جعفر بن علی(ع)

جعفر بن علی بن ابی‌طالب فرزند علی(ع) و یکی از شهدای کربلا است[۱].

جعفر بن علی(ع)
آرامگاه شهدای کربلا.jpg
نام کاملجعفر بن علی بن ابی‌طالب
اطلاعات شخصی
روز تولد39 یا 41 ق
سال درگذشت61 ق، ۶۰ ش‌، ۶۸۱ م
محل درگذشتکربلا، عراق
دیناسلام، شیعه

مادر جعفر

جعفر بن علی بن ابی‌طالب مادرش فاطمه امُ ‌البنین دختر حزام بن خالد است[۲][۳][۴].

علاقه امام به جعفر

امام حسین به خاطر علاقه فراوانی که به برادرش جعفر داشت نام فرزندش را جعفر نهاد[۵][۶].

عمر جعفر

بسیاری بر این باورند که وی در موقع شهادت نوزده ساله بود[۷][۸][۹]. ولی برخی می‌گویند: او دو سال با پدرش، دوازده سال با برادرش امام حسن (علیه‌السلام)، ۲۱ سال با امام حسین (علیه‌السلام) زندگی کرد[۱۰].طبق نقل برخی ۲۹ سال داشته است . با توجّه به این که امیر مؤمنان علیه‌السلام در سال چهلم هجری به شهادت رسید ، وی باید در جریان عاشورا ، حدّاقل بیست ساله بوده باشد ، مگر این که هنگام شهادت امام علی علیه‌السلام ، مادرش تازه به او باردار شده باشد که در این صورت ، نوزده ساله بودن او نیز قابل قبول خواهد بود[۱۱]

حضور در کربلا

روز عاشورا حضرت عباس خطاب به برادران مادری خود- جعفر و عبدالله و عثمان- گفت: گام پیش نهید تا ببینم که برای خدا خیرخواهی می‌کنید[۱۲][۱۳][۱۴].جعفر گام به میدان نهاد.

رجزخوانی

جعفر بن علی به میدان رفت در حالی که چنین رجز می‌خواند: انّی‌ أَنَا جَعْفَرُ ذُوالْمَعالی‌ • ابْنُ عَلِیّ الْخَیْرِ ذُوالنَّوالِ‌ ذاکَ الْوَصِیُّ ذُوالسِّنا وَالْوالی‌ • حَسْبی‌ بِعَمّی‌ جَعْفَرُ وَالْخالِ‌ أَحْمی‌ حُسَیْناً ذَی النَّدَی الْمِفْضالِ[۱۵](در متن مناقب «ذی الندی» آمده است، ولی به نظر می‌رسد «ذالندی» درست باشد.) من، جعفر، دارای مقامی والا هستم پسر علی نیکوکار و بخشنده می‌باشم آن علی که وصی پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم بلند‌مرتبه و دارای ولایت است؛ عمویم جعفر و دایی‌ام از جهت شرافت بس است مرا. از حسین (علیه‌السلام) که صاحب فضیلت است پشتیبانی خواهم کرد. برخی پس از بیت اوّل چنین نقل كردند: أَحْمی‌ حُسَيْناً بالقنا العسال • وبالحُسامِ الواضِحِ الصِّقالِ[۱۶].

شهادت

به روایتی بعد ار رجز، تیری به وسیله خولی بن یزید اصبحی پرتاب شد و به پیشانی یا چشم او اصابت کرد، [۱۷][۱۸] و به روایت دیگر هانی بن ثبیت حضرمی او را به شهادت رساند، [۱۹][۲۰][۲۱][۲۲][۲۳][۲۴][۲۵][۲۶]. بنابراین شاید زننده تیر خولی ولی جداکننده سرش هانی بوده است[۲۷].

نام جعفر در زیارت‌نامه‌ها

در زیارت ناحیه چنین آمده است: «السَّلامُ عَلی‌ جَعْفَرِ بْنِ أَمیرِ الْمُؤْمِنینَ، الصَّابِرِ بِنَفْسِهِ مُحْتَسِباً، وَالنَّائی‌ عَنِ الْاوْطانِ مُغْتَرِباً، الْمُسْتَسْلِمِ لِلْقِتالِ، الْمُسْتَقْدِمِ لِلنِّزالِ، الْمَکْثُورِ بِالرِّجالِ، لَعَنَ اللَّهُ قاتِلَهُ هانِیَ ابْنَ ثُبیْتِ الْحَضْرَمیَّ.»[۲۸][۲۹]. درود و سلام بر جعفر بن امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) که صبر بر بلا کرد، و برای جهاد و دفاع قیام کرد، و از وطن آواره شد و با دشمن به جنگ پرداخت تا بدنش سپر تیر بلا گردید، لعنت خدا بر قاتلش هانی بن ثبیت حضرمی.

پانویس

  1. جعفر بن علی (علیهماالسلام)
  2. خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین علیه‌السلام، ج۲، ص۳۳
  3. شمس الدین، محمد مهدی، انصار الحسین علیه‌السلام، ص۱۳۰
  4. حسینی جلالی، محمدرضا، تسمیة من قتل مع الحسین علیه‌السلام، ص۲۳، شماره۳
  5. سماوی، محمد بن طاهر، ابصار العین فی أنصار الحسین علیه‌السلام، ص۶۹
  6. امین، محسن، اعیان الشیعه، ج۴، ص۱۲۹
  7. امین، محسن، اعیان الشیعه، ج۴، ص۱۲۹
  8. ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص۵۴
  9. شمس الدین، محمد مهدی، انصار الحسین علیه‌السلام، ص۱۳۰
  10. سماوی، محمد بن طاهر، ابصار العین فی أنصار الحسین علیه‌السلام، ص۶۹
  11. جعفر بن علی کیست؟
  12. مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ج۲، ص۱۰۹
  13. ابن اثیر، ابوالحسن، الکامل فی التاریخ، ج۳، ص۱۸۱
  14. زبیری، مصعب بن عبدالله، نسب قریش، ص۴۳
  15. ابن شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب علیهم‌السلام، ج۳، ص۲۵۵
  16. خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین علیه‌السلام، ج۲، ص ۳۴
  17. ابن شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب علیهم‌السلام، ج۳، ص۲۵۵
  18. شمس الدین، محمد مهدی، انصار الحسین علیه‌السلام، ص۱۳۰
  19. ابن اثیر، ابوالحسن، الکامل فی التاریخ، ج۳، ص۱۸۱
  20. امین، محسن، اعیان الشیعه، ج۴، ص۱۲۹
  21. شمس الدین، محمد مهدی، انصار الحسین علیه‌السلام، ص۱۳۰
  22. مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ج۲، ص۱۰۹
  23. ابن طاووس، علی بن موسی، الاقبال بالاعمال الحسنه، ج۳، ص۷۴
  24. مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج۴۵، ص۶۶
  25. حسینی جلالی، محمدرضا، تسمیة من قتل مع الحسین علیه‌السلام، ص۲۳، شماره۳
  26. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۴۴۹
  27. امین، محسن، اعیان الشیعه، ج۴، ص۱۲۹
  28. ابن طاووس، علی بن موسی، الاقبال بالاعمال الحسنه، ج۳، ص۷۴
  29. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۴۵، ص۶۶