۸۵٬۸۱۰
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'اهلسنت' به 'اهل سنت') |
|||
(۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۲: | خط ۲: | ||
'''حجاب''' اصطلاحی دینی به معنای پوشاندن برخی از نقاط بدن زنان در [[شریعت |شریعت اسلامی]] است. حجاب در [[ادیان]] و اقوام پیش از [[اسلام]] وجود داشته و آیاتی در [[قرآن]] و احادیثی از [[ائمه |ائمه (علیه السلام)]]، از وجوب و اهمیت آن سخن گفتهاند. | '''حجاب''' اصطلاحی دینی به معنای پوشاندن برخی از نقاط بدن زنان در [[شریعت |شریعت اسلامی]] است. حجاب در [[ادیان]] و اقوام پیش از [[اسلام]] وجود داشته و آیاتی در [[قرآن]] و احادیثی از [[ائمه |ائمه (علیه السلام)]]، از وجوب و اهمیت آن سخن گفتهاند. | ||
حکم حجاب در [[فقه]] در بخش [[نماز]] و [[نکاح]] مطرح شده است. این حکم از دیدگاه [[فقها]] | حکم حجاب در [[فقه]] در بخش [[نماز]]، [[حج]] و [[نکاح]] مطرح شده است. این حکم از دیدگاه [[فقها]] از احکام ضروری [[دین اسلام]] است. در باور [[مسلمان|مسلمانان]] ایجاد امنیت روانی و حفظ سلامت اخلاقی جامعه از حکمتهای [[واجب]] شدن حجاب است. | ||
== تاریخچه حجاب == | == تاریخچه حجاب == | ||
اولین نمونه ثبت شده از حجاب برای زنان در [[کتاب مقدس]] پیدایش، فصل ۲۴، آیه ۶۵، هنگامی که ربهکا در اولین دیدار با اسحاق خود را با حجاب میپوشاند<ref> کتاب مقدس، سفر پیدایش، فصل 24، ص65</ref> نمونه دیگر آن از یک متن قانونی آشوری از قرن ۱۳ قبل از میلاد، که استفاده از آن به زنان نجیب محدود میشد. | اولین نمونه ثبت شده از حجاب برای زنان در [[کتاب مقدس]] پیدایش، فصل ۲۴، آیه ۶۵، هنگامی که ربهکا در اولین دیدار با [[اسحاق]] خود را با حجاب میپوشاند<ref> کتاب مقدس، سفر پیدایش، فصل 24، ص65</ref> نمونه دیگر آن از یک متن قانونی آشوری از قرن ۱۳ قبل از میلاد، که استفاده از آن به زنان نجیب محدود میشد. | ||
اگر چه مذهب عمدهترین دلیل برای استفاده از حجاب شمرده میشود ولی گاهی اوقات اعتقادات شخصی نیز در این موضوع تأثیر دارند که در این حالت واسطهای است برای مشخص کردن نوع شخصیت مقابل<ref>Secor, A. (2002). The Veil and Urban Space in Istanbul: Women’s Dress, Mobility and Islamic Knowledge. Gender, Place and Culture, Vol. 9, No. 1, pp. 5–22</ref>. | اگر چه [[مذهب]] عمدهترین دلیل برای استفاده از حجاب شمرده میشود ولی گاهی اوقات اعتقادات شخصی نیز در این موضوع تأثیر دارند که در این حالت واسطهای است برای مشخص کردن نوع شخصیت مقابل<ref>Secor, A. (2002). The Veil and Urban Space in Istanbul: Women’s Dress, Mobility and Islamic Knowledge. Gender, Place and Culture, Vol. 9, No. 1, pp. 5–22</ref>. | ||
== حجاب در لغت و اصطلاح == | == حجاب در لغت و اصطلاح == | ||
حجاب در لغت به معنای مانع، چیزی که بین دو چیز جدایی افکنَد، پوشاندن و پوشش (سِتر) است<ref>جوهری، ابن منظور، زبیدی، ذیل واژه.</ref> به پرده حائل میان قفسه سینه و شکم، <big>حجاب حاجز</big> میگویند<ref>تهانوی، ذیل واژه.</ref> امروزه واژه حجاب در زبان عامه مردم و متون فقهی، به معنای پوشش شرعی زنان به کار میرود. | حجاب در لغت به معنای مانع، چیزی که بین دو چیز جدایی افکنَد، پوشاندن و پوشش (سِتر) است<ref>جوهری، ابن منظور، زبیدی، ذیل واژه.</ref> به پرده حائل میان قفسه سینه و شکم، <big>حجاب حاجز</big> میگویند<ref>تهانوی، ذیل واژه.</ref>. امروزه واژه حجاب در زبان عامه مردم و متون فقهی، به معنای پوشش شرعی زنان به کار میرود. | ||
== حجاب پیش از اسلام == | == حجاب پیش از اسلام == | ||
پوشیده بودن زنان در ادیان و اقوام پیش از اسلام وجود داشته است<ref>سفر پیدایش، :۲۴ ۶۴ـ۶۵؛ کتاب اشعیاء نبی، :۳ ۱۶ـ۲۴؛ نامه اول پولس به قرنطیان، :۱۱ ۴ـ ۱۵؛ د. ایرانیکا، ذیل "Cador.l-II"؛ دایرةالمعارف جهان اسلام آکسفورد، ذیل واژه؛ برای موجبات این پوشیدگی ر. ک: مطهری، ص۳۱ـ ۳۳</ref>. [[مسیحیان]] و [[یهودیان]] به پوشیده بودن موی زنان اهمیت میدادند و آن را از نشانههای عفت زنان برمیشمردند. متأله مسیحی، تِرتولیانوس<ref>از آباء کلیسا، متوفی ۲۲۵ میلادی</ref>، در اثرش درباره پوشش زنان، زنان مسیحی را ملزم میکرد در لباس پوشیدن، آرایش مو، راه رفتن و استفاده از زیورآلات، همانند زنان مشرک نباشند. در قرن بیستم، گروهی از یهودیان راستکیش (ارتدوکس) | پوشیده بودن زنان در [[دین|ادیان]] و اقوام پیش از [[اسلام]] وجود داشته است<ref>سفر پیدایش، :۲۴ ۶۴ـ۶۵؛ کتاب اشعیاء نبی، :۳ ۱۶ـ۲۴؛ نامه اول پولس به قرنطیان، :۱۱ ۴ـ ۱۵؛ د. ایرانیکا، ذیل "Cador.l-II"؛ دایرةالمعارف جهان اسلام آکسفورد، ذیل واژه؛ برای موجبات این پوشیدگی ر. ک: مطهری، ص۳۱ـ ۳۳</ref>. [[مسیحیان]] و [[یهودیان]] به پوشیده بودن موی زنان اهمیت میدادند و آن را از نشانههای عفت زنان برمیشمردند. متأله مسیحی، تِرتولیانوس<ref>از آباء کلیسا، متوفی ۲۲۵ میلادی</ref>، در اثرش درباره پوشش زنان، زنان [[مسیحی]] را ملزم میکرد در لباس پوشیدن، آرایش مو، راه رفتن و استفاده از زیورآلات، همانند زنان [[مشرک]] نباشند. در قرن بیستم، گروهی از [[آیین یهودیت|یهودیان]] راستکیش (ارتدوکس) همچنان بر لزوم پوشیده بودن موی زنان پافشاری میکنند<ref> جودائیکا، ذیل "Head, covering of the"؛ >دایرةالمعارف دین<، ذیل "Clothing", "Tertullian"</ref>. | ||
== فلسفه حجاب چیست چرا اسلام فقط زنان را محدود میکند == | == فلسفه حجاب چیست چرا اسلام فقط زنان را محدود میکند == | ||
خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
== حجاب مردان == | == حجاب مردان == | ||
بر این اساس، برای حفظ و استقرار حجاب به عنوان هنجاری ایمانی ـ اجتماعی در همه مناسبات اجتماعی، علاوه بر زنان، مردان نیز به موجب [[فقه اسلامی]] مکلفاند که در ارتباطات خود با افراد جامعه -خواه زنان غیرمحرم، خواه محارم و خواه همجنسان- مراتبی از ستر و [[عفاف]] را رعایت کنند. هرچند ستر واجب برای مردان بسیار کمتر از زنان است<ref>طباطبائی یزدی، ج۵، ص۴۹۵؛ جزیری</ref>، برخی فقهای [[شیعه]] و [[اهل | بر این اساس، برای حفظ و استقرار حجاب به عنوان هنجاری ایمانی ـ اجتماعی در همه مناسبات اجتماعی، علاوه بر زنان، مردان نیز به موجب [[فقه اسلامی]] مکلفاند که در ارتباطات خود با افراد جامعه -خواه زنان غیرمحرم، خواه محارم و خواه همجنسان- مراتبی از ستر و [[عفاف]] را رعایت کنند. هرچند ستر واجب برای مردان بسیار کمتر از زنان است<ref>طباطبائی یزدی، ج۵، ص۴۹۵؛ جزیری</ref>، برخی فقهای [[مذهب شیعه|شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]]<ref>مکارم شیرازی، ج۲، ص۳۴۸</ref>. پوشاندن مواضعی از بدن را که به طور معمول پوشانده میشود، در برابر غیرمحرم بر مردان لازم شمردهاند. | ||
همچنین به نظر برخی فقهای شیعه، هرگاه بدن مرد در معرض نگاه آمیخته با تلذد باشد، مانند مردانی که به ورزش یا عزاداری میپردازند، پوشاندن بدن بر او واجب است، زیرا از مصادیق «معاونت بر اثم» (همیاری در گناه) شمرده میشود<ref>شبیری زنجانی؛ درس خارج فقه، مورخ ۱۵/۹/۱۳۷۷ش؛ قس خویی، المبانی فی شرح العروة الوثقی: النکاح، ۱۴۲۶ق، ج۳۲، ص۱۰۴ـ۱۰۵</ref>. | همچنین به نظر برخی فقهای شیعه، هرگاه بدن مرد در معرض نگاه آمیخته با تلذد باشد، مانند مردانی که به ورزش یا [[عزاداری]] میپردازند، پوشاندن بدن بر او [[واجب]] است، زیرا از مصادیق «معاونت بر اثم» (همیاری در گناه) شمرده میشود<ref>شبیری زنجانی؛ درس خارج فقه، مورخ ۱۵/۹/۱۳۷۷ش؛ قس خویی، المبانی فی شرح العروة الوثقی: النکاح، ۱۴۲۶ق، ج۳۲، ص۱۰۴ـ۱۰۵</ref>. | ||
به اقتضای حکمت مذکور برای حکم حجاب، پوشش زن فقط در برابر مردان لازم نیست، بلکه، به استناد آیه ۳۱ سوره | به اقتضای حکمت مذکور برای حکم حجاب، پوشش زن فقط در برابر مردان لازم نیست، بلکه، به استناد آیه ۳۱ [[سوره نور]]، به نظر برخی فقها وی در برابر پسر نابالغ ممیز هم باید این تکلیف را مراعات کند<ref>نجفی، ج۲۹، ص۸۲؛ زحیلی، ج۷، ص۱۹</ref>. | ||
== ابعاد مختلف فواید حجاب == | == ابعاد مختلف فواید حجاب == | ||
=== فایده حجاب در بُعد فردی === | === فایده حجاب در بُعد فردی === | ||
ایجاد آرامش روانی در جامعه که یکی از نتایج آن عدم تهییج جنسی است؛ غریزه جنسی، غریزهای نیرومند است که هرچه اطاعت شود سرکشتر میگردد؛ بهترین شاهد بر این مطلب آمار بالای تجاوز جنسی در غرب است و جستجوهای اینترنتی سایتهای مستهجن در کشورهایی که آزادی جنسی وجود دارد. برخی بر این باورند که گرفتاریهایی که در کشورهای اسلامی و شرقی بر سر مسائل جنسی وجود دارد، ناشی از محدودیتهاست؛ و اگر به کلی هرگونه محدودیتی برداشته شود و روابط جنسی آزاد شود، حرص و ولع نسبت به آن از بین میرود<ref>جلال رفیع، یادداشتها و رهآوردهای سفر نیویورک، در بهشت شدّاد آمریکای متمدن، آمریکای متوحش</ref>. | ایجاد آرامش روانی در جامعه که یکی از نتایج آن عدم تهییج جنسی است؛ غریزه جنسی، غریزهای نیرومند است که هرچه اطاعت شود سرکشتر میگردد؛ بهترین شاهد بر این مطلب آمار بالای تجاوز جنسی در غرب است و جستجوهای اینترنتی سایتهای مستهجن در کشورهایی که آزادی جنسی وجود دارد. برخی بر این باورند که گرفتاریهایی که در [[جهان اسلام|کشورهای اسلامی]] و شرقی بر سر مسائل جنسی وجود دارد، ناشی از محدودیتهاست؛ و اگر به کلی هرگونه محدودیتی برداشته شود و روابط جنسی آزاد شود، حرص و ولع نسبت به آن از بین میرود<ref>جلال رفیع، یادداشتها و رهآوردهای سفر نیویورک، در بهشت شدّاد آمریکای متمدن، آمریکای متوحش</ref>. | ||
وضعیت جامعه غرب در مواجهه با مسائل جنسی از زبان زنی غربی، اینگونه توصیف شده است: «کسانی میگویند | وضعیت جامعه غرب در مواجهه با مسائل جنسی از زبان زنی غربی، اینگونه توصیف شده است: «کسانی میگویند مسأله غریزه جنسی و مشکل زن و حجاب در جوامع غربی حل شده است؛ آری، اگر از زن رویگرداندن و به بچه و سگ یا همجنس روی آوردن حل مسأله است، بله مدتی است این راه حل صورت گرفته است»<ref>احمد صبوری اردوباری، آیین بهزیستی اسلام، ج۳، ص۳۰۲.</ref>. | ||
=== فایده حجاب در بُعد خانوادگی === | === فایده حجاب در بُعد خانوادگی === | ||
لذتهای جنسی، به محیط خانواده اختصاص یافته و در چهارچوب ازدواج مشروع قرار میگیرد. این | لذتهای جنسی، به محیط خانواده اختصاص یافته و در چهارچوب ازدواج مشروع قرار میگیرد. این مسأله موجب پیوند قویتر زن و شوهر و در نتیجه استحکام بیشتر کانون خانواده میگردد؛ در طرف مقابل فقدان حجاب باعث انهدام نهاد خانواده است. در جامعهای که برهنگی بر آن حاکم است، هر زن و مردی، همواره در حال مقایسه است؛ مقایسه آنچه دارد با آنچه ندارد؛ و آنچه ریشه خانوده را میسوزاند این است که این مقایسه آتش هوس را در زن و شوهر و مخصوصاً در وجود شوهر دامن میزند<ref>غلامعلی حداد عادل، فرهنگ برهنگی و برهنگی فرهنگی، ص۶۹–۷۰</ref>. | ||
=== فایده حجاب در بُعد اجتماعی === | === فایده حجاب در بُعد اجتماعی === | ||
حفظ نیروی کار در سطح جامعه؛ بیحجابی و بدحجابی باعث کشاندن لذتهای جنسی از خانواده به اجتماع، و در نتیجه، تضعیف نیروی کاری افراد جامعه میگردد. وجود جذابیتهای جنسی در محیط اجتماعی و کاری باعث کم شدن تمرکز نیروی کار و در نتیجه افت شدید بازدهی کاری | حفظ نیروی کار در سطح جامعه؛ بیحجابی و بدحجابی باعث کشاندن لذتهای جنسی از خانواده به اجتماع، و در نتیجه، تضعیف نیروی کاری افراد جامعه میگردد. وجود جذابیتهای جنسی در محیط اجتماعی و کاری باعث کم شدن تمرکز نیروی کار و در نتیجه افت شدید بازدهی کاری میشود<ref>محمدتقی فلسفی، کودک از نظر وراثت و تربیت، ج۲، و روحالله حسینیان، حریم عفاف</ref> اسلام با سفارش به رعایت حجاب و پوشش، خواستار آرامش محیط اجتماع از لذتجوییهای نامتعارف بوده و اینکه لذتهای جنسی، فقط در چهارچوب خانواده و با ازدواج مشروع انجام شود<ref>مسأله حجاب، استاد مطهری، ص۸۴–۹۴</ref>. | ||
علاوه بر فواید یاد شده، فواید و آثار دیگری نیز به صورت فهرستوار برای حجاب و پوشش میتوان نام برد، که مهمترین آنها عبارتند از: | علاوه بر فواید یاد شده، فواید و آثار دیگری نیز به صورت فهرستوار برای حجاب و پوشش میتوان نام برد، که مهمترین آنها عبارتند از: | ||
# حفظ ارزشهای انسانی؛ مانند عفت، حیا و متانت در جامعه و کاهش مفاسد | # حفظ ارزشهای انسانی؛ مانند عفت، حیا و متانت در جامعه و کاهش مفاسد اجتماعی؛ | ||
# پیشگیری از مدپرستی و رقابتهای ناشی از آن؛ | |||
# پیشگیری از مدپرستی و رقابتهای ناشی از | # هدایت، کنترل و بهرهمندی صحیح و مطلوب از امیال و غرایز انسانی؛ | ||
# هدایت، کنترل و بهرهمندی صحیح و مطلوب از امیال و غرایز | |||
# تأمین و تضمین سلامت نسل افراد جامعه<ref>نگاه کنید به مجموعه مقالات پوشش و عفاف، دومین نمایشگاه تشخص و منزلت زن در نظام اسلامی؛ نگاه کنید به اسدالله محمدینیا، آنچه باید یک زن بداند، بخشهای ۳، ۴ و ۵</ref>. | # تأمین و تضمین سلامت نسل افراد جامعه<ref>نگاه کنید به مجموعه مقالات پوشش و عفاف، دومین نمایشگاه تشخص و منزلت زن در نظام اسلامی؛ نگاه کنید به اسدالله محمدینیا، آنچه باید یک زن بداند، بخشهای ۳، ۴ و ۵</ref>. | ||
== جستارهای وابسته == | |||
* [[فرانسه]] | |||
* [[الجزایر]] | |||
* [[کانادا]] | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
خط ۷۰: | خط ۷۲: | ||
[[رده:مفاهیم و اصطلاحات اسلامی]] | [[رده:مفاهیم و اصطلاحات اسلامی]] | ||
[[رده:مفاهیم و اصطلاحات دینی]] |