جزیه: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۳۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۷ اکتبر ۲۰۲۳
 
(۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۲۲: خط ۲۲:


== معنای لغوی جزیه ==
== معنای لغوی جزیه ==
برخی معتقدند که حزیه لغت معرب است و ریشه عربی نداشته و اصلش گِزیت‌ است فارسی‌ بوده به‌ معنای‌ مالیات ‌ و خراج ‌آمده است چرا که در زمان [[ساسانیان|ساسانی]] و زمان [[انوشیروان]] آنان جزیه را قرار دادند بر ایرانیان و در واقع مالیات سرانه ای بوده که برای [[جنگ]] جمع می‌کرده‌اند و سپس این کلمه از ایران به حیره شهری که تقریبا در محل [[نجف]] فعلی بوده است رفته و پس از آن به سایر [[جزیره العرب]] منتقل شده و استعمال پیدا کرده است برخی دیگر نیز معتقدند که هرچند کلمه حزیه با گزیت و گزیه شبیه و خیلی نزدیک است ولی لغتی است عربی که از ماده جزا گرفته شده و به معنای کفایت کردن یا پاداش دادن می‌باشد و در نهایت برخی می‌گویند که این کلمه مأخوذ از ریشه‌ای‌ آرامی‌ یا سریانی‌ می‌باشد.
برخی معتقدند که حزیه لغت معرب است و ریشه عربی نداشته و اصلش گِزیت‌ است فارسی‌ بوده به‌ معنای‌ مالیات ‌ و خراج ‌آمده است چرا که در زمان [[ساسانیان|ساسانی]] و زمان [[انوشیروان]] آنان جزیه را قرار دادند بر ایرانیان و در واقع مالیات سرانه ای بوده که برای [[جنگ]] جمع می‌کرده‌اند و سپس این کلمه از ایران به حیره شهری که تقریبا در محل [[نجف]] فعلی بوده است رفته و پس از آن به سایر [[جزیرة العرب|جزیره العرب]] منتقل شده و استعمال پیدا کرده است برخی دیگر نیز معتقدند که هرچند کلمه حزیه با گزیت و گزیه شبیه و خیلی نزدیک است ولی لغتی است عربی که از ماده جزا گرفته شده و به معنای کفایت کردن یا پاداش دادن می‌باشد و در نهایت برخی می‌گویند که این کلمه مأخوذ از ریشه‌ای‌ آرامی‌ یا سریانی‌ می‌باشد.


== معنای اصطلاحی ==
== معنای اصطلاحی ==
در [[فقه اسلامی]] از جزیه در باب [[جهاد]] سخن به میان آمده است و به مالیاتی گفته می‌شود که دولت اسلامی از [[اهل کتاب]] دریافت می‌کرده است و در قبال آن اقامت آنان در بلاد اسلامی همراه با مصونیت از تعرض دیگران به آنان، بوده است.
در [[فقه|فقه اسلامی]] از جزیه در باب [[جهاد]] سخن به میان آمده است و به مالیاتی گفته می‌شود که دولت اسلامی از [[اهل کتاب]] دریافت می‌کرده است و در قبال آن اقامت آنان در بلاد اسلامی همراه با مصونیت از تعرض دیگران به آنان، بوده است.


== جزیه قبل از اسلام ==
== جزیه قبل از اسلام ==
جزیه از قبل از اسلام مطرح بوده است و طبق برخی اقوال نخستین کسی که جزیه گرفت انوشیروان پادشاه ساسانی بود که از همه کسانی که بیشتر از ۲۰ سال و کمتر از ۵۰ سال داشتند و جزو کارکنان حکومتی نیز نبودند مالیات سرانه اخذ می‌کرده است. و دلیل اصلی این مالیات را نیز چنین عنوان داشته‌اند که دفاع از موجودیت و استقلال و امنیت یک کشور وظیفه همه افرادی است که اهل آن کشور هستند بنابراین اگر کسانی به این امر مهم مشغول شوند و عده‌ای دیگر به خاطر مشاغل و کسب و کار و یا هر دلیل دیگری نتوانند در صف سربازان تآمین امنیت باشند وظیفه گروه دوم این است که هزینه این جنگ‌جویان که حافظان امنیت هستند را به صورت یک مالیات سرانه در سال پردازند.
جزیه از قبل از اسلام مطرح بوده است و طبق برخی اقوال نخستین کسی که جزیه گرفت انوشیروان [[ساسانیان|پادشاه ساسانی]] بود که از همه کسانی که بیشتر از ۲۰ سال و کمتر از ۵۰ سال داشتند و جزو کارکنان حکومتی نیز نبودند مالیات سرانه اخذ می‌کرده است. و دلیل اصلی این مالیات را نیز چنین عنوان داشته‌اند که دفاع از موجودیت و استقلال و امنیت یک کشور وظیفه همه افرادی است که اهل آن کشور هستند بنابراین اگر کسانی به این امر مهم مشغول شوند و عده‌ای دیگر به خاطر مشاغل و کسب و کار و یا هر دلیل دیگری نتوانند در صف سربازان تآمین امنیت باشند وظیفه گروه دوم این است که هزینه این جنگ‌جویان که حافظان امنیت هستند را به صورت یک مالیات سرانه در سال پردازند.


و این‌که میانگین سنی برای جزیه دهندگان یعنی بین بیست تا پنجاه سال به خوبی مطلب فوق را تأیید می‌کند چرا که در این گروه سنی افراد قدرت حمل اسلحه و شرکت در حفظ امنیت و استقلال مرزهای کشور را داشته‌اند که بخاطر اشتغال و کسب و کار به جای آن مالیات می‌پردازند.
و این‌که میانگین سنی برای جزیه دهندگان یعنی بین بیست تا پنجاه سال به خوبی مطلب فوق را تأیید می‌کند چرا که در این گروه سنی افراد قدرت حمل اسلحه و شرکت در حفظ امنیت و استقلال مرزهای کشور را داشته‌اند که بخاطر اشتغال و کسب و کار به جای آن مالیات می‌پردازند.


هم‌چنین باز در تأیید دلیل فوق می‌توان بیان داشت که در اسلام جزیه بر مسلمانان لازم نیست زیرا جهاد بر آنان [[واجب]] است و در هنگامی که نیاز به حضور افراد مسلمان در برابر دشمن و خاطر حفظ امنیت کشور باشد باید در میدان نبرد حاضر باشند ولی [[اقلیت‌های مذهبی]] و [[اهل کتاب]] از جهاد معاف هستند و جهاد بر آنان [[واجب]] نیست پس باید مالیات یا جزیه بپردازند تا از این طریق بتوانند سهمی در حفظ امنیت کشوری که در آن به آسودگی و آرامش خیال زندگی می‌کنند داشته باشند.
هم‌چنین باز در تأیید دلیل فوق می‌توان بیان داشت که در اسلام جزیه بر مسلمانان لازم نیست زیرا [[جهاد]] بر آنان [[واجب]] است و در هنگامی که نیاز به حضور افراد مسلمان در برابر دشمن و خاطر حفظ امنیت کشور باشد باید در میدان نبرد حاضر باشند ولی [[اقلیت‌های مذهبی]] و [[اهل کتاب]] از جهاد معاف هستند و جهاد بر آنان [[واجب]] نیست پس باید مالیات یا جزیه بپردازند تا از این طریق بتوانند سهمی در حفظ امنیت کشوری که در آن به آسودگی و آرامش خیال زندگی می‌کنند داشته باشند.


پس جزیه تنها یک کمک مالی است که اهل کتاب در برابر مسولیتی که مسلمانان در رابطه با تأمین امنیت جان و مال آنها دارند پرداخت می‌گردد و آنان با پرداخت مبلغ ناچیزی در سال از تمامی مزایایی که حکومت اسلامی‌دارد استفاده خواهند کرد و با مسلمانان در برخورداری از امنیت برابر می‌شوند در حالی که در متن حوادث و خطرات قرار ندارند. در تأیید این مطلب می‌توان به عهدنامه‌هایی اشاره کرد که در دوران حکومت اسلامی میان مسلمانان و اهل کتاب منعقد می‌شده است و در آن به صراحت این موضوع آمده است که اهل کتاب موظف‌اند جزیه بدهند و در مقابل مسلمانان موظف به تأمین امنیت آنان در برابر دشمنان حتی دشمنان خارجی خواهند بود. در ادامه به یکی از این عهدنامه‌ها میان [[خالد بن ولید]] و [[مسیحیان]] اطراف فرات اشاره می‌شود
پس جزیه تنها یک کمک مالی است که اهل کتاب در برابر مسولیتی که مسلمانان در رابطه با تأمین امنیت جان و مال آنها دارند پرداخت می‌گردد و آنان با پرداخت مبلغ ناچیزی در سال از تمامی مزایایی که حکومت اسلامی‌دارد استفاده خواهند کرد و با مسلمانان در برخورداری از امنیت برابر می‌شوند در حالی که در متن حوادث و خطرات قرار ندارند. در تأیید این مطلب می‌توان به عهدنامه‌هایی اشاره کرد که در دوران حکومت اسلامی میان مسلمانان و اهل کتاب منعقد می‌شده است و در آن به صراحت این موضوع آمده است که اهل کتاب موظف‌اند جزیه بدهند و در مقابل مسلمانان موظف به تأمین امنیت آنان در برابر دشمنان حتی دشمنان خارجی خواهند بود.  


در ادامه به یکی از این عهدنامه‌ها میان [[خالد بن ولید]] و [[مسیحیت|مسیحیان]] اطراف [[فرات]] اشاره می‌شود:
«هذا کتاب من خالد بن ولید لصلوبا ابن نسطونا و قومه، انی عاهدتکم علی الجزیه و المنعه، فلک الذمه و المنعه، و ما منعناکم فلنا الجزیه و الا فلا، کتب سنه اثنتی عشره فی صفر»
«هذا کتاب من خالد بن ولید لصلوبا ابن نسطونا و قومه، انی عاهدتکم علی الجزیه و المنعه، فلک الذمه و المنعه، و ما منعناکم فلنا الجزیه و الا فلا، کتب سنه اثنتی عشره فی صفر»
«این نامه‌ای است از [[خالد بن ولید]] به صلوبا بزرگ [[مسیحیت|مسیحیان]] و جمعیتش، من با شما پیمان می‌بندم بر جزیه و دفاع، و در برابر آن شما در حمایت ما قرار دارید و ما دام که ما از شما حمایت می‌کنیم، حق گرفتن جزیه داریم، و الا حقی نخواهیم داشت، این عهدنامه در سال دوازده هجری در [[ماه صفر المظفر|ماه صفر]] نوشته شد»
«این نامه‌ای است از [[خالد بن ولید]] به صلوبا بزرگ [[مسیحیت|مسیحیان]] و جمعیتش، من با شما پیمان می‌بندم بر جزیه و دفاع، و در برابر آن شما در حمایت ما قرار دارید و ما دام که ما از شما حمایت می‌کنیم، حق گرفتن جزیه داریم، و الا حقی نخواهیم داشت، این عهدنامه در سال دوازده [[سال قمری|هجری]] در [[صفر المظفر|ماه صفر]] نوشته شد»


== چرا در عصر حاضر جزیه گرفته نمی‌شود ==
== چرا در عصر حاضر جزیه گرفته نمی‌شود ==
طبق برخی گزارش‌های تاریخی از سال ۱۲۹۹ گرفتن جزیه از [[زرتشتیان|زردشتیان]] با وساطت سفرای [[فرانسه]] و [[انگلیس]] و نیز تلاش‌های [[امام جمعه]] وقت [[کرمان]] و به دستور [[ناصرالدین شاه]] معلق شد و پس از [[دوره مشروطه]] نیز به تدریح گرفتن جزیه از مسیحیان و [[یهودیان]] نیز لغو شد و به موجب بندهای هفتم و دهم ماده دوم قانون مالیاتهای مستقیم (مصوب ۱۳۱۲ش)، همه معابد و مراکز خیریه مسلمانان و غیرمسلمانان و نیز انجمن‌های اقلیت‌های رسمی از پرداخت مالیات معاف شدند.
طبق برخی گزارش‌های تاریخی از سال ۱۲۹۹ گرفتن جزیه از [[زرتشت|زردشتیان]] با وساطت سفرای [[فرانسه]] و [[بریتانیا|انگلیس]] و نیز تلاش‌های [[امام جمعه]] وقت [[کرمان]] و به دستور [[ناصرالدین شاه]] معلق شد و پس از [[دوره مشروطه]] نیز به تدریح گرفتن جزیه از [[مسیحیت|مسیحیان]] و [[آیین یهودیت|یهودیان]] نیز لغو شد و به موجب بندهای هفتم و دهم ماده دوم قانون مالیات‌های مستقیم (مصوب ۱۳۱۲ش)، همه معابد و مراکز خیریه مسلمانان و غیرمسلمانان و نیز انجمن‌های اقلیت‌های رسمی از پرداخت مالیات معاف شدند.


گفتنی است که در دیگر [[کشورهای اسلامی]] نیز، از اقلیت‌های‌ دینی‌ که‌ تابعیت ‌ کشور اسلامی‌ را دارند، جزیه‌ گرفته‌ نمی‌شود و بر طبق‌ قوانین‌ موضوعه این‌ کشورها، آنها مشمول‌ تمامی‌ وظایف‌ و مسئولیت‌های‌ افراد ملت‌ هستند (مانند خدمت‌ نظام‌ وظیفه‌ و قوانین‌ مالیاتی‌) و وظایف‌ مشترکی‌ با مسلمانان‌ دارند.
گفتنی است که در دیگر [[کشورهای اسلامی]] نیز، از اقلیت‌های‌ دینی‌ که‌ تابعیت ‌ کشور اسلامی‌ را دارند، جزیه‌ گرفته‌ نمی‌شود و بر طبق‌ قوانین‌ موضوعه این‌ کشورها، آنها مشمول‌ تمامی‌ وظایف‌ و مسئولیت‌های‌ افراد ملت‌ هستند (مانند خدمت‌ نظام‌ وظیفه‌ و قوانین‌ مالیاتی‌) و وظایف‌ مشترکی‌ با مسلمانان‌ دارند.
confirmed، مدیران
۳۳٬۰۸۹

ویرایش