حجاز: تفاوت میان نسخه‌ها

</div>

=جغرافیا=

سرزمین حجاز از نظر جغرافیایی همانند دیگر مکان‌های جزیره العرب، بسیار خشک و کم آب است. از‌این‌رو مناطق قابل سکونت دائم در آن کم بوده است. در هنگام ظهور اسلام فقط چند شهر [[مکه]]، [[مدینه]]، [[طائف]] و [[خیبر]] از مراکز آباد و مسکونی حجاز به شمار می‌آمد. ولی اکنون حجاز قسمت آباد و پرجمعیت کشور پادشاهی [[عربستان]] را تشکیل می‌دهد.<ref>[http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%d8%ad%d8%ac%d8%a7%d8%b2&SSOReturnPage=Check&Rand=0 برگرفته شده از مقاله حجاز]</ref>

=تاریخچه حجاز=

]]، خلفا و [[صحابه]] در حجاز و پتانسیل بالای [[حج]] برای مانور سیاسی، باعث می‌شد حکومت‌ها به حجاز و بویژه [[حرمین]] توجه داشته باشند. به باور برخی، کارهای عمرانی بسیاری که در دوره‌های مختلف در مکه و مدینه و راه‌های حج انجام می‌گرفت برای بهبود وجهه دینی حکومت بود.<ref>دانشنامه حج و حرمین شریفین، ج۶، ص۴۹۷.</ref>

<br>

از آن زمان تاکنون، حجاز به عنوان بخشی از عربستان در حاکمیت سعودی‌ها به سر می‌برد و بر حسب تقسیمات اداری در سال ۱۹۹۲م. (۱۴۱۲-۱۴۱۳ق) نام حجاز بر ۵ منطقه از ۱۳منطقه عربستان اطلاق می‌شود.<ref>اطلس المملکة العربیة السعودیه، ص14- 15.</ref>

=حجاز و خلفا=

پس از وفات پیامبر اکرم در آغاز سال یازدهم، اهتمام خلفا بیش‌تر مصروف گسترش حاکمیت اسلام در جزیرة العرب و نواحی دیگر شد.

<br>

<br>

در همین اوان، بخش اعظمی از قبایل بزرگ مهاجرت کردند و شهرهایی نیز در سرزمین‌های فتح شده تأسیس گردید.

=جایگاه حجاز=

حجاز مهد [[اسلام]] و مهم‌ترین قسمت جزیرة العرب از لحاظ تاریخی است و به سبب وجود شهرهای مکه و مدینه در تقسیمات جغرافیایی جزیرة العرب و نیز در بسیاری از منابع جغرافیایی اسلامی جای‌گاه مهمی‌داشته است.<ref>اصطخری، صور الاقالیم، ج۱، ص۱۴.</ref>

<br>

این سرزمین جزو اقلیم دوم به شمار می‌آمده و [[ابن فقیه]] آن را از معتبرترین مکان‌های جهان معرفی کرده است.

=حجاز در عصر جاهلیت=

در جامعه عربی حجاز در عصر جاهلیت، به علت نبود حکومت مرکزی و به طورکلی، فقدان حکومت به معنای امروزی، نهاد قانون‌گذاری هم دیده نمی‌شود؛ اما این، به مفهوم نبود قانون در آن زمان نیست؛ بلکه قانون‌های برآمده از اجتماع وجود داشت که در واقع، همان سنّت‌های عصر جاهلی بودند که جوامع عربی بر اساس تعصب قبیلگی و عُرف قبایل به آنها عمل می‌کردند.

<br>

یافته‌ها نشان می‌دهد که سنّت‌هایی مانند: بیعت، حلف، جوار و اخذ بالثار، از مهم‌ترین قانون‌های عصر جاهلی بودند و مکانیزم اجرای آن نیز همان تعصبات قبیلگی، نظارت عمومی و از همه مهم تر، لزوم وفای به عهد بود که در جامعه آن روز، از اهمیت بسزایی برخوردار بودند.

=زندگی پیش از اسلام=

قبل از اسلام، زندگی در حجاز به دو شیوه بیابان‌گردی و شهرنشینی بود و چون بخش اعظم حجاز، مانند سایر جاهای جزیرة العرب، خشک و صحرایی بود زندگی بدوی نیز در آن‌جا متداول‌تر بود.<ref>برهان الدین دلّو، جزیرةالعرب قبل الاسلام: التاریخ الاقتصادی، ج۱، ص۳۹، الاجتماعی، الثقافی و السیاسی، بیروت ۱۹۸۹.</ref>

<br>

حجاز مسکن قبایل بدوی بزرگی از عَدنان، قَحطان و قُضاعه بود.

=احکام درباره حجاز=

بنا بر قول مشهور- بلکه ادعای اجماع شده که- سکونت کفار در سرزمین حجاز ممنوع است.

<br>

برخی، داخل شدن کفّار به حرم مکه را مطلقا جایز ندانسته‌اند؛ لیکن ورود آنان به غیر حرم از این سرزمین را با اذن امام جایز دانسته و گفته‌اند: اگر کافری بدون اذن امام وارد حجاز شود، تعزیر می‌گردد.<ref>[http://lib.eshia.ir/10036/2/47/%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%8A%D8%A7%D8%B2 المبسوط ج۲، ص۴۷-۴۸.]</ref>

== پانویس ==

{{پانویس}}

[[رده:سرزمین‌ها]]