احزاب سیاسی آذربایجان: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۹۳: خط ۹۳:
براي تضعيف حزب اسلامی آذربایجان،مقامات آذربايجان تصميم به تاسيس سازماني سياسي به عنوان جايگزين حزب اسلامي آذربايجان گرفتند. در 3 نوامبر 2002 گروهي از اعضاي حزب اسلامي آذربايجان گرد هم آمدند و حزب دموكراتيك اسلامي را تاسيس كردند . طاهر عباس كه قبلاً رئيس شعبه آبشرون حزب اسلامي آذربايجان بود، رياست اين حزب را بر عهده گرفته است . حزب جديد از اصول اسلامي، دموكراسي و تركيسم طرفداري مي‌كند. حزب دموکراتیک اسلامی هنوز نتوانسته است که فعالیت های رسمی خود را آغاز نماید. به همین دلیل به طور غیر رسمی فعالیت می کند. مواضع حزب دموکراتیک اسلامی تاحدود زیادی به مواضع حزب اسلامی آذربایجان شباهت دارد.
براي تضعيف حزب اسلامی آذربایجان،مقامات آذربايجان تصميم به تاسيس سازماني سياسي به عنوان جايگزين حزب اسلامي آذربايجان گرفتند. در 3 نوامبر 2002 گروهي از اعضاي حزب اسلامي آذربايجان گرد هم آمدند و حزب دموكراتيك اسلامي را تاسيس كردند . طاهر عباس كه قبلاً رئيس شعبه آبشرون حزب اسلامي آذربايجان بود، رياست اين حزب را بر عهده گرفته است . حزب جديد از اصول اسلامي، دموكراسي و تركيسم طرفداري مي‌كند. حزب دموکراتیک اسلامی هنوز نتوانسته است که فعالیت های رسمی خود را آغاز نماید. به همین دلیل به طور غیر رسمی فعالیت می کند. مواضع حزب دموکراتیک اسلامی تاحدود زیادی به مواضع حزب اسلامی آذربایجان شباهت دارد.


<ref>اشرافی، مرتضی، تعامل و یا سلطه روسیه بر تاریخ سیاسی جمهوری آذربایجان ، پایگاه سیاسی اجتماعی کریمه اهل بیت(س، www.karimeh.com </ref>.  
<ref>اشرافی، مرتضی، تعامل و یا سلطه روسیه بر تاریخ سیاسی جمهوری آذربایجان ، پایگاه سیاسی اجتماعی کریمه اهل بیت(س، www.karimeh.com </ref>.  


===حزب سوسیال دموکرات ===
===حزب سوسیال دموکرات ===
خط ۱۰۳: خط ۱۰۳:
احزاب دیگری نیز در جمهوری آذربایجان موجود است که از خود فعالیت قابل ملاحظه نشان نداده وعملا موجودیت شان محسوس نمی باشد لذا ما صرف اسامی این احزاب را قرار ذیل می نگاریم
احزاب دیگری نیز در جمهوری آذربایجان موجود است که از خود فعالیت قابل ملاحظه نشان نداده وعملا موجودیت شان محسوس نمی باشد لذا ما صرف اسامی این احزاب را قرار ذیل می نگاریم


===حزب همبستگی ملی===
===حزب همبستگی ملی یا شهروندی آذربایجان(داک)===


(منتقد دولت) به رهبری صابر رستم خانلی
صابر رستمخانلی، رییس حزب همبستگی شهروندی جمهوری آذربایجان و گروهک «کنگره آذربایجانی های دنیا»، «داک»، است. برخی از نظرات وی اینگونه است:
تشیع  بزرگترین دشمن ترک ها است. ترک ها بیشترین زیان را از تشیع دیده اند. عبارت «اشهد ان علی ولی الله» نیز در دوره «بوهِوی ها» ) احتمالا آل بویه مدنظر نویسنده است ) به اذان افزوده شد.
تشیع ، وسیله ای در دست فارس ها برای مبارزه علیه ترک ها بود. در واقع، اگر یکی از علل تقویت فارس گرایی در ایران نیز نگارش «شاهنامه» و انتشار آن بود ، علت دیگر آن نیز نظریه نه چندان جدی «هند و اروپایی» بود که اروپا آن را مطرح کرد.
امروز اکثر آثار فرهنگی و باستانی که در موزه های دنیا به نام «پرس» ارایه می شوند، هیچ تعلقی به فارس ها ندارند و آثار ترک ها هستند.
امروز سیاست مخفی مذهب گرایی شیعی را که در ایران در پوشش اسلام پیش برده می شود، نمی توان صفوی گرایی نامید. این ، در اصل « شووینسم ساسانی – پرس » است… در دکان و بازار ، عرضه هدایای مربوط به دوران هخامنشی و ساسانی و زرتشتی و تنوع آنها سال به سال افزایش می یابد. آنچه تبلیغ می شود، شاهان هخامنشی و ساسانی است، نه شاه اسماعیل خطائی! به گردشگران، پرسپولیس را نشان می دهند، نه اردبیل و مقبره شیخ صفی را! »
اسلام در حال پیوند دادن میلیون ترک با فارس ها ، در چارچوب «یک ملت» است. از این نظر، مهمترین عاملی که باید به آن متکی باشیم، عامل زبان است، زبان مادری. بزرگترین تکیه گاه ملت و دولت ، زبان مادری است. جای شکرش باقی است که این زبان در آذربایجان شمالی ، زبان دولتی است. این واقعیت، با گذشت زمان، برادران جنوبی مان را نیز تحت تاثیر خود قرار خواهد داد. »
نگرانی مان بخاطر جنوب ( نام جعلی رایج در جمهوری آذربایجان برای معرفی مناطق آذری نشین ایران) طولانی نخواهد شد. براساس تحقیقاتی که در سال ۲۰۰۷ انجام شده، ۵۶ درصد ترک های ساکن در آذربایجان جنوبی، قادر نیستند به فارسی صحبت کنند. چهار درصدشان نیز با آنکه فارسی را می فهمند، نمی توانند به فارسی صحبت کنند. هر اندازه که دولت ایران مقاومت جدی تری می کند، روشنفکران جنوب ، در جایی که ایران نامیده می شود، برای تاسیس دوره های آموزش ترکی، روزنامه ها و کتاب ها پافشاری می کنند. شمار این ها کم است، اما به هر حال، قطع کردن مقاومت (دولت) است. »
در سال ۱۹۴۶ به هنگام عقب نشینی نیروهای آمریکایی، انگلیسی و فرانسوی از ایران، سید جعفر پیشه وری ( سرکرده فرقه دموکرات در غائله تجزیه آذربایجان از ایران) تصمیم به الحاق آذربایجان جنوبی به ترکیه گرفته و به آنکارا هیأت فرستاده بود. متاسفانه این هیات پذیرفته نشد.
ترک های ایران در زمانه کنونی در شرایط رذالت آمیز زندگی می کنند…. سی سال است که من تقریبا هر روز با جنوبی ها در تماس هستم. با روشنفکرانی همچون دکتر زهتابی و جواد هیأت دوست بوده ایم. اما، شاهد حوادثی هسیتم که نمی توان به زبان آورد. صدها خانواده که گویی از دست رژیم فارس در ایران فرار کرده اند، در اروپا نیز فارسی بلغور می کنند.
باکو پر است از کانون های شیطان که به نام مرکز فرهنگی و سازمان دینی ایران تاسیس شده اند و می خواهند دولت لائیکی را که ما پس از مبارزه دویست ساله مان تاسیس کرده ایم، به زور از بین ببرند و به لانه خرافات و مرثیه خوانی تبدیل کنند و به حال و روز خودشان بیاندازند. به محض اینکه مطلبی در این باره می گوییم، گله جانوران را می ریزند بر سرمان.<ref>http://www.ghatreh.com/news/nn38875300
</ref>


===حزب عدالت===
===حزب عدالت===
خط ۱۲۱: خط ۱۳۱:
===حزب آنا وطن===
===حزب آنا وطن===


به رهبری فضائل آقامانلی،حزب وحدت به رهبری طاهر کریملی، حزب اصلاحات دموکراتیک به رهبری عاصم ملازاده،حزب آذربایجان مستقل (طرفداردولت )به رهبری نظامی سلیمانوف وحزب کمونیست آذربایجان (باچند شاخه)"<ref>www.iras.ir</ref>.
به رهبری فضائل آقامانلی فضایل آقامالی، نماینده مجلس و رییس حزب این حزب است.این حزب طرفدار سرسخت روابط جمهوری آذربایجان با رژیم صهیونیستی است. فضایل آقامالی، رییس حزب آناوطن  در نشست مجلس جمهوری آذربایجان گفت : « گشایش سفارتمان در اسراییل برای ارتقای هرچه بیشتر سطح روابطمان  ضروری است. خواهش می کنم این خواسته را به گوش مقامات ذیربط برسانید.» <ref>http://www.ghatreh.com/news/nn55266550</ref>


===حزب وحدت===
به رهبری طاهر کریملی
===حزب اصلاحات دموکراتیک===
به رهبری عاصم ملازاده
===حزب آذربایجان مستقل===
(طرفداردولت )به رهبری نظامی سلیمانوف
===حزب کمونیست آذربایجان (باچند شاخه)===
"<ref>www.iras.ir</ref>.
===گاموح ===
به ترکی آذربایجانی: Günay Azərbaycan Milli Oyanış Hərəkatı) مخفف شدهٔ عبارت جنبش بیداری ملی آذربایجان جنوبی، یک گروه سیاسی تجزیه‌طلب است که برای جدایی آذربایجان ایران از کشور ایران  و اتحاد آن با جمهوری آذربایجان یا تشکیل «آذربایجان واحد» و یا به عبارت صحیح «آذربایجان بزرگ» فعالیت می‌کند. این گروه سیاسی در سال ۲۰۰۲ پس از انشعاب محمودعلی چهرگانی از جاماح و مهاجرتش به خارج از کشور توسط وی بنیان‌گذاری شد و فعالیتش در ایران ممنوع اعلام شده‌است. هم‌اکنون پایگاه این گروه در باکو است.
<ref>http://www.unpo.org/images/member_profile/2010junesouthernazerbaijanunpomemberprofile.pd</ref>
اصـول اسـاسـی و ایـدئولوژی گـامـوح بـه سـه اصل استوار است :
الف . ناسیونالیسم ترک .
ب . معاصر گرایی (نوگرایی ، نواندیشی ، دموکراسی ).
ج . آزادی اندیشه و سکولاریسم (جدایی دین از سیاست ).
گـامـوح مـحـدوده آذربـایـجـان مـورد نـظـر خـود را بـا عـنـوان آذربـایـجـان جـنـوبـی شـامـل اسـتـانـهـای آذربـایـجـان شـرقـی ، غـربـی ، اردبیل با احتساب انزلی و آستارا، شهرستان هشتپر، استان زنجان ، استان همدان ، قزوین و شـهـرستان ساوه معرفی می کند. پرچم این گروه تلفیقی از پرچم ترکیه و جمهوری آذربـایـجان می باشد و در آن هم اثری از پرچم سه با استفاده از فرستنده رادیوئی در مـحـدوده آذربـایـجـان ایـران ، تـرکـمـنـسـتـان و مـنـاطقی از ترکیه به تبلیغ مرام خود می پرداختند که پس از مدتی تعطیل شد.
یـکـی دیـگـر از جـهـت¬گیری های سیاسی گاموح تجزیه طلبی است . سران این گروه با آمریکائیها و صهیونیستها ارتباط نزدیک برقرار کرده و با برخورداری از کمک های مالی آمریکا و سفارت رژیم صهیونیستی در جمهوری آذربایجان ، همچون ابزاری در خدمت اهداف براندازانه دشمنان نظام اسلامی قرار گرفته اند. تحریکات قومی و دامن زدن به آن و آشـوب طـلبـی از اقداماتی است که در کارنامه این گروه در سالهای اخیر ثبت شده است . افـشـا شـدن ارتـباطات سران این گروه با سازمان جاسوسی سیا، مؤ سسه آمریکن اینتر پرایز آمریکا که به طراحی و تعقیب برنامه های براندازانه علیه نظام اسلامی معروف اسـت ، و نـیـز بـرقـراری ارتـبـاطـات نزدیک با صهیونیست ها، افشا شدن فساد مالی این عـنـاصـر، بـه انـزوای آنـان و مـنـفـور شـدن آنـهـا انـجـامـیـده وبـدیـن سـبـب مـردم مـحـب اهـل بیت عصمت و طهارت و متدیّنین آذربایجان همواره از این گروه وابسته به اجنبی تبری جسته اند.
در مرام نامۀ گاموح(حرکت بیداری ملی ‏آذربایجان جنوبی)، افکار و نظریه های گوک آلپ به وفور آورده و ایدئولوژی این حرکت تماماً بر ‏مبنای آن بنا شده است. در بخش «اصول اساسی» مرام نامۀ این تشکل می خوانیم: «به نظر گوک آلپ ترک ‏گرایی منشور یک حزب یا نظریه ای سیاسی نیست بلکه مکتبی علمی، فلسفی و زیبایی شناختی است؛ ‏به عبارت دیگر، ترک گرایی کوششی فرهنگی و راه علمی نوگرایانه ای برای سعادت ملت ترک است»‏ و یک خط پایین تر: « با وجود این ترک گرایی بیگانه با اندیشه های سیاسی نیست چرا که ‏فرهنگ ترک در کنار اندیشه های دیگر دارای اندیشۀ سیاسی نیز می باشد».‏ حرکت بیداری ملی ‏آذربایجان جنوبی «…در جهت حق تعیین سرنوشت ملت آذربایجان جنوبی مبارزه می کند و این ‏مبارزه را بر اساس سه اندیشۀ ترک گرایی، عصری بودن، آزادی عقیده و بیان سامان می دهد‏».
با وجود اینکه این حرکت می کوشد تا ترک گرایی را مکتبی علمی، فلسفی و زیبایی شناختی ‏معرفی کند سرانجام مجبور به اعتراف می شود که «ترک گرایی دارای اندیشۀ سیاسی نیز هست».‏
اندیشه های گوک آلپ و هدف نهایی ای که او برای پان ترک ها ترسیم کرده است بر کسی پوشیده ‏نیست. نتیجه اینکه این حرکت اهداف پان ترکی را دنبال می کند که یک وجه آن جدایی آذربایجان ایران ‏از ایران است. ‏ <ref>//www.paymanonline.com</ref>https:
===گاماج===
گاماج ابتدا به اسم آذربايجان جنوبی تشکيل شد ولی به خاطر سياستهای مخرب آن، تعداد انگشت شمار از افرادی که از آذربايجان جنوبی بودند استعفا داده يا ارتباط خود را قطع کردند. افرادی هم که از آذربايجان شمال و يا ترکيه بودند با دوری از گاماج و ايجاد تشکيلاتهای جديد به اسم آذربايجان جنوب به بيزينس مشغول شدند. /34  <ref>http://azarbaijanli.blogfa.com/post</ref
بعد از تشکيل و فعاليت گاموح نوين و سپس دستگيري رهبران آن و شروع اعتصاب غذاي آنها گاماج و برخي از تشکلات شخصي به تشويش افتاده اند و تلاش ميکنند با سؤاستفاده از گاموح نوين به خوش خدمتي به کشورهاي بيگانه ادامه دهند. ولي وجود حلقه هاي مستحکم و ارتباط گسترده بين افراد و گروههاي ملي در داخل آذربايجان و دفاع همه جانبه از گاموح نوين٫ مزدوران هنوز از سردرگمي خارج نشده اند.
=== فرقه ی دموکرات آذربایجان===
=== جمعیت مهاجران سیاسی ایرانی===
=== حزب جبهه خلق آذربایجان یکپارچه===
قدرت حسنقلی اف، رییس حزب موسوم به « حزب جبهه خلق آذربایجان یکپارچه»و نماینده مجلس جمهوری آذربایجان است. این حزب ائتلاف چند گرایش سیاسی در جمهوری آذربایجان است که در اواخر دهه ۸۰ میلادی سده گذشته از ترکیب و ائتلاف چند گروه سیاسی کوچک‌تر به وجود آمده‌است. این حزب برای مقابله با اشغال منطقه قره باغ توسط ارمنستان به وجود آمد. اولین رئیس‌جمهور منتخب بعد از استقلال آذربایجان ابوالفضل ایلچی بیگ یکی از بنیان‌گذاران و رهبر این جبهه بود. جبهه خلق آذربایجان از سال ۱۹۹۶ در اپوزیسیون با دولت جمهوری آذربایجان قرار دارد.
ای حزب یک حزب قوم گرا و از مخالفین سرسخت جمهوری اسلامی ایران است. بعضی از اظهارات رهبر این حزب درباره ایران به این قرار است:
اغتشاشات در برخی شهرهای ایران ناشی از پس رفت اقتصاد ایران است. وی آذری های ایران را به تلاش برای برقراری لائیسم، جدایی طلبی و به اصطلاح یکی شدن با جمهوری آذربایجان فراخواند.
آذربایجانی ها در ایران باید در چارچوب واقعیات، برای آنچه می توانند به دست آورند، مبارزه کنند. آنها امروز به عنوان شهروندان ایران باید تلاش کنند که در این کشور دموکراسی و حاکمیت قانون تامین و ارزش های لائیک برقرار شود. در این صورت، انسان ها از حقوق ملی و طبیعی استفاده خواهند کرد و حق تحصیل به زبان مادری و توسعه دادن به فرهنگ ملی ( قومی) خود را کسب خواهند کرد. درپی این نیز نوبت به تامین حقوق سیاسی می رسد.»
به نظر من، آذربایجانی های جنوبی بیشتر باید از توسعه فرایند دموکراتیک حمایت کنند. هر آنچه را که می توان در این فرایند به دست آورد، محقق سازند. یعنی، اگر مطابق با قانون اساسی ایران، گشایش مدارس و دانشگاه ها برای آذربایجانی ها به زبان خودشان، توسعه فرهنگشان و رشد موسیقی شان امکان پذیر است، باید همین را تامین کرد. اگر در مرحله بعدی پیشرفت بیش از این و تامین حقوق سیاسی نهادین برایشان امکان خواهد داشت و به عنوان مثال برقراری دولت خودمختار آذربایجانی ها در آذربایجان جنوبی امکان پذیر خواهد بود، در آن زمان باید به آن دست یافت.»
به نظر من، آذربایجانی های جنوبی باید به همراه فارس ها صاحب شیوه ها و سنن آزادی های دموکراتیک بشوند. بدون داشتن این شیوه ها و سنن، دستاوردهای بزرگ بعضا برای ملت ها خوشبختی به بار نمی آورد. مثلا، اگر رژیم سیاسی در دولت های جدید که در سایه برخی تلاش های تندروانه و تجزیه ها شکل خواهد گرفت، از رژیم موجود که فارس ها آن را شکل داده اند، بی رحم تر و خشن تر خواهد بود، در این صورت من این را برای هیچ فرد آذربایجانی آرزو نمی کنم. درست نیست ما خارج از گود مشورت بدهیم، اما به اعتقاد من آذربایجانی ها باید در راه حقوق خود مبارزه کنند و باید از نظر سیاسی سازمان دهی شوند. باید تلاش شود که از هر امکانی بهره مند شوند. در غیر این صورت، انتظار اینکه زمانی شرایط بین المللی مناسب ایجاد شود یا در داخل ایران تحولات به آن سمت برود که من هم به پا خیزم و دولت مستقل خودم را ایجاد کنم، رویکردی مزخرف است. به همین علت نیز من فکر می کنم که آذربایجانی ها باید به شیوه های مبارزاتی مسالمت آمیز اولویت بدهند و از خشونت ها کنار بمانند.
ما به عنوان یک حزب، تمامیت ارضی ایران را به رسمیت می شناسیم. اما، این را نیز باور داریم که آذربایجانی ها نیز همانند تمامی ملت های تقسیم شده، از حق یکی شدن برخوردار هستند. باید تلاش کنیم که این حق ما را جامعه جهانی و فارس ها نیز به رسمیت بشناسند.<ref>https://www.dana.ir/news/1275978.html</ref>
===حزب استقلال آذربایجان جنوبی«گائیپ»===
این گروه در2004  به رهبری میرصالح بنی هاشمی گرگری، با نام مستعار صالح ایلدیریم اعلام موجودیت کرده ودر مرامنامه خود به استقلال آذربایجان جنوبی و  تشکیل کشوری مجزا از جمهوری آذربایجان تأکید کرده است. تحت تأثیر حمایتهای دولت باکو، گائیپ در حرکتی نمایشی اعتراضی که به همراه اعضای «مرکز همکاری خلق¬های ترک» در 17 مه 2012 در مقابل سفارت ایران در باکو انجام دادند شعارهای مداخله جویانه¬ای مانن «آذربایجان یکی شود- مرکز آن تبریز شود» سر دادند.<ref>Mig)،17MAY2011)</ref>
میرصالح بنی هاشمی گرگری، رهبر گروهک تجزیه طلب گایپ (GAIP) که همواره به جمهوری آذربایجان و ترکیه رفت و آمد داشته و در این کشورها آزادانه کنفرانس ‌های خبری علیه جمهوری اسلامی ایران تشکیل می دهد، در دیدار تجزیه طلبان ضدایرانی با شاه سعودی حضور داشت.
صالح ایلدیریم،عنصر تجزیه طلب که مورد حمایت وهابی های سعودی است در خصوص دیدار تجزیه طلبان ضدایرانی با شاه عربستان سعودی به صدای آمریکا گفت: "من به عنوان رییس (باصطلاح) «جبهه ملت ‌ها برای حق تعیین سرنوشت» در دیدارهای تدارک دیده شده در عربستان سعودی حضور یافتم و گفتم حساب ما و ایران را قاطی نکنید و اگر عربستان سعودی به ایران حمله کند، اقوام غیر فارس از این حمله آسیبی نمی بینند! در سطوح بالا و در سطوح وزرا دیدارهای مهمی داشتیم و نهایتا میهمان شخص شاه شدیم. در دیدار با وزرا و ولیعهد و سیاستمداران سعودی، موضوع (باصطلاح) "آذربایجان جنوبی" را برای آن ‌ها تشریح کردیم. به سعودی ها گفتیم که ما را در ترکیب ایران نبینید. ایران دشمن ما نیز است"!
وی به مقامات عربستانی گفته است، اگر ریاض یک دهم هزنیه ای را که یمن خرج کرده است به آن ها بدهد، گروه های تجزیه طلب می‌توانند از داخل ایران را «محو» کنند.
=== جبهه ی خلق و مساوات===
===جبهه خلق===
علی کریم لی، رهبر «حزب جبهه خلق» جمهوری آذربایجان است. حزب جبهه خلق آذربایجان به عنوان مهمترین حزب سیاسی اپوزیسیون در جمهوری آذربایجان است.
11. اتحادیه آذربایجان واحد- این گروه فعالیت خود را بر روی برگزاری میزگردها و نشستهای ضد ایرانی و به بهانه¬ی حمایت از حقوق مدنی آذریهای ایران متمرکز کرده است.
12. جنبش دموکراتهای ملی
13. شورای هماهنگی آذربایجانی های دنیا- این شورا یک شورای دولتی است و ریاست آن با الهام علی¬اف رئیس جمهور آذربایجان است و وی اعضای این شورا تعیین می¬کند. کمیته دولتی امور دیاسپورا" جمهوری آذربایجان اعلام کرد که الهام علی اف، رییس شورای هماهنگی آذربایجانی های دنیا، فهرست اعضای این شورا را تایید کرده است.
در لیست شورای هماهنگی آذربایجانی‌های دنیا علاوه بر سیاستمداران و فرهنگیان سرشناس جمهوری آذربایجان نام برخی فعالان و گردانندگان برخی سازمان های «آذربایجانگرا» در سایر کشورها نیز به چشم می خورد.
صابر رستم‌خانلی، رهبر گروهک ضد ایرانی "داک" (گروهک موسوم به کنگره آذربایجانی های دنیا) و  آریه‌گوت رییس سازمان «طرح های بین المللی برای جمعیت» اسرائیل  و نماینده «مرکز چندفرهنگ گرایی بین المللی باکو» در رژیم صهیونیستی از جمله افرادی هستند که عضویت آنها در  شورای هماهنگی آذربایجانی‌های دنیا توسط الهام علی اف تایید شده است .همچنین طبق اعلام کمیته دولتی امور دیاسپورا" جمهوری آذربایجان، الهام علی اف، صفر صادقی، رئیس «جمعیت وطن» در دانمارک را که از مبلغان تجزیه طلبی در مناطق آذری نشین ایران است، به عضویت«شورای هماهنگی آذربایجانی های دنیا» منصوب کرده است. https://www.dana.ir/news/771369


[[رده:احزاب]]
[[رده:احزاب]]
[[رده: کشور های اسلامی]]
[[رده: کشور های اسلامی]]
۲۱۴

ویرایش