confirmed، مدیران
۳۲٬۹۹۳
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
=نامگداری= | =نامگداری= | ||
واژه افغانستان از دو بخش «افغان» و «ـستان» تشکیل شده‌است.افغانستان، اگرچه به عنوان یک کشور دارای تاریخی جدید است؛ اما این سرزمین از لحاظ قدمت تاریخی، یکی از کهن‌ترین کشورهای جهان به شمار می‌رود. سرزمین افغانستان امروزی بدلیل قرارگرفتن در مسیر جاده ابریشم محل پیوندگاه تمدن‌های بزرگ جهان بوده و در طول قرن‌ها، قشرهای پیاپی از هویت‌ها، فرهنگ‌ها و باورها سرزمینی را که امروزه افغانستان نامیده می‌شود، بازشناسانده‌اند. افغان، نامی است که معمولاً در اشاره به پشتون‌ها استفاده می‌شود. این واژه به شکل ابگان در قرن سوم میلادی توسط شاهنشاهی ساسانی ایران و اوگانا در قرن ششم میلادی توسط ستاره‌شناس هندی واراهمیرا استفاده شده‌است. در نوشته‌های قرن دهم میلادی به بعد به‌طور مکرر به واژه افغان در آثار جغرافیایی اشاره می‌شود. | واژه افغانستان از دو بخش «افغان» و «ـستان» تشکیل شده‌است.افغانستان، اگرچه به عنوان یک کشور دارای تاریخی جدید است؛ اما این سرزمین از لحاظ قدمت تاریخی، یکی از کهن‌ترین کشورهای جهان به شمار می‌رود. سرزمین افغانستان امروزی بدلیل قرارگرفتن در مسیر جاده ابریشم محل پیوندگاه تمدن‌های بزرگ جهان بوده و در طول قرن‌ها، قشرهای پیاپی از هویت‌ها، فرهنگ‌ها و باورها سرزمینی را که امروزه افغانستان نامیده می‌شود، بازشناسانده‌اند. افغان، نامی است که معمولاً در اشاره به پشتون‌ها استفاده می‌شود. این واژه به شکل ابگان در قرن سوم میلادی توسط شاهنشاهی ساسانی ایران و اوگانا در قرن ششم میلادی توسط ستاره‌شناس هندی واراهمیرا استفاده شده‌است. در نوشته‌های قرن دهم میلادی به بعد به‌طور مکرر به واژه افغان در آثار جغرافیایی اشاره می‌شود. | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۸: | ||
=پیشینه تاریخی= | =پیشینه تاریخی= | ||
تاریخ افغانستان از روزگار کهن تا سده هجدهم م. با تاریخ کشورهای همسایه به ویژه ایران همسان است؛ زیرا در هزاره دوم و اول ق. م. این سرزمین زیر تسلط اقوام ایرانی بود و تا سده چهارم ق. م. که داریوش سوم از اسکندر مقدونی شکست خورد، همچنان بخشی از قلمرو ایران به شمار می‌رفت. | تاریخ افغانستان از روزگار کهن تا سده هجدهم م. با تاریخ کشورهای همسایه به ویژه ایران همسان است؛ زیرا در هزاره دوم و اول ق. م. این سرزمین زیر تسلط اقوام ایرانی بود و تا سده چهارم ق. م. که داریوش سوم از اسکندر مقدونی شکست خورد، همچنان بخشی از قلمرو ایران به شمار می‌رفت. | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۵: | ||
=قلمرو جغرفیایی= | =قلمرو جغرفیایی= | ||
افغانستان سرزمینی است کوهستانی با مساحت 649000 کیلومتر مربع که حدود 5800 کیلومتر مرز مشترک دارد. این کشور از شمال با جمهوری‌های تاجیکستان، ازبکستان و ترکمنستان و از شرق و جنوب با پاکستان و از شمال شرقی از راه تنگه واخان با چین همسایه است و از مغرب نزدیک به 900 کیلومتر با جمهوری اسلامی ایران مرز مشترک دارد.<ref>افغانستان در پنج قرن اخیر، ج1، ص3-4؛افغانستان، ص3</ref>این کشور که پایتختش شهر کابل است، به 34 ولایت تقسیم می‌شود.<ref> جغرافیای سیاسی جهان اسلام، ص120؛دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج9، ص528-529</ref> | افغانستان سرزمینی است کوهستانی با مساحت 649000 کیلومتر مربع که حدود 5800 کیلومتر مرز مشترک دارد. این کشور از شمال با جمهوری‌های تاجیکستان، ازبکستان و ترکمنستان و از شرق و جنوب با پاکستان و از شمال شرقی از راه تنگه واخان با چین همسایه است و از مغرب نزدیک به 900 کیلومتر با جمهوری اسلامی ایران مرز مشترک دارد.<ref>افغانستان در پنج قرن اخیر، ج1، ص3-4؛افغانستان، ص3</ref>این کشور که پایتختش شهر کابل است، به 34 ولایت تقسیم می‌شود.<ref> جغرافیای سیاسی جهان اسلام، ص120؛دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج9، ص528-529</ref> | ||
=جغرافیای طبیعی= | =جغرافیای طبیعی= | ||
افغانستان کشوری محصور در خشکی و کوهستانی است که بین آسیای جنوبی و آسیای میانه در طول جغرافیایی ۶۰ تا ۷۵ درجه شرقی و عرض ۲۹ تا ۳۸ درجه شمالی قرار گرفته‌است. بلندترین نقطه کشور قله نوشاخ به بلندای ۷٬۴۸۵ متر ارتفاع از سطح دریا در شمال شرقی کشور در مرز تاجیکستان است. | افغانستان کشوری محصور در خشکی و کوهستانی است که بین آسیای جنوبی و آسیای میانه در طول جغرافیایی ۶۰ تا ۷۵ درجه شرقی و عرض ۲۹ تا ۳۸ درجه شمالی قرار گرفته‌است. بلندترین نقطه کشور قله نوشاخ به بلندای ۷٬۴۸۵ متر ارتفاع از سطح دریا در شمال شرقی کشور در مرز تاجیکستان است. | ||
| خط ۸۷: | خط ۹۰: | ||
=دین مردم افغانستان= | =دین مردم افغانستان= | ||
اسلام دین رسمی افغانستان است که در ماده دوم قانون اساسی ثبت شده است.<ref> متن قانون اساسی افغانستان، سایت وزارت عدلیه</ref> در ماده بعدی آمده که «در افغانستان هیچ قانون نمی‌تواند مخالف معتقدات واحکام [[دیـــن اسلام]] باشد.»<ref> متن قانون اساسی افغانستان، سایت وزارت عدلیه</ref> تقویم رسمی این کشور، هجری خورشیدی است و ماه‌های آن، همان برج‌های دوازده گانه فلکی است.<ref> متن قانون اساسی افغانستان، سایت وزارت عدلیه</ref> در نشان رسمی افغانستان نیز اجزای اسلامی وجود دارد. دین مردم افغانستان پیش از ظهور اسلام، بودایی و نیز زرتشتی بوده است. اکنون پیروان مذهب حنفی (سنی) در اکثریت و پیروان مذهب شیعه در اقلیت هستند. هم‌چنین پیروان گروه‌های [[صوفی]] مانند [[نقشبندیه]] و نیز طرفداران عقاید [[[[سلفیه]]]] در این کشور وجود دارند؛ اما آمارهای دقیقی درباره تعداد پیروان ادیان و مذاهب مختلف در افغانستان وجود ندارد. | اسلام دین رسمی افغانستان است که در ماده دوم قانون اساسی ثبت شده است.<ref> متن قانون اساسی افغانستان، سایت وزارت عدلیه</ref> در ماده بعدی آمده که «در افغانستان هیچ قانون نمی‌تواند مخالف معتقدات واحکام [[دیـــن اسلام]] باشد.»<ref> متن قانون اساسی افغانستان، سایت وزارت عدلیه</ref> تقویم رسمی این کشور، هجری خورشیدی است و ماه‌های آن، همان برج‌های دوازده گانه فلکی است.<ref> متن قانون اساسی افغانستان، سایت وزارت عدلیه</ref> در نشان رسمی افغانستان نیز اجزای اسلامی وجود دارد. دین مردم افغانستان پیش از ظهور اسلام، بودایی و نیز زرتشتی بوده است. اکنون پیروان مذهب حنفی (سنی) در اکثریت و پیروان مذهب شیعه در اقلیت هستند. هم‌چنین پیروان گروه‌های [[صوفی]] مانند [[نقشبندیه]] و نیز طرفداران عقاید [[[[سلفیه]]]] در این کشور وجود دارند؛ اما آمارهای دقیقی درباره تعداد پیروان ادیان و مذاهب مختلف در افغانستان وجود ندارد. | ||
| خط ۹۶: | خط ۱۰۰: | ||
=مردم افغانستان= | =مردم افغانستان= | ||
مردم افغانستان به یکی از زبان‌های دری (فارسی) ۵۰ درصد، پشتو ۳۵ درصد، ازبکی، ترکمنی، پشه‌یی، نورستانی و بلوچی سخن می‌گویند. بر اساس قانون اساسی افغانستان، زبان‌های دری و پشتو زبان‌های رسمی دولت افغانستان است. | مردم افغانستان به یکی از زبان‌های دری (فارسی) ۵۰ درصد، پشتو ۳۵ درصد، ازبکی، ترکمنی، پشه‌یی، نورستانی و بلوچی سخن می‌گویند. بر اساس قانون اساسی افغانستان، زبان‌های دری و پشتو زبان‌های رسمی دولت افغانستان است. | ||
| خط ۱۲۷: | خط ۱۳۲: | ||
=ورود اسلام به افغانستان= | =ورود اسلام به افغانستان= | ||
مسلمانان از دو سو وارد افغانستان شدند؛ ابتدا از سوی هرات و مرو در غرب و شمال و دیگری بعدهااز طریق سیستان در جنوب. | مسلمانان از دو سو وارد افغانستان شدند؛ ابتدا از سوی هرات و مرو در غرب و شمال<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۴، ص۱۶۷</ref> و دیگری بعدهااز طریق سیستان در جنوب.<ref>مستوفی، تاریخ گزیده، ۱۳۶۴ش، ص۳۷۱</ref> | ||
اولین ارتباط مردم افغانستان کنونی با مسلمانان، در جریان تعقیب و گریز یزدگرد سوم، آخرین شاه ساسانی بود<ref>غبار، افغانستان در مسیر تاریخ، ۱۳۹۲ش، ص۱۵۱-۱۴۱</ref>. در سال‌های ۲۸تا۳۳ق (۶۶۲-۶۴۲م)، هم‌زمان با خلافت عمر و عثمان و پس از تصرف بخش بزرگ سرزمین‌های تحت سلطه ساسانی توسط مسلمانان، یزدگرد سوم، به مناطق بلخ و تخار در شمال افغانستان کنونی گریخت <ref>غبار، افغانستان در مسیر تاریخ، ۱۳۹۲ش، ص۱۵۱-۱۴۱</ref>. مسلمانان در تعقیب او به فرماندهی احنف بن قیس، نیشابور، سرخس و ابیورد را تصرف کرده و با حاکمان مرو، هرات و بلخ در برابر گرفتن جزیه به صلح رسیدند<ref>غبار، افغانستان در مسیر تاریخ، ۱۳۹۲ش، ص۱۵۱-۱۴۱</ref>.و برخی مناطق را نیز بازور تصرف کردند<ref>غبار، افغانستان در مسیر تاریخ، ۱۳۹۲ش، ص۱۵۱-۱۴۱</ref>. | |||
یعقوب لیث صفاری، در نیمه دوم قرن۳ق، نیمه شرقی افغانستان فعلی یعنی غزنی و کابل را فتح کرد.<ref>حسینی، گزارش تشیع در افغانستان، ص ۲۵۰</ref> | |||
=پانویس= | =پانویس= | ||