۸۶۱
ویرایش
توحید عبادی محور نزاع بین جریانهای تکفیری با سایر مسلمین (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۴ مهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۳۲
، ۲۴ مهٔ ۲۰۲۲بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۱۱: | خط ۱۱۱: | ||
ايشان به كساني كه در مفهوم عبادت اطاعت از اوامر و نواهي وقصد امتثال آنها را شرط مي دانند- نظير فخررازي- : | ايشان به كساني كه در مفهوم عبادت اطاعت از اوامر و نواهي وقصد امتثال آنها را شرط مي دانند- نظير فخررازي- : | ||
در مفهوم عبادت، اطاعت امر نيفتاده است. اطاعت | در مفهوم عبادت، اطاعت امر نيفتاده است. اطاعت ثواب آور هست و مىتوان گفت مستلزم عبادت بودن نيست. اگر انسان صرفاً امر خدا را اطاعت كند آنچنان كه هر مملوكى مالك خود را اطاعت مىكند و بس، عبادت نيست. اينكه در «اصول» مىگويند «تعبدى» آن است كه قصد امتثال امر در آن معتبر باشد و هر توصلى هم كه به قصد امتثال صورت گيرد عبادت است، درست نيست.... قصد قربت و امتثال امر ملاك تعبديت و عبادت بودن عمل نيست، هرچند ملاك ثواب و حتى تقرب هست. ممكن است عملى عبادت باشد و مقرّب نباشد. ممكن است عبادتى كه داراى ماهيت عبادت است ريا باشد، نه اينكه عمل ريايى عبادت صورى است .. به عقيده ما عمل آنگاه عبادت است كه احترام و تعظيم باشد با قصد و اعتقاد به الوهيت معبود. <ref>همان</ref> | ||
== 3- توحید عبادی(پرستش) ، لازمه شناخت خداي يگانه == | == 3- توحید عبادی(پرستش) ، لازمه شناخت خداي يگانه == | ||
معرفت عمیق به ذات مقدس الهی و درک مراتب توحید نظری مستلزم پرستش و عبادت ذات ربوبی خواهد بود . | |||
شهید مطهری در این زمینه می فرماید : | شهید مطهری در این زمینه می فرماید : | ||
| خط ۱۲۰: | خط ۱۲۲: | ||
شناخت خداى يگانه به عنوان كاملترين ذات با كاملترين صفات، منزّه از هر گونه نقص و كاستى، و شناخت رابطه او با جهان كه آفرينندگى و نگهدارى و فيّاضيّت، عطوفت و رحمانيّت است، عكس العملى در ما ايجاد مىكند كه از آن به «پرستش» تعبير مىشود. <ref>مجموعه آثار استاد شهيد مطهرى (جهانبينى توحيدى)، ج2، ص:-97 96</ref> | شناخت خداى يگانه به عنوان كاملترين ذات با كاملترين صفات، منزّه از هر گونه نقص و كاستى، و شناخت رابطه او با جهان كه آفرينندگى و نگهدارى و فيّاضيّت، عطوفت و رحمانيّت است، عكس العملى در ما ايجاد مىكند كه از آن به «پرستش» تعبير مىشود. <ref>مجموعه آثار استاد شهيد مطهرى (جهانبينى توحيدى)، ج2، ص:-97 96</ref> | ||
نکته مهم در مساله پرستش و عبودیت حقتعالی این است که هر نوع خضوع و انقیادی را نمی توان مصداق پرستش دانست چون پرستش واقعی ، خضوع و خشوعی است که معلول ارتباط معنوی و عرفانی عمیق بین انسان و معبودش بوده و بر احدی غیر الله جاری نمی گردد. | |||
شهید مطهری در تبیین معناي پرستش مي فرمايد : پرستش نوعى رابطه خاضعانه و ستايشگرانه و سپاسگزارانه است كه انسان با خداى خود برقرار مىكند. اين نوع رابطه را انسان تنها با خداى خود مىتواند برقرار كند و تنها در مورد خداوند صادق است، در مورد غير خدا نه صادق است نه جايز. <ref>همان</ref> | |||
== 4- شرک در عبودیت ممنوع است == | == 4- شرک در عبودیت ممنوع است == | ||
از منظر ايشان توحيد در عبادت آنگاه محقق مي گردد كه انسان عبادتگر بداند : ...جز او كامل مطلق نيست، جز او هيچ ذاتى منزّه از نقص نيست، جز او كسى منعم اصلى و منشأ اصلى نعمتها كه همه سپاسها به او برگردد نيست، جز او هيچ موجودى استحقاق مطاع محض بودن و تسليم محض در برابر او شدن را ندارد. | توحید عبادی مستلزم خلوص ذهن و جان از هر نوع دوروئی و شرک می باشد ؛ عدم توجه به این مساله مهم چه بسا زمینه خروج انسان عابد از اسلام و ورود در زمره کافرین یا مشرکین خواهد بود. | ||
شهید مطهری در این زمینه می فرماید : قرآن كريم تأكيد و اصرار زياد دارد بر اينكه عبادت و پرستش بايد مخصوص خدا باشد، هيچ گناهى مانند شرك به خدا نيست. <ref>همان</ref> | |||
== 5-توسعه در معنای توحید عبادی == | |||
گاه چنین تصور می شود که حوزه توحید عبادی محصور در اوامر و نواهی الهی است بدین معنا که صرف اطاعت از ایندو انسان را در جرگه عابدان قرار می دهد در حالی که مفهوم دقیق توحید عبادی مقتضی آن است که انسان هیچ مطاعی غیر از الله نداشته باشد بدین معنا که تمام اطاعتهای از دیگران حتی تبعیت از اوامر و نواهی والدین ، حاکم شرع ، معلم و حتی اطاعت از پیامبر و امام نیز لازم است به اطاعت الهی منتهی گردد. | |||
شهید مطهری دراین زمینه می نویسد : | |||
هر اطاعتى مانند اطاعت پيامبر و امام و حاكم شرعى اسلامى و پدر و مادر يا معلّم بايد به اطاعت از او و رضاى او منتهى شود وگرنه جايز نيست.اين است عكس العملى كه شايسته يك بنده در مقابل خداى بزرگ است و جز در مورد خداى يگانه در مورد هيچ موجودى ديگر نه صادق است نه جايز. <ref>همان ص 98-99</ref> | |||
از منظر ايشان توحيد در عبادت آنگاه محقق مي گردد كه انسان عبادتگر بداند : ...جز او كامل مطلق نيست، جز او هيچ ذاتى منزّه از نقص نيست، جز او كسى منعم اصلى و منشأ اصلى نعمتها كه همه سپاسها به او برگردد نيست، جز او هيچ موجودى استحقاق مطاع محض بودن و تسليم محض در برابر او شدن را ندارد. <ref>همان ص 98-99</ref> | |||
== 6- توحيد ذاتى و توحيد در عبادت جزء اصول اوليّه اعتقادى اسلامى است، == | |||
از جمله امور اعتقادی مشترک بین تمام مسلمین به گونه ای که حتی جریانها و شخصیتهای تکفیری نیز بدان معتقدند توحید و ذاتی و توحید در عبادت است . بنابر این منکر این دو از دائره مسلمین خارج خواهد بود . | |||
شهید مطهری در این زمینه می فرماید: | |||
يعنى اگر كسى در اعتقادش به يكى از اين دو اصل خللى باشد جزء مسلمين محسوب نمىگردد. احدى از مسلمين با اين دو اصل مخالف نيست.<ref>مجموعه آثار استاد شهيد مطهرى ؛ ج3 ؛ ص71</ref> | يعنى اگر كسى در اعتقادش به يكى از اين دو اصل خللى باشد جزء مسلمين محسوب نمىگردد. احدى از مسلمين با اين دو اصل مخالف نيست.<ref>مجموعه آثار استاد شهيد مطهرى ؛ ج3 ؛ ص71</ref> | ||
7-نزاع بین مسلمین و تکفیری ها صغروی است نه کبروی | |||
از نکات بسیار مهم که در تحریر محل نزاع بین تکفیری ها با سایر مسلمین لازم است مورد توجه قرار گیرد این است که در مفهوم توحيد و پرستش بين عالمان ديني اعم از وهابي و غير وهابي اختلافي نيست اختلاف در مصاديق پرستش است . در نتیجه همه منازعات بین تکفیری ها با مسلمین در مساله توحید و شرک صغروی خواهد بود نه کبروی . | |||
شهید مطهری در این زمینه می نویسد : | |||
اختلاف وهابيّه با ساير مسلمين در اين نيست كه آيا يگانه موجود شايسته پرستش، خداوند است يا غير خداوند، مثلًا انبياء و اولياء نيز شايسته پرستشند؛ در اين جهت ترديد نيست كه غير خدا شايسته پرستش نيست، اختلاف در اين است كه آيا استشفاعات و توسّلات، عبادت است يا نه؟ پس نزاع فيما بين، صغروى است نه كبروى. <ref>همان</ref> | اختلاف وهابيّه با ساير مسلمين در اين نيست كه آيا يگانه موجود شايسته پرستش، خداوند است يا غير خداوند، مثلًا انبياء و اولياء نيز شايسته پرستشند؛ در اين جهت ترديد نيست كه غير خدا شايسته پرستش نيست، اختلاف در اين است كه آيا استشفاعات و توسّلات، عبادت است يا نه؟ پس نزاع فيما بين، صغروى است نه كبروى. <ref>همان</ref> | ||
به همین دلیل در طرح بحث با جریانهای تکفیری لازم است به تحلیل و بررسی اموری پرداخت که جریانهای تکفیری آنها را مصادیق شرک در عبادت دانسته و مسلمین را به دلیل اعتقاد به آنها مورد تکفیر می دهند. | |||
[[پانویس]] | [[پانویس]] | ||