اسانید با واسطۀ ابن مسکان) وجود داشته که در آثار کهن امامیه و غیرایشان مورد استفاده قرار گرفته است <ref>(نک: ابن ابی الثلج، ۱۵؛ کلینی، ۱ / ۴۶۱، ۴۶۳، ۴۶۸؛ خصیبی، ۳۹؛ ابوالفرج، ۵۰؛ ابن خشاب، ۱۶۱، جم ).</ref> خصیبی <ref>(همانجا)</ref> تصریح نموده که [[ابو بصیر]] موردنظر در این سند ابوبصیر اسدی است | علاوه بر آنچه ذکر شد، نوشتاری از ابوبصیر در زمینۀ احوال ائمۀ نخستین به روایت محمد بن سنان (در بعضی اسانید با واسطۀ ابن مسکان) وجود داشته که در آثار کهن امامیه و غیرایشان مورد استفاده قرار گرفته است<ref>(نک: ابن ابی الثلج، ۱۵؛ کلینی، ۱ / ۴۶۱، ۴۶۳، ۴۶۸؛ خصیبی، ۳۹؛ ابوالفرج، ۵۰؛ ابن خشاب، ۱۶۱، جم ).</ref> خصیبی<ref>(همانجا)</ref> تصریح نموده که [[ابو بصیر]] موردنظر در این سند ابوبصیر اسدی است<ref>براى اطلاع بیشتر درباره او به این منابع مراجعه کنید: اتقان المقال، ص147 و 384، بهجة الآمال، ج7، ص229؛ تأسیس الشیعة، ص285 و 337؛ التحریر الطاووسى، ص306؛ تنقیح المقال، ج2، ص308؛ توضیح الاشتباه، ص301؛ جامع الرواة، ج2، ص324 و 334؛ جامع المقال، ص94؛ رجال البرقى، ص11 و 17؛ رجال العلامة الحلى، ص264؛ رجال ابن داود، ص202 و 284؛ ریحانة الاأدب، ج7، ص36؛ سفینة البحار، ج1، ص85 و 86؛ الفهرست، شیخ طوسى، ص178؛ کامل الزیارات، ص50؛ کشف الحجب والاستار، ص552؛ الکنى والالقاب، ج1، ص17؛ مجمع الرجال، ج6، ص248، 250، 262، 263 و ج7، ص10؛ معالم العلماء، ص130؛ معجم الثقات، ص131؛ معجم رجال الحدیث، ج20، ص28، 74، 84 و ج21، ص63؛ معجم المؤلّفین، ج13، ص219؛ منتهى المقال، ص328؛ منهج المقال، ص371؛ نقد الرجال، ص375؛ هدایة المحدّثین، ص162 و 266؛ الوجیزة فى علم الدرایة، ص53؛ احسن التراجم، ج2، ص218 (به نقل از وسائل الشیعة، ج20، ص366).</ref>. | ||
<ref>براى اطلاع بیشتر درباره او به این منابع مراجعه کنید: اتقان المقال، ص147 و 384، بهجة الآمال، ج7، ص229؛ تأسیس الشیعة، ص285 و 337؛ التحریر الطاووسى، ص306؛ تنقیح المقال، ج2، ص308؛ توضیح الاشتباه، ص301؛ جامع الرواة، ج2، ص324 و 334؛ جامع المقال، ص94؛ رجال البرقى، ص11 و 17؛ رجال العلامة الحلى، ص264؛ رجال ابن داود، ص202 و 284؛ ریحانة الاأدب، ج7، ص36؛ سفینة البحار، ج1، ص85 و 86؛ الفهرست، شیخ طوسى، ص178؛ کامل الزیارات، ص50؛ کشف الحجب والاستار، ص552؛ الکنى والالقاب، ج1، ص17؛ مجمع الرجال، ج6، ص248، 250، 262، 263 و ج7، ص10؛ معالم العلماء، ص130؛ معجم الثقات، ص131؛ معجم رجال الحدیث، ج20، ص28، 74، 84 و ج21، ص63؛ معجم المؤلّفین، ج13، ص219؛ منتهى المقال، ص328؛ منهج المقال، ص371؛ نقد الرجال، ص375؛ هدایة المحدّثین، ص162 و 266؛ الوجیزة فى علم الدرایة، ص53؛ احسن التراجم، ج2، ص218 (به نقل از وسائل الشیعة، ج20، ص366).</ref> | |||
== درگذشت == | == درگذشت == | ||
| خط ۱۴۹: | خط ۱۴۱: | ||
* نجاشی، احمد بن علی، رجال، به کوشش موسی شبیری زنجانی، قم، ۱۴۰۷ ق؛ | * نجاشی، احمد بن علی، رجال، به کوشش موسی شبیری زنجانی، قم، ۱۴۰۷ ق؛ | ||
* نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، بیروت، ۱۴۰۳ ق / ۱۹۸۳ م. | * نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، بیروت، ۱۴۰۳ ق / ۱۹۸۳ م. | ||
{{علمای اسلام}} | |||
{{اصحاب اجماع}} | |||
[[رده:عالمان]] | [[رده:عالمان]] | ||
[[رده:عالمان شیعه]] | [[رده:عالمان شیعه]] | ||
[[رده: اصحاب اجماع]] | |||