ابوسفیان: تفاوت میان نسخه‌ها

| تصویر =  ابوسفیان.jpg

| نام = صَخر بن حَرب بن اُمَی‍ـَّة بن عبدشمس بن عبدمَناف

| تاریخ تولد =  

| محل تولد = مکه

| تاریخ درگذشت =  

| محل درگذشت =  

| استادان =  

| شاگردان =  

| مذهب =  

| آثار =  

| وبگاه =  

}}

== زندگی‌نامه ابوسفیان ==

کنیه و نام و نسب او ابوسفیان / ابوحنظله صخر بن حرب بن امیة بن عبدشمس اموی است. <ref>المقتنی، ج۱، ص۲۷۷</ref> مادرش صَفیه دختر حَزَن هلالیه عمه میمونه همسر پیامبر(ص) بوده است. <ref>الاصابه، ج۳، ص۳۳۳</ref> بنا بر سخن مشهور ۱۰ سال پیش از [[عام الفیل]] در [[مکه]] زاده شد. <ref>الاصابه، ج۳، ص۳۳۳</ref> بر این اساس تولد او را باید در حدود سال ۵۶۰م. دانست.  

== شخصیت سیاسی و اجتماعی ابوسفیان ==

به‌رغم شهرت ابوسفیان در تاریخ صدر اسلام از زندگی او خاصه پیش از اسلام آگاهی دقیق و کاملی در دست نیست. از برخی اشارات مورخان چنین بر می‌آید که وی پیش از [[اسلام]] از بزرگان [[قریش]] بوده و پیشه بازرگانی داشته‌ است. <ref>فتوح البلدان، بلاذری، احمد بن یحیی، به کوشش دخویه، لیدن: ۱۸۶۶ میلادی. ، ص۱۲۹</ref> ابن‌حبیب او را از حکام قریش خوانده است. <ref>المنمق فی اخبار القریش، بغدادی، محمد بن حبیب، تحقیق خورشید احمد فاروق، بیروت: عالم الکتب، ۱۹۸۵ میلادی. ، ص۳۶۸</ref>

=== آتش زدن نخل‌های مدینه ===

بعد از شکست بدر ابوسفیان خود‌ در راس‌ [[مشرکان‌]] قرار گرفت‌. او با ۲۰۰ سوار از قریش آهنگ مدینه کرد و پس از مذاکره با سلّام بن مِشکَم رئیس بنی‌نضیر، کسانی را به مدینه فرستاد و آنان در جایی به نام ”عُرَیض“ نخلستان‌هایی را به آتش کشیدند و گریختند. پیامبر (ص) به تعقیب ابوسفیان پرداخت اما به او دست نیافت و بازگشت. <ref>السیر و المغازی، ص۳۱۰-۳۱۲؛ المغاری، واقدی، محمد بن عمر، تحقیق مارسدن جونس، قم: نشر دانش اسلامی، ۱۴۰۵ قمری. ، ج۱، ص۱۸۱؛انساب الاشراف، بلاذری، احمدبن یحیی، چاپ محمود فردوس العظم، دمشق: ۱۹۹۶ – ۲۰۰۰ میلادی. ، ج۱، ص۳۱۰</ref>

=== جنگ احد ===

در سال سوم هجری ابوسفیان‌ در راس‌ سپاهی بزرگ به قصد انتقام از مسلمانان به سوی مدینه حرکت کرد. <ref>انساب الاشراف، بلاذری، احمدبن یحیی، چاپ محمود فردوس العظم، دمشق: ۱۹۹۶ – ۲۰۰۰ میلادی. ، ج۱، ص۳۱۲</ref> او در [[بسیج‌]] مکّیان‌ برای نبرد احد نقش‌ اصلی را ایفا کرد. در [[اُحد]] نزدیکی مدینه جنگ سختی روی داد و مسلمانان شکست خوردند و نخبگانی از آنان چون [[حمزه سیدالشهدا]] عموی پیامبر (ص) به شهادت رسیدند.

=== جنگ بدر و خندق ===

پس‌ از شکست‌ مسلمانان‌ در اُحد ابوسفیان‌ بر فراز کوه‌ بر آمد و ضمن‌ ستایش‌ بتان‌، پیامبر (ص) را به‌ نبردی ‌دوباره‌ در [[بدر]] وعده‌ داد. <ref> السیر و المغازی، ص۳۳۳-۳۳۴؛ السیرةالنبویه، ابن‌هشام، محمدبن عبدالملک، تحقیق مصطفی السقا و دیگران، قم: انتشارات ایران، ۱۳۶۳ شمسی. النبویه ابن هشام، ج۲، ص۳۰۵-۳۰۶؛انساب الاشراف، بلاذری، احمدبن یحیی، چاپ محمود فردوس العظم، دمشق: ۱۹۹۶ – ۲۰۰۰ میلادی. ، ج۱، ص۳۲۷</ref> سال‌ بعد پیامبر به‌ بدر آمد، اما ابوسفیان‌ پیش‌ از رسیدن‌ به‌ وعده‌گاه‌ قریشیان‌ را متقاعد کرد که‌ به‌ مکه‌ باز گردند. <ref>السیرةالنبویه، ابن‌هشام، محمدبن عبدالملک، تحقیق مصطفی السقا و دیگران، قم: انتشارات ایران، ۱۳۶۳ شمسی. النبویه ابن هشام، ج۳، ص۲۲۰-۲۲۱</ref> سال‌ دیگر ابوسفیان‌ با یاری [[یهودیان‌]] مدینه‌ پیکار خندق‌ را بر ضد مسلمانان ترتیب‌ داد <ref>السیرةالنبویه، ابن‌هشام، محمدبن عبدالملک، تحقیق مصطفی السقا و دیگران، قم: انتشارات ایران، ۱۳۶۳ شمسی. النبویه ابن هشام، ج۲، ص۲۲۵-۲۲۶</ref> اما با تدبیر و هوشمندی پیامبر (ص) سپاه‌ ابوسفیان‌ و متحدانش‌ ناکام‌ برگشتند و مدینه‌ رهایی یافت‌. <ref>انساب الاشراف، بلاذری، احمدبن یحیی، چاپ محمود فردوس العظم، دمشق: ۱۹۹۶ – ۲۰۰۰ میلادی. ، ج۱، ص۳۴۳-۳۴۵</ref>  

== ابوسفیان قبل از فتح مکه ==

ابوسفیان از بزرگان قریش در [[دوران جاهلیت]] بود که به مانند بسیاری از ساکنان مکه به تجارت می‌پرداخت و کاروان‌هایی را به نقاط مختلف تجاری آن زمان به خصوص شام می‌برد. <ref>الاستیعاب، ج ‏4، ص 1677</ref>

بزرگ قریش در زمان جاهلیت سه نفر بوده‌اند؛ عتبه، ابوجهل و ابوسفیان.

دو نفر اول در جنگ بدر کشته شدند و پس از این جنگ، ابوسفیان به تنهایی رهبری قریش را برعهده گرفت <ref>مقریزی، تقی الدین‏، إمتاع ‏الأسماع، تحقیق، نمیسی، محمد عبدالحمید، ج ‏1، ص 137، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1420ق</ref> و عموم دشمنی‌هایی که پس از بدر علیه مسلمانان شکل گرفت زیر نظر او بود.

گفتند: بر سر ابوسفیان!

ابوقحافه به ابوبکر نزدیک شد و گفت: صدایت را بر ابوسفیانی بلند می‌کنی که تا دیروز در دوران جاهلیت پیشوای قریش بوده است؟!

== ابوسفیان پس از فتح مکه ==

ابوسفیان پس از فتح مکه، مسلمان شد و پیامبر برای این‌که قلب او را بیشتر به سمت اسلام متمایل کند - در قالب «الْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُم» <ref>سوره توبه، 60: «... و کسانی که دلشان به دست آورده می‏شود...».</ref> به او و هر یک از دو فرزندش، صد شتر و مقداری نقره داد <ref>صالحی دمشقی‏، محمد بن یوسف، سبل الهدی و الرشاد فی سیرة خیر العباد، ج 5، ص 398، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1414ق</ref> و به همین دلیل مورد اعتراض برخی [[صحابه]] قرار گرفت. <ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 2، ص 411، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق</ref>

== ایمان ابوسفیان ==

ابوسفیان پس از اسلام، مانند گذشته دیگر چهره برجسته‌ای نبود؛ زیرا او که علناً تمام تلاش‌هایش را برای نابودی اسلام کرده بود، نمی‌توانست بزرگ [[مسلمانان]] گردد و تنها رحمانیت اسلام بود که به او و امثال او اجازه حیات داده و حتی امکانات نسبتاً خوبی در اختیارشان قرار گرفت.

== مرگ ابوسفیان ==

در نهایت، ابوسفیان در اواخر حکومت عثمان درگذشت. <ref>مقدسی، مطهر بن طاهر، البدء و التاریخ، ج 5، ص 108، بور سعید، مکتبة الثقافة الدینیة، بی‌تا</ref>

البته در سال فوت او اختلافاتی وجود دارد و برخی از محققان سال ۳۱ هجری را ذکر کرده‌اند. <ref>أسد الغابة، ج ‏2، ص 392</ref>