جنگ موته

نام	جنگ موته
زمان	سال هشتم هجری قمری
علت	کشته شدن پیک پیامبر اسلام (ص) توسط حاکم موته
مکان	اردن • روستای موته
تعداد نیروهای مسلمانان	۳۰۰۰(سه هزارنفر)
تعداد نیروهای کفار	۱۰۰۰۰۰(صدهزارنفر)
فرماندهان مسلمانان	عفر بن ابی‌طالب(جعفر طیّار) • زید بن حارث • عبدالله بن رواحه • خالد بن ولید
فرماندهان کفار	تئودور هراکلیوس • مالک بن زافله • شرحبیل بن عمرو
جنگندگان مسلمان	اعراب مسلمان
جنگندگان کفار	امپراطوری بیزانس • غسانیان
نتیجه	شکست سپاه اسلام • آشنایی مسلمانان با تجهیزات نظامی روم

جنگ موته در سال هفتم هجرت به وقوع پیوست. تعداد مسلمین در این جمگ سه هزار نفر و تعدا کفار صد هزار نفر بود.

این جنگ از آنجا آغاز شد که حارث بن امیر ازدی که حامل نامه ای از پیامبر (ص) به قیصر روم بود، در زمین های موته به دستور شرحبیل بن عمرو سردار لشکر روم دستگیر شد و دست های او را بستند و گردنش را زدند. پیامبر (ص) از شنیدن این خبر بسیار ناراحت شدند و لشکری به موته روانه فرمودند.

در این جنگ پیامبر(ص) و امیر المؤمنین (ع) حضور نداشتند و آن حضرت سه امیر به ترتیب بر لشکر قرار دادند و فرمودند: «هر یک شهید شدند دیگری امیر لشکر باشد. جعفر بن ابی طالب، زید بن حارثه، عبداللَّه بن رواحه».

موته کجاس

موته سرزمینی است در مرزهای شام و بلقاء پایین دمشق قرار دارد.

علت جنگ موته

واقدی درمورد علت جنگ روایت می‌کند: رسول الله (ص) نامه‌ای را به وسیله حارث بن عمیر أزدی لهبی برای پادشاه بُصری فرستاد. او در میانه راه وقتی به موته رسید، شرحبیل بن عمرو غسّانی که حاکم آنجا بود،جلوی حارث را گرفت؛ زیرا گمان می‌کرد که از فرستادگان رسول خدا (ص) است.

برای همین از او پرسید: گویی که از فرستادگان محمد هستی؟ حارث گفت: بله، من فرستاده رسول خدا(ص) هستم. شرحبیل دستور داد که او را بکشند. و این در حالی بود که هیچ پیکی غیر ازاو به قتل نرسیده بود.

همزمان با این حادثه، گروه ۱۵ نفره‌ای که از سوی پیامبر برای تبلیغ به سرزمین ذات الطلوع رفته بودند نیز مورد تهاجم قرار گرفتند و جز یک نفر که مجروح شد و به مدینه برگشت، همگی آنها به شهادت رسیدند. این خبربه اطلاع رسول خدا (ص) رسید و بسیار ناراحت شد و به مردم دستور داد که جمع شوند. آنها در لشکرگاه جمع شدند و در جرف اردوزدند بدون اینکه فرماندهی برای آنها معین کرده باشد.

تعیین فرماندهان جنگ

پس از آنکه پیامبر اکرم (ص) نماز ظهر را به جای آورد، در جای خود نشست و اصحابش دور او نشستند. در روایت ابان بن عثمان بجلی کوفی از امام صادق (ع) آمده است که آن حضرت (ص)، جعفربن ابی طالب را به فرماندهی آنها انتخاب کرد و پس از او زید بن حارثه کلبی و پس از او عبدالله بن رواحه را تعیین نمود و فرمود که اگر عبدالله بن رواحه هم آسیبی دید، مسلمانان خودشان فرماندهی برای خودتعیین کنند... آنگاه رسول خدا (ص) پرچم سفیدی برای آنها که سه هزار نفر بودند، بست.

یعقوبی می نویسد: «پیامبر(ص) در سال هشتم، جعفر بن ابى طالب و زید بن حارثه و عبدالله بن رواحه را با لشکرى براى جنگ روم به شام فرستاد.

اما شیعه بر این باور بوده است که جعفر فرماندهى نخست سپاه مزبور بر عهده داشته است. ابن ابى الحدید با اشاره به عقیده شیعه مى‌ گوید: او در اشعارى که ابن اسحاق آورده شواهدى بر عقیده شیعه یافته است‌.

همچنین علامه جعفر مرتضی قسمت آخر روایت که در صورت کشته شدن هر سه فرمانده مسلمانان از میان خودشان یکی را انتخاب کنند را مردود دانسته اند.