۸۵٬۸۸۹
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
Wikivahdat (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' های ' به 'های ') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات شخصیت | |||
| عنوان = سید مؤید باالله | |||
| تصویر = | |||
| نام = ابوالحسین احمدبن حسین بن هارون اقطع آمُلی | |||
| نام‌های دیگر = | |||
| سال تولد = | |||
| تاریخ تولد = | |||
| محل تولد = | |||
| سال درگذشت = | |||
| تاریخ درگذشت = | |||
| محل درگذشت = | |||
| استادان = [[قاضی القضات همدانی|قاضی‌القضات عبدالجبار همدانی]] | |||
| شاگردان = | |||
| دین = | |||
| مذهب = | |||
| آثار = | |||
| فعالیت‌ها = [[فقیه]]، ادیب و شاعر و محدث و امام شیعهٔ زیدی | |||
| وبگاه = | |||
}} | |||
'''ابوالحسین احمدبن حسین بن هارون اقطع آمُلی''' [[فقیه]]، ادیب و شاعر و محدث و امام شیعهٔ زیدی معروف به سید مؤید باالله بود. وی برادر یحیی ملقب به [[ناطق بالحق]] و از پیشوایان [[زیدیه]] [[ایران]]، [[طبرستان]] و معاصر [[صاحب بن‌عباد]] بود؛ و با برادر کوچکتر خود به برادران هارونی معروف بودند. این دو از خانواده بطحانی بودند<ref>[http://ensani.ir/file/download/article/20120325195909-1125-65.pdf امامان زیدی]</ref>. پدر وی شیعهٔ اثنی‌عشری بود و خود او برادر او نیز نخست دارای این مذهب بودند و بعد به فرقهٔ زیدیهٔ پیوستند. آملی در پی کسب دانش به [[بغداد]] رفت و نزد دایی خود ابوالعباس احمد بن ابراهیم درس خواند. بعد به همدان رفت و نزد [[قاضی القضات همدانی|قاضی‌القضات عبدالجبار همدانی]] درس خود را به پایان رسانید و در [[فقه]] و اصول و نحو و لغت عربی و [[حدیث]] و درایت تبحر یافت و آراء فقهی او از سوی زیدیان [[ایران]] و [[کوفه]] و [[حجاز]] و [[یمن]] پذیرفته شد. وی در فصاحت شهره بود، چنان‌که نثر وی را در کتابی که در پاسخ قابوس بن وشمگیر دربارهٔ فضائل [[علی بن ابی طالب]] نوشت معجزه مانند دانسته‌اند. در دیلمستان با او به [[خلافت]] بیعت کردند و مدت حکومت او بیست سال طول کشید. | '''ابوالحسین احمدبن حسین بن هارون اقطع آمُلی''' [[فقیه]]، ادیب و شاعر و محدث و امام شیعهٔ زیدی معروف به سید مؤید باالله بود. وی برادر یحیی ملقب به [[ناطق بالحق]] و از پیشوایان [[زیدیه]] [[ایران]]، [[طبرستان]] و معاصر [[صاحب بن‌عباد]] بود؛ و با برادر کوچکتر خود به برادران هارونی معروف بودند. این دو از خانواده بطحانی بودند<ref>[http://ensani.ir/file/download/article/20120325195909-1125-65.pdf امامان زیدی]</ref>. پدر وی شیعهٔ اثنی‌عشری بود و خود او برادر او نیز نخست دارای این مذهب بودند و بعد به فرقهٔ زیدیهٔ پیوستند. آملی در پی کسب دانش به [[بغداد]] رفت و نزد دایی خود ابوالعباس احمد بن ابراهیم درس خواند. بعد به همدان رفت و نزد [[قاضی القضات همدانی|قاضی‌القضات عبدالجبار همدانی]] درس خود را به پایان رسانید و در [[فقه]] و اصول و نحو و لغت عربی و [[حدیث]] و درایت تبحر یافت و آراء فقهی او از سوی زیدیان [[ایران]] و [[کوفه]] و [[حجاز]] و [[یمن]] پذیرفته شد. وی در فصاحت شهره بود، چنان‌که نثر وی را در کتابی که در پاسخ قابوس بن وشمگیر دربارهٔ فضائل [[علی بن ابی طالب]] نوشت معجزه مانند دانسته‌اند. در دیلمستان با او به [[خلافت]] بیعت کردند و مدت حکومت او بیست سال طول کشید. | ||
== زندگی‌نامه == | == زندگی‌نامه == | ||
نام کامل او ابوالحسین احمد بن حسین بن هارون الاقطع بن حسین بن محمد بن هارون بن محمد بن قاسم بن حسن بن زید بن [[امام حسن|حسن]] بن [[علی بن ابی طالب|علی بن ابی طالب (ع)]] بوده‌است. وی در سال ۳۳۳ هجری قمری در آمل زاده شد. مادرش هم زنی علوی از فرزندان علی بن عبدالله حسینی عقیقی بود. نزد احمد بن ابراهیم علوی به تحصیل علم پرداخت و پس از آن بود که تغییر مذهب داد و از امامیه به زیدیه رسید. فقه زیدیه و [[حنفیه]] را نیز نزد ابوالحسن علی بن اسماعیل بن ادریس، از دانشمندان معروف طبرستان، فرا گرفت. از برخی اطلاعات مربوط به احوال او، مثلاً شاگردیش نزد قاضی عبدالجبار مشخص است که پیش از قیام و حکومت، مدتی در [[ری]] بوده‌است. او در ری و سپس در گیلان به مقابله با اسماعیلیان شتافت. پس از ری مدتی هم به اهواز نزد قاضی‌القضات ابو احمد بن علان رفت. | نام کامل او ابوالحسین احمد بن حسین بن هارون الاقطع بن حسین بن محمد بن هارون بن محمد بن قاسم بن حسن بن زید بن [[امام حسن|حسن]] بن [[علی بن ابی طالب|علی بن ابی طالب (ع)]] بوده‌است. وی در سال ۳۳۳ هجری قمری در آمل زاده شد. مادرش هم زنی علوی از فرزندان علی بن عبدالله حسینی عقیقی بود. نزد احمد بن ابراهیم علوی به تحصیل علم پرداخت و پس از آن بود که تغییر مذهب داد و از امامیه به زیدیه رسید. فقه زیدیه و [[حنفیه]] را نیز نزد ابوالحسن علی بن اسماعیل بن ادریس، از دانشمندان معروف طبرستان، فرا گرفت. از برخی اطلاعات مربوط به احوال او، مثلاً شاگردیش نزد قاضی عبدالجبار مشخص است که پیش از قیام و حکومت، مدتی در [[ری]] بوده‌است. او در ری و سپس در گیلان به مقابله با اسماعیلیان شتافت. پس از ری مدتی هم به اهواز نزد قاضی‌القضات ابو احمد بن علان رفت. | ||
| خط ۱۳: | خط ۳۱: | ||
== آثار == | == آثار == | ||
المؤید را در فنون ادب و فقه و کلام و اصول فقه صاحب کمالت دانستند. در جوانی در مجالس علمی و ادبی صاحب بن عباد شرکت می‌کرد و از جمله استادان بزرگش قاضی عبدالجبار معتزلی است که المؤید چون قدرت یافت، او را به بیعت با خود دعوت کرد. زیدیان یمن هم او را به امامت شناخته‌اند. | المؤید را در فنون ادب و فقه و کلام و اصول فقه صاحب کمالت دانستند. در جوانی در مجالس علمی و ادبی صاحب بن عباد شرکت می‌کرد و از جمله استادان بزرگش قاضی عبدالجبار معتزلی است که المؤید چون قدرت یافت، او را به بیعت با خود دعوت کرد. زیدیان یمن هم او را به امامت شناخته‌اند. | ||
از آثار مهم او عبارتند از: | از آثار مهم او عبارتند از: | ||
کتاب التجرید، در فقه زیدی بر اساس نظر الهادی الی الحق که گویا خود آنرا در ۴ جلد شرح کرده بود. | # کتاب التجرید، در فقه زیدی بر اساس نظر الهادی الی الحق که گویا خود آنرا در ۴ جلد شرح کرده بود. | ||
# کتاب البلغه نیز در فقه الهادی | |||
کتاب البلغه نیز در فقه الهادی | # کتاب النبوات در اصول عقاید | ||
# کتاب التبصره نیز در اصول عقاید | |||
کتاب النبوات در اصول عقاید | # کتاب الافاده در فقه | ||
# سیاسه المریدین | |||
کتاب التبصره نیز در اصول عقاید | |||
کتاب الافاده در فقه | |||
سیاسه المریدین | |||
همچنین جوابیه‌ای بر نوشتار قابوس بن وشمگیر، که در مدح خلفای چهارگانه بود، نوشت که از لحاظ ادبی یک شاهکار به‌شمار می‌رفت. ابن اسفندیار از دیوان اشعار بزرگ او یاد کرده. | همچنین جوابیه‌ای بر نوشتار قابوس بن وشمگیر، که در مدح خلفای چهارگانه بود، نوشت که از لحاظ ادبی یک شاهکار به‌شمار می‌رفت. ابن اسفندیار از دیوان اشعار بزرگ او یاد کرده. | ||
== میراث == | == میراث == | ||
از المؤید پسری به نام و کنیهٔ ابوالقاسم حسین بر جای ماند. ابوطالب یحیی دوم که در دههٔ ۵۷۰ هجری در گیلان خروج کرد، نوادهٔ این ابوالقاسم است. همچنین ابوطالب یحیی الناطق بالحق برادر المؤید نیز شخص برجسته‌ای در میان علویان بوده‌است<ref>[https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D9%85%D8%A4%DB%8C%D8%AF_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87# احمد مؤید بالله]</ref>. | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده: | [[رده:عالمان]] | ||
[[رده:ایران]] | |||