۸۷۱
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی « </div> نخستين حزب سياسى الجزاير که در چارچوب قانون به مبارزه سياسى با استعمار ف...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
پس از استقلال سياسى الجزاير در ۵ ژوئيه ۱۹۶۲ جنبش آزادى‌بخش ملى به‌عنوان حزب حاکم الجزاير کنترل سياسى کشور را با حمايت از ارتش که وارث ارتش آزادى‌بخش | پس از استقلال سياسى الجزاير در ۵ ژوئيه ۱۹۶۲ جنبش آزادى‌بخش ملى به‌عنوان حزب حاکم [[الجزاير]] کنترل سياسى کشور را با حمايت از ارتش که وارث [[ارتش آزادى‌بخش میهنی]] بود، به‌دست گرفت. اين حزب به عنوان تنها حزب قانونى الجزاير تا سال ۱۹۸۹ بر مقدرات کشور حکومت نمود. پس از تصويب قانون اساسى جديد الجزاير در فوريه ۱۹۸۹ و امکان فعاليت احزاب سياسي، جنبش مذکور به عنوان حزب سياسى و نه حزب حاکم به حيات سياسى خود در صحنه الجزاير ادامه داد. بطور کلى اصلاحات به‌عمل آمده در قانون اساسى الجزاير در سال ۱۹۸۹ زمينه‌ساز تأسيس احزاب مستقل را که لزوماً از مانيفست سياسى حکومت الجزاير تبعيت نمى‌کردند، فراهم آورد. | ||
اين اصلاحات سياسى در پى ناآرامى‌هاى سياسى اکتبر ۱۹۸۸ که دامنه آن به شهرهاى بزرگ الجزاير کشيده شد و در نتيجه آن بيش از يکصد تن از تظاهر کنندگان کشته و مجروح شدند، از سوى دولت شاذلى بن جديد پايه‌گذارى شد. احزاب سياسى الجزاير را از لحاظ گرايشات سياسى آنها مى‌توان به سه گروه اسلامي، لائيک و ملى تقسيم‌بندى کرد: | اين اصلاحات سياسى در پى ناآرامى‌هاى سياسى اکتبر ۱۹۸۸ که دامنه آن به شهرهاى بزرگ الجزاير کشيده شد و در نتيجه آن بيش از يکصد تن از تظاهر کنندگان کشته و مجروح شدند، از سوى دولت [[شاذلى بن جديد]] پايه‌گذارى شد. احزاب سياسى الجزاير را از لحاظ گرايشات سياسى آنها مى‌توان به سه گروه اسلامي، لائيک و ملى تقسيم‌بندى کرد: | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
- گروهى که اسلامى را هويت واقعى ملت الجزاير دانسته و اسلامى را تنها راه برچيدن استعمار مى‌دانند. اين گروه از پيروان فکرى امير عبدالقادر جزائرى هستند. | - گروهى که اسلامى را هويت واقعى ملت الجزاير دانسته و اسلامى را تنها راه برچيدن استعمار مى‌دانند. اين گروه از پيروان فکرى امير عبدالقادر جزائرى هستند. | ||
- گروه اخوان المسلمين که متأثر از مربيان اخوان المسلمين مصر بوده و خواستار ايجاد جامعه اسلامى از طريق تبليغ و موعظه هستند. | - گروه [[اخوان المسلمين]] که متأثر از مربيان اخوان المسلمين مصر بوده و خواستار ايجاد جامعه اسلامى از طريق تبليغ و موعظه هستند. | ||
- جناح تندرو اسلامى که خواستار اجراى اسلام راستين در جامعه الجزاير بوده و در اين راه کاربرد زور و خشونت را مجاز مى‌دانند. رهبر اين گروه بويعلى مصطفي بود که در درگيرى‌هاى مسلحانه سال ۱۹۸۷ به قتل رسيد. رهبر فعلى اين جناح عبدالقادر المغنى و على بلحاج هستند. | - جناح تندرو اسلامى که خواستار اجراى اسلام راستين در جامعه الجزاير بوده و در اين راه کاربرد زور و خشونت را مجاز مى‌دانند. رهبر اين گروه بويعلى مصطفي بود که در درگيرى‌هاى مسلحانه سال ۱۹۸۷ به قتل رسيد. رهبر فعلى اين جناح عبدالقادر المغنى و على بلحاج هستند. | ||
| خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
عباس مدنى در دوره حکومت بن‌بلا به‌دليل اختلاف با برنامه‌هاى وى به لندن رفت و دکتراى خود را در رشته‌هاى فلسفه و زبان انگليسى اخذ نمود. مدنى در دوره زماندارى بن جديد به الجزاير بازگشت که به‌دليل فعاليت‌هاى سياسى در خلال سال‌هاى ۱۹۸۴-۱۹۸۲ زندانى شد. سرانجام عباس مدنى با همفکرى على بلحاج جبهه نجات اسلامى را تأسيس نمود. | عباس مدنى در دوره حکومت [[بن‌بلا]] به‌دليل اختلاف با برنامه‌هاى وى به لندن رفت و دکتراى خود را در رشته‌هاى فلسفه و زبان انگليسى اخذ نمود. مدنى در دوره زماندارى بن جديد به الجزاير بازگشت که به‌دليل فعاليت‌هاى سياسى در خلال سال‌هاى ۱۹۸۴-۱۹۸۲ زندانى شد. سرانجام عباس مدنى با همفکرى على بلحاج جبهه نجات اسلامى را تأسيس نمود. | ||
| خط ۶۸: | خط ۶۸: | ||
اگر چه پس از به قدرت رسيدن عبدالعزيز | اگر چه پس از به قدرت رسيدن [[عبدالعزيز بوتفلیقه]] موج ناآرامى‌ها به شکل محسوسى در الجزاير کاهش يافته است؛ اما آرامش و ثبات به شکل کامل به الجزاير باز نگشته است. | ||
==حزب اسلامى النهضة== | ==حزب اسلامى النهضة== | ||
رهبر اين حزب لحبيب آدمى است. وى از طرفداران تشکيل حکومت اسلامى مى‌باشد. اين حزب از نظر فکرى متأثر از اخوان المسلمين مصر است. حزب النهضه در انتخابات پارلمانى سال ۱۹۹۷، ۳۴ کرسى را در اختيار داشت که در انتخابات مى ۲۰۰۲ تنها يک کرسى به‌دست آورد. | رهبر اين حزب لحبيب آدمى است. وى از طرفداران تشکيل حکومت اسلامى مى‌باشد. اين حزب از نظر فکرى متأثر از [[اخوان المسلمين مصر]] است. حزب النهضه در انتخابات پارلمانى سال ۱۹۹۷، ۳۴ کرسى را در اختيار داشت که در انتخابات مى ۲۰۰۲ تنها يک کرسى به‌دست آورد. | ||
==حزب جنبش اصلاح ملى== | ==حزب جنبش اصلاح ملى== | ||
| خط ۸۰: | خط ۸۰: | ||
==حکومت جامعه صلح‌آميز (حمس) MSP== | ==حکومت جامعه صلح‌آميز (حمس) MSP== | ||
رهبر اين حزب محفوظ نحناح است. اين حزب خواستار آزادى رهبران جبهه نجات اسلامي، انجام اصلاحات در ارتش، حمايت از روند خصوصى‌سازى در اقتصاد کشور و اعطاى امتيازاتى به قبايلى‌ها و برسميت شناختن زبان آمازيغى و حفظ يکپارچگى کشور است. اين حزب در انتخابات پارلمانى ۱۹۹۷، ۶۹ کرسى پارلمان را به‌خود اختصاص داده بود ولى در انتخابات مى ۲۰۰۲ تعداد کرسى‌هاى اين حزب به ۳۸ کاهش يافت. | رهبر اين حزب محفوظ نحناح است. اين حزب خواستار آزادى رهبران جبهه نجات اسلامي، انجام اصلاحات در ارتش، حمايت از روند خصوصى‌سازى در اقتصاد کشور و اعطاى امتيازاتى به قبايلى‌ها و برسميت شناختن زبان [[آمازيغى]] و حفظ يکپارچگى کشور است. اين حزب در انتخابات پارلمانى ۱۹۹۷، ۶۹ کرسى پارلمان را به‌خود اختصاص داده بود ولى در انتخابات مى ۲۰۰۲ تعداد کرسى‌هاى اين حزب به ۳۸ کاهش يافت. | ||
=احزاب ملى= | =احزاب ملى= | ||
احزاب ملى الجزاير به‌طور سنتى داراى نقش مؤثر در ساختار سياسى الجزاير پس از استقلال اين کشور بوده‌اند. جبهه آزادى‌بخش ملى الجزاير قبل و پس از استقلال اين کشور نقش تعيين کننده‌اى در روند تحولات سياسى الجزاير ايفاء نمود که در مقدمه اين مبحث به آن پرداخته شد به‌همين دليل از تکرار آن خوددارى مى‌گردد. | احزاب ملى الجزاير به‌طور سنتى داراى نقش مؤثر در ساختار سياسى الجزاير پس از استقلال اين کشور بوده‌اند. جبهه آزادى‌بخش ملى الجزاير قبل و پس از استقلال اين کشور نقش تعيين کننده‌اى در روند تحولات سياسى الجزاير ايفاء نمود که در مقدمه اين مبحث به آن پرداخته شد به‌همين دليل از تکرار آن خوددارى مى‌گردد. | ||
==جبهه آزادى‌بخش ملى (FLN)== | ==جبهه آزادى‌بخش ملى (FLN)== | ||
اين حزب که طليعه‌دار انقلاب الجزاير بود، تا سال ۱۹۸۸ به عنوان تنها حزب سياسى الجزاير در اين کشور ايفاءِ نقش مى‌کرد. پس از ناآرامى‌هاى اين سال شاذلى بن جديد رئيس جمهور وقت با ايجاد اصلاحاتى در قانون اساسى الجزاير امکان تشکيل احزاب سياسى رقيب را فراهم آورد. جبهه آزادى‌بخش ملى پس از اين دوره بتدريج جايگاه خود را به عنوان حزب حاکم از دست داد. اين حزب در انتخابات پارلمانى و شهردارى‌ها که در سال ۱۹۹۱ در الجزاير برگزار گردي، شکست سختى را در برابر حزب نو خواسته نجات اسلامى متحمل شد. پس از کودتاى ارتش اين حزب به‌طور عملى در حاشيه قدرت قرار گرفت. پس از به قدرت رسيدن بوتفليقه در سال ۱۹۹۹ و انتخاب على بن فليس به عنوان رهبر اين حزب، جايگاه آسيب ديده جبهه آزادى‌بخش ملى تقويت گرديد. در انتخابات پارلمانى سال ۱۹۹۷ اين حزب جايگاه سوم را پس از دو حزب RND و حزب جامعه صلح‌آميز (حمس) احراز نموده بود ولى در انتخابات مى ۲۰۰۲ با کسب ۱۹۹ کرسى به اکثريت مطلق رسيد. | اين حزب که طليعه‌دار انقلاب الجزاير بود، تا سال ۱۹۸۸ به عنوان تنها حزب سياسى الجزاير در اين کشور ايفاءِ نقش مى‌کرد. پس از ناآرامى‌هاى اين سال [[شاذلى بن جديد]] رئيس جمهور وقت با ايجاد اصلاحاتى در قانون اساسى الجزاير امکان تشکيل احزاب سياسى رقيب را فراهم آورد. جبهه آزادى‌بخش ملى پس از اين دوره بتدريج جايگاه خود را به عنوان حزب حاکم از دست داد. اين حزب در انتخابات پارلمانى و شهردارى‌ها که در سال ۱۹۹۱ در الجزاير برگزار گردي، شکست سختى را در برابر حزب نو خواسته نجات اسلامى متحمل شد. پس از کودتاى ارتش اين حزب به‌طور عملى در حاشيه قدرت قرار گرفت. پس از به قدرت رسيدن بوتفليقه در سال ۱۹۹۹ و انتخاب على بن فليس به عنوان رهبر اين حزب، جايگاه آسيب ديده جبهه آزادى‌بخش ملى تقويت گرديد. در انتخابات پارلمانى سال ۱۹۹۷ اين حزب جايگاه سوم را پس از دو حزب RND و حزب جامعه صلح‌آميز (حمس) احراز نموده بود ولى در انتخابات مى ۲۰۰۲ با کسب ۱۹۹ کرسى به اکثريت مطلق رسيد. | ||
== تجمع دمکراتيک ملى (RND)== | == تجمع دمکراتيک ملى (RND)== | ||
رهبر اين حزب احمد اويحيى است. وى در دولت بوتفليقه وزير دادگسترى | رهبر اين حزب [[احمد اويحيى]] است. وى در دولت بوتفليقه وزير دادگسترى بود. حزب تجمع پس از بروز انشعاب در حزب جبهه آزادى‌بخش ملى و در آستانه انتخابات پارلمانى کشور پا به عرصه رقابت‌هاى انتخاباتى گذاشت. اين حزب ملى و متمايل به گرايشات پارلمانى کشور پا به عرصه رقابت‌هاى انتخاباتى گذاشت. اين حزب ملى و متمايل به گرايشات سکولا و غير مذهبى است و در همين راستا با انجام گفتگوهاى سياسى ميان جبهه آزادى‌بخش ملى و جبهه نجات اسلامى مخالف است. اين حزب در انتخابات پارلمانى سال ۱۹۹۷ بيشترين کرسى‌ها را (۵۶ کرسي) به خود اختصاص داد، اکثريت را رد پارلمان الجزاير در اختيار گرفته بود ولى در انتخابات مى ۲۰۰۲ دچار شکست سختى شده و تعداد کرسى‌هاى اين حزب به ۴۸ کاهش يافت. | ||
=احزاب لائيک= | =احزاب لائيک= | ||
اين احزاب طيف وسيعى از جريانات سياسى | اين احزاب طيف وسيعى از جريانات سياسى الجزاير، معتقدان به جدایى دين از سياست و احزاب چپ‌گرا و ضد مذهبى را دربر مى‌گيرد. | ||
==حزب جبهه نيروهاى سوسياليستى (FFS)== | ==حزب جبهه نيروهاى سوسياليستى (FFS)== | ||
رهبر حزب [[آيت احمد]] است. وى در سال ۱۹۶۳ اين حزب را تأسيس کرد. آيت احمد به‌دليل دست داشتن در شورش عليه حکومت بن‌بلا به مرگ محکوم شد اما با توجه به محبوبيت و شهرت وى در ميان مردم و طيف سياسى الجزاير حکم اعدام وى به حالت تعليق درآمد. | |||
| خط ۱۰۰: | خط ۱۰۱: | ||
==حزب تجمع براى فرهنگ و دمکراسى (RCD)== | ==حزب تجمع براى فرهنگ و دمکراسى (RCD)== | ||
رهبر اين حزب سعيد سعدى است، گرايش اين حزب قومى بربر و ليبرال مى‌باشد. حزب تجمع با قدرت يافتن احزاب مذهبى مخالف است. حزب تجمع با طرح آشتى ملى بوتفليقه که براساس آن شاخه نظامى ارتش نجات اسلامى (AIS) مورد عفو قرار گرفت، مخالفت نمود. اين حزب از حقوق بربرها بويژه به رسميت شناخته شدن زبان آمازيغى حمايت مى‌کند و مخالف سرکوب جنبش قبايلى است. حزب تجمع داراى ۲۰ نماينده در پارلمان | رهبر اين حزب سعيد سعدى است، گرايش اين حزب قومى بربر و ليبرال مى‌باشد. حزب تجمع با قدرت يافتن احزاب مذهبى مخالف است. حزب تجمع با طرح آشتى ملى بوتفليقه که براساس آن شاخه نظامى ارتش نجات اسلامى (AIS) مورد عفو قرار گرفت، مخالفت نمود. اين حزب از حقوق بربرها بويژه به رسميت شناخته شدن زبان [[آمازيغى]] حمايت مى‌کند و مخالف سرکوب جنبش قبايلى است. حزب تجمع داراى ۲۰ نماينده در پارلمان است. | ||
==حزب کارگران== | ==حزب کارگران== | ||