confirmed
۲٬۱۶۵
ویرایش
←جایگاه علمی جمیل بن دراج
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
== جایگاه علمی جمیل بن دراج == | == جایگاه علمی جمیل بن دراج == | ||
جمیل‌بن درّاج | جمیل‌بن درّاج از مشهورترین و موثق‌ترین راویان شیعه است که تمامی رجالیان وی را توثیق و تمجید کرده <ref>(برای نمونه رجوع کنید به کشّی، ص251؛ تستری، ج2، ص712ـ 715؛ خوئی، ج4، ص149ـ 150)</ref> و او را با عناوینی چون ثقه، شیخ و وجه‌الطائفة ستوده‌اند <ref>(رجوع کنید به نجاشی، همان جا؛ طوسی، 1420، ص114)</ref> که هر کدام از این عناوین، به تنهایی، بر اعتبار روایات او نزد نقادان حدیث دلالت می‌کند <ref>(رجوع کنید به حرّ عاملی، ج30، ص288ـ 289؛ صدر، ص386ـ 394، 398ـ 399).</ref> | ||
علاوه بر این، کَشّی <ref>(ص375)</ref> وی را در زمره هجده تن فقیهی ذکر کرده است که اصحاب امامیه (العِصابة) بر صحت روایات، تصدیق اقوال و فقاهت آنها اتفاق نظر و اجماع دارند. <ref>کشّی (ص238، 375، 556)</ref> این هجده تن در اصطلاح حدیثی شیعه، به اصحاب اجماع معروف‌اند <ref>(رجوع کنید به نوری، ج7، ص7ـ 68؛ سبحانی، ص163ـ 202)</ref> و بالاترین درجات اعتماد و وثاقت را در فقه و حدیث شیعه دارند. | علاوه بر این، کَشّی <ref>(ص375)</ref> وی را در زمره هجده تن فقیهی ذکر کرده است که اصحاب امامیه (العِصابة) بر صحت روایات، تصدیق اقوال و فقاهت آنها اتفاق نظر و اجماع دارند. <ref>کشّی (ص238، 375، 556)</ref> این هجده تن در اصطلاح حدیثی شیعه، به [[اصحاب اجماع]] معروف‌اند <ref>(رجوع کنید به نوری، ج7، ص7ـ 68؛ سبحانی، ص163ـ 202)</ref> و بالاترین درجات اعتماد و وثاقت را در فقه و حدیث شیعه دارند.<br> | ||
جمیل‌بن درّاج موثق‌ترین و فقیه‌ترین فرد از گروه دوم <ref>(به تعبیر کشّی، ص375:</ref> اصحاب جوان امام صادق علیه‌السلام) به شمار آمده است <ref>(ابن‌داوود حلّی، ص66).</ref> نام او در 570 روایت، در کتب اربعه، به صورت جمیل‌بن درّاج (خوئی، ج4، ص152) و دهها بار با نام جمیل <ref>(همان، ج4، ص146)</ref> در اسناد یاد شده است. چون نام جمیل، میان جمیل‌بن درّاج و جمیل‌بن صالح، از اصحاب موثق امام صادق علیه‌السلام، مشترک و محتمل است، وی براساس طبقه و نام قبل و بعد در سلسله سند، شناسایی می‌شود <ref>(برای تفصیل بیشتر رجوع کنید به کاظمی، ص31ـ 33؛ اردبیلی، ج1، ص166ـ 167؛ امین، ج4، ص221، به نقل از طریحی).</ref> | |||
روایات جمیل بن درّاج در کتب حدیثی، بیشتر درباره عقاید، اخلاق، آداب، و ابواب مختلف فقه است که خود حاکی از گستردگی دانش فقهی اوست. وی نزدیک سیصد حدیث را مستقیماً از امام باقر، امام صادق و امام کاظم روایت کرده که در این میان، روایات او از امام صادق بسیار بیشتر است. <ref>ر. ک: خوئی، ج4، ص153ـ 154، 442.</ref> علاوه بر این، از پنجاه و اندی راوی حدیث نقل کرده است که غالباً از اصحاب امام صادق بوده‌اند. <ref>(همان، ج4، ص152ـ 153).</ref> | جمیل‌بن درّاج موثق‌ترین و فقیه‌ترین فرد از گروه دوم <ref>(به تعبیر کشّی، ص375:</ref> اصحاب جوان امام صادق علیه‌السلام) به شمار آمده است <ref>(ابن‌داوود حلّی، ص66).</ref> | ||
نام او در 570 روایت، در کتب اربعه، به صورت جمیل‌بن درّاج (خوئی، ج4، ص152) و دهها بار با نام جمیل <ref>(همان، ج4، ص146)</ref> در اسناد یاد شده است. چون نام جمیل، میان جمیل‌بن درّاج و جمیل‌بن صالح، از اصحاب موثق امام صادق علیه‌السلام، مشترک و محتمل است، وی براساس طبقه و نام قبل و بعد در سلسله سند، شناسایی می‌شود <ref>(برای تفصیل بیشتر رجوع کنید به کاظمی، ص31ـ 33؛ اردبیلی، ج1، ص166ـ 167؛ امین، ج4، ص221، به نقل از طریحی).</ref><br> | |||
روایات جمیل بن درّاج در کتب حدیثی، بیشتر درباره عقاید، اخلاق، آداب، و ابواب مختلف فقه است که خود حاکی از گستردگی دانش فقهی اوست. وی نزدیک سیصد حدیث را مستقیماً از امام باقر، امام صادق و امام کاظم روایت کرده که در این میان، روایات او از امام صادق بسیار بیشتر است. <ref>ر. ک: خوئی، ج4، ص153ـ 154، 442.</ref> علاوه بر این، از پنجاه و اندی راوی حدیث نقل کرده است که غالباً از اصحاب امام صادق بوده‌اند. <ref>(همان، ج4، ص152ـ 153).</ref> | |||
== اصل و کتاب جمیل بن دراج == | == اصل و کتاب جمیل بن دراج == | ||
از جمیل سه تألیف گزارش شده است: یکی به صورت مستقل، دیگری تألیف مشترک با مُرازم‌بن حکیم اَزْدی مدائنی و سومی تألیف مشترک با محمدبن حُمران <ref>(رجوع کنید به نجاشی، ص127).</ref> از تألیف مستقل او گاهی با تعبیر اصل * ــ که حاکی از اعتبار آن در مجموعه احادیث شیعه است‌ــ و گاهی با نام کتاب یاد شده است <ref>(رجوع کنید به همان جا؛ طوسی، 1420، ص114).</ref> این اختلاف تعبیر نباید موجب تصور دو تا بودن آنها شود <ref>(رجوع کنید به آقابزرگ طهرانی، ج2، ص145، ج6، ص319).</ref> طرق نقل اصل جمیل بسیار متعدد است که از آن میان، محمدبن ابی‌عمیر در طریق نجاشی و شیخ طوسی و ابوغالب زراری‌اند؛ علی‌بن حدید در طریق ابوغالب زراری است، جعفربن محمدبن حکیم در طریق ابوغالب زراری است و صفوان‌بن یحیی در طریق شیخ طوسی <ref>(رجوع کنید به زراری، ص165، 173؛ نجاشی؛ طوسی، 1420، همانجاها).</ref> به جز بخش کوتاهی از اصل این کتاب، که ابن‌ادریس حلّی در پایان کتاب‌السرائر <ref>(ج3، ص567ـ 568)</ref> آورده، دیگر بخشهای آن به تفاریق در آثار مختلف امامی آمده است <ref>(رجوع کنید به مدرسی طباطبائی، دفتر 1، ص369).</ref> | از جمیل سه تألیف گزارش شده است: یکی به صورت مستقل، دیگری تألیف مشترک با مُرازم‌بن حکیم اَزْدی مدائنی و سومی تألیف مشترک با محمدبن حُمران <ref>(رجوع کنید به نجاشی، ص127).</ref> از تألیف مستقل او گاهی با تعبیر اصل * ــ که حاکی از اعتبار آن در مجموعه احادیث شیعه است‌ــ و گاهی با نام کتاب یاد شده است <ref>(رجوع کنید به همان جا؛ طوسی، 1420، ص114).</ref> این اختلاف تعبیر نباید موجب تصور دو تا بودن آنها شود <ref>(رجوع کنید به آقابزرگ طهرانی، ج2، ص145، ج6، ص319).</ref> طرق نقل اصل جمیل بسیار متعدد است که از آن میان، محمدبن ابی‌عمیر در طریق نجاشی و شیخ طوسی و ابوغالب زراری‌اند؛ علی‌بن حدید در طریق ابوغالب زراری است، جعفربن محمدبن حکیم در طریق ابوغالب زراری است و صفوان‌بن یحیی در طریق شیخ طوسی <ref>(رجوع کنید به زراری، ص165، 173؛ نجاشی؛ طوسی، 1420، همانجاها).</ref> به جز بخش کوتاهی از اصل این کتاب، که ابن‌ادریس حلّی در پایان کتاب‌السرائر <ref>(ج3، ص567ـ 568)</ref> آورده، دیگر بخشهای آن به تفاریق در آثار مختلف امامی آمده است <ref>(رجوع کنید به مدرسی طباطبائی، دفتر 1، ص369).</ref> | ||