۸۵٬۸۳۹
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
}} | }} | ||
'''جعفر بن محمد بن قولویه قمی''' (جعفر بن محمد بن مسرور)، [[فقیه]] و [[محدّث|محدث]] مشهور [[امامیه|امامی]] | '''جعفر بن محمد بن قولویه قمی''' (جعفر بن محمد بن مسرور)، [[فقیه]] و [[محدّث|محدث]] مشهور [[امامیه|امامی]]. ابنقولویه از فقهای صاحب فتوی بود که سعی داشت راه [[اجتهاد]] را در عرصه حدیث باز کند. | ||
== زندگی‌نامه == | == زندگی‌نامه == | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
پسرش «ابواحمد عبدالعزیز» نیز از راویان حدیث بوده است. در باره محل پرورش او اگرچه در منابع چیزی ذکر نشده است اما وی بیتردید در قم پرورش یافته و نیمه نخست حیات علمی خود را در آن‌جا سپری کرده است، زیرا بسیاری از اساتید او اهل قم بودهاند و استماع او نزد «سعد بن عبدالله اشعری» نیز که با او حدود 67 سال اختلاف سنی دارد، حاکی از آن است که وی اساساً تحصیلات خود را در قم آغاز کرده است، هر چند روایات او از سعدبن عبدالله از انگشتان یک دست هم تجاوز نمیکند، اما در مقابل، احادیث فراوان او از پدرش که در قم سکونت داشته و از نزدیکان و معاصران سعد اشعری بوده عقیده مذکور را بیشتر تأیید مینماید. وی برای کسب دانش مسافرتهایی به [[ری]]، [[خوزستان]] و [[جمهوری عربی مصر|مصر]] نیز داشته است. | پسرش «ابواحمد عبدالعزیز» نیز از راویان حدیث بوده است. در باره محل پرورش او اگرچه در منابع چیزی ذکر نشده است اما وی بیتردید در قم پرورش یافته و نیمه نخست حیات علمی خود را در آن‌جا سپری کرده است، زیرا بسیاری از اساتید او اهل قم بودهاند و استماع او نزد «سعد بن عبدالله اشعری» نیز که با او حدود 67 سال اختلاف سنی دارد، حاکی از آن است که وی اساساً تحصیلات خود را در قم آغاز کرده است، هر چند روایات او از سعدبن عبدالله از انگشتان یک دست هم تجاوز نمیکند، اما در مقابل، احادیث فراوان او از پدرش که در قم سکونت داشته و از نزدیکان و معاصران سعد اشعری بوده عقیده مذکور را بیشتر تأیید مینماید. وی برای کسب دانش مسافرتهایی به [[ری]]، [[خوزستان]] و [[جمهوری عربی مصر|مصر]] نیز داشته است. | ||
هم‌چنین در سال 337هجری هنگامی که [[قرامطه حجرالاسود]] را به [[مسجدالحرام]] باز میگرداندند، وی با علم به این‌که چنین جریانی رخ خواهد داد(زیرا داستانش را در کتاب‌ها خوانده بود)، عازم [[حج]] شد، ولی بیماری سختی در [[بغداد]] بر او عارض شد و از ادامه سفر بازماند و ناچار در همان‌جا اقامت گزید. احتمال میرود که وی پیشتر نیز به [[عراق]] آمده باشد، زیرا شماری از استادان عراقی او پیش از این تاریخ درگذشته بودند. ابنقولویه از فقهای صاحب فتوی بود که سعی داشت راه [[اجتهاد]] را در عرصه حدیث باز کند. وی در تمام کتابهای رجالی فردی برجسته، مورد اعتماد و راست‌گو معرفی شده است. به گفته [[نجاشی]] تمام ستایشهایی که در باره دیگران شده، استحقاق او از همه آنها بیشتر است. در میان مورخان و رجالشناسان [[اهل سنت و جماعت|اهلسنت]] نیز کسی جز به نیکی و بزرگی از او یاد نکرده است. | هم‌چنین در سال 337هجری هنگامی که [[قرامطه]] [[حجر الاسود|حجرالاسود]] را به [[مسجدالحرام]] باز میگرداندند، وی با علم به این‌که چنین جریانی رخ خواهد داد (زیرا داستانش را در کتاب‌ها خوانده بود)، عازم [[حج]] شد، ولی بیماری سختی در [[بغداد]] بر او عارض شد و از ادامه سفر بازماند و ناچار در همان‌جا اقامت گزید. احتمال میرود که وی پیشتر نیز به [[عراق]] آمده باشد، زیرا شماری از استادان عراقی او پیش از این تاریخ درگذشته بودند. ابنقولویه از فقهای صاحب فتوی بود که سعی داشت راه [[اجتهاد]] را در عرصه حدیث باز کند. وی در تمام کتابهای رجالی فردی برجسته، مورد اعتماد و راست‌گو معرفی شده است. به گفته [[نجاشی]] تمام ستایشهایی که در باره دیگران شده، استحقاق او از همه آنها بیشتر است. در میان مورخان و رجالشناسان [[اهل سنت و جماعت|اهلسنت]] نیز کسی جز به نیکی و بزرگی از او یاد نکرده است. | ||
در این میان [[ابنحجر]] در [[ | در این میان [[ابن حجر عسقلانی|ابنحجر]] در [[لسان المیزان (کتاب)|لسان‌المیزان]] پس از ستایش او، هشدار میدهد که در بزرگی او همین بس که از مدرسه او شاگردانی چون «شیخ مفید» بیرون آمده است. وی در قم، بغداد و مصر نزد اساتید زیادی بهره برده است. از معاصران او [[محمدبن هارون تلعکبری]] استکه متقابلاً از یکدیگر نقل روایت نمودهاند. تألیفات و آثار ابنقولویه بیشتر در زمینه [[فقه]] و [[حدیث]] نوشته شده و در کلیه ابواب فقهی مانند: [[طهارت]]، صلاه، صوم و مانند این‌ها آثاری از خود برجای نهاده است. مشهورترین اثر او که اکنون نیز در دست است، کتاب «[[کامل الزیارات (کتاب)|کامل الزیارات]]» است. این کتاب یکی از مهمترین منابع امامیه در باب زیارات و آداب آن است. از دیگر آثار او کتابهای: «الاربعین»، «تاریخ الشهور و الحوادث فیها»، «ادب الحکام»، «قیام اللیل» و «النوادر» هستند. وی هم‌چنین اثری با عنوان «العدد فی شهر رمضان» داشته که در آن نظر خود را در باره عدم نقصان [[رمضان|ماه رمضان]] بیان کرده است. | ||
== اساتید == | == اساتید == | ||
در قم محضر بزرگانی مانند [[احمدبن ادریس اشعری]]، «علی بن بابویه قمی»، «ابن ولید قمی» و «ابوعبدالله محمدبن ابیالقاسم» معروف به «ماجیلویه» را درک کرده و از آنها حدیث شنیده است. در بغداد نیز از محضر بزرگانی چون [[شیخ کلینی|محمدبن یعقوب کلینی]]، «عبدالعزیز یحیی جلودی»، [[محمدبن همام اسکافی]]، و [[ابوعمرو کشی]] استفاده کرده است. وی هم‌چنین از طریق مکاتبه، اجازه نقل روایات «ابن ابی عقیل عمانی» را دریافت نموده است. در مصر نیز برخی از روایاتش را از طریق استادش «محمدبن احمدبن سلیم صابونی» نقل کرده است. | در قم محضر بزرگانی مانند [[احمدبن ادریس اشعری]]، «علی بن بابویه قمی»، «ابن ولید قمی» و «ابوعبدالله محمدبن ابیالقاسم» معروف به «ماجیلویه» را درک کرده و از آنها حدیث شنیده است. در بغداد نیز از محضر بزرگانی چون [[شیخ کلینی|محمدبن یعقوب کلینی]]، «عبدالعزیز یحیی جلودی»، [[محمدبن همام اسکافی]]، و [[محمد بن عمر کشی|ابوعمرو کشی]] استفاده کرده است. وی هم‌چنین از طریق مکاتبه، اجازه نقل روایات «ابن ابی عقیل عمانی» را دریافت نموده است. در مصر نیز برخی از روایاتش را از طریق استادش «محمدبن احمدبن سلیم صابونی» نقل کرده است. | ||
== شاگردان == | == شاگردان == | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
== درگذشت == | == درگذشت == | ||
وفات او در سال 368هجری در بغداد روی داد و در [[کاظمین]] کنار مرقد مطهر دو امام شیعیان(و نزدیک | وفات او در سال 368هجری در بغداد روی داد و در [[کاظمین]] کنار مرقد مطهر دو امام شیعیان(و نزدیک محمد بن علی (جواد) (علیه‌السلام) ) به خاک سپرده شد. هم‌چنین قبر شاگرد نامدارش «شیخ مفید» نیز در همان‌جاست. | ||
== منابع == | == منابع == | ||