۸۵٬۹۶۳
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'عالی رتبه' به 'عالیرتبه') |
جز (جایگزینی متن - 'زمینه ساز' به 'زمینهساز') |
||
(۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
== عثمان غازی == | == عثمان غازی == | ||
دوران رهبری غازی (آوریل 2012 م- دسامبر 2015م) از حساسترین و پر حرف و حدیثترین دوران تاریخی حرکت اسلامی ازبکستان است. او که متولد سال 1970م بود در جریان عملیاتهای سال1990م مورد توجه مسئولین دولتی ازبکستان قرار گرفت و به دلیل عضویت در گروههای مخالف دولت و چاپ مقالات با مضامین جهادی، توسط دستگاه اطلاعاتی ازبکستان دستگیر شد لکن در جریان بازجویی موفق به فرار از زندان و سپس فرار از کشور گردید. اتفاقی که به گفته برخی تحلیل گران، با توجه به حساسیت بالای دستگاه اطلاعاتی ازبکستان نسبت به اسلامگرایان رادیکال، بسیار شک برانگیز است و احتمال جذب او توسط سرویس اطلاعاتی را مطرح میکند. کشته شدن رهبران حرکت اسلامی ازبکستان بعد از پیوستن او به این گروه و مواضع و اقدامات حرکت اسلامی ازبکستان در دوران رهبری او که آن را از یک | دوران رهبری غازی (آوریل 2012 م- دسامبر 2015م) از حساسترین و پر حرف و حدیثترین دوران تاریخی حرکت اسلامی ازبکستان است. او که متولد سال 1970م بود در جریان عملیاتهای سال1990م مورد توجه مسئولین دولتی ازبکستان قرار گرفت و به دلیل عضویت در گروههای مخالف دولت و چاپ مقالات با مضامین جهادی، توسط دستگاه اطلاعاتی ازبکستان دستگیر شد لکن در جریان بازجویی موفق به فرار از زندان و سپس فرار از کشور گردید. اتفاقی که به گفته برخی تحلیل گران، با توجه به حساسیت بالای دستگاه اطلاعاتی ازبکستان نسبت به اسلامگرایان رادیکال، بسیار شک برانگیز است و احتمال جذب او توسط سرویس اطلاعاتی را مطرح میکند. کشته شدن رهبران حرکت اسلامی ازبکستان بعد از پیوستن او به این گروه و مواضع و اقدامات حرکت اسلامی ازبکستان در دوران رهبری او که آن را از یک همپیمان طالبان به دشمن آن تبدیل کرد احتمال ارتباطات او با نیروهای منیتی را تقویت میکند. زندگی توأم با آرامش همسر او در تاشکند در کنار آزار و اذیتهای مداوم سرویس اطلاعاتی ازبکستان برای خانواده مبارزان به عنوان شاهد دیگری بر همکاری غازی با سرویس جاسوسی ازبکستان تلقی شده است. برخی دستگاههای اطلاعاتی کشورهای منطقه نیز ارتباط غازی و دستگاه اطلاعتی تاشکند را تایید کردهاند. بالاخره در دسامبر 2015م طالبان افغانستان با انتشار خبری اعلام کرد که افراد ملا اختر منصور، عثمان غازی رهبر حرکت اسلامی ازبکستان را در حالیکه با لباس زنانه در حال فرار بوده است شناسایی کرده و به قتل رساندهاند. | ||
== عزیز یولداشف == | == عزیز یولداشف == | ||
خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
== خواستگاه شکلگیری؛ حزب عدالت == | == خواستگاه شکلگیری؛ حزب عدالت == | ||
شرایط ازبکستانِ تازه استقلال یافته از شوروی، | شرایط ازبکستانِ تازه استقلال یافته از شوروی، زمینهساز شکلگیری جریانهایی گردید که کمتر از یک دهه بعد به تشکیل «حرکت اسلامی ازبکستان» ختم شدند. | ||
حذف خدمات رایگانِ دولت کمونیستی و در پی آن ایجاد مشکلات اقتصادی و معیشتی، قدرت گرفتن گرایشات و جریانهای دینی و برخوردهای سرکوبگرانه دولت «اسلام کریموف» از مهمترین خصوصیات این دوران است. در چنین اوضاعی که نابرابریهای اجتماعی در کنار بیکاری و مشکلات اقتصادی اقشار متوسط و ضعیف را تحت فشار قرار داده بود برخی گروههای متسلفین در «فرغانه» که به طور سنتی یکی از اسلامیترین مناطق آسیای مرکزی است نفوذ کرده و با شعارهای انقلابی و داعیه اصلاح اوضاع، شروع به جذب جوانان به خود میکنند. در بستر این اوضاع و تحت تأثیر مولفههای موجود، طاهر یولداشف در سال 1990(1991) حزب «عدالت» را با رویکرد سیاسی- مذهبی و تا حدی نظامی تأسیس میکند. | حذف خدمات رایگانِ دولت کمونیستی و در پی آن ایجاد مشکلات اقتصادی و معیشتی، قدرت گرفتن گرایشات و جریانهای دینی و برخوردهای سرکوبگرانه دولت «اسلام کریموف» از مهمترین خصوصیات این دوران است. در چنین اوضاعی که نابرابریهای اجتماعی در کنار بیکاری و مشکلات اقتصادی اقشار متوسط و ضعیف را تحت فشار قرار داده بود برخی گروههای متسلفین در «فرغانه» که به طور سنتی یکی از اسلامیترین مناطق آسیای مرکزی است نفوذ کرده و با شعارهای انقلابی و داعیه اصلاح اوضاع، شروع به جذب جوانان به خود میکنند. در بستر این اوضاع و تحت تأثیر مولفههای موجود، طاهر یولداشف در سال 1990(1991) حزب «عدالت» را با رویکرد سیاسی- مذهبی و تا حدی نظامی تأسیس میکند. | ||
خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
در این سالها یولداشف، یار دیرین نمنگانی، تاجیکستان را ترک کرده و همچون بسیاری دیگر از اسلامگرایان به [[پاکستان]] رفته و در مدارس جمعیت علماء پاکستان تحصیل میکند. او همچنین در سفرهایی به کشورهای مختلف [[خاورمیانه]] به دنبال جذب حمایت کشورهای خارجی از جمله پاکستان، [[عربستان]]، [[ترکیه]] و [[امارات]] است. گفته میشود او در جریان این سفرها موفق به جذب حمایتهای مالی از سرویس اطلاعاتی پاکستان میشود و در سالهای 1995- 1998 در پیشاور با گروههای افغانها وعرب افغان ارتباط میگیرد، با شخص اسامه بن لادن ملاقات میکند و از جمعیت علماء پاکستان کمک مالی دریافت میکند. | در این سالها یولداشف، یار دیرین نمنگانی، تاجیکستان را ترک کرده و همچون بسیاری دیگر از اسلامگرایان به [[پاکستان]] رفته و در مدارس جمعیت علماء پاکستان تحصیل میکند. او همچنین در سفرهایی به کشورهای مختلف [[خاورمیانه]] به دنبال جذب حمایت کشورهای خارجی از جمله پاکستان، [[عربستان]]، [[ترکیه]] و [[امارات]] است. گفته میشود او در جریان این سفرها موفق به جذب حمایتهای مالی از سرویس اطلاعاتی پاکستان میشود و در سالهای 1995- 1998 در پیشاور با گروههای افغانها وعرب افغان ارتباط میگیرد، با شخص اسامه بن لادن ملاقات میکند و از جمعیت علماء پاکستان کمک مالی دریافت میکند. | ||
نمنگانی نیز با معترضان داخلی تاجیک | نمنگانی نیز با معترضان داخلی تاجیک همپیمان شده و در جنگ داخلی تاجیکستان ورود میکند. این نبرد تجربه خوبی برای او بود و وی را در مقیاس یک فرمانده موفق مطرح ساخت. او حتی توانست در چند نوبت کنترل شهر طویلدره را به مدت کوتاهی در دست بگیرد. | ||
=تأسیس «حزب اسلامی ازبکستان» = | =تأسیس «حزب اسلامی ازبکستان» = | ||
خط ۱۶۳: | خط ۱۶۳: | ||
=منابع مالی= | =منابع مالی= | ||
حرکت اسلامی ازبکستان از راههای مختلف هزینه لازم برای اقدامات خود را تآمین کرده است. کمکهای مالی تاجران سعودی از قدیمیترین این منابع است که حتی قبل از ایجاد جنبش، نمنگانی از آن بهرهمند بوده است. به هنگام فرار از ازبکستان به تاجیکستان حلقهای 30 نفره از اطرافیان او را همراهی میکردند که برخی از آنها واسطههای میان او و تاجران سعودی بودند. همچنین در سال 2000 توانست 15 میلیون دلار از منابع خارجی کمک دریافت کند که به نظر میرسد همه یا بخش عمدهای از این کمکها از سوی | حرکت اسلامی ازبکستان از راههای مختلف هزینه لازم برای اقدامات خود را تآمین کرده است. کمکهای مالی تاجران سعودی از قدیمیترین این منابع است که حتی قبل از ایجاد جنبش، نمنگانی از آن بهرهمند بوده است. به هنگام فرار از ازبکستان به تاجیکستان حلقهای 30 نفره از اطرافیان او را همراهی میکردند که برخی از آنها واسطههای میان او و تاجران سعودی بودند. همچنین در سال 2000 توانست 15 میلیون دلار از منابع خارجی کمک دریافت کند که به نظر میرسد همه یا بخش عمدهای از این کمکها از سوی سرمایهداران سعودی بوده است. علاوه بر این در سال 2008م، تعدادی مرد در شرق [[فرانسه]]، [[هلند]] و [[آلمان]] به اتهام جمعآوری کمکهای مالی برای جنبش اسلامی ازبکستان بین سالهای 2003م و 2008م دستگیر شدند که اکثر آنها در سال 2013م در ددگاه محکوم شدند. | ||
جذب کمکهای گروهها و نهادهای مختلف هم یکی دیگر از راههای تامین منابع مالی این گروه بوده است. یولداشوف در سالهای دهه 1990م در سفرهای مختلف به کشورهای خاورمیانه به دنبال جذب کمکهای مالی بوده است. گرچه از میزان موفقیت او در این امر اطلاعات دقیقی در دسترس نیست لکن گزارشهایی وجود دارد که او توانسته است کمکهای را از جمعیت علمای پاکستان و سرویس اطلاعاتی ارتش این کشور دریافت کند. همچنین پیوند میان این گروه با طالبان و افغانستان موجب سرازیر شدن کمکهای مالی و تجهیزاتی به سوی آن شد. از جمله کمک 20 میلیون دلاری اسامه بن لادن به این گروه در سال 2000م. | جذب کمکهای گروهها و نهادهای مختلف هم یکی دیگر از راههای تامین منابع مالی این گروه بوده است. یولداشوف در سالهای دهه 1990م در سفرهای مختلف به کشورهای خاورمیانه به دنبال جذب کمکهای مالی بوده است. گرچه از میزان موفقیت او در این امر اطلاعات دقیقی در دسترس نیست لکن گزارشهایی وجود دارد که او توانسته است کمکهای را از جمعیت علمای پاکستان و سرویس اطلاعاتی ارتش این کشور دریافت کند. همچنین پیوند میان این گروه با طالبان و افغانستان موجب سرازیر شدن کمکهای مالی و تجهیزاتی به سوی آن شد. از جمله کمک 20 میلیون دلاری اسامه بن لادن به این گروه در سال 2000م. |