الأسماء والصفات (کتاب)
الأسماء والصفات کتابی در باب دین اسلام نوشته ابوبکر بیهقی که حاوی احادیث زنجیردار است که اسماء و صفات خداوند را در بر نمی‌گیرد.
از منظر بیهقی
بیهقی آن را «کتاب اسماء الله جل جلاله الحمد و صفات» نامیده است که کتاب خدای متعال آن را ثابت می‌کند یا سنت رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم اشاره کرده یا اجماع پیشینیان این امت قبل از وقوع تفرقه و پیدایش بدعت ها بر آن دلالت داشت».
از منظر امام محمد زاهد
امام محمد زاهد الکوثری فرمودند: پس [بیهقی] کتاب (الاسماء و صفات) را نوشت و کوشید تا آنچه را که در ابواب احادیث آمده است، ضمن روشن ساختن صحیح و نادرست، و تثبیت وجه کلام در متون موجود در اسماء و صفات، کند. به نقل از بزرگان و صاحبان تأویل معانی مورد نظر ایشان، پس بسیار خوب بود و در همه چیز سرآمد بود. او را در برابر این عمل پسندیده به عنوان پاداش بهترین کار پاداش می‌دهد، زیرا با این کار راویان عاقل را از مردم زمان خود و بعد از خود را از انحراف از آنچه در آن گرفتار بودند، دور کرد و علما خبر صحیح را دانستند که نمی‌توانند انکار کنند روایات نادرست مردود شد و شفا یافت و بس. »
موضوعات کتاب
کتاب اسماء و صفات امام بیهقی در علم عقیده و توحید، شامل اسماء خداوند متعال و صفات اوست که کتاب خدا به اثبات یا دلالت بر سنت رسول خدا صلی الله علیه و آله اشاره کرده است.
بخشی ازابواب کتاب
- باب اثبات اسماء الله تعالی در قرآن و سنت و اجماع امت.
- باب تعداد اسامی که پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند هر که آنها را بشمارد وارد بهشت می‌شود.
- باب شرح اسماء که برشمارنده آنها وارد بهشت می‌شود.
- باب ذکر نام‌هایی که در پی تصدیق خالق، حمد و ثنای او و تصدیق به وجود اوست.
- باب بیان ابواب ذکر اسماء که در پی برهان وحدانیت او واسم جلال اوست.
- باب بیان نام‌هایی که در پی اثبات خلاقیت آن است.
- باب بیان اثبات صفات خداوند متعال.
- باب اثبات صفت علم.
- فصل اثبات قدرت.
- باب بیان عظمت و عزت و غرور و جلال خداوند متعال.
- باب آنچه خواست خدا باشد، می‌شود.
- باب آنچه در مورد پروردگار عزیز و سبحان آمده است و فرشتگان خود را به شنیدن سخنان او واداشته است.
- باب آنچه از صحابه و تابعین و امامان مسلمین رضی الله عنهم روایت شده که قرآن کلام خداست نه مخلوق.
- باب آنچه در بیان نفس ذکر شد.
- باب آنچه در بیان روح ذکر شد.
- باب آنچه در شادی و معنای آن می‌آید.
منابع
- مرکز مطالعات و تحقیقات گروه ابی الحسن اشعری.