confirmed
۵٬۷۴۷
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
== مشخصات | == مشخصات == | ||
ابوحنیفه در سال 80 هجری قمری در [[کوفه]] و در عصر امارت [[عبدالملک بن مروان]] [[بنی امیه|خلیفه اموی]] به دنیا آمد و در زمان خلافت [[عمر بن عبدالعزیز]] توانایی واستعداد خود را نشان داد.این شخصیت از نظر زمانی جزء تابع تابعین به حساب می‌آید، اما چون از برخی از [[صحابه]] از جمله [[انس بن مالک]] [[حدیث]] نقل کرده است، او را از [[تابعین]] شمرده‌اند.<ref> خطیب بغدادی، ج۱۵، ص۴۴۵.</ref> ابوحنیفه در نگاه بسیاری از فقهای بزرگ [[اهل سنت]]، فقیهی سر‌آمد معرفی شده است. مثلا پیشوای [[شافعیه]] مردم را در [[فقه]] وامدار ابوحنیفه خوانده است. <ref> خطیب بغدادی، ج۱۵، ص۴۶۳ـ۴۸۱ و مشهور‌ترین استادش [[حماد بن ابی سلیمان کوفی]] متوفای 120 هجری قمری بود. | ابوحنیفه در سال 80 هجری قمری در [[کوفه]] و در عصر امارت [[عبدالملک بن مروان]] [[بنی امیه|خلیفه اموی]] به دنیا آمد و در زمان خلافت [[عمر بن عبدالعزیز]] توانایی واستعداد خود را نشان داد.این شخصیت از نظر زمانی جزء تابع تابعین به حساب می‌آید، اما چون از برخی از [[صحابه]] از جمله [[انس بن مالک]] [[حدیث]] نقل کرده است، او را از [[تابعین]] شمرده‌اند.<ref> خطیب بغدادی، ج۱۵، ص۴۴۵.</ref> ابوحنیفه در نگاه بسیاری از فقهای بزرگ [[اهل سنت]]، فقیهی سر‌آمد معرفی شده است. مثلا پیشوای [[شافعیه]] مردم را در [[فقه]] وامدار ابوحنیفه خوانده است. <ref> خطیب بغدادی، ج۱۵، ص۴۶۳ـ۴۸۱ و مشهور‌ترین استادش [[حماد بن ابی سلیمان کوفی]] متوفای 120 هجری قمری بود. | ||
</ref> | </ref> | ||
== تحصیلات و اساتید | == تحصیلات و اساتید == | ||
ابوحنیفه نزد بسیاری از فقها و علما دانش آموخت. استاد ویژه او حماد بن ابی‌سلیمان بود. وی مدت ۱۸سال در درسش شرکت می‌کرد و تا پیش از مرگ حماد، شاگرد وی بود.<ref> | ابوحنیفه نزد بسیاری از فقها و علما دانش آموخت. استاد ویژه او حماد بن ابی‌سلیمان بود. وی مدت ۱۸سال در درسش شرکت می‌کرد و تا پیش از مرگ حماد، شاگرد وی بود.<ref>خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، قاهره، ۱۳۴۹ق، ج۱۳، ص۳۳۴،</ref> عامر شعبی، ابواسحاق سبیعی، عاصم بن ابی‌النجود، قیس بن مسلم، سماک بن حرب، علقمة بن مرثد، عطیة بن سعد عوفی و حکم بن عتیة از دیگر استادان وی بوده‌اند.<ref> ابن ابی حاتم، عبدالرحمن بن محمد، الجرح و التعدیل، حیدرآباد دکن، ۱۳۷۲ ق/۱۹۵۳م ج۴ ج۴، ص۴۴۹، خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، سال 1439 ق، ج۱۳، ص۳۲۴؛ مزي، يوسف بن عبدالرحمن، تهذيب الكمال، نسخة خطي كتابخانة احمد ثالث، ج۱۸، ص۱۲۷-۱۲۸</ref>همچنین نام برخی از رجال بصره همچون قتادة بن دعامة و مالک بن دینار در فهرست استادان وی نیز دیده می‌شود.<ref>مکی، موفق ابن احمد، مناقب ابی حنیفه، حیدرآباد دکن، ۱۳۲۱ ق، ج۱، ص۵۹.</ref> ابوحنیفه در زمان تحصیل (پیش از ۱۱۴ق) سفر یا سفرهایی به حجاز کرده و از شیوخ حرمین دانش آموخته است. او در مدینه مدتی در مجلس درس ربیعة بن ابی عبدالرحمن از فقیهان اهل رأی حاضر می‌شد. <ref> ابوزرعه دمشقی، عبدالرحمن بن عمرو، تاریخ، به کوشش شکرالله قوجانی، دمشق، ۱۴۰۰ ق/۱۹۸۰م، ج۱، ص۴۲۸</ref> و در مکه مدتی در مجلس عطاء بن ابی رباح (متوفی۱۱۴ یا ۱۱۵ق) فقیه بزرگ آن سرزمین حاضر می‌شد.<ref> ترمذی، محمد بن عیسی، سنن، به کوشش احمد محمد شاکر و دیگران، قاهره، ۱۳۵۷ ق/۱۹۳۸، ج۵، ص۷۴۱</ref> او در مدینه از امام محمد باقر(ع)، عبدالرحمن بن هرمز اعرج، نافع مولای ابن عمر، محمد بن منکدر و ابن شهاب زهری و در مکه از کسانی چون عمرو بن دینار و ابوالزبیر مکی نیز بهره برد.<ref>مزي، يوسف بن عبدالرحمن، تهذيب الكمال، نسخة خطي كتابخانة احمد ثالث، ج۱۸، ص۱۲۷-۱۲۸</ref> در هر صورت، شاگردی ابوحنیفه در محضر [[امام باقر(ع)|امام باقر]] و [[امام جعفر صادق|امام صادق]] علیهما السلام و نیز [[زید بن علی]] ع به هیچ وجهی قابل انکار نیست و وی بهره‌های فراوانی از محضر آنان برده است. <ref> کاشف الغطاء شیخ علی، ادوار علم الفقه، ص ۱۴۲.</ref> | ||
== شاگردان | == شاگردان == | ||
وی شاگردان بسیاری داشت که مشهورترین‌شان، ابوالهذیل زفر بن هذیل بن قیس کوفی، حسن بن زیاد، ابویوسف یعقوب بن ابراهیم کوفی که در زمان [[هارون الرشید|هارون الرشید]] قاضی القضاة بوده و نیز [[محمد بن حسن شیبانی]] هستند. <ref> الفقه الاسلامی و ادلّته، ج ۱، ص ۴۴</ref> | وی شاگردان بسیاری داشت که مشهورترین‌شان، ابوالهذیل زفر بن هذیل بن قیس کوفی، حسن بن زیاد، ابویوسف یعقوب بن ابراهیم کوفی که در زمان [[هارون الرشید|هارون الرشید]] قاضی القضاة بوده و نیز [[محمد بن حسن شیبانی]] هستند. <ref> الفقه الاسلامی و ادلّته، ج ۱، ص ۴۴</ref> | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
معروف است که ابوحنیفه امام [[اهل رای]] بوده است.<ref> ابوالقاسم گرجی، تاریخ فقه و فقها، ۱۳۹۲ش، ص۸۳</ref> وی هر چند تاکید بسیاری بر سنت نبوی و احکام تعبدی داشت، با این‌حال اخبار و روایات غیرقطعی را برای فتوا دادن کافی نمی‌دانست. <ref> احمد پاکتچی، اندیشه‌های فقهی در سده‌های ۲و ۳، ص۴۴۴</ref> | معروف است که ابوحنیفه امام [[اهل رای]] بوده است.<ref> ابوالقاسم گرجی، تاریخ فقه و فقها، ۱۳۹۲ش، ص۸۳</ref> وی هر چند تاکید بسیاری بر سنت نبوی و احکام تعبدی داشت، با این‌حال اخبار و روایات غیرقطعی را برای فتوا دادن کافی نمی‌دانست. <ref> احمد پاکتچی، اندیشه‌های فقهی در سده‌های ۲و ۳، ص۴۴۴</ref> | ||
== قلمرو مذهب | == قلمرو مذهب ابوحنیفه == | ||
نکته قابل توجه اینکه پیروان این مذهب نسبت به دیگر مذاهب اسلامی، بیشتر است و حیطه جغرافیای آن، شامل کشورهای [[ترکیه]]، [[افغانستان]]، [[آسیای میانه]]، [[عراق]]، [[قفقاز]]، [[هندوستان]]، [[چین]]، [[کشورهای حوزه بالکان]]، [[برزیل]]، [[سوریه]]، [[لبنان]] و [[فلسطین]] می‌شود. علاوه، حنفی‌ها به شکل محدود در ایران، [[حجاز]]، [[یمن]] و [[مصر]] نیز حضور دارند.<ref>http://www.hajij.com/fa/islamic-countries-and-sects/islamic-sects/item/660-1390-12-14-09-24-15 </ref> بنابراین به دلیل پراکندگی گسترده این مذهب در سراسر جهان، می‌توان گفت حدودا یک سوم مسلمانان جهان پیرو این مذهب هستند.<ref> محمد وفاریشی، «المذهب الحنفی»، ج۱، ص۳۴۱، در المذاهب الاسلامیة الخمسة: تاریخ و توثیق، بیروت: الغدیر، ۱۴۱۹/۱۹۹۸ | نکته قابل توجه اینکه پیروان این مذهب نسبت به دیگر مذاهب اسلامی، بیشتر است و حیطه جغرافیای آن، شامل کشورهای [[ترکیه]]، [[افغانستان]]، [[آسیای میانه]]، [[عراق]]، [[قفقاز]]، [[هندوستان]]، [[چین]]، [[کشورهای حوزه بالکان]]، [[برزیل]]، [[سوریه]]، [[لبنان]] و [[فلسطین]] می‌شود. علاوه، حنفی‌ها به شکل محدود در ایران، [[حجاز]]، [[یمن]] و [[مصر]] نیز حضور دارند.<ref>http://www.hajij.com/fa/islamic-countries-and-sects/islamic-sects/item/660-1390-12-14-09-24-15 </ref> بنابراین به دلیل پراکندگی گسترده این مذهب در سراسر جهان، می‌توان گفت حدودا یک سوم مسلمانان جهان پیرو این مذهب هستند.<ref> محمد وفاریشی، «المذهب الحنفی»، ج۱، ص۳۴۱، در المذاهب الاسلامیة الخمسة: تاریخ و توثیق، بیروت: الغدیر، ۱۴۱۹/۱۹۹۸ | ||
</ref> | </ref> | ||