اندلس (اسپانیا): تفاوت میان نسخه‌ها

اندلس ۱۷ بخش خودمختار و دو شهر خودمختار دارد که هر دو گروه بالاترین درجه تقسیمات کشوری محسوب می‌شوند. از سوی دیگر کشور آندلس به ۵۰ استان نیز تقسیم شده است که به این ترتیب هر کدام از بخش‌های خودمختار خود به یک یا چند استان تقسیم گردیده‌اند. علاوه بر این هر استان به تعدادی شهرستان تقسیم شده است.

 

# </ref>

در منابع جغرافیایی مسلمانان، جزیره ‌اندلس به همه شبه جزیره ایبری یعنی اسپانیا و پرتغال فعلی و نیز اسپانیای در حاکمیت اسلامی اطلاق می‌شده است.<ref>A history of medieval spain، p142؛ دائرة المعارف فارسی، ج1، ص266</ref> و مرزهای آن از شرق و شمال به کشورهای روم، از جنوب به مدیترانه، و از غرب به اقیانوس مغربی ختم می‌شد.<ref>حدود العالم، ص184؛ جغرافیای حافظ ابرو، ج‏1، ص265</ref>اندلس در دوره حکومت مسلمانان به پنج ولایت تقسیم گردید و در هر ولایت حاکمی مستقل نصب شد.<ref>جغرافیای تاریخی، ص457</ref>

نام یونانی این منطقه، ایبریا و تلفظ رومی آن اسپانیا است.<ref> دائرة المعارف الاسلامیه، ج5، ص1290</ref> شبه جزیره ایبری در جنوب غربی اروپا و شامل اسپانیا و پرتغال بوده و با کوه‌های پیرنه از بقیه اروپا و با تنگه جبل الطارق از آفریقای شمالی جدا شده است.<ref>جغرافیای تاریخی، ص451؛ دائرة المعارف فارسی، ج1، ص266</ref> اندلس امروزه بزرگ‌ترین استان اسپانیا و از نظر تقسیمات کشوری شامل هشت شهرِ المریه (المریا)، قادش (کادیز)، قرطبه (کردوبا)، غرناطه (گرانادا)، ولبه (اوئلوا)، جیان (خائن)، مالقه (مالاگا)، و اشبیلیه (سیویل) است.<ref>دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج10، ص323.</ref> اکنون یک میلیون تن مسلمان در اسپانیا زندگی می‌کنند که از این شمار، 10% اسپانیایی و بقیه ‌مهاجرانی از کشورهای اسلامی به‌ویژه آفریقا هستند. مسلمانان حدود 50 [[مسجد]]<ref>ر. ک:مقاله مسجد</ref> دارند.<ref>موسوعة تاریخ الاندلس، ج1، ص139-156</ref>

آب‌وهوا در قسمت شمالی کشور اسپانیا معتدل بوده و بخش مرکزی، جنوبی و شرقی دارای آب و هوای مدیترانه‌ای است. آب‌وهوای اسپانیا در فصل بهار دارای آب‌وهوای بسیار ملایم و خنکی دارد اما در تابستان‌ها آب‌وهوای بسیار گرم و خشک می‌شوید.<ref>کشور اسپانیا: همه چیز درباره اسپانیا (مهاجرت، زندگی و تحصیل...

</ref>

۹۷ درصد جمعیت اسپانیا مسیحی هستند. از این نظر، اسپانیا بعد از ایتالیا بیشترین میزان کاتولیک‌ها را دارد. تعدادی مراکز و جوامع اسلامی نیز در آن تأسیس شده است. گروه‌های کوچک پروتستان، یهودی و مسلمان از دیگر اقلیت‌های مذهبی این سرزمین است. درباره فرهنگ اسپانیا آنچه حائز اهمیت است نقش مذهب، در تاریخ و زندگی مردم این کشور نیز می‌باشد. زندگی مردم اسپانیا با گذشت زمان به مرور دچار دگرگونی‌های بسیاری شده است. اسپانیایی‌ها مردمانی سخت کوش و زحمت کش و خانواده دوست و اهل مراوده و دوستی می‌باشند.<ref>اگر به دنبال تاریخ اسپانیا هستید بخوانید! - الی گشت

</ref>

در سال 2008 بحران مالی کل اروپا را فراگرفت که کشور اسپانیا نیز تحت تأثیر این بحران بود، اما به طور کلی در سال 2014 این کشور توانسته فعالیت‌های تولید وساخت و ساز خود را افزایش دهد به طوریکه نظام‌های بانکی در این کشور، گردش مالی‌های گسترده‌ایرا فراهم ساختند و امروزه یکی از بهترین اقتصادهای دنیا محسوب می‌شود.

این کشور توانسته در بخش خدمات بیش از 75 درصد از تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص دهد که رقم قابل توجهی است. در نظر داشته باشید که سیستم‌های خدمات در کشور اسپانیا بسیار پیشرفته دیده می‌شود، به طوریکه توریسم یکی از بخش‌های مهم و زیر‌مجموعه درآمدزایی در این کشور بوده و رشد 10 درصد به نسبت سال‌های قبل داشته است. در نظر داشته باشید که در سال 2016 بیش از 80 میلیون توریست وارد این کشور شده‌اند که این ارقام نشان می‌دهد کشور اسپانیا یک کشور بسیار مدرن و عالی برای گردشگری و یک کشور بسیار استاندارد در زمینه کار و زندگی محسوب می‌شود. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد اقتصاد کشور اسپانیا در سال 2020 رشد 29 درصد خواهد داشت. نرخ یورو کشور اسپانیا بسیار ارزشمند است به طوری که تغییر قیمت یورو کشور اسپانیا بر طبق استاندارد جهانی است.<ref>اطلاعات کلی درباره اسپانیا - GO2TR

</ref>

* مقطع آموزش متوسطه که مدت زمان3سال به طول انجامیده و به دانش‌آموزان رده‌های سنی16-14سال ارائه می‌گردد. پس ازگذراندن این دوره، دانش‌آموزان ملزم به گذراندن دورة یکساله پیش دانشگاهی می‌باشند که درصورت توفیق در آن ازمجوز حضوردر دانشگاه‌ها برخوردار می‌گردند.

* آموزش عالی که خود بر سه مرحله اساسی مشتمل می‌گردد. در مرحلة نخست دانش جویان طی سه سال به درجة دیپلماتورا (کاردانی) نایل می‌آیند در مرحلة دوم دانش جویان طی دوره آموزش تخصصی دو ساله به اخذ مدرک کارشناسی نائل آمده وغالبا به عنوان مهندس و یا معلم به فعالیت می‌پردازند. در مرحله سوم دانشجویان ملزم به دفاع از تز(رساله) تخصصی خود جهت احراز درجة دکتری می‌باشند.<ref>ساختار آموزشی اسپانیا | سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی

* http://oerp.ir › international › ساختار...

* </ref>

# سال نو:اول ژانویه (۱۱ دی)

# جشن سن خوزه ۱۹:(San Jose) مارسی (۲۹ اسفند)

# روز کارگر: اول می‌(۱۱اردیبهشت)

# جمعه خوب: متغیر روز سانتیاگو: ۲۵ جولای (۳ مرداد)

# روز ملی (سالگرد رسیدن کریستوف کلمب به آمریکا): ۱۲ اکتبر (۲۰ مهر)

# روز قدیسین: اولی نوامبر (۰ ۱ آبان)

# روز تأسیس: ۶ دسامبر (۱۵ آذر) روز کریسمس: ۲۵ دسامبر (۴ دی)

# پذیرش حضرت مریم: ۸ دسامبر (۱۷ اذر)<ref>اطلاعات شهرهای: اسپانیا

# http://farsigo.com › country_post › c...

# </ref>

فینیقی‌ها در حدود سال 1200ق. م. برای گسترش بازرگانی خود، وارد شبه جزیره ایبری شدند و به‌تدریج بر منطقه یونان چیره گشتند. در حدود850ق. م. کارتاژها جنوب ‌اندلس را تصرف کردند و بعدها میان آنان و رومیان نبردهایی رخ داد که موجب شد رومیان بتوانند تا 409م. بر ‌اندلس فرمانروایی کنند. هجوم قبایل بربر و ضعف رومیان و آمدن طوایف واندال و ویزیگُوت‌ها از کوه‌های پیرنِه باعث انقراض حکومت رومیان بر ‌اندلس شد.

ویزیگوت‌ها توانستند تا اوایل سده هشتم م. که مسلمانان وارد ‌اندلس شدند، بر این سرزمین تسلط یابند.<ref>موسوعة تاریخ الاندلس، ج1، ص139-156</ref> هم‌زمان با آمدن مسلمانان، ‌اندلس از هر جهت دچار ناتوانی بود و ساختار اداری بیماری داشت و هرکس که می‌توانست، بر دیگران ستم می‌کرد.<ref> المسلمون فی الاندلس، ص28-30؛ تاریخ المسلمین، ص57-65</ref> سرزمین ‌اندلس از قدیم به داشتن معادن،<ref> آثار البلاد، ص503</ref> محصولات زراعی و تجارت شکوفا شهرت داشت و همین عامل اصلی هجوم اقوام بیگانه به این سرزمین‌های دور بوده است.<ref>الامامة و السیاسه، ص288-290؛ تاریخ العرب، ص12</ref>  

برخی باور دارند که مسلمانان نه برای سلطه بر دارایی ‌اندلس، بلکه به قصد رهایی اقوام دیگر از جهالت و بردگی و برای گسترش جهاد اسلامی و نبرد در راه خدا، ‌اندلس را فتح کردند و تاکید بر عامل و انگیزه مادی، ساخته پندار خاورشناسان است.<ref>تاریخ العرب، ص23-24</ref> در منابع، فتح مغرب اسلامی تا هنگام فتح ‌اندلس، به‌صورت تدریجی و در هشت مرحله وصف شده که در هر مرحله، بخشی از سرزمین‌ها به تصرف مسلمانان درمی‌آمد تا این‌که فتح ‌اندلس، این فتوحات را کامل کرد.<ref>تاریخ المسلمین، ص25-48</ref>

به سال 92ق. موسی بن نُصَیر، حاکم اِفریقیه، سپاهی به فرماندهی غلام خود، طارق بن زیاد، روانه ‌اندلس کرد. طارق با همکاری و حمایت شورشیان مخالف ویزیگوت‌ها، توانست به آسانی پاره‌ای از شهرهای ‌اندلس را تصرف نماید و به‌سوی شمال رود و در کمتر از یک سال همه مناطق ‌اندلس را تسخیر کند.<ref>تاریخ فتح ‌اندلس، ص30-38</ref> موسی بن نصیر در 93ق. از جبل طارق گذشت و به شمال شبه جزیره ایبری رفت و راهی طُلَیطُله شد و طارق به استقبالش آمد. موسی بن نصیر نبردهایی فراوان با اروپاییان به‌ویژه فرانسویان کرد و پیروزی‌های بزرگی نصیب مسلمانان نمود.<ref>الامامة و السیاسه، ص290</ref> او دژهای ‌اندلس را مستحکم کرد و فرزندش را به جای خویش گماشت.<ref> تاریخ فتح ‌اندلس، ص36-37</ref> آن‌گاه که سلیمان بن عبدالملک به خلافت رسید، موسی بن نصیر را زندانی و جریمه کرد و فرمان داد فرزندش را به قتل برسانند.

در این دوره، ‌اندلس بخشی از ولایت افریقیه در قلمرو خلافت دمشق بود و حاکمان آن‌جا را والیان افریقیه (تونس فعلی) که در قیروان اقامت داشتند، تعیین می‌کردند. در نصب والیان، از سیاستی ویژه پیروی می‌شد و هیچگاه حکومت با دوام به این والیان سپرده نمی‌شد.<ref>الامامة و السیاسه، ص310-312؛ تاریخ الادب العربی، فروخ، ج4، ص38</ref> به سال 100ق. عمر بن عبدالعزیز، سَمح بن مالک خُولانی را که در کشورداری و جنگاوری شهرت داشت، به امارت ‌اندلس برگزید. سمح خولانی اصلاحات عمرانی و مالی در ‌اندلس صورت داد و سرکشان را مهار کرد و فتوحات را ادامه داد و تا جنوب فرانسه پیش رفت.<ref> دائرة المعارف بزرگ اسلامی، پویایی فرهنگ و تمدن اسلام و ایران، ج2، ص762</ref> او نخستین کسی بود که قرطبه را به پایتختی برگزید. تا سده پنجم ق. این شهر همچنان پایتخت بود.<ref>تاریخ نوشته‌های جغرافیایی، ص51</ref>

سابقه حزب‌گرائی در اسپانیا به ربع آخر قرن نوزدهم میلادی باز می‌گردد. در حال حاضر در این کشور حدود یکصد حزب ملی و منطقه‌ایو تشکل سیاسی بزرگ و کوچک (از راست افراطی تا چپ تندرو) وجود دارد.

احزاب عمده و مهم کشور و احزاب مهم منطقه‌ایاسپانیا عبارتند از:

این حزب چپ‌گرا در ربـع آخـر قـرن نوزدهم با اعتقـادات مارکسیستـی و بصــورت غیـر علنـی تاسیس شد و در سـال 1888 و با برگزاری نخستین کنگره خود اعلام موجودیت نمود. دردوران جمهوری دوم اسپانیـا (1931-39)کـه بـخشـی از آن را دوره جنگهـای داخلی (سال‎های1936-39) تشکیل می‌داد و طی آن، بخش‌هائی از اسپـانیـا بطـور متـغیـر در دست ناسیونالیست‌ها وجمهوری خواهان بود، در ساختار حکومـت جمهوری نقش اساسـی داشت.

با پیروزی ناسیونالیست‌ها، حزب سوسیالیست همانند بسیاری ازدوران حیات سیاسـی خود، به فعالیت درتبعید روی آورده است. این حزب در ربع آخر قرن بیستم و بدنبال استقرار دموکراسی در اسپانیا، با شروع فعالیت علنی مجـدد خود در این کشـور، در مواضع سیـاسی خود تجدید نـظر نموده و ایدئولوژی مارکسیستی و طرفـداری از ایجـاد حکـومت جمهوری را رسمـاً کنـارگذاشت. حزب سوسیالیست با پیروزی در انتخابات سراسری سال1982 تشکیل حکومت داد و فیلیپ گونزالس نخست‌وزیر، با تجدید پیروزی سوسیالیست‌ها درانتخابات سال‌های 1986، 1989 و 1992، حکومت خود را بمدت 14 سال تداوم بخشید. سوسیالیست‌ها با شکست در انتخابات سراسری سال 1996، دولت را بـه حزب مردمی واگـذار کردند. این حزب توانست باردیگر در 24 اسفند 1382(14مارس2004) در انتخابات عمومی (که 3 روز بعد از وقوع انفجارات تروریستی در راه آهن مادرید) به پیروزی دست یابد.

این حزب منطقـه‌ایدر اوائل سال 1986 با ائتلاف شش گروه سیاسی کوچک منطقـه تشکیـل گردیـد. ریاست تشکل بصـورت دوره‌ایبـر عهـده هر یـک از شرکای شش گانه است. در دوره‌های گذشته کنگره، این گروه گر‌چه معمولا یک کرسی در اختیار داشته، ولی به لحاظ اینکه سوسیالیست‌ها از همین یک رای برای کسب اکثریت لازم بهره جستند دارای اعتباری گردید. این گروه ایدئولوژی ناسیـونالیسم منطقـه را دنبال می‌کند و گویا در گذشتـه داعیـه‌های بیشتری تا حد جدائی از اسپانیا داشته است. گروه مذکور در دوره هشتم قانونگزاری 3 نماینده در کنگره نمایندگان و 4 سناتور دارد.<ref>اطلاعات سیاسی اسپانیا - اتاق بازرگانی ایران - اسپانیا

</ref>

اندلس (عربی: الأندلس) نامی عربی است که به بخش‌هایی از شبه جزیره ایبری و سپتیمانیا که توسط مسلمانان عرب و اهل شمال آفریقا در زمان‌های متعددی در دورهٔ زمانی بین ۷۱۱ و ۱۴۹۲ میلادی داده شده‌است.<ref>Para los autores árabes medievales, el término al-Andalus designa la totalidad de las zonas conquistadas — siquiera temporalmente — por tropas arabo-musulmanas en territorios actualmente pertenecientes a Portugal, Espana y Francia" ("For the medieval Arab authors, al-Andalus designates all the conquered areas — even temporarily — by Arab-Muslim troops in territories now belonging to Portugal, Spain and France"), José Ángel García de Cortázar, V Semana de Estudios Medievales: Nájera, 1 al 5 de agosto de 1994, Gobierno de La Rioja, Instituto de Estudios Riojanos, 1995, p.52</ref>

اندلس پس از فتح شدن، به پنج ناحیه حکومتی متناظر با اندلوسیا، گالیسیا و پرتغال، کاستیل و لئون، آراگون و کاتالونیا و سپتیمانیا تقسیم شده بود. اندلس به عنوان یک حوزه یا حوزه‌های حکومتی، با موفقیت استانی از خلافت اموی را که توسط خلیفه ولید یکم آغاز شده بود، تشکیل داد.<ref> Joseph F. O'Callaghan, A History of Medieval Spain , Cornell University Press, 1983, p.142</ref>

پایان حکومت مسلمانان بر اندلس همراه با تشکیل دادگاه‌های تفتیش عقاید به منظور مسیحی کردن مسلمانان و اخراج مسلمانان اندلس به شمال آفریقا بود که با مقاومت ناکام مسلمانان همراه بود.<ref>صفحه 119 - 171 فصل جنبش مقاومت عربی اسلامی در اندلس پس از سقوط شهر غرناطه از کتاب اندلس تاریخ، فرهنگ و مقاومت اسلامی تألیف و ترجمه کامیار صداقت ثمرحسینی</ref>

 

ابن طفیل حدود سال ۵۰۰ در منطقه آش (نزدیک غرناطه) متولد شد، او نیز در دولت موحدین وزیر بود و به طبابت نیز اشتغال داشت؛ اثر فلسفی باقی‌مانده از او رساله حی بن یقطان است. <ref>فیرحی، داود، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی (مقاله ۴)، قم، مؤسسه آموزش عالی باقرالعلوم، ۱۳۸۲ شماره ۲۲، ص۶۹</ref>

ابن رشد نیز در سال ۵۲۰ قمری در قرطبه آندلس به دنیا آمد و در سال ۵۶۳ به سِمَت قاضی اشبیلیه و قاضی جماعت قرطبه منصوب شد. او در علوم سه‌گانه شریعت، فلسفه و پزشکی تبحر داشت و در سال ۵۹۵ قمری درگذشت.ابن‌عربی (عارف شهیر مراکشی) نیز در مجلس بزرگ‌داشت او حضور داشت، اندیشه‌های ابن رشد به زبان‌های اروپایی ترجمه شد و تحت نام «ابن رشدگرایی اروپایی» یا «آکونیسیم جدید» دست‌مایه نهضت فکری جدید و رنسانس اروپا گردید.<ref>فیرحی، داود، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی (مقاله ۴)، قم، مؤسسه آموزش عالی باقرالعلوم، ۱۳۸۲ شماره ۲۲، ص ۷۰</ref>

== تمدن، فرهنگ و علوم اسلامی اندلس ==

در ‌اندلس تمدنی شکوفا سر برآورد که سابقه نداشت. ویژگی این تمدن، تسامح و مدارای فرهنگی و هم‌زیستی مسالمت‌آمیز بود. در برابر، ارباب کلیسا همواره در گسترش نفرت و دشمنی کوشیدند و از هر وسیله بهره بردند تا مسلمانان را از دین و فرهنگ و سنت خود بیرون کنند.<ref>محنة العرب فی الاندلس، ص339-345</ref>از سده اول ق. کسانی از ‌اندلس به بخارا و از بغداد به قرطبه می‌رفتند. در این زمینه، از یک فقیه ‌اندلسی به نام اسعدالخیر انصاری ‌اندلسی (درگذشت 541ق.) یاد می‌کنند که چون به سرزمین دوردست چین سفر کرد، به عنوان «چینی» شهرت یافت.

<ref>تاریخ نوشته‌های جغرافیایی، ص7</ref>

مذهب رسمی در ‌اندلس، مالکی بود که از اواخر سده دوم ق. از روزگار عبدالرحمن داخل تثبیت یافت.<ref> نهایة الاندلس، ص73</ref> زمینه رشد این مکتب فقهی، بیشتر مربوط به شاگردان یا استادانی بود که هواداری از مذهب مالکی را رواج دادند و تبدیل به مذهب غالب کردند.<ref>THE ENCYCLOPAEDIA OF ISLAM، Vol 1، P 497</ref>

در سده دوم ق. دانش‌های اسلامی که در شرق گسترش و تکامل یافته بود، به ‌اندلس نفوذ کرد. در حدیث، تفسیر و علوم قرآنی به‌ویژه در قرائت، ‌گرایش به دانش مردم مدینه بود و روایت وَرش، راوی مصری نافع، مورد توجه ‌اندلسیان بود. قرائت نافع تا پایان سده چهارم ق. در ‌اندلس غلبه داشت. محمد بن عمر خیرون معافری نخستین کسی بود که در قرائت نافع پژوهش کرد. او به مکه آمد و حج نیز به جا آورد.<ref> التکملة لکتاب الصله، ج1، ص289</ref> در حوزه عرفان، فلسفه، کلام و دیگر علوم عقلی، متفکرانی بزرگ مانند ابن مَسره (درگذشت 319ق.)، ابن جَبیرول (درگذشت 450ق.)، ابن حَزم ‌اندلسی (درگذشت 456ق.)، ابن باجه (درگذشت 533ق.)، ابن طُفَیل (درگذشت 581ق.)، ابن رُشْد قرطبی (درگذشت 595ق.)، و ابن سَبعین (درگذشت 669ق.) برخاستند و در رشد و تحول علوم عقلی نقش ایفا کردند. در عرفان نظری،ابن‌عربی (درگذشت 638ق.) شخصیتی ممتاز و بنیان‌‌گذار است. او مدتی مجاور مکه شد و کتاب الفتوحات المکیه او محصول این دوران است.<ref> نفح الطیب، ج2، ص305-308</ref> در ‌اندلس، علوم عقلی به افول و انحطاط دچار شده بود.<ref> تاریخ ابن خلدون، ج1، ص633</ref>

در دانش نجوم، ‌اندلسیان به انتقاد از هیات بطلمیوسی پرداختند و هیاتی جدید پیشنهاد کردند. تاثیر غیرمستقیم نجوم اسلامی ‌اندلس بر دیدگاه‌های اروپاییانی چون کپرنیک و کپْلر و گالیله، موجب انقلاب در این دانش شد.<ref>نک: دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج10، ص</ref> مسلمانان ‌اندلس در علوم و فنون گوناگون از ریاضی و جبر، ستاره‌شناسی، علوم طبیعی، مکانیک و پزشکی تا هنر و زیبایی‌شناسی پیشرفت کردند و آثاری مهم نگاشتند.<ref>محنة العرب فی الاندلس، ص387-395</ref> در داروشناسی، ابن وافد، غافِقی، ادریسی جغرافی‌دان، اشبیلی و ابن بیطار، در تحولات این دانش اثر گذاشتند. با این‌که دانش ستاره‌شناسی رونقی گسترده یافت، در ریاضیات تنها همان بخش که به مسائل ارث مربوط بود، رواج گرفت.

<ref>دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج10، ص337.</ref>

دانش تاریخ در ‌اندلس از همان سده‌های نخستین مورد توجه بود. از عبدالملک بن حبیب مِرداسی قرطبی (درگذشت 239ق.) که حج ‌گزارد و به مدینه نزد مالک بن انس آمد، به‌عنوان نخستین تاریخ‌نگار ‌اندلس یاد کرده‌اند.<ref> برای دیگر کتب تاریخی ‌اندلس، نک: تاریخ الادب العربی، بروکلمان، ج3، ص86-91</ref> تاریخ‌نگاری در نیمه دوم سده پنجم ق. در ‌اندلس به اوج رسید و گروهی از بزرگ‌‌ترین تاریخ‌نگاران ‌اندلسی تدوین تاریخ را به کمال رساندند. واپسین تاریخ‌نگار بزرگ ‌اندلس، لسان‌الدین ابن خطیب (درگذشت 776ق.) نگارنده الاحاطة فی اخبار غرناطه است.<ref>دانشنامه جهان اسلام، ص173، «تاریخ و تاریخ‌نگاری</ref> عرب‌های ‌اندلس با وجود بیم از اقیانوس اطلس که در خاطرشان به دریای خوفناک ظلمات پیوسته بود، در کار اکتشاف آن کوشش بسیار کردند.<ref>تاریخ نوشته‌های جغرافیایی، ص109</ref>

سبکی ویژه در شعرسرایی موسوم به مُوَشَّحات با تنوعاتش در ‌اندلس شکل گرفت و رشد یافت. دلبستگی ادیبان و دانشوران ‌اندلس به مشرق، افزون بر شوق زیارت حرمین، به این دلیل نیز بود که ‌اندلسیان در ادبیات و فرهنگ، تابع شرق بودند و راه و رسم شرقیان را در نوشتن و گفتن پی‌گیری می‌کردند.<ref>تاریخ الادب العربی، فروخ، ج4، ص17-18؛ تاریخ الادب العربی، فروخ، ج4، ص410</ref>

خلیفه اموی، حکم دوم، در قرطبه کتابخانه‌ای بزرگ بنیاد نهاد که حدود 000/400 جلد کتاب داشت. در دوران اموی در غَرناطه، 70 کتابخانه عمومی وجود داشت. در کتابخانه سلطان مراکش که هنگام عزیمت از ‌اندلس آن را در یک کشتی به مقصد فرستاد و در راه به دست دزدان دریایی افتاد، 000/300 تا 000/400 کتاب بود. همین کتاب‌ها به دست فیلیپ سوم پادشاه اسپانیا افتاد و هسته اصلی کتابخانه معروف اسکوریال شد.<ref> کارنامه اسلام، ص42.</ref>

'''لاین پل''' مستشرق انگلیسی می‌نویسد: اسپانیا 8 قرن در دست مسلمانان بود، و نور تمدن آن اروپا را نورانی ساخته بود...علوم و ادب و صنعت فقط در همین سرزمین اروپایی رونق داشت، و از این رهگذر بود که علوم ریاضی، فلکی، گیاهشناسی، تاریخ، فلسفه و قانونگذاری، فقط در اسپانیای اسلامی تکمیل شده ونتیجه داده بود. (غزالی، اسلام وبلاهای نوین) از بین رفتن هر حکومت و تمدنی در طول تاریخ، علل واسبابی دارد، و غروب آفتاب حکومت و تمدن بزرگ اسلامی در اندلس نیز از این قاعده مستثنی نیست.

قرآن کریم در سوره آل عمران آیه 137می‌فرماید: پیش از شما، سنتها و قوانینی وجود داشت (که هر قومی طبق اعمال و صفات خود سرنوشتهایی پیدا کردند که شما نیز همانند آن را خواهید داشت) پس در روی زمین سیر وسفر کنید و ببینید سرانجام تکذیب کنندگان (آیات خدا) چگونه بود.

# تلاش پیگیر حکومت‏های محلی مسیحیان در سرنگونی حکومت اسلامی اندلس: این حکومت‏های محلی در اثر غفلت مسلمانان با پشتیبانی کلیسا شکل گرفتند و رفته رفته سرزمین‏های مسلمانان را باز پس گرفتند.

# تجزیه‏ حکومت یگانه‏ اسلامی اندلس به دولت‏های کوچک و ضعیف. این سیاست در اثر هوای نفس و خوی مقام خواهی برخی سران مسلمان و در نتیجه تضعیف قدرت دفاعی مسلمانان صورت گرفت.

# پشتیبانی نکردن جدّی و مؤثر حکومت‏های اسلامی مرکزی و آفریقا از حکومت‏های ضعیف شده‏ اندلس.

# نژادپرستی عرب‏ها و کوچک شمردن مسلمانان دیگر مانند بربرها و افراد بومی اندلس که به بروز شکاف و چنددستگی در صف‏های واحد مسلمانان انجامید.

# کم توجهی مسلمانان به امور فرهنگی که به رکود دانشگاه‏های مسلمانان منجر شد و جوانان به آموزشگاه‌های مسیحی روی آوردند و سرانجام در فرهنگ مبتذل بیگانه حل شدند.

# فروش باغ‏ها و زمین‏های کشاورزی به مسیحیان که به نفوذ و حضور هرچه بیشتر مسیحیان در جامعه مسلمانان انجامید.

# دنیازدگیِ دوران صلح و حاکم شدن روحیه‏ بی‌تفاوتی و راحت‏طلبی در مردم.

# حضور کمرنگ فقیهان و عالمان مسلمان در نقش آفرینی آنان در جلوگیری از کج‏روی‏های جوانان.<ref>عوامل شکست اندلس(پرسش و پاسخ) - کیهان

# http://kayhan.ir › news</ref>

مردم اندلس در ابتدا مانند مردم شام، پیرو فقه [[ابوبکر]] اوزاعی بودند؛ اما پس از مدتی به [[مذهب مالکی]] گرویدند. بنابر نظر برخی، ساده بودن فقه مالکی، سبب گسترش فقه مالکی در اندلس است. به نظر برخی دیگر، علت گسترش فقه مالکی دراندلس، فتوای مالک بن انس ـ پیشوای مذهب مالکی ـ به خلع منصور عباسی از خلافت بود. فرمانروایان اموی اندلس نیز به پاس این فتوا، مذهب مالکی را در اندلس گسترش دادند. بنابراین، می‌توان گفت از ابتدای تشکیل حکومت امویان در اندلس (138 ه. ق) مذهب مالکی در اندلس گسترش یافت.

هشام بن عبدالرحمن که در سال‌های 172 ـ 180 ه. ق در اندلس حکومت می‌کرد از مذهب مالکی پشتیبانی کرد و موجب گسترش این مذهب در اندلس شد. لازم به ذکر است که «مالک» هم عصر این حاکم اموی بود.

در سال 272 ه. ق مذهب ظاهری توسط عبدالله بن قاسم در اندلس رواج یافت. در سال‌های 580 ـ 595 یعقوب منصور، حاکم دولت موحدون، از مذهب ظاهری حمایت کرد که سبب گسترش این مذهب در اندلس شد.

در نیمه دوم قرن سوم در زمان حکومت امیر محمد اول (238 ـ 273 ه. ق) مذهب شافعی توسط «قاسم بن محمد بن سیّار» به اندلس راه یافت. وی چون مورد علاقه حاکم بود، توانست بدون هیچ گزندی از سوی فقیهان مالکی، به تدریس فقه شافعی در [[مسجد]] جامع شهر «قرطبه» بپردازد و فقه [[شافعی]] را در اندلس گسترش دهد.

شاخص‌ترین نماد این اندیشه، ابن عبدالبر اندلسی است که با جمودگرایی مالکی ستیز و مدتی هم به مذهب «ظاهری» گرایش پیدا کرد، اما دوباره به مذهب مالکی برگشت و به اصلاح در آن پرداخت. فقیه دیگری را که جزو منتقدان برجسته این عصر می‌توان شمرد، ابوالولید باجی است.

پس از دوره منتقدان فقه مالکی، دوره جدیدی در عالم فقه در اندلس شروع می‌شود که از نظر تکیه بر ظواهر آیات احکام و رجوع مستقیم به اخبار و بررسی نقادانه آنها، با فقه ظاهری و فقه اصحاب حدیث، اشتراکاتی داشت و راه اجتهاد را برای فقیهان باز می‌گذاشت.

مذهب حنفی هیچ گاه نتوانست در اندلس رشد کند.

نخستین قیام عربی که با علویان ارتباط داشت، قیام عبدالله بن سعید بن عمار بن یاسر بود. گرایش‌های حزبی و قبیله‌ایبه صورت موروثی در بین عربها وجود داشت. از این رو، عبدالله بن سعید از دشمنان حزب اموی اندلس به شمار می‌آمد و نتیجه قیام وی، شکست بود.

«یاد از علی بن ابی‌طالب ‌علیه‌السلام در این دوره در اندلس، منحصر به ورود برخی از تابعینی است که از شاگردان و یاران علی ‌علیه‌السلام بوده‌اند. یکی از آنها حنش صنعانی است که بنای جامع «سرقسطه» و «البیره» منسوب به وی می‌باشد. او در کنار علی ‌علیه‌السلام و ابن زبیر بود. با این حال، به عنوان شخصی با گرایشات علوی در اندلس شناخته شده نیست.»

در سال 165 ه. ق «حسین بن یحیی بن سعد بن عباده خزرجی»، در «سرقسطه» قیام و عبدالرحمن را از خلافت خلع کرد. جدّ او، سعید بن سعد، از شیعیان حضرت علی ‌علیه‌السلام و کارگزار آن حضرت در [[یمن]] بود. برادرش، سعد هم از سوی آن حضرت، حاکم مصر بود.

بربرها معمولاً در سرزمینهای کوهستانی، در رشته کوه‌هایی که در میان شبه جزیره «ایبری» امتداد داشت، می‌زیستند؛ به ویژه در «الجوف» و «البیره».

برخی از مسلمانان اندلس با سفر به [[عراق]]، با اندیشه‌های شیعی آشنا شدند و پس از بازگشت، به ترویج آنها پرداختند. در سال 179 محمد بن عیسی قرطبی، معروف به «اعشی» (متوفای 221 ه. ق) به عراق رفت و برخی کتاب‌های وسیع بن جراح ـ که از بزرگ‌ترین محدثان شیعی بود و کتاب‌هایی در دفاع از اندیشه‌های زیدیه نوشته بود ـ را به اندلس برد. اعشی در اندلس از فضایل حضرت علی ‌علیه‌السلام سخن می‌گفت. به وی پیشنهاد شد در اندلس به قضاوت بپردازد، اما او نپذیرفت.<ref>اسلام در اسپانیا (آندلس)

https://hawzah.net › Magazine › View</ref>

اولین قیام، به سرپرستی عبداللّه بن سعد بن عمار بن یاسر روی داد. او یک فرمانده اموی در دمشق بود ولی پس از کشته شدن عمار یاسر در واقعه صفین، پیوسته در حمایت از خلافت [[امام علی |امام علی (علیه السلام)]] و [[جهاد]] با [[معاویه]]، فعالیت می‌کرد. او علیه یوسف الفهری، حاکم اندلس، قیام کرد ولی در سال ۱۴۳ق. توسط عبدالرحمن داخل، سرکوب شد.<ref> نفخ الطیب، ج ۲، ص ۳۳۰</ref>

در سال ۱۴۶ق. علاء بن مغیث جذامی قیام کرد و همچون سپاهیان عباسی، پرچم‌های سیاه را علامت خود قرار داد. قیام او نیز که صبغه شیعی داشت توسط عبدالرحمن داخل درهم شکسته شد و بزرگان آن به قتل رسیدند.

در سال ۱۶۵ق. حسین بن یحیی بن سعد بن عبادة انصاری، از یک خاندان شیعی قیام کرد. هرچند این قیام در ظاهر به نام محبت [[اهل‌بیت]] و تشیع [[علی بن ابی طالب|علی(علیه السلام)]] بود ولی در واقع به هدف رسیدن به حکومت روی داد، چرا که در نهایت حسین بن یحیی با عبدالرحمن داخل، راه آشتی و سازش در پیش گرفت و بر دوست شیعه خودش سلیمان بن یقظان طغیان کرد و تغییر مسیر داد.

بزرگ‌ترین حرکت شیعی در اندلس که یک انقلاب بربری به حساب می‌آمد، حرکتی است که در منطقه سنتایر به رهبری شقیا بن عبدالواحد مکناسی پدیدار شد. او از اهالی وادی الحجارة بود و مادرش فاطمه نام داشت و از این رو، خودش را فاطمی و از خاندان پیامبر و از شرفاء میشمرد. او در میان مردم به نام عبیداللّه بن محمد شهرت داشت و در آغاز، معلم کودکان بود و درس قرآن و فقه داشت و از همین طریق عقاید خود را انتشار می‌داد. در آن روزگار، شغل معلمی یکی از شیوه‌های فاطمیون مصر برای نفوذ در جوامع اسلامی بود. قیام عبیداللّه از سال ۱۵۱ تا ۱۶۰ق. ادامه پیدا کرد و بعد از مرگ او نیز شاگردانش به عقاید او پایبند باقی ماندند و رهبری حرکت به عهده وجیه غسّانی افتاد. وی از فرماندهان لشکر عبدالرحمن داخل بود که به حرکت شیعی عبیداللّه بن محمد پیوست.<ref>نفخ الطیب، ج ۲، ص ۳۳۰</ref>

این قیام‌های محلی و ناموفق که در جای جای اندلس و در حکومت اموی روی می‌داد، نشانگر وجود زمینه‌های مساعد در میان طبقات مردم جامعه بوده است.  

 

دفتر مرکزی جمعیت، در مادرید واقع شده و شعباتی در شهرهای گرانادا، سویا، مالاگا، والنسیا، زاراگوزا، بیلبائو و کوردوبا دارد. از مهمترین فعالیت‌های این جمعیت، تهیه ماهنامه‌ایاست به زبان اسپانیایی به نام اسلام و ماهنامه‌ایبه زبان عربی، به نام عروه الوثقی و یک بولتن خبری به نام اخبار من آندلس و نیز برگزاری مراسم نمازهای یومیه و نماز جمعه. این گروه، مسجد و کتابخانه‌ایهم در شهر گرانادا بنا کرده‌اند.

 

که در مادرید است و شعباتی در دیگر شهرها به ویژه شهرهای منطقه آندلس دارد. شهر گرانادا به این دلیل که پیشتر، پایتخت مسلمانان بوده و کاخ تاریخی الحمراء و دیگر آثار تاریخی اسلامی در آن وجود دارد، سبب جذب مهاجران مسلمان به این شهر شده است. این مرکز وابسته به جمعیت اخوان‌المسلمین بوده و عربستان و شیخ نشینهای حوزه خلیج فارسی آن حمایت می‌کنند. بانی این مرکز، حسام ابومحمد بسام از اهالی سوریه

'''مسجد مارویا''': در حوالی مالاگا.<ref>راهنمای سفر به کشور اسپانیا + (اطلاعات ضروری کشور اسپانیا)

</ref>

== 5 مسجد زیبای اسپانیا ==

در سال 1931 میلادی اعلام شد که در داخل این قلعه مسجد قرار دارد و پادشاهی اسپانیا برای آن اهمیت فرهنگی قائل شد.<ref>با زیباترین مساجد اسپانیا آشنا شوید+ تصویر - شیعه نیوز

</ref>

== مسجدی که یک کلیساست =‏=

مسجد کوردوبا از سال 1984 در لیست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. گفته می‌شود مکانی که این مسجد بروی آن ساخته شده است در گذشته یک کلیسا بوده است که بعدها به دو قسمت تقسیم شد و بخشی به مسلمانان و بخشی به مسیحیان اختصاص یافت. تا سال 784 که بخش مسیحی آن نیز توسط شخصی به نام امیر عبدالرحمان خریداری شد، او تصمیم گرفت تا این کلیسا را خراب کرده و یک مسجد بزرگ به روی آن بسازد.<ref>مسجد کوردوبا در اسپانیا، مسجدی که یک کلیساست ‏ | لست سکند

</ref>

مراکشی‌ها تا سال 1985 برای ورود به اسپانیا نیازی به ویزا نداشتند. این وضعیت با تغییر رشد اقتصادی اسپانیا و ورود آن به اتحادیه اروپا حاصل شد. در نتیجه مهاجرت به اسپانیا در دهه 1990 بسیار افزایش یافت و مراکشی‌های بسیاری از هر دو جنس به این کشور وارد شدند و اولین جامعه مهم اقتصادی مهاجر اسپانیا تشکیل شد. بنابر گزارش اتحادیه جوامع اسلامی اسپانیا، مسلمانان حدود ۴ درصد جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند که ۶۰ درصد مهاجر و ۴۰ درصد اسپانیایی هستند. بیشتر مسلمانان اسپانیا مراکشی‌تبار هستند؛ با این حال جمعیت قابل توجهی از مسلمانان پاکستانی و سنگالی نیز در شهرهایی مانند بارسلونا، والنسیا و لگرنیو زندگی می‌کنند.<ref>اسلام در اسپانیا و شهرهای مسلمان نشین آن - آکادمی بیزینس پلاس

</ref>

[[ماه مبارک رمضان]] اگر در کشورهای اسلامی " ماه خداشناسی و معرفت" است، در کشورهای غربی همچون اسپانیا "ماه اسلام‌شناسی" و تقویت شناخت مردم از این دین الهی محسوب می‌شود. از همان هنگام که هلال این ماه مبارک رویت می‌شود و مسلمانان در تمامی جهان به استقبال "ماه خدا" می‌روند، درکشورهایی همانند اسپانیا رسانه‌های خبری باانتشار گزارشهایی به معرفی ویژگی‌های این ماه می‌پردازند.  

شبکه‌های تلویزیونی اسپانیا در برنامه‌های خبری و اجتماعی خود تصاویری از مراسم آغاز ماه رمضان و برگزاری باشکوه نمازهای جماعت و افطار را در کشورهای مختلف اسلامی از مغرب در همسایگی اسپانیا گرفته تا مالزی و اندونزی در خاور دور برای بینندگان خود پخش می‌کنند، رادیوها درباره آن به بحث و گفت وگو می‌نشینند و مطبوعات، گزارشه ایی درباره خصوصیات این ماه در زمینه‌های مختلف به چاپ می‌رسانند.

انتشار این گزارشها مختص روزنامه‌های عمده و سراسری کشور همچون <big>ال پاییس</big> نیست که چند روز پیش، ماه رمضان را از نظر اهمیت همانند جشن کریسمس برای مسیحیان دانست و از آن به عنوان ماه معنویت و تزکیه نفس برای پیروان حضرت محمد (صلی الله علیه) نام برد. این ماه همچنین فرصت مناسبی را فراهم می‌سازد تا نشریات محلی در نقاط مختلف اسپانیا همچون"نوئبااسپانیا" در ایالت شمالی آستوریاس، <big>لاتریبونا</big> در گوادالاخارا، دیاریو در سوییا در ایالت آندالوسیا و دیگر ایالتهای کشور به سراغ مسلمانان منطقه خود بروند و از آنان درباره ماه رمضان و  

این معرفی تنها از طریق روزنامه‌ها و سایتهای اینترنتی صورت ننمی‌گیرد بلکه ضیافتهای افطار که گاه اسپانیاییها نیز به آن دعوت می‌شوند، محفل گرمی برای گفت وگو درباره اسلام است. این ضیافتها نه تنها محل افزایش آگاهی اسپانیاییها و تقویت دوستی مسلمانان و مسیحیان در این کشور است بلکه محفل گرمی برای تجدید دوستی و برادری میان پیروان دین [[حضرت محمد مصطفی|حضرت محمد (صلی الله علیه)]] هم به شمار می‌رود که در نتیجه گسترش موج مهاجرت به اروپا در سال‌های اخیر، بر تنوع نژادی و ملیتی آنان به شدت افزوده شده است. به دلیل همین ویژگی‌ها است که "ابوعبیده ابن الجراح" رییس مرکز فرهنک اسلامی شهر "ساراگوسا" در شمال شرقی اسپانیا اعتقاد دارد:" این ماه مقدس چیزی است که بیش از همه افراد غیر مسلمان را شگفت زده می‌کند."  

ماه رمضان برای مسلمانان در اسپانیا همچون دیگر کشورها، ماه عبادت، ماه خودسازی و در عین حال، ماه جشن است، چرا که در این ماه، آنان و خانواده‌هایشان بیش از همیشه کنار یکدیگر هستند، در مساجد و مراکز عبادی گردهم می‌آیند و خاطرات ماندگاری را از صرف افطار و با هم بودن ثبت می‌کنند.  

همچنین در ماه رمضان است که می‌توان انواع شیرینی‌های تازه و خرما را در فروشگاههای اسلامی یافت و عطر نان‌های عربی را که به تازگی از تنور خارج شده‌اند، در غروب هر روز احساس کرد.  

شهروندان باز است.<ref>رمضان، ماه "اسلام‌شناسی" در اسپانیا - ایرنا

</ref>  

# موافقتنامه همکاری اقتصادی و بازرگانی (1954 - مادرید) ملاحظه:در این سال سفارت ایران در مادرید پس از یک دوره تعطیلی، مجدداً بازگشائی شد.

# موافقتنامه اجتناب از اخذ مالیات مضاعف بین جمهوری اسلامی ایران و اسپانیا (سال 1382 –مادرید) <ref>روابط دوجانبه ایران و اسپانیا - سفارت جمهوری اسلامی ایران - مادرید

# https://madrid.mfa.ir › viewpage › رو...

# </ref>