نمایش مبدأ برای ابوجعفر احمد بن‌ محمد قیسی‌ قرطبی‌

{{جعبه اطلاعات شخصیت
| عنوان = ابوجعفر احمد بن‌ محمد قیسی‌ قرطبی‌
| تصویر = ابن باجه.jpg
| نام = ابوجعفر احمد بن‌ محمد قیسی‌ قرطبی‌
| نام‌های دیگر = ابن‌ ابی‌ حِجَّة
| سال تولد = ۵62 ق
| تاریخ تولد = 
| محل تولد = قرطبه
| سال درگذشت = ۶43 ق
| تاریخ درگذشت = 
| محل درگذشت = میورقه
| استادان = ابوالقاسم‌ عبدالرحمان‌ شرّاط قرطبی‌،ابوالولید هشام‌ بن‌ عبدالله‌ حاکم‌
| شاگردان = 
| دین = اسلام
| مذهب = اهل سنت
| آثار = {{فهرست جعبه افقی |منهاج‌ العباد، تسدید اللسان‌ لذکر انواع‌ البیان‌ فی‌ العربیة، تفهیم‌ القلوب‌ آیات‌ علاّم‌ الغیوب‌، مختصر التبصرة}}
| فعالیت‌ها = قاضی و خطیب
| وبگاه = 
}}
'''ابوجعفر احمد بن‌ محمد قیسی‌ قرطبی‌ ''' معروف‌ به‌ ابن‌ ابی‌ حِجَّة محدث‌، قاری‌، نحوی‌ و قاضی‌ اندلسی‌.



==شهرت==

اگرچه‌ بعضی‌ از متأخرین‌ ابوجعفر احمد بن‌ محمد قیسی‌ قرطبی‌ را ابن‌ حِجَّة نامیده‌اند<ref>خوانساری‌، محمدباقر، ج۱، ص۳۱۹، روضات‌الجنات‌، تهران‌، ۱۳۸۲ق‌/۱۹۶۲م‌</ref>؛ اما با توجه‌ به‌ ثبت‌ ابن‌ ابّار<ref>ابن‌ ابار، محمد، ج۱، ص۱۲۳، التکملة لکتاب‌ الصلة، به‌ کوشش‌ عزت‌ عطار حسینی‌، قاهره‌، ۱۳۷۵ق‌/۱۹۵۵م‌</ref> و [[جلال الدین سیوطی|سیوطی‌]]<ref>سیوطی‌، جلال‌الدین‌، ج۱، ص‌ ۱۶۷، بغیةالوعاة، به‌ کوشش‌ محمد امین‌ خانجی‌، قاهره‌، ۱۳۲۶ق‌</ref> از متقدمین‌ و نیز حاجی خلیفه‌<ref>حاجی‌ خلیفه‌، کشف‌ الظنون‌، ج۱، ص۵۹۹، استانبول‌، ۱۹۴۱م‌</ref> و مخلوف‌<ref>مخلوف‌، محمد، ج۱، ص‌۱۸۲، شجرة النور الزکیة، بیروت‌، ۱۳۴۹ق‌</ref> وی‌ مشهور به‌ ابن‌ ابی‌ حِجّة بوده‌ است‌.

==اساتید==

وی‌ [[قرآن|قرآن‌]] و ادبیات‌ عرب‌ را در زادگاه‌ خویش‌ قرطبه‌ فرا گرفت‌ و نزد علمای‌ آن‌ دیار به‌ استماع‌ [[حدیث|حدیث‌]] پرداخت‌<ref>سیوطی‌، جلال‌الدین‌، ج۱، ص۱۶۷، بغیةالوعاة، به‌ کوشش‌ محمد امین‌ خانجی‌، قاهره‌، ۱۳۲۶ق‌</ref>. بزرگ‌ترین‌ استاد وی‌ در قرائت‌ قرآن‌ و روایات‌ ابوالقاسم‌ عبدالرحمان‌ شرّاط قرطبی‌ است‌<ref>ابن‌ ابار، محمد، ج۱، ص۱۲۳، التکملة لکتاب‌ الصلة، به‌ کوشش‌ عزت‌ عطار حسینی‌، قاهره‌، ۱۳۷۵ق‌/۱۹۵۵م‌</ref>. او از ابوالولید هشام‌ بن‌ عبدالله‌ حاکم‌  حدیث‌ شنیده‌ و اجازه‌ گرفته‌ است‌، چنان‌که‌ از خلف‌ بن‌ عبدالملک‌ بن‌ بشکوال‌ و ابوالعباس‌ مجریطی‌ و ابو محمد بن‌ حَوْطِ الله و دیگران‌ نیز روایات‌ اندکی‌ شنیده‌ است‌<ref>ابن‌ ابار، محمد، ج۱، ص۱۲۳، التکملة لکتاب‌ الصلة، به‌ کوشش‌ عزت‌ عطار حسینی‌، قاهره‌، ۱۳۷۵ق‌/۱۹۵۵م‌</ref><ref>سیوطی‌، جلال‌الدین‌، ج۱، ص۱۶۷، بغیةالوعاة، به‌ کوشش‌ محمد امین‌ خانجی‌، قاهره‌، ۱۳۲۶ق‌</ref>. 

==سرانجام==

وی‌ در قرطبه‌ در صدر مدرسان‌ قرائت‌ قرآن‌ و عربی‌ قرار داشت‌<ref>ابن‌ ابار، محمد، ج۱، ص۱۲۳، التکملة لکتاب‌ الصلة، به‌ کوشش‌ عزت‌ عطار حسینی‌، قاهره‌، ۱۳۷۵ق‌/۱۹۵۵م‌</ref> و پس‌ از سقوط قرطبه‌ به‌ دست‌ [[مسیحیان|مسیحیان‌]]، ابن‌ ابی‌ حجة به‌ اشبیلیه‌ رفت‌ و قاضی‌ و خطیب‌ آن‌ شهر شد<ref>ابن‌ ابار، محمد، ج۱، ص۱۲۳، التکملة لکتاب‌ الصلة، به‌ کوشش‌ عزت‌ عطار حسینی‌، قاهره‌، ۱۳۷۵ق‌/۱۹۵۵م‌</ref>. وی‌ هنگامی‌ که‌ قصد داشت‌ از اشبیلیّه‌ با کشتی‌ به‌ شهر سبته‌ برود، خود و خانواده‌اش‌ اسیر رومیان‌ شدند و به‌ مَیورقه‌ (یا مَنورقه‌)<ref>سیوطی‌، جلال‌الدین‌، ج۱، ص۱۶۷، بغیةالوعاة، به‌ کوشش‌ محمد امین‌ خانجی‌، قاهره‌، ۱۳۲۶ق‌</ref> منتقل‌ و با پرداخت‌ فدیه‌ آزاد شدند<ref>سیوطی‌، جلال‌الدین‌، ج۱، ص۱۶۷، بغیةالوعاة، به‌ کوشش‌ محمد امین‌ خانجی‌، قاهره‌، ۱۳۲۶ق‌</ref> اما ابن‌ ابی‌ حجة پس‌ از ۳ روز در میورقه‌ بر اثر شکنجه رومیان‌ جان‌ سپرد<ref>ابن‌ ابار، محمد، ج۱، ص۱۲۳، التکملة لکتاب‌ الصلة، به‌ کوشش‌ عزت‌ عطار حسینی‌، قاهره‌، ۱۳۷۵ق‌/۱۹۵۵م‌</ref> بر طبق‌ بعضی‌ روایات‌ وی‌ بر روی‌ دریا پیش‌ از رسیدن‌ به‌ میورقه‌ در زیر شکنجه‌ کشته‌ شده‌ است‌<ref>ابن‌ جزری‌، محمد، ج۱، ص۱۳۶، غایة النهایة، به‌ کوشش‌ گ‌ برگشترسر، بیروت‌، ۱۴۰۲ق‌/۱۹۸۲م‌</ref>.

==آثار==

ابن‌ ابار برخی‌ از آثار او را به‌ این‌ شرح‌ نام‌ برده‌ است‌: منهاج‌ العباد، تسدید اللسان‌ لذکر انواع‌ البیان‌ فی‌ العربیة تفهیم‌ القلوب‌ آیات‌ علاّم‌ الغیوب‌، مختصر التبصرة<ref>ابن‌ ابار، محمد، ج۱، ص۱۲۳، التکملة لکتاب‌ الصلة، به‌ کوشش‌ عزت‌ عطار حسینی‌، قاهره‌، ۱۳۷۵ق‌/۱۹۵۵م‌</ref> و سیوطی‌ از کتاب‌ الجمع‌ بین‌ الصحیحین‌ <ref>سیوطی‌، جلال‌الدین‌، ج۱، ص‌ ۱۶۷، بغیةالوعاة، به‌ کوشش‌ محمد امین‌ خانجی‌، قاهره‌، ۱۳۲۶ق‌</ref> نام‌ برده‌ است‌.در فهارس‌ اثری‌ از این‌ کتاب‌ها نیست‌.
ابن‌ ابی‌ حجة طبع‌ شعر داشته‌ و سیوطی‌<ref>سیوطی‌، جلال‌الدین‌، ج۱، ص‌ ۱۶۷، بغیةالوعاة، به‌ کوشش‌ محمد امین‌ خانجی‌، قاهره‌، ۱۳۲۶ق‌</ref> شعر او را سست‌ خوانده‌ است‌.

== پانویس ==
{{پانویس}}


[[رده:عالمان]]
[[رده:عالمان اهل سنت]]
[[رده:محدثان اهل سنت]]