۸۵٬۶۹۸
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'تاثیر گذار' به ' تاثیر‌گذار') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
|هرات کابل بامیان غزنی قندهار مزارشریف قندوز | |هرات کابل بامیان غزنی قندهار مزارشریف قندوز | ||
|- | |- | ||
| | |گروه‌های قومی | ||
|پشتون‌ها، تاجیک‌ها، مردمان هزاره، ازبک‌ها، مردم ایماق، ترکمن‌ها، مردم بلوچ | |پشتون‌ها، تاجیک‌ها، مردمان هزاره، ازبک‌ها، مردم ایماق، ترکمن‌ها، مردم بلوچ فارس‌ها و دیگر اقوام افغانستان | ||
|- | |- | ||
|احزاب | |احزاب | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
=نامگذاری= | =نامگذاری= | ||
واژه افغانستان از دو بخش «افغان» و «ـستان» تشکیل شده‌است.افغانستان، اگرچه به عنوان یک کشور دارای تاریخی جدید است؛ اما این سرزمین از لحاظ قدمت تاریخی، یکی از کهن‌ترین کشورهای جهان به شمار می‌رود. سرزمین افغانستان امروزی بدلیل قرارگرفتن در مسیر جاده ابریشم محل پیوندگاه تمدن‌های بزرگ جهان بوده و در طول قرن‌ها، قشرهای پیاپی از هویت‌ها، فرهنگ‌ها و باورها سرزمینی را که امروزه افغانستان نامیده می‌شود، بازشناسانده‌اند. افغان، نامی است که معمولاً در اشاره به پشتون‌ها استفاده می‌شود. این واژه به شکل ابگان در قرن سوم میلادی توسط شاهنشاهی ساسانی ایران و اوگانا در قرن ششم میلادی توسط ستاره‌شناس هندی واراهمیرا استفاده شده‌است. در نوشته‌های قرن دهم میلادی به بعد به‌طور مکرر به واژه افغان در آثار جغرافیایی اشاره می‌شود. | واژه افغانستان از دو بخش «افغان» و «ـستان» تشکیل شده‌است. افغانستان، اگرچه به عنوان یک کشور دارای تاریخی جدید است؛ اما این سرزمین از لحاظ قدمت تاریخی، یکی از کهن‌ترین کشورهای جهان به شمار می‌رود. سرزمین افغانستان امروزی بدلیل قرارگرفتن در مسیر جاده ابریشم محل پیوندگاه تمدن‌های بزرگ جهان بوده و در طول قرن‌ها، قشرهای پیاپی از هویت‌ها، فرهنگ‌ها و باورها سرزمینی را که امروزه افغانستان نامیده می‌شود، بازشناسانده‌اند. افغان، نامی است که معمولاً در اشاره به پشتون‌ها استفاده می‌شود. این واژه به شکل ابگان در قرن سوم میلادی توسط شاهنشاهی ساسانی ایران و اوگانا در قرن ششم میلادی توسط ستاره‌شناس هندی واراهمیرا استفاده شده‌است. در نوشته‌های قرن دهم میلادی به بعد به‌طور مکرر به واژه افغان در آثار جغرافیایی اشاره می‌شود. | ||
واژه افغانستان به عنوان نام این کشور قدمت زیادی ندارد و در سال ۱۳۰۲ ه.ش (۱۹۲۳) و در قانون اساسی امان‌الله شاه به تصویب رسید.<ref> «tajikistanweb». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ آوریل ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۱۰ آوریل ۲۰۰۸.</ref> واژه افغان در سال ۱۳۴۳ (۱۹۶۴) و در قانون اساسی تصویبی محمد ظاهرشاه با تعریفی تازه و به معنی همه افراد شهروند کشور افغانستان به‌کار رفت.<ref>«tajikistanweb». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ آوریل ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۱۰ آوریل ۲۰۰۸.</ref> | واژه افغانستان به عنوان نام این کشور قدمت زیادی ندارد و در سال ۱۳۰۲ ه.ش (۱۹۲۳) و در قانون اساسی امان‌الله شاه به تصویب رسید.<ref> «tajikistanweb». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ آوریل ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۱۰ آوریل ۲۰۰۸.</ref> واژه افغان در سال ۱۳۴۳ (۱۹۶۴) و در قانون اساسی تصویبی محمد ظاهرشاه با تعریفی تازه و به معنی همه افراد شهروند کشور افغانستان به‌کار رفت.<ref>«tajikistanweb». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ آوریل ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۱۰ آوریل ۲۰۰۸.</ref> | ||
| خط ۸۰: | خط ۸۰: | ||
افغانستان اقلیم قاره‌ای مرطوب (تابستان گرم و زمستان سرد) دارد. زمستان‌های ارتفاعات مرکزی و شمال شرقی افغانستان بسیار سرد و خشن است. به‌طوری‌که میانگین دما در دی ماه به زیر ۱۵ درجه سلسیوس زیر صفر می‌رسد. از سوی دیگر مناطق کم‌ارتفاع جنوب غربی (حوضه سیستان)، منطقه جلال‌آباد در شرق و دشت‌های ترکستان در کنار رود آمودریا در شمال، تابستان‌هایی گرم دارند و میانگین دمای آنها در تیرماه به بیش از ۳۵ درجه می‌رسد. | افغانستان اقلیم قاره‌ای مرطوب (تابستان گرم و زمستان سرد) دارد. زمستان‌های ارتفاعات مرکزی و شمال شرقی افغانستان بسیار سرد و خشن است. به‌طوری‌که میانگین دما در دی ماه به زیر ۱۵ درجه سلسیوس زیر صفر می‌رسد. از سوی دیگر مناطق کم‌ارتفاع جنوب غربی (حوضه سیستان)، منطقه جلال‌آباد در شرق و دشت‌های ترکستان در کنار رود آمودریا در شمال، تابستان‌هایی گرم دارند و میانگین دمای آنها در تیرماه به بیش از ۳۵ درجه می‌رسد. | ||
کوهستان هندوکش در شمال شرق افغانستان منطقه‌ای فعال از نظر زمین‌شناختی است و بسیار | کوهستان هندوکش در شمال شرق افغانستان منطقه‌ای فعال از نظر زمین‌شناختی است و بسیار زمینلرزهخیز است که گاهی به رانش زمین و ریزش بهمن (برف کوچ) نیز منجر می‌شود. | ||
در سال ۱۹۹۸ زلزله‌ای در این منطقه جان ۶ هزار نفر را گرفت. چهار سال بعد ۱۵۰ نفر در زلزله دیگری در هندوکش کشته شدند و در سال ۲۰۱۰ زلزله دیگری جان ۱۱ افغان را گرفته و ۲ هزار خانه را تخریب کرد. در سال ۲۰۱۴ نیز رانش زمین در بدخشان چندین هزار کشته بر جای گذاشت.<ref> Afghanistan. (2014). In Encyclopædia Britannica. Retrieved from</ref> | در سال ۱۹۹۸ زلزله‌ای در این منطقه جان ۶ هزار نفر را گرفت. چهار سال بعد ۱۵۰ نفر در زلزله دیگری در هندوکش کشته شدند و در سال ۲۰۱۰ زلزله دیگری جان ۱۱ افغان را گرفته و ۲ هزار خانه را تخریب کرد. در سال ۲۰۱۴ نیز رانش زمین در بدخشان چندین هزار کشته بر جای گذاشت.<ref> Afghanistan. (2014). In Encyclopædia Britannica. Retrieved from</ref> | ||
| خط ۸۶: | خط ۸۶: | ||
=ولسوالی‌های افغانستان= | =ولسوالی‌های افغانستان= | ||
وُلُسوالی یا اولُسوالی یکی از واحدهای تقسیمات کشوری افغانستان است که معادل واحدی در حدود فرمانداری و شهرستان در ایران می‌شود. ولسوالی از واژه‌ای مغولی برگرفته از ترکی قدیم اولوس یا ولوس است که در زبان‌های مغولی و ترکی معنی قبیله و ایل را می‌دهد.همچنان واژه‌ای ولسوال یا اولسوال به حاکم ولسوالی گفته می‌شود این کلمات در فارسی رایج در افغانستان کاربردی گسترده دارد.<ref>www.afghanpaper.com/info/dolati/edari.htm</ref> | وُلُسوالی یا اولُسوالی یکی از واحدهای تقسیمات کشوری افغانستان است که معادل واحدی در حدود فرمانداری و شهرستان در ایران می‌شود. ولسوالی از واژه‌ای مغولی برگرفته از ترکی قدیم اولوس یا ولوس است که در زبان‌های مغولی و ترکی معنی قبیله و ایل را می‌دهد. همچنان واژه‌ای ولسوال یا اولسوال به حاکم ولسوالی گفته می‌شود این کلمات در فارسی رایج در افغانستان کاربردی گسترده دارد.<ref>www.afghanpaper.com/info/dolati/edari.htm</ref> | ||
Afghanistan District-pus Faa.png | Afghanistan District-pus Faa.png | ||
| خط ۱۰۰: | خط ۱۰۰: | ||
=یک عید مقدس در افغانستان= | =یک عید مقدس در افغانستان= | ||
در افغانستان سه روز تعطیل رسمی برای عید فطر در نظر گرفته شده است. این عید دارای تقدس زیادی برای مردم افغانستان است. معمولا مردم برای عید | در افغانستان سه روز تعطیل رسمی برای عید فطر در نظر گرفته شده است. این عید دارای تقدس زیادی برای مردم افغانستان است. معمولا مردم برای عید لباس‌های نو خریده، کودکان و نوجوانان به دست‌های خود حنا می‌بندند و عده زیادی از مردان و تعداد کمی از زنان برای نماز در مساجد جمع می‌شوند. | ||
در این سه روز | در این سه روز همسایه‌ها برای دید و باز دید به خانه‌های یکدیگر می‌روند و عید را به هم تبریک می‌گویند. دید و بازدید‌ها به گونه‌ای است که وقتی کسی به خانه دیگری رفت، دیگری نیز حتما باید به خانه او بیاید و اگر چنین نکند عمل او بی احترامی به شخص مقابل پنداشته می‌شود. در بعضی از روستاها مراسم عید به صورت دسته جمعی برگزار می‌شود به گونه‌ای که زنان روستا با پخت نوعی نان به همراه همسران و کودکان خود در خانه بزرگ روستا جمع می‌شوند.<ref>آداب و رسوم کشورهای مختلف در عید فطر - خبرگزاری برنا | ||
www.borna.news › قرآن و معارف</ref> | www.borna.news › قرآن و معارف</ref> | ||
| خط ۱۲۷: | خط ۱۲۷: | ||
=جایگاه لویه جرگه در نظام حقوقی افغانستان= | =جایگاه لویه جرگه در نظام حقوقی افغانستان= | ||
از | از گذشته‌های دور، ملت‌ها برای انجام کارهای بزرگ و سرنوشت ساز، برای جنگ و صلح، برای عقد معاهده و در کل برای هر کاری که به سرنوشت مردم ارتباط مستقیم داشت، از جلسه و شورا استفاده میکردند تا تصمیمی که اخذ می‌شود از همه جوانب سنجیده شود و به سود همه باشد. در دین مبین اسلام و سیره نبی اکرم (ص) نیز به دفعات بر این امر تاکید شده است. مشورت به صورت سازمان یافته، امری است که سابقه بسیار کهن دارد. | ||
این امر در افغانستان نیز سابقه نسبتاً طولانی دارد و از گذشته های دور مردم برای تصمیمات خود از ریش سفیدان و متنفذین مدد می جستند که کم کم این امر به یک رویه و عرف تبدیل شد و همه تصمیمات و کارهای بزرگ با مشوره و نظر بزرگان و ریش سفیدان انجام میگرفت. | این امر در افغانستان نیز سابقه نسبتاً طولانی دارد و از گذشته های دور مردم برای تصمیمات خود از ریش سفیدان و متنفذین مدد می جستند که کم کم این امر به یک رویه و عرف تبدیل شد و همه تصمیمات و کارهای بزرگ با مشوره و نظر بزرگان و ریش سفیدان انجام میگرفت. | ||
| خط ۱۳۴: | خط ۱۳۴: | ||
www.dailyafghanistan.com</ref> | www.dailyafghanistan.com</ref> | ||
<big> | <big>جرگه‌ها در افغانستان به چندین نوع هستند</big> | ||
#جرگه محلی که در مقایسه با سایر | #جرگه محلی که در مقایسه با سایر جرگه‌ها تاثیر محدود دارد. این جرگه از گذشته‌های دور تا کنون در سراسر کشور وجود داشته است و عملی ترین شیوه اداره اجتماعات در روستاها و شهرهای دوردست به حساب می آید. | ||
#جرگه قومی است که به مسائلی | #جرگه قومی است که به مسائلی می‌پردازد که یک یا چند قوم را در بر نمی‌گیرد. این جرگه در مورادی مانند برخوردهای قومی و یا بروز اختلافات و مسائل مهمی که تصمیم‌گیری و تلاش مشترک را می‌طلبد، تشکیل می‌شود. نوع دیگر، جرگه‌های موقت است که از طرف حکومت بر اساس اقتضای زمان در شرایط خاص ایجاد می‌شود و اعضای آن معمولاً متنفذین و بزرگان قوم هستند و بعد از تصمیم‌گیری از بین می‌روند. | ||
#یکی دیگر از انواع | #یکی دیگر از انواع جرگه‌ها، لویه جرگه است که از نمایندگان تمام مردم افغانستان شکل گرفته و این جرگه در مورد مسائل مهم کشور تصمیم نمی‌گیرد. لویه جرگه یک مجلس عنعنوی افغانستان است که اولین لویه جرگه رسمی و تا حدی شبیه به لویه جرگه امروزی، در سال 1160 هجری در مزار شیر سرخ برگزار شد و پس از 9 روز بحث و مشورت، احمد شاه ابدالی را به عنوان پادشاه برگزید. | ||
=شهرها ی مهم افغانستان= | =شهرها ی مهم افغانستان= | ||
| خط ۱۷۹: | خط ۱۷۹: | ||
'''<big>زیارتگاه سخی</big>''' | '''<big>زیارتگاه سخی</big>''' | ||
در دامنه کوه علی‌آباد در شمال‌غربی کابل در منطقه‌ای موسوم به کارته‌سخی، زیارتگاهی وجود دارد که در آن خرقه‌ای منسوب به [[رسول خدا (ص)]] نگهداری می‌شود. نوشته‌اند که این خرقه از سال 1109 تا 1181 قمری در فیض‌آباد بدخشان بود. در سال 1181 خرقه هنگام انتقال از بدخشان به قندهار بین راه حدود 8 ماه در این محل نگهداری شد. مردم به همین سبب در محل نگهداری خرقه زیارتگاهی | در دامنه کوه علی‌آباد در شمال‌غربی کابل در منطقه‌ای موسوم به کارته‌سخی، زیارتگاهی وجود دارد که در آن خرقه‌ای منسوب به [[رسول خدا (ص)]] نگهداری می‌شود. نوشته‌اند که این خرقه از سال 1109 تا 1181 قمری در فیض‌آباد بدخشان بود. در سال 1181 خرقه هنگام انتقال از بدخشان به قندهار بین راه حدود 8 ماه در این محل نگهداری شد. مردم به همین سبب در محل نگهداری خرقه زیارتگاهی به‌پا می‌کنند. خرقه منسوب به پیامبر خدا (ص) هم‌اکنون در زیارتگاه خرقه شریفه قندهار نگهداری می‌شود. | ||
'''<big>موزه ملی افغانستان</big>''' | '''<big>موزه ملی افغانستان</big>''' | ||
| خط ۱۹۵: | خط ۱۹۵: | ||
'''<big>قصر دارالامان</big>''' | '''<big>قصر دارالامان</big>''' | ||
احداث قصر دارالامان در دهه 1920 میلادی آغاز شد. قصر را مهندسی آلمانی به نام | احداث قصر دارالامان در دهه 1920 میلادی آغاز شد. قصر را مهندسی آلمانی به نام والتر هاردن و گروهی از مهندسان همکار او طراحی کرده‌اند. پس از آنکه احداث کاخ تقریبا پایان یافت مدت‌ها بلااستفاده ماند. قصر دارالامان در دسامبر 1968 دچار آتش‌سوزی و پس از مرمت به وزارت دفاع واگذار شد. این بنا در دهه 1990 و در خلال جنگ داخلی افغانستان آسیب دید. تا این اواخر برای بازسازی آن اقدامی صورت نگرفته بود تا اینکه در سال 2016 مرمت آن آغاز شد. | ||
'''<big>مسجد نه‌گنبد (مسجد حاجی پیاده)</big>''' | '''<big>مسجد نه‌گنبد (مسجد حاجی پیاده)</big>''' | ||
| خط ۲۴۶: | خط ۲۴۶: | ||
۵۳ درصد از مردم این کشور زیر خط فقر زندگی می‌کنند و به دلیل همین وضعیت نامناسب اقتصادی و فقر است که بخش زیادی از مردم آن به کشورهای همسایه از جمله ایران و برخی کشورهای آمریکایی و اروپایی مهاجرت کرده‌اند. | ۵۳ درصد از مردم این کشور زیر خط فقر زندگی می‌کنند و به دلیل همین وضعیت نامناسب اقتصادی و فقر است که بخش زیادی از مردم آن به کشورهای همسایه از جمله ایران و برخی کشورهای آمریکایی و اروپایی مهاجرت کرده‌اند. | ||
حدود ۸۱ درصد مردم این کشور در بخش | حدود ۸۱ درصد مردم این کشور در بخش کشاورزی، ۱۱ درصد در صنعت (اغلب بافندگی) و ۹ درصد در بخش خدمات مشغول به کارند. | ||
۲۲ درصد محصولات این کشور به هند، پاکستان، آمریکا، انگلیس، | ۲۲ درصد محصولات این کشور به هند، پاکستان، آمریکا، انگلیس، دانمارک و فنلاند صادر می‌شود. | ||
واردات به افغانستان هم از کشورهای پاکستان، [[آمریکا]]، آلمان و [[هند]] است. | واردات به افغانستان هم از کشورهای پاکستان، [[آمریکا]]، آلمان و [[هند]] است. | ||
| خط ۲۶۳: | خط ۲۶۳: | ||
اولین بار در ماده ۱۳۱ قانون اساسی افغانستان مصوب ۱۳۸۲ش، حقوق اقلیت شیعه به رسمیت شناخته شد: | اولین بار در ماده ۱۳۱ قانون اساسی افغانستان مصوب ۱۳۸۲ش، حقوق اقلیت شیعه به رسمیت شناخته شد: | ||
محاکم برای اهل تشیع، در قضایای مربوط به احوال شخصیه، احکام مذهب تشیع را مطابق به احکام قانون تطبیق می‌نمایند. در سایر دعاوی نیز اگر در این قانون اساسی و قوانین دیگر حکمی موجود نباشد، محاکم قضیه را مطابق به احکام این مذهب حل و فصل | محاکم برای اهل تشیع، در قضایای مربوط به احوال شخصیه، احکام مذهب تشیع را مطابق به احکام قانون تطبیق می‌نمایند. در سایر دعاوی نیز اگر در این قانون اساسی و قوانین دیگر حکمی موجود نباشد، محاکم قضیه را مطابق به احکام این مذهب حل و فصل می‌نمایند. | ||
بیشتر شیعیان افغانستان، معتقد به مذهب [[شیعه امامیه]] هستند. [[شیعیان اسماعیلی]] نیز در مناطقی از افغانستان حضور دارند. آمار دقیق از پیروان مذاهب در افغانستان وجود ندارد. درصد شیعیان بین ۲۵٪ تا ۳۰٪ برآورد شده است.<ref> بختیاری، شیعیان افغانستان، ۱۳۸۵ش، ص ۷</ref> اکثریت شیعیان افغانستان از قوم هزاره هستند. قزلباش‌ها، سادات و گروه‌هایی از هراتی‌ها، تاجیک‌ها، بلوچ‌ها، ترکمن‌ها و پشتون‌ها، دیگر اقوام و طوایف [[شیعه]] افغانستان را تشکیل میدهند.<ref> بختیاری، شیعیان افغانستان، ۱۳۸۵ش، ص ۶</ref> | بیشتر شیعیان افغانستان، معتقد به مذهب [[شیعه امامیه]] هستند. [[شیعیان اسماعیلی]] نیز در مناطقی از افغانستان حضور دارند. آمار دقیق از پیروان مذاهب در افغانستان وجود ندارد. درصد شیعیان بین ۲۵٪ تا ۳۰٪ برآورد شده است.<ref> بختیاری، شیعیان افغانستان، ۱۳۸۵ش، ص ۷</ref> اکثریت شیعیان افغانستان از قوم هزاره هستند. قزلباش‌ها، سادات و گروه‌هایی از هراتی‌ها، تاجیک‌ها، بلوچ‌ها، ترکمن‌ها و پشتون‌ها، دیگر اقوام و طوایف [[شیعه]] افغانستان را تشکیل میدهند.<ref> بختیاری، شیعیان افغانستان، ۱۳۸۵ش، ص ۶</ref> | ||
| خط ۳۱۶: | خط ۳۱۶: | ||
=جنبش اسلامی افغانستان= | =جنبش اسلامی افغانستان= | ||
<br> | <br> | ||
[[جنبش اسلامی افغانستان]] که از دهه شصت میلادی اوج نمی‌گیرد و سرانجام به | [[جنبش اسلامی افغانستان]] که از دهه شصت میلادی اوج نمی‌گیرد و سرانجام به قیام‌های عمومی می‌انجامد، علل زیادی دارد که تحت دو عنوان به آن اشاره می‌کنیم: | ||
<br> | <br> | ||
الف. داخلی: در صحنه داخلی، عوامل پدیدآورنده نهضت اسلامی منحصر به مسایل و رخ دادهایی است که در داخل کشور وجود داشت: | الف. داخلی: در صحنه داخلی، عوامل پدیدآورنده نهضت اسلامی منحصر به مسایل و رخ دادهایی است که در داخل کشور وجود داشت: | ||
<br> | <br> | ||
1. اسلام؛ اسلام، بی تردید علت اصلی در نهضت اسلامی افغانستان به شمار می‌آید؛ زیرا مردم افغانستان که دین دار و به احکام و | 1. اسلام؛ اسلام، بی تردید علت اصلی در نهضت اسلامی افغانستان به شمار می‌آید؛ زیرا مردم افغانستان که دین دار و به احکام و ارزش‌های اسلامی بسیار پایبند می‌باشند، وقتی می‌بینند کمونیست‌ها درصدد از بین بردن ارزش‌های دینی آنها هستند، دست به مبارزه می‌زنند. اسلام تنها مرجعی است که مردم افغانستان افق فکری، نظام‌های ارزشی و مجموعه قوانین اجتماعی و مدنی خود را با آن منطبق می‌کنند و از نظر آنها اسلام است که به مسایل سیاسی و اجتماعی مشروعیت می‌بخشد. | ||
<br> | <br> | ||
2. فشار بر اسلام‌گرایان؛ از زمان روی کار آمدن «داوود خان»، سخت گیری علیه روحیه آزادی خواهی و اسلام‌گرایی در افغانستان افزایش یافت و چند صد نفر از طرفداران نهضت اسلامی در زمان «داوود خان» بازداشت و بیشتر آنها بدون محاکمه، اعدام شدند. | 2. فشار بر اسلام‌گرایان؛ از زمان روی کار آمدن «داوود خان»، سخت گیری علیه روحیه آزادی خواهی و اسلام‌گرایی در افغانستان افزایش یافت و چند صد نفر از طرفداران نهضت اسلامی در زمان «داوود خان» بازداشت و بیشتر آنها بدون محاکمه، اعدام شدند. | ||
| خط ۳۲۶: | خط ۳۲۶: | ||
3. رعایت عدالت اجتماعی در افغانستان؛ | 3. رعایت عدالت اجتماعی در افغانستان؛ | ||
<br> | <br> | ||
4. تأمین | 4. تأمین آزادی‌های سیاسی برای مردم افغانستان و به ویژه شیعیان؛ | ||
<br> | <br> | ||
5. وابستگی | 5. وابستگی دستگاه‌های دولتی، ارتش، مراکز فرهنگی دانشگاهی و... | ||
<br> | <br> | ||
ب ـ خارجی: عوامل خارجی نهضت اسلامی افغانستان را می‌توان در موارد زیر خلاصه نمود: | ب ـ خارجی: عوامل خارجی نهضت اسلامی افغانستان را می‌توان در موارد زیر خلاصه نمود: | ||
| خط ۳۳۴: | خط ۳۳۴: | ||
1. تجاوز ارتش سرخ به افغانستان، با هدف چیرگی بر این کشور و از بین بردن نهضت مقاومت؛ | 1. تجاوز ارتش سرخ به افغانستان، با هدف چیرگی بر این کشور و از بین بردن نهضت مقاومت؛ | ||
<br> | <br> | ||
2. تأثیرگذاری | 2. تأثیرگذاری جنبش‌های اسلامی معاصر و به ویژه جنبش [[اخوان المسلمین]]؛ | ||
<br> | <br> | ||
3. پیروزی انقلاب اسلامی ایران. بدون تردید بسیاری از | 3. پیروزی انقلاب اسلامی ایران. بدون تردید بسیاری از گروه‌های مجاهدان و از جمله احزاب شیعه این کشور، با اتکا به [[انقلاب اسلامی ایران]] مبارزات خود را شروع کردند. | ||
<br> | <br> | ||
=سه جریان فکری قوی در افغانستان= | =سه جریان فکری قوی در افغانستان= | ||
1. جریان | 1. جریان بازمانده‌های رژیم کمونیستی قدیم، که با حمایت اتحاد جماهیر شوروی سابق، سرمایه گذاری‌های کلانی درباره مسائل فرهنگی و نیز تغییر هویت و ذهنیت [[مسلمانان]]، به ویژه جوانان مسلمان افغانستان کردند و در مجموع، تغییر فرهنگی جامعه افغانستان را مد نظر داشته، هنوز هم دارند و با تغییر شعارها و لعاب‌های جدید، این مسئله را پی گیری می‌کنند.<br> | ||
2. تفکر سکولار و لیبرالیستی، که غرب از قدیم به دنبال این قضیه بود و از آن حمایت می‌کرد و امروز نیز حضور مستقیم و بسیار فعالی دارد، که طبیعتاً حمایتش چند برابر شده و با راه‌اندازی و حمایت از | 2. تفکر سکولار و لیبرالیستی، که غرب از قدیم به دنبال این قضیه بود و از آن حمایت می‌کرد و امروز نیز حضور مستقیم و بسیار فعالی دارد، که طبیعتاً حمایتش چند برابر شده و با راه‌اندازی و حمایت از شبکه‌های تلویزیونی، رادیویی، ماهواره، اینترنت، نشریات گوناگون و تأسیس NGOهای متعدد و حتی فعالیت‌های تبشیری، درصدد تشکیک در افکار جوانان و مسلمانان جهت جذب به سوی مسیحیت و غرب هستند.<br> | ||
3. جریان اسلام‌گراست، که البته باید قوی ترین جریان باشد، چون هم در بدنه مردم و جامعه نفوذ دارد و هم مبارزات سختی را علیه استعمار، امپریالیسم و تجاوزگری پشت سر گذاشته است.<ref> | 3. جریان اسلام‌گراست، که البته باید قوی ترین جریان باشد، چون هم در بدنه مردم و جامعه نفوذ دارد و هم مبارزات سختی را علیه استعمار، امپریالیسم و تجاوزگری پشت سر گذاشته است.<ref> | ||
| خط ۳۵۲: | خط ۳۵۲: | ||
'''جریان‌هایی که بیشتر در زمان جهاد علیه شوروی شکل گرفته اند''': | '''جریان‌هایی که بیشتر در زمان جهاد علیه شوروی شکل گرفته اند''': | ||
اگرچه پیدایش احزاب سیاسی در افغانستان سابقه طولانی دارد اما بیشترین احزاب این کشور در زمان جهاد علیه نیروهای شوروی ایجاد گردیده است. این احزاب که در کنار یکدیگر و برای بیرون راندن ارتش شوروی | اگرچه پیدایش احزاب سیاسی در افغانستان سابقه طولانی دارد اما بیشترین احزاب این کشور در زمان جهاد علیه نیروهای شوروی ایجاد گردیده است. این احزاب که در کنار یکدیگر و برای بیرون راندن ارتش شوروی می‌جنگیدند، پس از پیروزی بر شوروی، اکثر آنها دچار اختلافات داخلی شدند و در برابر یکدیگر قرار گرفتند. | ||
'''<big>حزب جمعیت اسلامی</big>''' | '''<big>حزب جمعیت اسلامی</big>''' | ||
| خط ۳۶۳: | خط ۳۶۳: | ||
حزب اسلامی نیز یکی از احزاب قدیمی در افغانستان است. این حزب در سال ۱۳۴۸ توسط [[گلبدین حکمتیار]] تاسیس گردید. بیشتر حامیان این حزب از قوم پشتون هستند. | حزب اسلامی نیز یکی از احزاب قدیمی در افغانستان است. این حزب در سال ۱۳۴۸ توسط [[گلبدین حکمتیار]] تاسیس گردید. بیشتر حامیان این حزب از قوم پشتون هستند. | ||
حزب اسلامی به رهبری گلبدین حکمتیار از زمان تاسیس تاکنون با تمامی | حزب اسلامی به رهبری گلبدین حکمتیار از زمان تاسیس تاکنون با تمامی حکومت‌هایی که قدرت را در دست داشتند جنگیده است. پس از پیروزی مجاهدین نیز که منجر به جنگ‌های داخلی شد، حزب اسلامی هم در جبهه مقابل برهان الدین ربانی قرار گرفت. | ||
'''<big>حزب وحدت اسلامی</big>''' | '''<big>حزب وحدت اسلامی</big>''' | ||
حزب وحدت اسلامی افغانستان در سال ۱۳۶۸ در بامیان و به رهبری [[عبدالعلی مزاری]] تاسیس شد. | حزب وحدت اسلامی افغانستان در سال ۱۳۶۸ در بامیان و به رهبری [[عبدالعلی مزاری]] تاسیس شد. این حزب توانست با اتحاد برخی احزاب از قوم هزاره به یکی از احزاب قدرتمند جهادی و تاثیر‌گذارترین حزب هزاره‌ها در افغانستان تبدیل شود. | ||
عبدالعلی مزاری با کاریزمای شخصیتی منحصر به فردش این حزب را ایجاد کرد و ادامه داد. او در ماه حوت سال ۱۳۷۳ به اسارت طالبان در آمد و شهید شد. سال گذشته رییس جمهور افغانستان آقای مزاری را شهید وحدت ملی این کشور اعلام داشت. | عبدالعلی مزاری با کاریزمای شخصیتی منحصر به فردش این حزب را ایجاد کرد و ادامه داد. او در ماه حوت سال ۱۳۷۳ به اسارت طالبان در آمد و شهید شد. سال گذشته رییس جمهور افغانستان آقای مزاری را شهید وحدت ملی این کشور اعلام داشت. | ||
| خط ۳۷۹: | خط ۳۷۹: | ||
'''<big>جنبش ملی</big>''' | '''<big>جنبش ملی</big>''' | ||
جنبش ملی اسلامی افغانستان در سال ۱۳۷۱ به رهبری عبدالرشید دوستم ایجاد گردید. ترکیب این حزب، بیشتر از قوم ازبک و ترکمن است که در | جنبش ملی اسلامی افغانستان در سال ۱۳۷۱ به رهبری عبدالرشید دوستم ایجاد گردید. ترکیب این حزب، بیشتر از قوم ازبک و ترکمن است که در ولایت‌های شمال افغانستان زندگی می‌کنند. | ||
'''<big>حرکت اسلامی</big>''' | '''<big>حرکت اسلامی</big>''' | ||
| خط ۳۹۶: | خط ۳۹۶: | ||
این جریان سیاسی به رهبری عبدالرب رسول سیاف تشکیل شد. بیشتر اعضای این حزب، از قوم پشتون هستند. | این جریان سیاسی به رهبری عبدالرب رسول سیاف تشکیل شد. بیشتر اعضای این حزب، از قوم پشتون هستند. | ||
تنظیم دعوت اسلامی یکی از | تنظیم دعوت اسلامی یکی از جریان‌های اصلی مجاهدین در مبارزه با نیروهای شوروی در افغانستان بود. | ||
این حزب در سال ۱۳۸۴ به صورت رسمی در وزارت عدلیه افغانستان به ثبت رسیده است. | این حزب در سال ۱۳۸۴ به صورت رسمی در وزارت عدلیه افغانستان به ثبت رسیده است. | ||
| خط ۴۰۲: | خط ۴۰۲: | ||
این حزب در سال ۱۳۵۷ توسط پیر سید احمد گیلانی در پاکستان شکل گرفت. پیر سید احمدگیلانی یکی از رهبران مجاهدین بود که در سال‌های جهاد، این جریان سیاسی را به وجود آورد. | این حزب در سال ۱۳۵۷ توسط پیر سید احمد گیلانی در پاکستان شکل گرفت. پیر سید احمدگیلانی یکی از رهبران مجاهدین بود که در سال‌های جهاد، این جریان سیاسی را به وجود آورد. | ||
این حزب و طرفدارانش از حامیان حامد کرزی محسوب | این حزب و طرفدارانش از حامیان حامد کرزی محسوب می‌شدند و در انتخابات ریاست جمهوری گذشته نیز از محمد اشرف غنی حمایت کردند.<ref> | ||
9 حزب مشهور افغانستان؛ جریان‌هایی که بیشتر در زمان جهاد علیه... | 9 حزب مشهور افغانستان؛ جریان‌هایی که بیشتر در زمان جهاد علیه... | ||
khabarnama.net › blog › 2017/01/31 | khabarnama.net › blog › 2017/01/31 | ||