۸۵٬۸۳۹
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'وحدت اسلامی اسلامی' به 'وحدت اسلامی'
جز (جایگزینی متن - ' سوء ظن' به ' سوء‌ظن') |
جز (جایگزینی متن - 'وحدت اسلامی اسلامی' به 'وحدت اسلامی') |
||
| (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''برداشتهای ناصحیح از تقریب بین مذاهب''' مدخلی است به زبان فارسی که در [[پژوهشگاه مطالعات تقریبی]] [[مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی]] با هدف تبیین و ترویج گفتمان تقریب بین مذاهب اسلامی و رفع سوء فهم‌ها از مفهوم تقریب بین مذاهب نگاشته شده است. از زمانی که ایده تقریب مذاهب به عنوان یک دعوت رسمی از سوی دلسوزان امّت اسلامی و [[پیشگامان تقریب]] مطرح شد و درباره آن کتاب‌ها و مقالات متعدّد نگاشته شد تا به امروز قریب به یک قرن می‌گذرد. در این بین تلقی‌های نادرستی از مفهوم تقریب بین مذاهب در اذهان شکل گرفته که گاه همین برداشتهای ناصحیح موجب سوء‌ظن به دعوت مبارک تقریب بین مذاهب اسلامی شده است که در این مقاله به برخی از این برداشتهای ناصحیح اشاره می‌شود. | |||
'''برداشتهای ناصحیح از تقریب بین مذاهب''' مدخلی است به زبان فارسی که در [[پژوهشگاه مطالعات تقریبی]] [[مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی]] با هدف تبیین و ترویج گفتمان تقریب بین مذاهب اسلامی و رفع سوء فهم‌ها از مفهوم تقریب بین مذاهب نگاشته شده است. از زمانی که ایده تقریب مذاهب به عنوان یک دعوت رسمی از سوی دلسوزان امّت اسلامی و [[پیشگامان تقریب]] مطرح شد و درباره آن کتاب‌ها و مقالات متعدّد نگاشته شد تا به امروز قریب به یک قرن می‌گذرد. در این بین تلقی‌های نادرستی از مفهوم تقریب بین مذاهب در اذهان شکل گرفته که گاه همین | |||
== ادغام مذاهب موجود == | == ادغام مذاهب موجود == | ||
| خط ۹: | خط ۸: | ||
«امتزاج مذاهب اسلامی نه هدف ماست و نه مقصود ما بلکه ندای ما این است که مسلمانان در اصول اسلام ـ اصولی که مسلمان بدون اعتقاد به آن مسلمان شناخته نمی‌شود ـ متحد باشند یعنی بدانند که در اصول با یکدیگر اتحاد دارند و در سایر مسائل نیز همچون کسی که قصدش دشمنی یا فلج کردن دیگران و غلبه بر آنان نیست به یکدیگر بنگرند...»<ref>ر. ک: عبدالکریم بی آزار شیرازی، همبستگی مذاهب اسلامی، ص 77</ref> | «امتزاج مذاهب اسلامی نه هدف ماست و نه مقصود ما بلکه ندای ما این است که مسلمانان در اصول اسلام ـ اصولی که مسلمان بدون اعتقاد به آن مسلمان شناخته نمی‌شود ـ متحد باشند یعنی بدانند که در اصول با یکدیگر اتحاد دارند و در سایر مسائل نیز همچون کسی که قصدش دشمنی یا فلج کردن دیگران و غلبه بر آنان نیست به یکدیگر بنگرند...»<ref>ر. ک: عبدالکریم بی آزار شیرازی، همبستگی مذاهب اسلامی، ص 77</ref> | ||
گذشته از اینکه منادیان تقریب، چنین مقصودی از تقریب نداشته و ندارند، چنین امری امکان وقوعی ندارد چرا که اختلاف، یک امر طبیعی در بین | گذشته از اینکه منادیان تقریب، چنین مقصودی از تقریب نداشته و ندارند، چنین امری امکان وقوعی ندارد چرا که اختلاف، یک امر طبیعی در بین انسانها بوده و اصولاً اقدام به چنین کاری باعث بروز درگیری و اختلافات جدیدی بین مسلمانان گشته و عملاً نقض غرض از تقریب حاصل خواهد شد. | ||
اگر چه عناصر مشترک بین مذاهب فراوان است تا جایی که برخی از بزرگان تقریب، این مشترکات را تا حدود نود درصد دانسته‌اند اما با این حال در عمل، توافق بر این که همگان ملتزم به مذهبی واحد گردند | اگر چه عناصر مشترک بین مذاهب فراوان است تا جایی که برخی از بزرگان تقریب، این مشترکات را تا حدود نود درصد دانسته‌اند اما با این حال در عمل، توافق بر این که همگان ملتزم به مذهبی واحد گردند امکان‌پذیر نیست زیرا هر کدام از این مذاهب دارای مبانی خاص و اصول ویژه خود هستند که گاهی تسالم و تصالح بر مذهب واحد منجر به دست کشیدن از برخی از آن مبانی خواهد شد که پیروان مذاهب به آن راضی نخواهند شد. | ||
نتیجه این که تقریب به معنای ادغام مذاهب نه تنها هدف تقریب را تأمین نمی‌کند بلکه گاهی موجب اختلاف بیشتر نیز می‌گردد و عملاً چنین کاری | نتیجه این که تقریب به معنای ادغام مذاهب نه تنها هدف تقریب را تأمین نمی‌کند بلکه گاهی موجب اختلاف بیشتر نیز می‌گردد و عملاً چنین کاری امکان‌پذیر نخواهد بود. | ||
استاد شهید [[مرتضی مطهّری]] که از منادیان وحدت و تقریب بین مذاهب اسلامی بود در‌این‌باره می‌گوید: | استاد شهید [[مرتضی مطهّری]] که از منادیان وحدت و تقریب بین مذاهب اسلامی بود در‌این‌باره می‌گوید: | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۰: | ||
ناگفته نماند هرچند ممکن است ایده اسلام بدون مذهب راهی مناسب برای تقریب بین مسلمین تلقّی شود اما اهل سنّت سلفی، این ایده را به عنوان تقریب دنبال نکرده و دغدغه تقریب مذاهب به آن شکل که بین منادیان تقریب در سده اخیر مطرح است را ندارند. | ناگفته نماند هرچند ممکن است ایده اسلام بدون مذهب راهی مناسب برای تقریب بین مسلمین تلقّی شود اما اهل سنّت سلفی، این ایده را به عنوان تقریب دنبال نکرده و دغدغه تقریب مذاهب به آن شکل که بین منادیان تقریب در سده اخیر مطرح است را ندارند. | ||
در نادرست بودن این تلقّی نیز همین بس که این ایده به عنوان راهی برای تقریب بین پیروان مذاهب از همان اشکالات تلقّی‌های نادرست قبلی برخوردار است چرا که پیروان مذاهب هیچ گاه راضی نمی‌شوند که دست از آموزه‌های مذهب خویش بردارند و این که بخواهیم همه را ملزم به پذیرش چنین ایده ای بکنیم در عمل | در نادرست بودن این تلقّی نیز همین بس که این ایده به عنوان راهی برای تقریب بین پیروان مذاهب از همان اشکالات تلقّی‌های نادرست قبلی برخوردار است چرا که پیروان مذاهب هیچ گاه راضی نمی‌شوند که دست از آموزه‌های مذهب خویش بردارند و این که بخواهیم همه را ملزم به پذیرش چنین ایده ای بکنیم در عمل امکان‌پذیر نیست. [[شهید مطهّری]] از منادیان وحدت و تقریب بین مسلمین در‌این‌باره می‌گوید: | ||
«ما در صدد این نیستیم که طرحی برای از بین بردن فرقه‌ها و مذاهب و بازگشت همه به اصل اسلام بریزیم زیرا این کاری است که اوّلاً از ما ساخته نیست و ثانیاً وحدت اسلامی متوقف بر این نیست که فرق و مذاهب از بین برود. جهات اختلاف فرق و مذاهب آن قدر زیاد نیست که مانع اخوّت اسلامی بشود.»<ref>مجموعه آثار استاد شهید مطهری (حج)، ج25، ص: 38</ref> | «ما در صدد این نیستیم که طرحی برای از بین بردن فرقه‌ها و مذاهب و بازگشت همه به اصل اسلام بریزیم زیرا این کاری است که اوّلاً از ما ساخته نیست و ثانیاً وحدت اسلامی متوقف بر این نیست که فرق و مذاهب از بین برود. جهات اختلاف فرق و مذاهب آن قدر زیاد نیست که مانع اخوّت اسلامی بشود.»<ref>مجموعه آثار استاد شهید مطهری (حج)، ج25، ص: 38</ref> | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۶: | ||
نکته دیگر اینکه منادیان تقریب از ابتدای شکل‌گیری آن تا کنون اذعان کرده‌اند که مقصود ما از وحدت بین مسلمین و تقریب، نزدیک کردن پیروان مذاهب با حفظ مذاهب خودشان است. | نکته دیگر اینکه منادیان تقریب از ابتدای شکل‌گیری آن تا کنون اذعان کرده‌اند که مقصود ما از وحدت بین مسلمین و تقریب، نزدیک کردن پیروان مذاهب با حفظ مذاهب خودشان است. | ||
مقام معظم رهبری حضرت [[آیت اللّه | مقام معظم رهبری حضرت [[آیت اللّه خامنه‌ای]] در این‌باره می‌فرمایند: | ||
«بعضی کسان برای این که اتّحاد مسلمین را تحصیل نمایند، مذاهب را نفی می‌کنند. نفی مذاهب، مشکلی را حل نمی‌کند؛ اثبات مذاهب، مشکلات را حل می‌کند. همین مذاهبی که هستند، هر کدام در منطقه کار خودشان، امور معمولی خودشان را انجام دهند؛ اما روابطشان را با یکدیگر حسنه کنند.»<ref>بیانات در دیدار مهمانان کنفرانس بین‌المللی وحدت | «بعضی کسان برای این که اتّحاد مسلمین را تحصیل نمایند، مذاهب را نفی می‌کنند. نفی مذاهب، مشکلی را حل نمی‌کند؛ اثبات مذاهب، مشکلات را حل می‌کند. همین مذاهبی که هستند، هر کدام در منطقه کار خودشان، امور معمولی خودشان را انجام دهند؛ اما روابطشان را با یکدیگر حسنه کنند.»<ref>بیانات در دیدار مهمانان کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی، 1/5/1376</ref> | ||
بنابراین از بین بردن مذاهب به منظور تقریب، در واقع خروج از موضوع مسأله و پاک کردن صورت مسأله است زیرا موضوع تقریب، نزدیک سازی پیروان مذاهب اسلامی با حفظ مذهب خویش است و ما باید به دنبال طرح‌هایی باشیم که در عین اینکه اصول هر مذهب را حفظ می‌کنیم بین پیروان آنها تقریب ایجاد کنیم. | بنابراین از بین بردن مذاهب به منظور تقریب، در واقع خروج از موضوع مسأله و پاک کردن صورت مسأله است زیرا موضوع تقریب، نزدیک سازی پیروان مذاهب اسلامی با حفظ مذهب خویش است و ما باید به دنبال طرح‌هایی باشیم که در عین اینکه اصول هر مذهب را حفظ می‌کنیم بین پیروان آنها تقریب ایجاد کنیم. | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | |||
[[رده: | [[رده:مقاله‌ها]] | ||