۸۵٬۸۱۰
ویرایش
جز
جایگزینی متن - '[[آیت‌الله سید ابوالقاسم خویی' به '[[سید ابوالقاسم خوئی'
جز (جایگزینی متن - 'گونه ای' به 'گونه‌ای') |
جز (جایگزینی متن - '[[آیت‌الله سید ابوالقاسم خویی' به '[[سید ابوالقاسم خوئی') |
||
| (۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات مجموعه کتاب | |||
| عنوان = تحریر الوسیله | |||
| تصویر = تحریر الوسیله.jpg | |||
| نام = تحریر الوسیله | |||
| پدیدآوران = [[سید روح الله موسوی خمینی|امام خمینی]] | |||
| زبان = عربی | |||
| زبان اصلی = عربی | |||
| | | ترجمه = {{فهرست جعبه افقی |فارسی |اردو |ترکی }} | ||
|زبان اصلی | | سال نشر = ۱۳۷۹ش. | ||
| | | ناشر = {{فهرست جعبه عمودی |دار العلم |موسسة النشر الاسلامی |جامعه مدرسین حوزه علمیه قم |م‍ک‍ت‍ب‍ه‌‌ال‍ع‍ل‍م‍ی‍ه‌الاس‍لام‍ی‍ه |م‍ک‍ت‍ب‍ه الاع‍ت‍م‍اد |موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی |[[نجف]] |[[بیروت]] |[[تهران]] }} | ||
| | | تعداد جلد = دو | ||
|ناشر | | موضوع = [[فقه]] | ||
|دار العلم | | شابک = | ||
| | }} | ||
|} | '''تَحریرُ الوَسیلَةِ''' کتابی فقهی به زبان عربی از [[سید روح الله موسوی خمینی|امام خمینی]] است. این کتاب رساله فتوایی ایشان است و بر اساس کتاب وسیلة النجاة [[سیدابوالحسن اصفهانی]] تنظیم شده است. این کتاب اکثر ابواب [[فقهی]] و مسائل مورد نیاز را دربر دارد و در دو جلد به چاپ رسیده است. تحریر الوسیله به زبان فارسی، اردو و ترکی ترجمه شده و بر این کتاب شرح‌هایی نوشته‌اند که معروف‌ترین آنها کتاب تفصیل الشریعة فی شرح تحریرالوسیله از [[محمد فاضل لنکرانی]] است. پرداختن به مباحث مستحدثه از امتیازات این کتاب است. | ||
''' | |||
== معرفی تحریر الوسیله == | == معرفی تحریر الوسیله == | ||
تحریرالوسیلة، مهمترین و جامعترین رساله فتوایی [[امام خمینی]] و یکی از ماندگارترین آثار فقهی [[شیعه امامیه]] است، که از ابتدای تألیف تاکنون، هماره مورد شرح و تعلیقه فقهای پس از مؤلف قرار گرفته است. این کتاب، تحریر و تکمیل کتاب گرانسنگ [[وسیلة النجاة]] می‌باشد. | تحریرالوسیلة، مهمترین و جامعترین رساله فتوایی [[سید روح الله موسوی خمینی|امام خمینی]] و یکی از ماندگارترین آثار فقهی [[شیعه امامیه]] است، که از ابتدای تألیف تاکنون، هماره مورد شرح و تعلیقه فقهای پس از مؤلف قرار گرفته است. این کتاب، تحریر و تکمیل کتاب گرانسنگ [[وسیلة النجاة]] می‌باشد. | ||
وسیلة النجاة، نوشته مرحوم [[سید ابوالحسن اصفهانی| | وسیلة النجاة، نوشته مرحوم [[سید ابوالحسن اصفهانی|آیت‌الله‌العظمی سیدابوالحسن اصفهانی]] است. ایشان در آغاز حواشی خویش بر «ذخیرة الصالحین» مرحوم آیت‌الله آقا [[سید محمد کاظم یزدی]] را در متن آن گنجانید و سپس برای بار دوّم، مسائل بسیاری را بدان افزود ـ به گونه‌ای که با صورت نخست آن تفاوت فراوان داشت. و آن را «وسیلة النجاة» نامید. | ||
=== این کتاب، در دو مجلد است === | |||
* جلد یکاحکام تقلید، [[طهارت]]، [[صلاة]]، [[صوم]]، [[زکات]]، [[خمس]] و مقدمات حج (7 کتاب) | |||
* | |||
* جلد دومباحث مکاسب، بیع و خیارات، شفعه، صلح، اجاره، جعاله، عاریه، ودیعه، مضاربه، شرکت، مزارعه، مساقات، دین و قرض، رهن، حجر، ضمان، حواله، کفالت، وکالت، اقرار، هبه، وقف و صدقات مستحبی، وصیت، نذر و عهد و قسم، صید و ذباحه، اطعمه و اشربه، غصِت، احیاء موات، لقطه، نکاح، طلاق، خلع و مبارات، ظهار و لعان و ایلاء، مواریث (34 کتاب) | |||
== حاشیه نویسان بر عروة الوثقی == | == حاشیه نویسان بر عروة الوثقی == | ||
این کتاب دارای نظمی دقیق و دربرگیرنده اکثر ابواب فقهی و مسائل مورد ابتلا و شامل فروعات بسیار بوده، و از فروعات و مسائل نادره ـ که کمتر مورد ابتلا است ـ خالی است، و از این دو جهت بر [[عروة الوثقی]] برتری دارد و لذا مورد حاشیه فراوان علما و مراجع پس از سید قرار گرفت، که برخی از آنها عبارتند از: | این کتاب دارای نظمی دقیق و دربرگیرنده اکثر ابواب فقهی و مسائل مورد ابتلا و شامل فروعات بسیار بوده، و از فروعات و مسائل نادره ـ که کمتر مورد ابتلا است ـ خالی است، و از این دو جهت بر [[عروة الوثقی]] برتری دارد و لذا مورد حاشیه فراوان علما و مراجع پس از سید قرار گرفت، که برخی از آنها عبارتند از: | ||
# حاشیه آیت‌الله میرزا آقا اصطهباناتی (م 1378 ق)، | # حاشیه آیت‌الله میرزا آقا اصطهباناتی (م 1378 ق)، | ||
# حاشیه آیت‌الله سیدحسین حمامی (م 1379 ق)، | # حاشیه آیت‌الله سیدحسین حمامی (م 1379 ق)، | ||
# حاشیه [[آیت‌الله سیدمحمود شاهرودی|آیت‌الله سیدمحمود شاهرودی]] (م 1394 ق)، | # حاشیه [[آیت‌الله سیدمحمود شاهرودی|آیت‌الله سیدمحمود شاهرودی]] (م 1394 ق)، | ||
# حاشیه [[سید روح الله موسوی خمینی|آیت‌الله سید | # حاشیه [[سید روح الله موسوی خمینی|آیت‌الله سید روح‌الله خمینی]] (م 1409 ق)، | ||
# حاشیه [[آیت‌الله سید محمدرضا گلپایگانی|آیت‌الله سید محمدرضا گلپایگانی]] (م 1413 ق)، | # حاشیه [[آیت‌الله سید محمدرضا گلپایگانی|آیت‌الله سید محمدرضا گلپایگانی]] (م 1413 ق)، | ||
# حاشیه آیت‌الله سید علی علامه فانی (م 1409 ق)، | # حاشیه آیت‌الله سید علی علامه فانی (م 1409 ق)، | ||
# حاشیه آیت‌الله سید ابوالحسن رفیعی قزوینی (م 1396 ق)، | # حاشیه آیت‌الله سید ابوالحسن رفیعی قزوینی (م 1396 ق)، | ||
# حاشیه [[ | # حاشیه [[سید ابوالقاسم خوئی|آیت‌الله سید ابوالقاسم خویی]] (م 1411 ق)، | ||
# حاشیه آیت‌الله سید علی بهبهانی (م 1395 ق)، | # حاشیه آیت‌الله سید علی بهبهانی (م 1395 ق)، | ||
# حاشیه آیت‌الله میرزا مهدی شیرازی (م 1380 ق)، | # حاشیه آیت‌الله میرزا مهدی شیرازی (م 1380 ق)، | ||
# حاشیه آیت‌الله سید | # حاشیه [[سید جمال‌الدین گلپایگانی|آیت‌الله سید جمال‌الدین گلپایگانی]] (م 1377ق)، | ||
# حاشیه [[آیت‌الله سید محمد حجت کوه‌کمری|آیت‌الله سید محمد حجت کوه‌کمری]] (م 1371ق)، | # حاشیه [[آیت‌الله سید محمد حجت کوه‌کمری|آیت‌الله سید محمد حجت کوه‌کمری]] (م 1371ق)، | ||
# حاشیه [[آیت‌الله سید محمدتقی خوانساری|آیت‌الله سید محمدتقی خوانساری]] (م 1372ق)، | # حاشیه [[آیت‌الله سید محمدتقی خوانساری|آیت‌الله سید محمدتقی خوانساری]] (م 1372ق)، | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۳: | ||
# حاشیه [[محمد تقی بهجت|آیت‌الله شیخ محمدتقی بهجت]] (چاپ شده) | # حاشیه [[محمد تقی بهجت|آیت‌الله شیخ محمدتقی بهجت]] (چاپ شده) | ||
# | # | ||
== شروح بر عروة الوثقی == | == شروح بر عروة الوثقی == | ||
# بغیة الهداة (نوشته آیت‌الله سید محمدجواد طباطبایی تبریزی (1315 ـ 1387 ق)، | # بغیة الهداة (نوشته آیت‌الله سید محمدجواد طباطبایی تبریزی (1315 ـ 1387 ق)، | ||
# ابتغاء الفضیلة (نوشته آیت‌الله حاج آقا مرتضی حایری (1334 ـ 1406 ق)، | # ابتغاء الفضیلة (نوشته [[مرتضی حائری|آیت‌الله حاج آقا مرتضی حایری]] (1334 ـ 1406 ق)، | ||
# سفینة الهداة (نوشته آیت‌الله شیخ محسن حرم پناهی قمی (1348 ـ 1423 ق) بوده است. | # سفینة الهداة (نوشته آیت‌الله شیخ محسن حرم پناهی قمی (1348 ـ 1423 ق) بوده است. | ||
# | # | ||
== تحریر الوسیلة == | == تحریر الوسیلة == | ||
حضرت امام خمینی(قدّس سره) که از دیرباز بر «وسیلة النجاة» حاشیه نگاشته بود، در تبعیدگاه خویش در [[ترکیه]] حواشی خود را داخل متن نمود و بر آن ابواب و مسائل بسیار افزود و نام آن را «تحریرالوسیله» نهاد. | حضرت امام خمینی(قدّس سره) که از دیرباز بر «وسیلة النجاة» حاشیه نگاشته بود، در تبعیدگاه خویش در [[ترکیه]] حواشی خود را داخل متن نمود و بر آن ابواب و مسائل بسیار افزود و نام آن را «تحریرالوسیله» نهاد. معظم‌له در آغاز آن می‌نویسد: «در زمان‌های گذشته، کتاب «وسیلة النجاة» نوشته السید الحجة فقیه الاصفهانی ـ قدّس سرّه ـ را حاشیه نمودم و هنگامی که در اواخر [[جمادی الثانی]] سال 1384 ق (13 [[آبان]] 1343 ش) به دنبال وقایع تأسف انگیز و دردناکی که بر [[اسلام]] و [[مسلمانان]] وارد آمد ـ و شاید تاریخ به ثبت آنها بپردازد ـ از [[قم]] به بندر بورساد یکی از شهرهای ترکیه) [[تبعید]] شدم و در آنجا تحت نظر قرار گرفتم، با فراغت بال و آسودگی خیال در مقام آن برآمدم که حواشی را به صورت متن مستقلی درآورم تا استفاده از آن آسان تر باشد و اگر [[خداوند]] توفیق دهد، مسائل مورد نیاز روز را نیز بر آن بیافزایم». | ||
امام(رحمة الله) در حالی که به جز وسیله و عروة الوثقی و وسائل، کتابی دیگر در اختیار نداشت و از ارتباط با جهان خارج هم ممنوع بود، مسائل [[امر به معروف و نهی از منکر]]، [[نماز جمعه]]، دفاع و [[جهاد]]، قضا، حدود، قصاص، دیات، مسائل مستحدثه و بسیاری از احکام [[حج]] را بر آن افزود و بدین گونه‌این کتاب، یک دوره کامل فقه فتوایی گردیده است. | امام(رحمة الله) در حالی که به جز وسیله و عروة الوثقی و وسائل، کتابی دیگر در اختیار نداشت و از ارتباط با جهان خارج هم ممنوع بود، مسائل [[امر به معروف و نهی از منکر]]، [[نماز جمعه]]، دفاع و [[جهاد]]، قضا، حدود، قصاص، دیات، مسائل مستحدثه و بسیاری از احکام [[حج]] را بر آن افزود و بدین گونه‌این کتاب، یک دوره کامل فقه فتوایی گردیده است. | ||
| خط ۷۵: | خط ۷۲: | ||
# رساله نوین (ترجمه بخش‌هایی از تحریرالوسیله) | # رساله نوین (ترجمه بخش‌هایی از تحریرالوسیله) | ||
# ترجمة اردو: این ترجمه توسط مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی به چاپ رسیده است. | # ترجمة اردو: این ترجمه توسط مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی به چاپ رسیده است. | ||
# ترجمه: [[عبدالکریم بی آزار شیرازی]]. 4 جلد، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1377 ش (چاپ مکرّر) | # ترجمه: [[عبدالکریم بی آزار شیرازی]]. 4 جلد، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1377 ش (چاپ مکرّر). | ||
* جلد یک احکام عبادات و خودسازی: طهارت، صلاة، صوم، حج (همراه با اصول اعتقادی و تاریخچه فقه و اجتهاد)(وزیری، 270 ص)؛ | |||
* جلد دومسائل اقتصادی: احکام زکات، خمس، مکاسب، معاملات، مزارعه، مضاربه و مساقات (همراه با مقدمه‌ای در نظام و تاریخچه اقتصاد اسلامی)(وزیری، 304 ص)؛ | |||
* جلد سه مسائل خانواده: احکام نکاح و طلاق (همراه با تاریخچه حقوق زن و نظام خانواده)(وزیری، 280 ص)؛ | |||
* جلد چهارمسائل سیاسی و حقوقی (با استفاده از تحریرالوسیله، توضیح المسائل، استفتائات، کشف اسرار، کتاب البیع)(وزیری، 404 ص). | |||
=== تلخیص‌ها === | === تلخیص‌ها === | ||
| خط ۹۲: | خط ۸۷: | ||
بر این کتاب، حواشی متعدد از سوی فقیهان معاصر نگاشته شده، که برخی از آنها عبارتند از: | بر این کتاب، حواشی متعدد از سوی فقیهان معاصر نگاشته شده، که برخی از آنها عبارتند از: | ||
# حاشیه آیت‌الله فاضل لنکرانی | # حاشیه [[محمد فاضل لنکرانی|آیت‌الله فاضل لنکرانی]]؛ | ||
# حاشیه [[آیت‌الله مکارم شیرازی|آیت‌الله مکارم شیرازی]] | # حاشیه [[آیت‌الله مکارم شیرازی|آیت‌الله مکارم شیرازی]]؛ | ||
# حاشیه [[آیت‌الله علوی گرگانی|آیت‌الله علوی گرگانی]] (چاپ مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1383 ش) ـ همراه با متن تحریر در 2 | # حاشیه [[آیت‌الله علوی گرگانی|آیت‌الله علوی گرگانی]] (چاپ مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1383 ش) ـ همراه با متن تحریر در 2 جلد؛ | ||
# حاشیه [[آیت‌الله یوسف صانعی|آیت‌الله یوسف صانعی]] (چاپ 1420 ق) | # حاشیه [[آیت‌الله یوسف صانعی|آیت‌الله یوسف صانعی]] (چاپ 1420 ق)؛ | ||
# حاشیه آیت‌الله ابوطالب تجلیل تبریزی (چاپ 1378 ش) | # حاشیه آیت‌الله ابوطالب تجلیل تبریزی (چاپ 1378 ش)؛ | ||
# حاشیه [[آیت‌الله علی مشکینی|آیت‌الله علی مشکینی]] اردبیلی (آماده چاپ) | # حاشیه [[آیت‌الله علی مشکینی|آیت‌الله علی مشکینی]] اردبیلی (آماده چاپ). | ||
=== شرح‌ها === | === شرح‌ها === | ||
| خط ۱۰۶: | خط ۱۰۱: | ||
این شرح، گسترده‌ترین شرح تحریرالوسیله بوده، که 20 جلد آن به چاپ رسیده و بقیه آن هم به چاپ خواهد رسید. | این شرح، گسترده‌ترین شرح تحریرالوسیله بوده، که 20 جلد آن به چاپ رسیده و بقیه آن هم به چاپ خواهد رسید. | ||
ج 1. الاجتهاد والتقلید: 303 ص، ج 2. احکام الوضوء والتخلی: 432 ص، ج 3. المیاه: 276 ص، ج 4. النجاسات و احکامها: 492 ص، ج 5. غسل الجنابة و التیمم: 723 ص، ج 6. الصلاة (ج 1): 687 ص، ج 7. الحج (5 ج): 523+ 448+ 472+ 448+ 480 ص، ج 8. الخمس والانفال: 325 ص (همراه با تقریرات بحث خمس | ج 1. الاجتهاد والتقلید: 303 ص، ج 2. احکام الوضوء والتخلی: 432 ص، ج 3. المیاه: 276 ص، ج 4. النجاسات و احکامها: 492 ص، ج 5. غسل الجنابة و التیمم: 723 ص، ج 6. الصلاة (ج 1): 687 ص، ج 7. الحج (5 ج): 523+ 448+ 472+ 448+ 480 ص، ج 8. الخمس والانفال: 325 ص (همراه با تقریرات بحث خمس آیت‌الله‌العظمی بروجردی)، ج 9. القضاء والشهادات: 560 ص، ج 10. النکاح: 656 ص، ج 11. الطلاق والمواریث: 535 ص، ج 12. الحدود: 585 ص، ج 13. القصاص: 355 ص، ج 14. الدیات: 345 ص، ج 15. الاجارة: 441 ص. | ||
'''مدارک تحریرالوسیلة (چاپ 1380 ـ 1381 ش)''' | '''مدارک تحریرالوسیلة (چاپ 1380 ـ 1381 ش)''' | ||
| خط ۲۲۹: | خط ۲۲۴: | ||
=== ابواب مختلف === | === ابواب مختلف === | ||
# اجتهاد و تقلید: تفصیل الشریعة، مصباح الشریعة، شرح تحریر الوسیلة، نورالدین المنیر (4 شرح)<br> | # اجتهاد و تقلید: تفصیل الشریعة، مصباح الشریعة، شرح تحریر الوسیلة، نورالدین المنیر (4 شرح)<br> | ||
# طهارت: تفصیل الشریعة و مستند تحریرالوسیلة (امام خمینی) و مستند تحریرالوسیلة (مطهری). (3 شرح)<br> | # طهارت: تفصیل الشریعة و مستند تحریرالوسیلة (امام خمینی) و مستند تحریرالوسیلة (مطهری). (3 شرح)<br> | ||