احمد بن علویه بن جعفر اصفهانی: تفاوت میان نسخه‌ها

| دین =  

| مذهب =  

| فعالیت‌ها = {{فهرست جعبه افقی |كاتب |محدث |ادیب |شاعر [[اهل‌‏بیت (علیه‌السلام)]]

'''احمد بن علویه بن جعفر اصفهانی'''، معروف به ابوالاسود كاتب. محدث، ادیب و شاعر توان‏مند [[اهل‌‏بیت علیه‌السلام]] و مناقب ‏سرای [[امیرالمؤمنین علیه‌السلام]] و [[امامان شیعه]] بوده است. هنگامی كه [[قصیده نونیه]] اش را كه معروف به [[الفیه]] و «محبره» است، كامل كرد به بصره آمد و آن را بر «ابوحاتم سجستانی»(شاعر و لغوی معروف) عرضه كرد. [[علامه امینی]] در [[الغدیر]] او را از شعرای غدیر برشمرده و منتخبی از اشعار او را نقل كرده است. قصیده «محبره» یكی از كم ‏نظیرترین قصائد [[شیعه]] در حق خاندان اهل‏‌بیت علیه‌السلام است. وی در این قصیده به كمك روایات مشهور [[فریقین]]، مناقب [[علی علیه‌السلام]] را به نظم كشیده و با مخالفان خلافت و منكران [[ولایت]]، احتجاج نموده است.

=معرفی=

احمد بن علویه بن جعفر اصفهانی، ابوجعفر. معروف به «ابوالاسود كاتب». [[محدث]]، ادیب و شاعر توان‏مند اهل‌‏بیت علیه‌السلام. از ندیمان [[احمدبن عبدالعزیز عجلی]](م280ق. حاكم اصفهان). ولادت او در سال 212هجری بود، زیرا هنگامی كه وی «قصیده نونیه» خود را در سال 310هجری تكمیل كرد، 98 سال داشت. وفات او در سال 320هجری و احتمالاً در اصفهان اتفاق افتاده است. از شرح حال او اطلاعی در دست نیست. ولی از آنجا كه وی استاد بسیاری از [[محدثان]] [[قم]] بود، و همچنین از لقب او كه گاهی ملقب به «كرمانی» و زمانی ملقب به «اصفهانی» است، به دست می‏‌آید كه وی بیشتر عمر خود را در بلاد [[ایران]] به ویژه [[اصفهان]] به‏ سر برده است. اما گاهی به [[عراق]] می‌‏رفته و با علمای آن دیار به خصوص با علمای [[بصره]] دیدار می‏‌كرده است. وی شاعر بزرگ اهل‌‏بیت علیه‌السلام و مناقب ‏سرای امیرالمؤمنین علیه‌السلام و امامان شیعه بوده است. هنگامی كه «قصیده نونیه»اش را كه معروف به «الفیه» و «محبره» است، كامل كرد به بصره آمد و آن را بر [[ابوحاتم سجستانی]](شاعر و لغوی معروف) عرضه كرد. ابوحاتم بر او تحسین كرد و خطاب به مردم بصره گفت: «ای اهل بصره، اصفهانی‏‌ها بر شما پیروز شدند». آغاز قصیده او چنین است:

 

* ما بال عینك ثرة الأجفان

* عبری اللحاظ سقیمة الإنسان

* (چرا از چشمت این همه سرشك می‏‌بارد، چرا گوشه چشمت پر از اشك و مردمك دیده‌‏ات بیمار است؟).

[[علامه امینی]] در [[الغدیر]] او را از شعرای غدیر برشمرده و منتخبی از اشعار او را نقل كرده است. همچنین [[ابن ‏شهرآشوب]] در [[مناقب]] 213 بیت، و امین در [[اعیان‏ الشیعه]] 224 بیت از اشعار او ‏را نقل كرده‌‏اند. قصیده «محبره» یكی از كم ‏نظیرترین قصائد شیعه در حق خاندان اهل‏‌بیت علیه‌السلام است. وی در این قصیده به كمك روایات مشهور فریقین، مناقب علی علیه‌السلام را به نظم كشیده و با مخالفان خلافت و منكران ولایت، احتجاج نموده است، مخصوصاً تفسیر كلمه [[مولی]] در این قصیده به معنی [[ولایت مطلقه]] علی علیه‌السلام به صورتی بدیع بیان شده است.  

از شاگردان او بسیاری از محدثان قمی و غیر قمی هستند كه از او روایت دارند مانند: [[محمدبن حسن بن ولید قمی]](م343ق)، [[عبدالله بن حسن مؤدب]]، [[احمدبن یعقوب اصفهانی]]، [[سعدبن عبدالله بن ابی خلف اشعری]](م300ق)، [[حسین بن محمدبن عمران اشعری]]، [[حسین بن محمدبن عامر]] و [[احمدبن ابراهیم بن ابی رافع]].

=آثار=

از تألیفات او می‌‏توان [[الاعتقاد فی‏الادعیه]]، [[الرسائل المختاره]] و [[قصیده نونیه]] را نام برد «قصیده نونیه»اش را كه معروف به «الفیه» و «محبره» است،. وی 18 كتاب در موضوع [[دعا]] داشته كه اكثر آنها از بین رفته است.  

# رجال نجاشی، ص88 شماره 214؛  

# دائره المعارف تشیع، ج1صص351 و521؛  

# الذریعه، ج17ص127؛  

# رجال ابن داود، ص40 شماره 103؛  

# رجال الطوسی، ص412 شماره 5975؛  

# طبقات اعلام الشیعه، ج1ص36؛  

# الكنی و الالقاب، ج1ص212؛  

# معالم العلماء، ص59 شماره 110؛  

# معجم المؤلفین، ج1ص314؛  

# معجم رجال الحدیث، ج2ص160 شماره 670.