ابومخنف: تفاوت میان نسخه‌ها

از اخباری كه در تاریخ طبری آمده بر می‌آید كه ابومخنف پیش از سال 116 ه ق شروع به گردآوری روایات و احادیث كرده است <ref>طبری، تاریخ، 422:5. نیز ر. ک. ابن‏حجر، تهذیب التهذیب، 103 - 102:8.</ref> او در جستجوی خویش كه به تدریج آن را وسعت بخشید بیش از 200 نفر روایت كرده كه شامل مشایخ حدیث، دیوانیان، سپاهیان، بازرگانان، موالی و نیز زنان می‌شود، برای مثال: وی خبری را از همسر زهیر بن قین روایت می‌كند: قال ابومخنف: فحدثتنی دلهم بنت عمرو امرأة زهیر بن القین <ref>تاریخ الطبری، ج 5، ص 396.</ref>.  در بسیاری از موارد نیز با یك یا حداكثر دو واسطه اخبار كربلا را روایت می‌كند. مثلا اخباری را با یك واسطه از سرماح بن عدی بن حاتم طائی نقل می‌كند و یا اخباری را از عقبة بن سمعان كه در شب عاشورا كنار امام حسین (علیه‌السلام) بوده و روز عاشورا مجروح شده و سالم مانده، با یك واسطه نقل كرده است. وی موفق به جمع آوری و حفظ بسیاری از اطلاعات تاریخی شده كه اگر وی بدین كار دست نزده بود، بی تردید اكنون اثری از آنها وجود نداشت.

به هرحال روایت مستقیم و غیرمستقیم ابومخنف از كسانی چون جابر بن یزید جعفی<ref>(طبری،تاریخ،4/500،512)</ref>و مالك بن اعین جُهَنی<ref>(همان،5/13،14،25،39،84،نیز نكـ:7/129)</ref>و ابوخالد كابلی<ref>(همان،5/423 به یك واسطه)</ref>و ابوالجارود<ref>(همان،6/63)</ref>كه در تشیع دارای اندیشه‌های خاص بودند و روایاتی كه درباره خوارج از منابع نزدیك به ایشان مانند ابوالمخارق راسبی<ref>(همان،5/564،620،6/319،322)</ref>یا ابوزهیر عَبْسی<ref>(همان،6/168)</ref>نقل كرده، نشان‌دهنده ارتباط گسترده‌ای است كه او برای جمع اخبار با آنان داشته است. همچنین گزارش‌های دقیقی كه او از حوادث پیش از سال 132ق داده، مانند گزارش قیام زید بن علی و عوامل آن<ref>(همان،7/171،180،186)</ref>یا جنبش ضحاك بن قیس خارجی در كوفه<ref>(همان،7/327،345)</ref>، می‌تواند تا حدودی نشان دهنده دسترسی كامل او به این گونه اخبار باشد.