۸۵٬۸۱۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
{{متن قرآن |فَاسْتَجابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّی لاأُضیعُ عَمَلَ عامِلٍ مِنْکمْ مِنْ ذَکرٍ أَوْ أُنْثی بَعْضُکمْ مِنْ بَعْضٍ فَالَّذینَ هاجَرُوا وَ أُخْرِجُوا مِنْ دِیارِهِمْ وَ أُوذُوا فی سَبیلی وَ قاتَلُوا وَ قُتِلُوا لَأُکفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَیئاتِهِمْ وَ لَأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ تَجْری مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ ثَواباً مِنْ عِنْدِ اللَّـهِ وَ اللَّـهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الثَّواب|سوره = آل عمران|آیه = ۱۹۵ }}. | {{متن قرآن |فَاسْتَجابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّی لاأُضیعُ عَمَلَ عامِلٍ مِنْکمْ مِنْ ذَکرٍ أَوْ أُنْثی بَعْضُکمْ مِنْ بَعْضٍ فَالَّذینَ هاجَرُوا وَ أُخْرِجُوا مِنْ دِیارِهِمْ وَ أُوذُوا فی سَبیلی وَ قاتَلُوا وَ قُتِلُوا لَأُکفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَیئاتِهِمْ وَ لَأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ تَجْری مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ ثَواباً مِنْ عِنْدِ اللَّـهِ وَ اللَّـهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الثَّواب|سوره = آل عمران|آیه = ۱۹۵ }}. | ||
[[خداوند]]، درخواست | [[خداوند]]، درخواست آنها را پذیرفت؛ (و فرمود:) من عمل هیچ عمل‌‌کننده‌ای از شما را، زن باشد یا مرد، ضایع نخواهم کرد؛ شما هم‌نوعید و از جنس یکدیگر! آنها که در راه خدا [[هجرت]] کردند و از خانه‌های خود بیرون رانده شدند و در راه من آزار دیدند و جنگ کردند و کشته شدند، به یقین گناهانشان را می‌بخشم؛ و آنها را در باغ‌های بهشتی، که از زیر درختانش نهرها جاری است وارد می‌کنم. این پاداشی است از طرف خداوند؛ و بهترین پاداش‌ها نزد پروردگار است. | ||
بیش از ۲۰۰ آیه [[قرآن]] درباره بهشت(جنّت) است. [[محمد باقر مجلسی]] در [[بحارالانوار]] بنا به روش خود در این جامع حدیثی، ابتدا آیات مرتبط با موضوع جنّت (حدود ۲۷۵ آیه) را به ترتیب سوره‌ها، درج و تفسیر | بیش از ۲۰۰ آیه [[قرآن]] درباره بهشت(جنّت) است. [[محمد باقر مجلسی]] در [[بحارالانوار]] بنا به روش خود در این جامع حدیثی، ابتدا آیات مرتبط با موضوع جنّت (حدود ۲۷۵ آیه) را به ترتیب سوره‌ها، درج و تفسیر آنها را، به طور عمده از [[فضل بن حسن طبرسی|طبرسی]]، [[فخر رازی]] و [[بیضاوی]] نقل کرده است. | ||
قرآن، در کنار تأکید بر پایان یافتن این جهان و وقوع رستاخیز و ادامه زندگی انسان‌ها در عالمی دیگر، در یک تقسیم‌بندی کلی از جای زیست افراد سعید با تعبیرات گوناگون و غالباً متضمن اوصاف اصلی آن یاد می‌کند: جنّت (جمع آن جنّات) با بسامد بیش از صد بار<ref> جنّه‌الخلد، جنّه نعیمٍ/ النعیم، جنّات‌النعیم، جنّه‌المأوی «، جنّات‌المأوی»، جنّه عالیه، جنّاتُ عدنٍ، جنّات الفردوس</ref> که گاه به واژه‌ای اضافه یا با صفتی قرین شده است، روضه<ref>روم: ۱۵ </ref> رَوضاتِ الجَنّات، <ref>، شوری «: ۲۲ </ref> فردوس<ref> مؤمنون: ۱۱</ref>، دارالسَّلام<ref>انعام: ۱۲۷؛ یونس: ۲۵ </ref>، دارالاخره (نُه‌بار)، دارُالْخلد<ref>فصّلت: ۲۸ </ref>، دارَالْمُقامه<ref> فاطر: ۳۵ </ref>، دارُالْقرار<ref>غافر: ۳۹ </ref>، دارُالْمتّقین<ref> نحل: ۳۰ </ref>، مَقامٍ امین<ref>دخان: ۵۱ </ref>، مقعدِ صدق<ref> قمر: ۵۵ </ref>، علّیین/ علّیون<ref>مطففین: ۱۸، ۱۹</ref> و حُسنی<ref> یونس: ۲۶ وچند آیه دیگر</ref>. مجموعه تعابیر قرآن درباره جنّت و اوصاف آن در سوره‌های مکی و مدنی طنینی یکسان دارد<ref> دایره‌المعارف قرآن، ذیل «Paradise» .</ref> | قرآن، در کنار تأکید بر پایان یافتن این جهان و وقوع رستاخیز و ادامه زندگی انسان‌ها در عالمی دیگر، در یک تقسیم‌بندی کلی از جای زیست افراد سعید با تعبیرات گوناگون و غالباً متضمن اوصاف اصلی آن یاد می‌کند: جنّت (جمع آن جنّات) با بسامد بیش از صد بار<ref> جنّه‌الخلد، جنّه نعیمٍ/ النعیم، جنّات‌النعیم، جنّه‌المأوی «، جنّات‌المأوی»، جنّه عالیه، جنّاتُ عدنٍ، جنّات الفردوس</ref> که گاه به واژه‌ای اضافه یا با صفتی قرین شده است، روضه<ref>روم: ۱۵ </ref> رَوضاتِ الجَنّات، <ref>، شوری «: ۲۲ </ref> فردوس<ref> مؤمنون: ۱۱</ref>، دارالسَّلام<ref>انعام: ۱۲۷؛ یونس: ۲۵ </ref>، دارالاخره (نُه‌بار)، دارُالْخلد<ref>فصّلت: ۲۸ </ref>، دارَالْمُقامه<ref> فاطر: ۳۵ </ref>، دارُالْقرار<ref>غافر: ۳۹ </ref>، دارُالْمتّقین<ref> نحل: ۳۰ </ref>، مَقامٍ امین<ref>دخان: ۵۱ </ref>، مقعدِ صدق<ref> قمر: ۵۵ </ref>، علّیین/ علّیون<ref>مطففین: ۱۸، ۱۹</ref> و حُسنی<ref> یونس: ۲۶ وچند آیه دیگر</ref>. مجموعه تعابیر قرآن درباره جنّت و اوصاف آن در سوره‌های مکی و مدنی طنینی یکسان دارد<ref> دایره‌المعارف قرآن، ذیل «Paradise» .</ref> | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
این جایگاه نیکو در اوستا به صورت <big>وَهشیته اَنهو</big> و در پهلوی به صورت <big>وَهشت</big> گفته می‌شود که جایگاه خوشی و سرزمین پندارهای پسندیده است. نیکوکاران در آنجا از برکات و طیّبات روحانی برخوردارند و با یاران و هم‌نشینان سعادتمند روزگار می‌گذرانند. در کتاب [[اوستا]] به رستگاران وعده داده شده است که در پایان سومین شب پس از مرگشـان یکباره در میان انبوهی از گیاهان خوشبو چشم خواهند گشود و وزش نسـیم نوازشگری را بـر پوست تن خود احساس خواهند کرد که از جنوب، یعنی از سوی بهشت می‌وزد. باغ بهشت با یک نور ازلی به نام خورنه روشن است که همان روشنایی جاودانی ایزدی، پاینده ی فر پادشاهی و شکوفایی سرزمین است. | این جایگاه نیکو در اوستا به صورت <big>وَهشیته اَنهو</big> و در پهلوی به صورت <big>وَهشت</big> گفته می‌شود که جایگاه خوشی و سرزمین پندارهای پسندیده است. نیکوکاران در آنجا از برکات و طیّبات روحانی برخوردارند و با یاران و هم‌نشینان سعادتمند روزگار می‌گذرانند. در کتاب [[اوستا]] به رستگاران وعده داده شده است که در پایان سومین شب پس از مرگشـان یکباره در میان انبوهی از گیاهان خوشبو چشم خواهند گشود و وزش نسـیم نوازشگری را بـر پوست تن خود احساس خواهند کرد که از جنوب، یعنی از سوی بهشت می‌وزد. باغ بهشت با یک نور ازلی به نام خورنه روشن است که همان روشنایی جاودانی ایزدی، پاینده ی فر پادشاهی و شکوفایی سرزمین است. | ||
در اسفار پنجگانه [[تورات]]، کتاب مقدس یهودیان، از بهشت و [[جهنم]] و [[معاد]] سخن چندانی به میان نیامده است. در سایر کتب عهد قدیم هم در مورد مرحله پس از مرگ تنها اشاراتی به عالم مـردگان مـی‌بـاشد. این بی‌اعتنایی حاصل تحریف کتاب مقدس و | در اسفار پنجگانه [[تورات]]، کتاب مقدس یهودیان، از بهشت و [[جهنم]] و [[معاد]] سخن چندانی به میان نیامده است. در سایر کتب عهد قدیم هم در مورد مرحله پس از مرگ تنها اشاراتی به عالم مـردگان مـی‌بـاشد. این بی‌اعتنایی حاصل تحریف کتاب مقدس و دنیا‌خواهی و گرایش‌های مادی حاکمان و عالمان [[یهود]] است. با این همه می‌توان در [[عهد عتیق]] اشاراتی به این موضوع یافت. در کتاب دانیال و اشعیاء نبی چنین آمده است: «تمام مردگان زنده خواهند شد، بعضی برای زنـدگی جـاودانی و برخـی بـرای شرمسـاری و خـواری جاودانی<ref>غلامحسین اعرابی, محمد معظمی گودرزی، بررسی تطبیقی معاد در کتب اوستا، عهدین، تلمود و قرآن کریم با تأکید بر اوصاف و ویژگی‌های بهشت</ref>». | ||
در عهد جدید مسأله [[معاد]] و [[رستاخیز]] نسبت به عهد عتیق به طور صریح تر و با توصیفات بیشـتری ذکر شده است. عهد جدید از زندگی جاویدان پس از [[مرگ]] خبر داده و با تعابیری مانند «برکات ملکوت خدا» به توصیف نعمت‌های بهشتی پرداخته است. نمونه‌ای از توصیفات عهد جدید از بهشت در مکاشفه یوحنا است: «آنان از این پس از گرسنگی و تشنگی و گرمای سوزان نیمروز در امان خواهند بود<ref>غلامحسین اعرابی, محمد معظمی گودرزی، بررسی تطبیقی معاد در کتب اوستا، عهدین، تلمود و قرآن کریم با تأکید بر اوصاف و ویژگی‌های بهشت.</ref>». | در عهد جدید مسأله [[معاد]] و [[رستاخیز]] نسبت به عهد عتیق به طور صریح تر و با توصیفات بیشـتری ذکر شده است. عهد جدید از زندگی جاویدان پس از [[مرگ]] خبر داده و با تعابیری مانند «برکات ملکوت خدا» به توصیف نعمت‌های بهشتی پرداخته است. نمونه‌ای از توصیفات عهد جدید از بهشت در مکاشفه یوحنا است: «آنان از این پس از گرسنگی و تشنگی و گرمای سوزان نیمروز در امان خواهند بود<ref>غلامحسین اعرابی, محمد معظمی گودرزی، بررسی تطبیقی معاد در کتب اوستا، عهدین، تلمود و قرآن کریم با تأکید بر اوصاف و ویژگی‌های بهشت.</ref>». | ||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
# باغ‌های طرب‌انگیز که زیر درختان آن نهرها جاری است. این بیان حدود 70 بار در قرآن آمده است. | # باغ‌های طرب‌انگیز که زیر درختان آن نهرها جاری است. این بیان حدود 70 بار در قرآن آمده است. | ||
# درختان و سایه‌های آن مانند میوه‌هایش همیشگی است: {{متن قرآن |أکلُها دائِمٌ وَ ظِلُّها |سوره = رعد |آیه = 35 }}. | # درختان و سایه‌های آن مانند میوه‌هایش همیشگی است: {{متن قرآن |أکلُها دائِمٌ وَ ظِلُّها |سوره = رعد |آیه = 35 }}. | ||
# فرشتگان بر بهشتیان وارد می‌شوند و سلام و تحیّت می‌گویند<ref>سوره رعد، آیه 23</ref>. | # فرشتگان بر بهشتیان وارد می‌شوند و سلام و تحیّت می‌گویند<ref>سوره رعد، آیه 23</ref>. | ||
# لباس‌های آنان از حریر و پرنیان است. | # لباس‌های آنان از حریر و پرنیان است. | ||
# بر تخت‌ها تکیه زده، نه آفتاب سوزان می‌بینند و نه سرما. | # بر تخت‌ها تکیه زده، نه آفتاب سوزان می‌بینند و نه سرما. | ||
# سایه درختان بهشتی بر سر بهشتیان و میوه‌هایش در دسترس آنان است. | # سایه درختان بهشتی بر سر بهشتیان و میوه‌هایش در دسترس آنان است. | ||
# ساقیان زیبارو و حوریان با جام‌های سیمین و بلورین بر آنان دور می‌زنند. | # ساقیان زیبارو و حوریان با جام‌های سیمین و بلورین بر آنان دور می‌زنند. | ||
# شراب‌هایی می‌نوشند که طبعش چون زنجبیل و عطرآگین است. | # شراب‌هایی می‌نوشند که طبعش چون زنجبیل و عطرآگین است. | ||
# چشمه سلسبیل در آن جاست. | # چشمه سلسبیل در آن جاست. | ||
# جهانی است بزرگ و کشوری است پر نعمت. | # جهانی است بزرگ و کشوری است پر نعمت. | ||
# لباس‌شان از استبرق و دست بندهایشان نقره‌فام است. | # لباس‌شان از استبرق و دست بندهایشان نقره‌فام است. | ||
# ساقی شرابشان پروردگار و شرابشان طاهر و پاک است<ref>سوره دهر، آیات 12 ـ 21</ref>. | # ساقی شرابشان پروردگار و شرابشان طاهر و پاک است<ref>سوره دهر، آیات 12 ـ 21</ref>. | ||
# در رخسارشان شادمانی نعمت‌های بهشتی پایدار است. | # در رخسارشان شادمانی نعمت‌های بهشتی پایدار است. | ||
# شرابشان ناب و سر به مهر و دست نخورده است. | # شرابشان ناب و سر به مهر و دست نخورده است. | ||
# ترکیب طبع آن شراب این که به مشک مهر کرده‌اند و از عالم بالا است: {{متن قرآن |وَ مِزاجُهُ مِنْ تَسْنِیمٍ|سوره = مطفّفین|آیه = 24 ـ 27 }}.'''تذکر:''' برخی از چشمه‌های بهشتی خالص و ناب است، مانند چشمه تسنیم و برخی از چشمه‌ها مزیجی و امتزاجی از تسنیم دارد مانند چشمه رَحِیق. آب‌های بهشت هیچ گاه گندیده نمی‌شود و طعمش تغییر نمی‌کند. | # ترکیب طبع آن شراب این که به مشک مهر کرده‌اند و از عالم بالا است: {{متن قرآن |وَ مِزاجُهُ مِنْ تَسْنِیمٍ|سوره = مطفّفین|آیه = 24 ـ 27 }}.'''تذکر:''' برخی از چشمه‌های بهشتی خالص و ناب است، مانند چشمه تسنیم و برخی از چشمه‌ها مزیجی و امتزاجی از تسنیم دارد مانند چشمه رَحِیق. آب‌های بهشت هیچ گاه گندیده نمی‌شود و طعمش تغییر نمی‌کند. | ||
# نهرهایی از شراب ناب که برای نوشندگان لذت‌بخش است و چشمه‌هایی از شیر که طعمش تغییر نیابد و چشمه‌هایی از عسل مصفّا در آن جاست<ref>سوره محمد ـ صلّی الله علیه و آله و سلّم ـ، آیه 15</ref>. | # نهرهایی از شراب ناب که برای نوشندگان لذت‌بخش است و چشمه‌هایی از شیر که طعمش تغییر نیابد و چشمه‌هایی از عسل مصفّا در آن جاست<ref>سوره محمد ـ صلّی الله علیه و آله و سلّم ـ، آیه 15</ref>. | ||
# جایگاه امن، امان و سلامتی است<ref>سوره انعام، آیه 127</ref>. | # جایگاه امن، امان و سلامتی است<ref>سوره انعام، آیه 127</ref>. | ||
# در آن جا برای بهشتیان از همه میوه‌ها به اضافه لطف و بخشش پروردگارشان هست<ref>سوره محمد ـ صلّی الله علیه و آله و سلّم ـ، آیه 15</ref>. و آنچه که انسان بخواهد و چشم‌ها را به شوق و لذت اندازد مهیاست و انسان در آن جاوید باشد: ». {{متن قرآن |وَ فِیها ما تَشْتَهِیهِ الْأَنْفُسُ وَ تَلَذُّ الْأَعْیُنُ وَ أَنْتُمْ فِیها خالِدُونَ |سوره = زخرف |آیه = 71 }}. | |||
# در آن جا برای بهشتیان از همه میوه‌ها به اضافه لطف و بخشش پروردگارشان هست | |||
گفتنی است قرآن در اوصاف بهشت و همچنین در ویژگی‌های جهنم، به بیان آن دسته از مطالبی که برای همگان قابل ادراک است پرداخته، با بیان نمونه‌هایی که در این جهان وجود دارد مطلب را نزدیک ساخته است و گرنه، نظام [[آخرت]] با نظام دنیایی تفاوت اساسی دارد و واژه دنیایی توان تفسیر کنه آن را ندارد؛ آن سان که جنین در رحم مادر توان درک واقعیت‌های خارج از رحم را ندارد. | گفتنی است قرآن در اوصاف بهشت و همچنین در ویژگی‌های جهنم، به بیان آن دسته از مطالبی که برای همگان قابل ادراک است پرداخته، با بیان نمونه‌هایی که در این جهان وجود دارد مطلب را نزدیک ساخته است و گرنه، نظام [[آخرت]] با نظام دنیایی تفاوت اساسی دارد و واژه دنیایی توان تفسیر کنه آن را ندارد؛ آن سان که جنین در رحم مادر توان درک واقعیت‌های خارج از رحم را ندارد. | ||
از این رو قرآن در موارد زیاد به مثال و نمونه اکتفا کرده، می‌فرماید: {{متن قرآن |مَثَلُ الْجَنَّةِ الَّتِی وُعِدَ الْمُتَّقُونَ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ|سوره = رعد|آیه = 35 }} و {{متن قرآن |مَثَلُ الْجَنَّةِ الَّتِی وُعِدَ الْمُتَّقُونَ فِیهَا أَنْهَارٌ مِنْ مَاءٍ غَیْرِ آسِنٍ...|سوره = محمد(ص)|آیه = 15}} . و گرنه نعمت‌هایی فراهم آورده است که از دسترس فهم و ادراک بشر خارج و خرد را توان تعقل آنها نیست، بلکه هیچ کس بر آنها آگاه نیست: {{متن قرآن |فَلا تَعْلَمُ نَفْسٌ ما أُخْفِیَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْیُنٍ جَزاءً بِما کانُوا یَعْمَلُونَ|سوره = سجده|آیه = 17 }}. هیچ کس نمی‌داند که پاداش نیکوکاریش چه نعمت‌ها و لذّت‌های روشنی‌بخش دل و دیده است و در عالم غیب برای او چه ذخیره شده است. با این که می‌دانیم قرآن مقام و مرتبه رضا و خشنودی خداوند را نسبت به بسیاری از مقام‌ها برتر به شمار آورده است: {{متن قرآن |و رِضْوانٌ مِنَ اللَّهِ أَکْبَرُ ذلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ|سوره = توبه|آیه = 72 }}. بنابراین، نعمت‌ها و لذت‌های بی‌نهایت که روشنی‌بخش دل و دیده است به مراتب باید برتر از مقام رضا باشد. | از این رو قرآن در موارد زیاد به مثال و نمونه اکتفا کرده، می‌فرماید: {{متن قرآن |مَثَلُ الْجَنَّةِ الَّتِی وُعِدَ الْمُتَّقُونَ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ |سوره = رعد|آیه = 35 }} و {{متن قرآن |مَثَلُ الْجَنَّةِ الَّتِی وُعِدَ الْمُتَّقُونَ فِیهَا أَنْهَارٌ مِنْ مَاءٍ غَیْرِ آسِنٍ...|سوره = محمد(ص) |آیه = 15 }}. و گرنه نعمت‌هایی فراهم آورده است که از دسترس فهم و ادراک بشر خارج و خرد را توان تعقل آنها نیست، بلکه هیچ کس بر آنها آگاه نیست: {{متن قرآن |فَلا تَعْلَمُ نَفْسٌ ما أُخْفِیَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْیُنٍ جَزاءً بِما کانُوا یَعْمَلُونَ |سوره = سجده |آیه = 17 }}. هیچ کس نمی‌داند که پاداش نیکوکاریش چه نعمت‌ها و لذّت‌های روشنی‌بخش دل و دیده است و در عالم غیب برای او چه ذخیره شده است. با این که می‌دانیم قرآن مقام و مرتبه رضا و خشنودی خداوند را نسبت به بسیاری از مقام‌ها برتر به شمار آورده است: {{متن قرآن |و رِضْوانٌ مِنَ اللَّهِ أَکْبَرُ ذلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ |سوره = توبه |آیه = 72 }}. بنابراین، نعمت‌ها و لذت‌های بی‌نهایت که روشنی‌بخش دل و دیده است به مراتب باید برتر از مقام رضا باشد. | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس | {{پانویس}} | ||
[[رده:مفاهیم و اصطلاحات | [[رده:مفاهیم و اصطلاحات]] | ||
[[رده: | [[رده:مفاهیم و اصطلاحات اسلامی]] | ||