جغرافیای طبیعی مصر: تفاوت میان نسخه‌ها

جمهوری عربی مصر، كشوری است پهناور در شمال شرق قاره افریقا و در تقاطع سه قاره كهن و تاریخ‌ساز جهان. مساحت این كشور بالغ بر (1/001/449) كیلومتر مربع بوده و از نظر وسعت، بیست و هشتمین كشور جهان محسوب می‌‌گردد.  

در شمال مصر دریای مدیترانه و در شرق آن دریای سرخ قرار دارد. از سمت جنوب با سودان و از سوی باختر با كشور لیبی همسایه است. در ناحیه صحرای سینا نیز با نوار غزه و فلسطین اشغالی هم‌مرز است. پایتخت كشور مصر شهر بزرگ [[قاهره]] است و از دیگر شهرهای مهم آن می‌توان به [[اسكندریه]]، [[اسوان]]، [[جیزه]]، [[فیوم]] و [[پورت سعید]] اشاره كرد. شهرهای كوچك‌تری نیز در این سرزمین وجود دارند كه به واسطه وقوع جنگ جهانی دوم در آنها شهرت یافته‌اند كه از آن جمله می‌توان به سلوم، بردیا، مطروح و العلمین اشاره كرد.

این كشور از 26 ایالت یا استان و یك شهر مستقل از نظر ادارای به نام الأقصر كه تحت حاكمیت حكومت مركزی قرار دارد، تشكیل یافته است.

===جدول شمارۀ 1 ـ تعداد واحدهای تقسيمات كشوری مصر===

! ردیف !! نام ایالت !! شهرستان !! شهر !! دهستان !! ده/كفَر !! بخش !! ناحیه

در شرق و شمال شرقی اين كشور شبه‌جزيرة سينا واقع شده و تا پيش از قرن نوزدهم كاملاً به خاك مصر متصل بود. اما در سده بيستم به تبعيت از گذشتگان، آب‌راهی ميان سرزمين اصلی و سرزمين سينا گشوده شد، تا بدين وسيله دريای سرخ را به دريای مديترانه متصل نمايند. اين آب‌راه كه سوئز نام گرفته است 168 كيلومتر طول دارد (www.wikipedia.com) و مسير پر اهميت ارتباطی ميان سه قاره افريقا، آسيا و اروپا به شمار مي‌رود.

1. دره و دلتای رود نيل: مساحت دره و دلتای اين رود بزرگ مجموعاً به 33هزار كيلومتر مربع بالغ مي‌گردد كه تقريباً 4درصد از كل مساحت كشور را تشكيل مي‌دهد. 96درصد از مساحت مصر را صحرا دربرگرفته و نوار باريك رود نيل به طول 1530 كيلومتر، رگ حياتی آن است. (سيد مهدي تكيه‌اي، مصر، تهران وزارت امور خارجه، 1375، ص1)  

2. صحرای غربي: بخش واقع در كناره غربی رود نيل تا مرزهای غربی مصر را صحرای غربی مي‌نامند. مساحت اين بخش حدوداً 671هزار كيلومتر مربع است و تا كرانه‌های دريای مديترانه امتداد مي‌يابد. اين بخش از كشور را تپه‌های صخره‌ای دربرگرفته و از نظر تراكم جمعيت نيز در سطح پائينی قرار دارد.

3. صحرای شرقی: مساحت اين بخش از كشور مصر كه از غرب به رود نيل و از شرق به دريای سرخ محدود شده است در حدود 225 هزار كيلومتر مربع است. و عمدتاً آب و هوای بيابانی و خشك دارد.

4. شبه جزيره سينا: اين شبه جزيره در حدود 60 هزار كيلومتر مربع و به شكل مثلثی است كه قاعده آن در شمال و رأس آن در جنوب قرار گرفته است. (تكيه‌اي، پيشين، صص 1ـ3)  

آب و هوای مصر در نقاط مختلف متفاوت است. در تابستان در صحراها، هوا گرم و خشك و در ديگر نواحی گرم و مرطوب است. صحرای شرقی و غربی و كناره‌های دريای سرخ هوای گرم و يكسانی دارد، ولی شمال كشور دارای آب و هوای مديترانه‌ای است. هوای مصر تقريباً در تمام فصول غبار آلود است.

علاوه بر گرد و غبار، ذرات معلق شن نيز هوای بيابانی مصر را همراهی مي‌كند. اما در فصل بهار اين گرد و غبار به صورت طوفان‌های موسمی شن نمايان مي‌شود. 96 درصد از اين سرزمين را صحرا تشكيل داده است.

مصر در مجموع كشور كم‌ارتفاعی بوده و بلندترين نقطه در اين سرزمين كوه «كترنيه»(Katarnieh) در صحرای سينا است كه 2642 متر از سطح دريا ارتفاع دارد.

مصر از لحاظ منابع طبيعی كشوری متوسط بوده و دارای معادنی از قبيل نفت و گاز و فسفات است. توليد نفت خام در مصر در دهه گذشته تقريباً 870 هزار (تكيه‌اي، پيشين، ص 47) بشكه در روز است كه بخشی از آن صادر مي‌شود. نفت، سنگ آهن، فسفات، سنگ نمك، منگنز، سنگ آهك، طلا، ذغال سنگ، نقره، نيكل، تنگستن، مس و گوگرد مهم‌ترين معادن مصر هستند.

كشاورزی و زراعت در مصر اساساً در حاشيه رود نيل شكل گرفته است. محصولات اصلی تابستانی اين صنعت، شامل پنبه، برنج، ذرت و محصولات زمستانی آن عمدتاً گندم، لوبيا و برخی سبزيجات است. اما از لحاظ مواد غذايی، اين كشور وابستگی زيادی به خارج دارد و حدود نيمی از نياز غذايی خود را وارد می‌کند.