۸۵٬۹۶۳
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ك' به 'ک') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
!نام | !نام | ||
!أحمد بن أحمد بن محمد بن | !أحمد بن أحمد بن محمد بن عیسى البرنسی الفاسی | ||
|- | |- | ||
|نامهای دیگر | |نامهای دیگر | ||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
</div> | </div> | ||
'''أحمد بن أحمد بن محمد بن | '''أحمد بن أحمد بن محمد بن عیسى البرنسی الفاسی''' معروف به زرّوق (846 هـ - 899 هـ) [[فقیه]] مشهور [[مالکی]] [[مذهب]] که تالیفات مورد تأیید [[مالکیه|مالکیان]] و از مهم ترین کسانی که در نوشته های اسلامی به جنبه تربیتی و رفتاری توجه داشته است. در بسیاری از منابع اشاره شده است که الزروق حرکتی اصلاحی برای [[تصوف]] آغاز کرد. حاصل سالها آموختن و سفر به شهرهای علمی [[جهان اسلام]] بود که بسیاری از مورخان آن را نمایش عرفان از نظر قرآن و سنت به عنوان یک سبک زندگی تلفیقی می دانستند. | ||
=زندگی= | =زندگی= | ||
در شهر تازه ی کشور مغرب به سال 846 هجری قمری به دنیا آمد، پدرش در خردسالی وی از دنیا رفت، یتیم تربیت شد و پدربزرگ مادری اش او را تربیت کرد و مادرش به زهد و تقوا و نیکی شهرت داشت.زروق نام مستعار پدربزرگش بود که چشمانی آبی داشت و به این نام شهرت یافت و پس از او بر فرزندانش تسری یافت. | در شهر تازه ی کشور مغرب به سال 846 هجری قمری به دنیا آمد، پدرش در خردسالی وی از دنیا رفت، یتیم تربیت شد و پدربزرگ مادری اش او را تربیت کرد و مادرش به زهد و تقوا و نیکی شهرت داشت. زروق نام مستعار پدربزرگش بود که چشمانی آبی داشت و به این نام شهرت یافت و پس از او بر فرزندانش تسری یافت. | ||
او مالکی مذهب بود و رساله [[ایروانی|ابن | او مالکی مذهب بود و رساله [[ایروانی|ابن أبی زید ایروانی]] در فقه مالكی را خواند. او دوستدار تصوف بود، پس طریقت تصوف را به دست شیخ عبد اللّه مکی، محمد بن القاسم القوری و دیگرانی از این دست فرا گرفت. وی در سال 899 هجری قمری در شهر مصراته (غرب [[لیبی]]) درگذشت. | ||
=اساتید= | =اساتید= | ||
یحیی العیدلی، أبی عبد الله الفخار، القوری،الزرهونی، المجاصی، عبد الرحمن المجدولی، السنهوری، الدمیری السخاوی، الرصاع،الأخضر، إبراهیم المازنی، المشدالی، ابن المهدی المواسی، أحمد بن عقبى الحضرمی، الشهاب الأفشیطی و عده ی زیادی از علمای [[مغرب]]، [[تونس]] و [[مصر]]. | |||
=سفر به مصر= | =سفر به مصر= | ||
از بجایه در ساحل کشور [[الجزایر]] عازم مصر شد و در اواخر سال 1479 میلادی مطابق با سال 884 هجری قمری خانقاه سید احمد زروق برنسی را تأسیس کرد. | از بجایه در ساحل کشور [[الجزایر]] عازم مصر شد و در اواخر سال 1479 میلادی مطابق با سال 884 هجری قمری خانقاه سید احمد زروق برنسی را تأسیس کرد. | ||
در [[قاهره]] با شیخ ابی العباس الحضرمی ملاقات کرد و طریقت را از او گرفت و مراداو در رفتار در سلوک و رفتار شد. او در مصر به علوم [[زبان عربی]] و [[اصول فقه]] اشتغال داشت از این رو در درس | در [[قاهره]] با شیخ ابی العباس الحضرمی ملاقات کرد و طریقت را از او گرفت و مراداو در رفتار در سلوک و رفتار شد. او در مصر به علوم [[زبان عربی]] و [[اصول فقه]] اشتغال داشت از این رو در درس الجوجری و علمای دیگر شرکت می کرد، بلوغ المرام را خواند و علم اصطلاحات را از السخاوی آموخت و بسیارتحت تاثیر آن قرار گرفته بود. | ||
او در سرزمین مصر شهرت زیادی داشت و در [[مسجد الازهر]] درس می گفت و بیش از شش هزار شاگرد در درس او شرکت می کردند. او رهبری و [[مرجعیت]] مذهب مالکیان را بر عهده گرفت و افراد زیادی از محضر او بهره برده اند. | او در سرزمین مصر شهرت زیادی داشت و در [[مسجد الازهر]] درس می گفت و بیش از شش هزار شاگرد در درس او شرکت می کردند. او رهبری و [[مرجعیت]] مذهب مالکیان را بر عهده گرفت و افراد زیادی از محضر او بهره برده اند. | ||
=جایگاه= | =جایگاه= | ||
شیخ زروق یکی از مهم ترین مراجع علمای مالکی به شمار می رود و تقریباً تمامی آثار در فقه مالکی بدون ذکر | شیخ زروق یکی از مهم ترین مراجع علمای مالکی به شمار می رود و تقریباً تمامی آثار در فقه مالکی بدون ذکر فتاوا، نظرات و شروح وی نیست. همچنین شیخ زروق یکی از مهمترین نظریه پردازان و متولیان تصوف است. | ||
او تلاش کرد تا بر این نکته تأکید کند که تصوف یکی از آموزه های مهم [[اسلام]] بوده است.چرا که معانی ای چون خدمت به خلق و تزکیه را ترویج وآموزش می دهد. | او تلاش کرد تا بر این نکته تأکید کند که تصوف یکی از آموزه های مهم [[اسلام]] بوده است. چرا که معانی ای چون خدمت به خلق و تزکیه را ترویج وآموزش می دهد. | ||
او به متعصبان [[صوفیه]] توجهی نداشت و بدعت ها و انحرافات آنان را تأیید نمی کرد و به تبیین تصوف واقعی که مورد تأیید علمای سلف بود، مانند بزرگان مالکی،شیخ زروک یکی از مهم ترین مراجع علمای مالکی به شمار می رود و تقریباً تمامی آثار در فقه مالکی بدون ذکر فتاوای و فقه و توضیحات وی نیست. | او به متعصبان [[صوفیه]] توجهی نداشت و بدعت ها و انحرافات آنان را تأیید نمی کرد و به تبیین تصوف واقعی که مورد تأیید علمای سلف بود، مانند بزرگان مالکی،شیخ زروک یکی از مهم ترین مراجع علمای مالکی به شمار می رود و تقریباً تمامی آثار در فقه مالکی بدون ذکر فتاوای و فقه و توضیحات وی نیست. | ||
همچنین شیخ زروک از مهمترین نظریه پردازان و متولیان تصوف است.او تلاش کرد تا بر این نکته تأکید کند که تصوف یکی از آموزه های مهم اسلام است.زیرا بر احسان | همچنین شیخ زروک از مهمترین نظریه پردازان و متولیان تصوف است. او تلاش کرد تا بر این نکته تأکید کند که تصوف یکی از آموزه های مهم اسلام است.زیرا بر احسان و تزکیه نفس تاکید دارد و به متعصبان صوفیه توجهی نداشت و بدعت ها و تجاوزات آنان را تأیید نمی کرد و به تبیین تصوف واقعی که مورد تأیید علمای سلف بود مانند ائمه مالکی، [[شافعی]] و [[احمد بن حنبل]] بود روی آورد. | ||
و به متعصبان صوفیه توجهی نداشت و بدعت ها و تجاوزات آنان را تأیید نمی کرد و به تبیین تصوف واقعی که مورد تأیید علمای سلف بود مانند ائمه | |||
وی در سال 886 هجری قمری مطابق با 1448 میلادی مرکز اسلامی را در مصراته تأسیس کرد و ریاست آن را بر عهده گرفت که این مرکز به زاویه سیدی احمد زروق البرونسی معروف بود و این امر تأثیر بسزایی در حیات علمی، اجتماعی و تربیتی در سطح جهان اسلام داشت. | وی در سال 886 هجری قمری مطابق با 1448 میلادی مرکز اسلامی را در مصراته تأسیس کرد و ریاست آن را بر عهده گرفت که این مرکز به زاویه سیدی احمد زروق البرونسی معروف بود و این امر تأثیر بسزایی در حیات علمی، اجتماعی و تربیتی در سطح جهان اسلام داشت. | ||
از احمد زروق نسخ خطی بسیاری در کتابخانه های مختلف جهان وجود دارد که محققان در زمینه های مختلف دینی و تصوف به آنها مراجعه می کنند. | |||
=نظرات علما= | =نظرات علما= | ||
عبد الرؤوف | عبد الرؤوف المناوی در مورد او می گوید: او عابد بحر غیب و در قناعت، عفت، علم فقه، [[عرفان]] و اصول و ... سرآمد است. او حافظه بسیار خوبی داشت و اهل ادب بود. | ||
شیخ الخروبی در مورد او به این جمله تاکید داشته که او چهل سال [[نماز جماعت]] را ترک نکرد. | |||
=معاصران= | =معاصران= | ||
با عبدالواحد الدکالی محبت و همراهی زیادی داشت <ref>برای مطالعه بیشتر به کتاب"شرح عقيدة الإمام الغزالي للعارف بالله أبو العباس أحمد بن زروق الفاسي"، تحقيق: د.محمد عبد القادر نصار، دارة الكرزة للنشر والتوزيع، مصر الجديدة، الطبعة الأولى 2007،مراجعه شود</ref> زیرا آنها در مصر دوستان یکدیگر بودند و در لیبی دائماً در تماس بوده و همانطور که شیخ زروق در کودکی با شیخ عبدالسلام الاسمر ملاقات کرد و احساس کرد که اسمر آینده درخشانی خواهد داشت<ref>برای مطالعه بیشتر به کتاب رسائل الأسمر إلى مريديه، د. مصطفى رابعة، دار المدار الإسلامي، بيروت.مراجعه شود</ref>. | |||
=شاگردان= | =شاگردان= | ||
شمس | شمس الدین اللقانی | ||
ناصر | ناصر الدین اللقانی | ||
الحطاب | الحطاب الكبیر | ||
الخروبی الصغیر | |||
إبراهیم الزرهونی | |||
عبد | عبد العزیز القسنطینی | ||
=کتابخانه= | =کتابخانه= | ||
| خط ۶۸: | خط ۶۴: | ||
==کتب== | ==کتب== | ||
شرح | شرح الوغلیسیة. | ||
صور المراتب | صور المراتب وتكمیل المراغب. | ||
فتح المواهب | فتح المواهب وكنز المطالب. | ||
جواهر | جواهر الإكلیل فی نظم مختصر خلیل. | ||
عدة | عدة المرید الصادق. | ||
الوظیفة الزرّوقیة. | |||
شرح | شرح حكم ابن عطاء الله السكندری. | ||
ولله الأسماء الحسنى فادعوه بها. | ولله الأسماء الحسنى فادعوه بها. | ||
| خط ۸۶: | خط ۸۲: | ||
==بعضی نسخ خطی گرانبها== | ==بعضی نسخ خطی گرانبها== | ||
مناسك الحج فی الفقه. | |||
شرح | شرح القطابیة فی الفقه. | ||
شرح الدقائق والحقائق | شرح الدقائق والحقائق للتلمسانی | ||
تعلیق على البخاری. | |||
تعلیق على مسلم. | |||
شرح مختصر | شرح مختصر خلیل. | ||
البدع والحوادث. | البدع والحوادث. | ||
علم مصطلح | علم مصطلح الحدیث. | ||
=تالیفات= | =تالیفات= | ||
| خط ۱۰۶: | خط ۱۰۲: | ||
تعدادی از تالیفات زروق عبارتند از: | تعدادی از تالیفات زروق عبارتند از: | ||
الجنة للمعتصم من البدع بالسنّة<ref>أحمد | الجنة للمعتصم من البدع بالسنّة<ref>أحمد بك النائب الأنصاري، ص 183، المنهل العذب في تاريخ طرابلس الغرب، منشورات مكتبة الفرجاني - طرابلس الغرب - ليبيا</ref>. | ||
تفسیر القرآن العظیم. | |||
شرح رسالة | شرح رسالة أبی زید القیروانی. | ||
ثلاثة شروح على متن | ثلاثة شروح على متن القرطبیة. | ||
ستة وثلاثون شرحاً على | ستة وثلاثون شرحاً على الحكم العطائیة (نوشته ابن عطاء الله السكندری). | ||
شرح | شرح لكتاب دلائل الخیرات. | ||
النصیحة الكافیة لمن خصّه الله بالعافیة. | |||
قواعد التصوف على وجه | قواعد التصوف على وجه یجمع بین الشریعة والحقیقة ویصل الأصول والفقه بالطریقة. | ||
العقائد الخمس. | العقائد الخمس. | ||
شرح حزب البحر للإمام | شرح حزب البحر للإمام الشاذلی. | ||
شرح | شرح كتاب صدور الترتیب. | ||
شرح أسماء الله الحسنى، المسمى المقصد الاسما<ref>[https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%82_(%D9%81%D9%82%D9%8A%D9%87)#cite_note-8 أحمد زروق (فقيه)]</ref>. | شرح أسماء الله الحسنى، المسمى المقصد الاسما<ref>[https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%82_(%D9%81%D9%82%D9%8A%D9%87)#cite_note-8 أحمد زروق (فقيه)]</ref>. | ||