بیانیه الجزایر: تفاوت میان نسخه‌ها

بیانیه الجزایر (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۴ ژانویهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۳:۵۰

۲ بایت حذف‌شده ، ‏۲۴ ژانویهٔ ۲۰۲۱

بدون خلاصۀ ویرایش

Javadi

confirmed، مدیران

۱۸٬۴۸۸

ویرایش

@@ خط ۳۹: / خط ۳۹: @@
 در سوی مقابل، مجلس شورای ملی نیز در 11 آبان 1359، شروط چهارگانه‌ای تعیین کرد که به دولت امکان و اجازه حل اختلافات مربوط به گروگان‌ها با آمریکا را می‌داد و "بهزاد نبوی" وزیر مشاور در امور اجرایی، مأموریت یافت که از طریق انجام مذاکرات با دولت [[الجزایر]]، این مسئله را در چارچوب مصوبه مجلس شورای اسلامی حل و فصل نماید. از این رو، مذاکرات غیرمستقیم با [[آمریکا]]، با واسطه مقامات الجزایری جریان پیدا کرد و نتیجه آن رسیدن به چند متن مشترک بود که به عنوان "بیانیه های الجزایر" شناخته می‌شود.
-هیأت وزیران در جلسه 25 دی 1359، متن بیانیه‌های دولت جمهوری‌ دموکراتیک مردم الجزایر را تصویب کرد. همچنین به آقای بهزاد نبوی اجازه و اختیار داده شد که بیانه‌های فوق‌الذکر و ‌اسناد و مدارک مربوطه را از طرف دولت جمهوری اسلامی ایران امضاء و مبادله نماید و نیز مکاتبات لازم را انجام دهد و مفاد توافق‌های حاصله را به‌مورد اجراء بگذارد. <ref>http://rc.majlis.ir/fa/law/show/105462</ref>
+هیأت وزیران در جلسه 25 دی 1359، متن بیانیه‌های دولت جمهوری‌ دموکراتیک مردم الجزایر را تصویب کرد. همچنین به آقای بهزاد نبوی اجازه و اختیار داده شد که بیانه‌های فوق‌الذکر و ‌اسناد و مدارک مربوطه را از طرف دولت جمهوری اسلامی ایران امضاء و مبادله نماید و نیز مکاتبات لازم را انجام دهد و مفاد توافق‌های حاصله را به‌مورد اجرا بگذارد. <ref>http://rc.majlis.ir/fa/law/show/105462</ref>
-سرانجام در 19 ژانویه 1981/ 29 دی ماه 1359، "بیانیه های الجزایر" درباره آزادی 52 گروگان آمریکایی، صادر شد. <ref>گودرز افتخار جهرمی، «دیوان داوری دعاوی ایران ـ ایالات متحده و عملکرد آن در قلمرو حقوق بین الملل»، مجلة حقوقی ، ش 16ـ17 (1371ـ1372) ، ص 19.</ref> و چند ساعت بعد از آن‌که بهزاد نبوی، سرپرست هیئت ایرانی طرف مذاکره، متن موافقت‌نامه را در تهران امضاء نمود، "وارن کریستوفر"، معاون وزارت امورخارجه امریکا نیز در الجزایر آن ‌را امضاء کرد. <ref>اکبر خوش زاد ، "مجلس شورای اسلامی دوره‌ی اول"، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1386، چاپ اول، ص 131</ref>
+سرانجام در 19 ژانویه 1981/ 29 دی ماه 1359، "بیانیه های الجزایر" درباره آزادی 52 گروگان آمریکایی، صادر شد. <ref>گودرز افتخار جهرمی، «دیوان داوری دعاوی ایران ـ ایالات متحده و عملکرد آن در قلمرو حقوق بین الملل»، مجلة حقوقی ، ش 16ـ17 (1371ـ1372) ، ص 19.</ref> و چند ساعت بعد از آن‌که بهزاد نبوی، سرپرست هیئت ایرانی طرف مذاکره، متن موافقت‌نامه را در تهران امضا نمود، "وارن کریستوفر"، معاون وزارت امورخارجه امریکا نیز در الجزایر آن ‌را امضاء کرد. <ref>اکبر خوش زاد ، "مجلس شورای اسلامی دوره‌ی اول"، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1386، چاپ اول، ص 131</ref>
 ==علت انتخاب بیانیه==
-علت انتخاب کلمه "بیانیه" به جای قرارداد یا موافقت‌نامه نیز این بود، که ایران حاضر به نشستن بر سر میز مذاکره نبود و دولت الجزایر به عنوان واسطه، آنچه را که طی مذاکرات طولانی میان ایران و آمریکا از طریق الجزایر به توافق طرفین رسیده بود، به صورت بیانیه‌هایی منتشر نمود و ایران و آمریکا به طور جداگانه بیانیه‌های مزبور را امضاء و به دولت الجزایر تسلیم کردند. <ref>یحیی فوزی تویسرکانی، "تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب اسلامی در ایران (1357- 1380)" ، ج 1، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) ، 1385، ص92.</ref>
+علت انتخاب کلمه "بیانیه" به جای قرارداد یا موافقت‌نامه نیز این بود، که ایران حاضر به نشستن بر سر میز مذاکره نبود و دولت الجزایر به عنوان واسطه، آنچه را که طی مذاکرات طولانی میان ایران و آمریکا از طریق الجزایر به توافق طرفین رسیده بود، به صورت بیانیه‌هایی منتشر نمود و ایران و آمریکا به طور جداگانه بیانیه‌های مزبور را امضا و به دولت الجزایر تسلیم کردند. <ref>یحیی فوزی تویسرکانی، "تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب اسلامی در ایران (1357- 1380)" ، ج 1، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) ، 1385، ص92.</ref>
 دولت الجزایر در مقدمه بیانیه اول در مقام میانجی اعلام می‌دارد که تعهدات متقابل از سوی دو دولت به عمل آمده است. در مقدمه بیانیه دوم نیز دولت الجزایر رسماً موافقت دولت‌های ایران و آمریکا به قرار مذکور در بیانیه را اعلام کرده است. لذا بیانیه‌های الجزایر به انعقاد توافق بین‌المللی بین ایران و آمریکا منتهی می‌شد. این توافق تعهدات حقوقی لازم‌الرعایه برای طرفین ایجاد می‌کرد که مربوط به زمان خاصی نبود و با برخورداری از تداوم و اعتبار، طرفین همواره ملتزم به آن تلقی می‌شوند.<ref>«بیانیه‌های الجزایر»، مجلة حقوقی، ش 1 ، زمستان 1363، ص 240، 257</ref>
@@ خط ۵۳: / خط ۵۳: @@
 مذاكرات مقامات ایرانی با هیأت امریكایی در زمانی صورت گرفت كه وضع اداری ایران كم و بیش آشفته بود و دو وزارت‌خانه مهم و كلید‌ی امورخارجه و دارایی، به علت كارشكنی‌های بنی‌صدر بر سر راه فعالیت دولت مكتبی شهید رجایی، فاقد وزیر بودند. بانك مركزی نیز در اختیار طرفداران بنی‌صدر قرار داشت و از كنترل رجایی خارج بود.
-به علاوه، دولت ایران در آن زمان كارشناسان حقوق بین‌الملل در اختیار نداشت و فعالیت خاصی در زمینه مباحث حقوقی در كشور صورت نمی‌گرفت. اما در آمریكا 900 مؤسسه حقوقی در این عرصه تلاش و هر هفته در این زمینه یك مجله منتشر می‌كردند. بنابراین آمریكا نهایت تلاش خود را به خرج داد تا با گنجاندن راه‌های فرار در بندهای بیانیه‌‌های الجزایر از تعهدات خود شانه خالی كند. <ref>احمدرضا شاه‌علی، انقلاب دوم، تسخیر لانه جاسوسی آمریكا، تهران، مركز اسناد انقلاب اسلامی، 1385، چاپ اول، صص242-241.</ref>
+به علاوه، دولت ایران در آن زمان كارشناسان حقوق بین‌الملل در اختیار نداشت و فعالیت خاصی در زمینه مباحث حقوقی در كشور صورت نمی‌گرفت. اما در آمریكا 900 مؤسسه حقوقی در این عرصه تلاش و هر هفته در این زمینه یک مجله منتشر می‌كردند. بنابراین آمریكا نهایت تلاش خود را به خرج داد تا با گنجاندن راه‌های فرار در بندهای بیانیه‌‌های الجزایر از تعهدات خود شانه خالی كند. <ref>احمدرضا شاه‌علی، انقلاب دوم، تسخیر لانه جاسوسی آمریكا، تهران، مركز اسناد انقلاب اسلامی، 1385، چاپ اول، صص242-241.</ref>
 پیش‌بینی نکردن راهی برای جلوگیری از طرح دعاوی ایرانیان دارای تابعیت مضاعف، اجرای فوری احکام محکومیت ایران، نحوه تعیین داوران ثالث و کافی نبودن بیانیه‌ها برای شناسایی و بازپس‌گیری اموال خانواده محمدرضا پهلوی از جمله ایرادهای حقوقی بیانیه‌های الجزایر است.<ref>غلامرضا نظربلند، «دیوان داوری دعاوی ایران ـ ایالات متحده »، مجله سیاست خارجی ، سال 4، ش 4 ، زمستان 1369، صص 594ـ599</ref> به علاوه دولت آمریکا با استفاده از این بیانیه‌ها مضاف بر آزادی گروگان‌ها توانست مرجعی جهت صدور احکام قضایی مورد نیاز خواهان‌های آمریکایی بوجود آورد.
@@ خط ۷۵: / خط ۷۵: @@
 - کشاندن گروه‌های التقاطی و مارکسیستی به صحنه فعالیت‌های تروریستی و مسلَحانه. <ref>حسن واعظی،"ایران و آمریکا : بررسی سیاست‌های آمریکا در ایران"، تهران، سروش، 1379، ص 118.</ref>
-هر چند به دنبال پیگیری‌های فراوان، دولت آمریكا که با لیبرال‌ها از جمله بنی‌صدر در ارتباط بود؛ دستور آزادكردن 2میلیارددلار از دارایی‌های ایران را صادر كرد[روزنامه كیهان، 16/3/60، ش 11301، ص12] اما سرنوشت دارایی‌های کلان ایران در پیچوخم دستگاه قضایی آمریكا تعیین می‌شد و تعهدات آمریکا در بیانیه‌های الجزایر، عمدتاً جنبه عملیاتی و اجرایی پیدا نکرد.
+هر چند به دنبال پیگیری‌های فراوان، دولت آمریكا که با لیبرال‌ها از جمله بنی‌صدر در ارتباط بود؛ دستور آزادكردن 2میلیارددلار از دارایی‌های ایران را صادر كرد[روزنامه كیهان، 16/3/60، ش 11301، ص12] اما سرنوشت دارایی‌های کلان ایران در پیچ‌وخم دستگاه قضایی آمریكا تعیین می‌شد و تعهدات آمریکا در بیانیه‌های الجزایر، عمدتاً جنبه عملیاتی و اجرایی پیدا نکرد.
 بدین ترتیب، آمریکا در موارد متعدد، اصول اساسی بیانیه‌ها مانند تعهد به عدم مداخله در امور ایران را نقض نمود. بعلاوه، [[آمریکا]] تحریم‌های تجاری را که به موجب بیانیه‌ها ملغی اعلام کرده بود، در طول سال‌های [[جنگ تحمیلی]] و پس از پایان آن به انواع و روش‌های دیگر برقرار و حتی تشدید نمود؛ این در حالی است که تعهدات مذکور در بیانیه‌های الجزایر محدود به زمان خاصی نبود.
-اگر چه نقض تعهدات آمریکا در بیانیه‌های الجزایر و تحمیل خسارات سنگین به ایران، نخستین تجربه جمهوری اسلامی به شمار می‌آید، اما متأسفانه آخرین تجربه نبوده است. زیرا دولت آمریکا در موارد متعدد، ضمن اعمال سیاست‌های مختلف فریبنده، به نقض گسترده تعهدات و قراردادهای خود دست زده است که مهم‌ترین آنها نقض تعهدات مندرج در توافق بین‌المللی "برجام" در سال‌های اخیر است که خود بحثی جداگانه را می‌طلبد. <ref>[http://www.irdc.ir/fa/news/2788/%D8%A8%D8%AF%D8%B9%D9%87%D8%AF%DB%8C-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B1 بدعهدی آمریکا به ایران در بیانیه‌های الجزایر]، پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی، مصاحبه با جواد منصوری، ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۷ شمسی</ref>
+اگر چه نقض تعهدات آمریکا در بیانیه‌های الجزایر و تحمیل خسارات سنگین به ایران، نخستین تجربه جمهوری اسلامی به شمار می‌آید، اما متأسفانه آخرین تجربه نبوده است؛ زیرا دولت آمریکا در موارد متعدد، ضمن اعمال سیاست‌های مختلف فریبنده، به نقض گسترده تعهدات و قراردادهای خود دست زده است که مهم‌ترین آنها نقض تعهدات مندرج در توافق بین‌المللی "برجام" در سال‌های اخیر است که خود بحثی جداگانه را می‌طلبد. <ref>[http://www.irdc.ir/fa/news/2788/%D8%A8%D8%AF%D8%B9%D9%87%D8%AF%DB%8C-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B1 بدعهدی آمریکا به ایران در بیانیه‌های الجزایر]، پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی، مصاحبه با جواد منصوری، ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۷ شمسی</ref>
 =پانویس=