ادریس اول

اِدریس اوّل (نام کامل: ادریس بن عبدالله ابن حسن مثنی ابن حسن ابن علی بن ابی طالب) (۱۲۷–۱۷۷ قمری)، مؤسس سلسلهٔ ادریسیان در مراکش و بخشی از الجزایر است. گمان می‌رود که ادریس اول بنای شهر فاس را آغاز کرده‌است. این شهر، مهاجران اسپانیایی مسلمان و افریقیه را جذب کرد و شهری پرجمعیت گشت و پایتخت ادریسیان شد. دوره فرمانروایی ادریسیان از جهت گسترش فرهنگ اسلامی در میان قبایل تازه مسلمان شده بربر مهم است [۱].

محل دفن منسوب به ادریس اول که بارنگ سبز قابل مشاهده است

نام ادریس بن عبدالله ابن حسن مثنی ابن حسن ابن علی بن ابی طالب
نام‎های دیگر ادریس اول
نام پدر عبدالله
متولد 127 هجری قمری
وفات 177 هجری قمری
فعالیت‌ها اولین پادشاه ادرسیان مراکش

ادریس برادر محمد نفس زکیه است که پس از همکاری با حسین فخّی و شکست قیام فخ، به «مغرب دور» گریخت و در سال ۱۷۲ پس از دعوت و بیعت قبایل آن منطقه، دولت خود را تأسیس کرد. در مورد دعوت ادریس آورده‌اند که او در یک مرحله داعیِ برادرش محمد نفس زکیه و در مرحله بعد داعیِ حسین فخّی و در مرحله سوم داعیِ برادر دیگرش یحیی بود، و در نهایت وقتی خبرِ سرانجامِ کارِ یحیی به او رسید، دعوت به خود کرد و برای تأسیس دولت به «طنجه» رفت و پایه‌گذار اولین دولت مراکش شد. ادریس پس از چند سال حکومت در سال ۱۷۷ با دسیسه خلیفه عباسیان هارون الرشید و به دست سلیمان به ادریس زهر خورانده و او را مسموم ساخت و خود نیز گریخت [۲] [۳] [۴] [۵] [۶].پس از او، فرزندش ادریس بن ادریس (متولد ۱۷۵–۲۱۴ قمری) و سپس محمد بن ادریس بن ادریس و از آن پس دیگر نوادگان ادریس یکی پس از دیگری در مغرب حکومت کردند؛ ادریسیان تا سال ۳۷۵ قمری حکومت داشتند[۷].

پانویس

  1. کلیفورد ادموند بوسورث (۱۳۷۱)، سلسله‌های اسلامی، ترجمهٔ فریدون بدره‌ای، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه)
  2. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۱، ص۲۷۹
  3. مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب، ج۲، ص۲۳۸
  4. ابن عذاری مراکشی، احمد بن محمد، البیان المغرب فی اخبار الاندلس والمغرب، ج۱، ص۸۲
  5. طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، ج۸، ص۱۹۸
  6. ابن عذاری مراکشی، احمد بن محمد، البیان المغرب فی اخبار الاندلس والمغرب، ج۱، ص۲۱۰ به نقل از ویکی فقه مدخل ادریس اول علوی
  7. ادریسیان