ابوبکر بن ابی قحافه
| نام | عبدالله بن عثمان |
|---|---|
| کنیه | ابو بکر |
| زادروز | سال 3 عام الفیل |
| زادگاه | مکه |
| وفات | سال ۱۳ ه.ق، مدینه |
| آرامگاه | کنار پیامبر(ص)، مسجد النبی |
| محل زندگی | مکه و مدینه |
| نسب/قبیله | قریش، بنی تیم |
| دلیل شهرت | خلیفه اول |
| حضور در جنگ‌ها | اکثر غزوات پیامبر(ص) |
| زمان اسلام آوردن | جزء نخستین گروندگان |
| سلطنت | ۱۱-۱۳ ه.ق |
| زاذگاه | مکه، حجاز |
ابوبکر بن ابی‌قحافه (درگذشت: ۱۳ق، مدینه)، از مسلمانان اولیه و مهاجر، صحابی مشهور، پدرِ همسر و نخستین خلیفه پیامبر(ص)(درگذشت:۱۱ق) بود. او در هجرت پیامبر از مکه به مدینه و در تمام غزوات همراه وی بود.
او اندکی پیش از فوت پیامبر، از رفتن به سپاه اسامه، برخلاف دستور رسول خدا خودداری کرد و پس از فوت حضرت محمد(ص)، پس از وفات پیامبر در سقیفه بنی ساعده گرد آمده بودند و به بحث و نزاع بر سر جانشینی آن حضرت می پرداختند به عنوان خلیفه تعیین شد. انتخاب او به خلافت سرفصل تقسیم پیروان دین اسلام به دو گروه شیعه و سنی شد. او دو سال و سه ماه حکومت اسلامی را در دست داشت. گرفتن فدک از حضرت فاطمه (س)، جنگ های رده و لشکرکشی‌های پیاپی به شام از جمله اقدامات اوست.
از جمله اقدامات او، گرفتن فدک از فاطمه (س)، دستور حمله به شهرهای تحت تسلط ساسانیان (عراق[۱]) و روم شرقی (شام[۲])، توصیه به عدم نقل حدیث و جمع‌‌اوری اولیه قرآن بود. او پیش از مرگ، عمر را به جانشینی منصوب کرد. عایشه، دختر ابوبکر، به همسری پیامبر درآمد و محمد، پسر او، پس از ازدواج مادرش با امام علی(ع)، از یاران نزدیک وی شد.
ا=بوبکر در زمان پیامبر اکرم (ص)=
در مورد زمان اسلام آوردن او بین روایات اهل سنت اختلاف است. با توجه به قطعی بودن عنوان اولین مرد مسلمان برای حضرت امام (ع)، برخی از منابع سعی نموده‌اند با نقل روایاتی او را اولین مرد بالغ مسلمان نشان دهند (چرا که امام علی (ع) در هنگام ایمان آوردن بیش از ده سال نداشت) اما در روایتی محمد بن سعد از پدر خود نقل مى‌كند كه پیش از ابوبكر بیش از پنجاه نفر مسلمان شده بودند.[۳]
برجسته‌ترین حادثه زندگی ابوبکر همراهی با پیامبر در هجرت به مدینه و پنهان شدن در غار ثور است. وقتی پیامبر از طریق وحی از توطئه قتل خویش آگاه شد، تصمیم به هجرت به مدینه گرفت که در ابتدای راه به ابوبکر برخورد و به اتفاق او از مکه خارج شد. در پی تعقیب مکیان، ابوبکر ترسیده بود اما پیامبر وی را آرام کرد. اهل سنت برای همراهی ابوبکر با پیامبر در هجرت به مدینه به ویژه اقامت چند روز در غار ثور اهمیت بسیار قائل شده‌اند.
اما مفسران شیعه و برخی از اهل سنت با توجه به جمله «لاتحزن»[۴] (که اشاره دارد به توصیه پیامبر به ابوبکر مبنی بر نترسیدن از چیزی) بر این باورند که این همراهی ابوبکر تصادفی بوده و با توجه به هراس و وحشت او، فضیلتی برای وی به شمار نمی‌آید.
وقتی رسول خدا (ص) و ابوبکر به قبا رسیدند، ابوبکر اصرار کرد بی‌درنگ رهسپار شهر مدینه شوند ولی پیامبر مدتی برای رسیدن پسرعموی خود، علی بن ابی‌طالب به انتظار نشست. این امر بر ابوبکر گران آمد، پیامبر را رها کرد و خود تنها به مدینه رفت و در محله سنح مدینه به منزل خارجه بن زید اقامت کرد.
ابوبكر شخصیت سیاسى یا نظامى شناخته شده اى نداشت و در تحولات نظامى دوران ده ساله مدینه، خاطره ویژه اى از مبارزه و جنگجویى وى بر جاى نمانده است. وى با عمر بن خطاب عقد اخوت داشت و بعدها به همراه او و ابوعبیده جراح توانستند خلافت را در اختیار بگیرد. عمر قائم مقام شد و ابوعبیده فرمانده نیروهاى نظامى گردید! و در حقیقت یك كودتاى سه نفره، قدرت را تقسیم و براى خود تثبیت كرد.[۵]