۸۵٬۸۱۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'سید صدرالدین صدر' به 'سید صدر الدین صدر') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۸۳: | خط ۱۸۳: | ||
=دغدغه اصلاح در حوزه= | =دغدغه اصلاح در حوزه= | ||
اصلاح و بازسازی نظام آموزشی حوزه از زمره موضوعات مهمی است كه از | اصلاح و بازسازی نظام آموزشی حوزه از زمره موضوعات مهمی است كه از دیرباز، خاصه از زمان تأسیس نظام آموزشی جدید در ایران، مورد توجه اولیای حوزه‌های علمیه بوده است. مثلاً در زمان [[آيت الله بروجردی|آیت الله بروجردی]] تشكلی تحت‌عنوان «هیئت حاكمه» در حوزه علمیه قم به وجود آمد كه شخصیت‌هایی چون امام خمینی، شیخ مرتضی حائری، سیداحمد زنجانی، سیدباقر سلطانی طباطبائی و جمعی دیگر عضو آن بودند و در پنجشنبه 13 ذیحجه 1368/14 مهر 1328 تشكیل جلسه دادند و پیشنهادهایی مطرح كردند كه در آن مقطع مقبول زعیم حوزه قرار نگرفت و متوقف ماند. آنچه پذیرفته شد و به مرحله عمل درآمد، برگزاری امتحانات برای طلاب بود، اما پس از مخالفت برخی مراجع نجف با امر امتحان، آیت الله بروجردی آن را نیز لغو نمود. | ||
پس از | پس از آیت الله بروجردی مسائل امتحانات در حوزه قم دوباره مطرح و به‌تدریج به طور جدّی معمول گردید. درواقع، امتحان از آن رو ضرورت یافت كه مایه كسب اطمینان از گذراندن دروس مرحله قبلی و گذار به مرحله بعدی بود. برحسب دستور آیت‌اللّه گلپایگانی در این زمینه شروطی وضع شد كه براساس آن‌ها، شرط شركت در امتحانات مراحل عالی تحصیلی، قبولی در امتحانات مراحل قبلی دانسته شد. به این ترتیب، مورد توجه قراردادن امتحانات به امر مهم‌تری منجر شد كه عبارت بود از رتبه‌بندی دروس و طلاب و نیز رتبه‌بندی شهریه براساس آن؛ امری كه هم‌اكنون نیز در حوزه‌ها معمول است. | ||
این رتبه‌ها اینك به قرار ذیل است: | |||
رتبه اول: | رتبه اول: ادبیات عرب و شرح لمعه | ||
رتبه دوم: اصول فقه، مكاسب محرمه و رسائل | رتبه دوم: اصول فقه، مكاسب محرمه و رسائل | ||
رتبه سوم: مكاسب ( | رتبه سوم: مكاسب (بیع و خیارات) و كفایه | ||
در طرح | در طرح آیت‌اللّه گلپایگانی امتحانات هریك از این رتبه‌ها در سه مرحله برگزار می‌شد و همین اساس ایجاد ده پایه درسی، با تفاوت‌هایی، در نظام آموزشی حوزه شده است. در این نظام، طلاب با گذراندن پایه دهم، علاوه بر درس‌های جنبی مورد لزوم، كتاب‌های مكاسب و كفایه را به اتمام رسانده، امتحان می‌دهند. برای شركت‌كنندگان در دروس خارج نیز كه پس از پایه دهم صورت می‌گیرد، نظام‌نامه‌هایی تدوین شده است. | ||
از آن‌جا كه شماری از طلاب و مدرّسان حوزه به اشتغال و | از آن‌جا كه شماری از طلاب و مدرّسان حوزه به اشتغال و تدریس در مراكز اداری غیرحوزوی می‌پردازند، بنابر ضرورت، مدارك تحصیلی حوزوی با مدارك تحصیلی آموزش و پرورش و آموزش عالی به قرار ذیل در چهار سطح معادل‌سازی شده است: | ||
سطح اول اتمام شرح لمعه معادل با فوق | سطح اول اتمام شرح لمعه معادل با فوق دیپلم | ||
سطح دوم (اتمام رسائل و بخشی از مكاسب) معادل با كارشناسی | سطح دوم (اتمام رسائل و بخشی از مكاسب) معادل با كارشناسی | ||
سطح سوم (اتمام | سطح سوم (اتمام كفایه و مكاسب و تدوین پایان‌نامه) معادل با كارشناسی ارشد | ||
سطح چهارم (گذراندن چهار سال درس خارج فقه و اصول به همراه دادن چهار امتحان و نگارش رساله | سطح چهارم (گذراندن چهار سال درس خارج فقه و اصول به همراه دادن چهار امتحان و نگارش رساله تحقیقی) معادل با دكتری | ||
به كسانی هم كه امتحانات رشته‌های تخصصی مثل | به كسانی هم كه امتحانات رشته‌های تخصصی مثل تبلیغ و اصول فقه و كلام و امثال آن‌ها را با موفقیت بگذرانند و پایان‌نامه‌ای در آن زمینه بنویسند، به حسب رتبه، مدرك سطح سوم یا چهارم اعطا می‌شود. | ||
از دهه | از دهه اخیر به این سو، مدیریت حوزه قم با اخذ امتحان از درس‌آموختگان این حوزه در زمینه فقه و اصول و كلام، كسانی را كه در این آزمون موفق می‌شوند به شهر زادگاه خود اعزام می‌كند تا در آن‌جا به تبلیغ معارف دینی و یا تدریس علوم حوزوی بپردازند و در صورت امكان به رونق یا ایجاد حوزه‌های محلی كمك كنند. در واقع فایده و هدف این طرح تمركززدایی جمعیتی طلاب و علما از قم و پراكنش متناسب و به اندازه آنان در مناطق مختلف ایران است.<ref>www.andisheqom.com </ref> | ||
=عرصه سیاست= | =عرصه سیاست= | ||
| خط ۲۱۶: | خط ۲۱۶: | ||
==مسند قضاوت عالمان دینی== | ==مسند قضاوت عالمان دینی== | ||
علاوه بر والی، قاضی نیز بر مذهب مردم شهر بود. آنچنان که از تاریخ قم <ref>تاریخ قم، ص۱۷</ref>برمی‌آید، قاضی را نیز تا اواخر قرن سوم، مردم شهر خود برمی‌گزیدند، تا اینکه مکتفی (حک : ۲۸۹ـ۲۹۵) رسم انتصاب قضات را معمول و آنان را از مرکز خلافت به قم گسیل کرد. در این صورت نیز قضات معمولا از میان علمای شیعه شهر معین می‌شدند. از بین علمای شهر قم خاندان دعویدار قمی که به گفته عبدالجلیل | علاوه بر والی، قاضی نیز بر مذهب مردم شهر بود. آنچنان که از تاریخ قم <ref>تاریخ قم، ص۱۷</ref>برمی‌آید، قاضی را نیز تا اواخر قرن سوم، مردم شهر خود برمی‌گزیدند، تا اینکه مکتفی (حک : ۲۸۹ـ۲۹۵) رسم انتصاب قضات را معمول و آنان را از مرکز خلافت به قم گسیل کرد. در این صورت نیز قضات معمولا از میان علمای شیعه شهر معین می‌شدند. از بین علمای شهر قم خاندان دعویدار قمی که به گفته عبدالجلیل | ||
</ref>عبدالجلیل قزوینی، ص۲۱۲</ref> همه زاهد، عالم، اهل فتوا و تقوا بودند، عمدتآ به کار قضا می‌پرداختند، از جمله: ابوالمناقب ظهیرالدین علی بن هبةاللّه، علاءالدین محمدبن علی بن هبةاللّه، رکن الدین محمدبن سعدبن هبةاللّه.<ref>منتجب الدین رازی، ص۱۲۲</ref> همچنین از عالمان دیگری نیز به عنوان قاضی قم یاد شده است، مانند سدیدالدین ابومحمدبن حسن قمی،<ref>ر.ک:منتجب الدین رازی، ص۴۰</ref> قاضی ابوابراهیم بابویی که در سرتاسر نیمه نخست قرن ششم دست در کار قضا در قم بود.<ref>عبدالجلیل قزوینی، ص۴۵۹</ref> این چنین بود که به گفته عبدالجلیل قزوینی<ref>عبدالجلیل قزوینی، ص۴۵۹</ref> در قم «همه فتاوی و حکومت بر مذهب صادق و باقر» و قاضی شهر علوی یا شیعی بود. | <nowiki></ref></nowiki>عبدالجلیل قزوینی، ص۲۱۲<nowiki></ref></nowiki> همه زاهد، عالم، اهل فتوا و تقوا بودند، عمدتآ به کار قضا می‌پرداختند، از جمله: ابوالمناقب ظهیرالدین علی بن هبةاللّه، علاءالدین محمدبن علی بن هبةاللّه، رکن الدین محمدبن سعدبن هبةاللّه.<ref>منتجب الدین رازی، ص۱۲۲</ref> همچنین از عالمان دیگری نیز به عنوان قاضی قم یاد شده است، مانند سدیدالدین ابومحمدبن حسن قمی،<ref>ر.ک:منتجب الدین رازی، ص۴۰</ref> قاضی ابوابراهیم بابویی که در سرتاسر نیمه نخست قرن ششم دست در کار قضا در قم بود.<ref>عبدالجلیل قزوینی، ص۴۵۹</ref> این چنین بود که به گفته عبدالجلیل قزوینی<ref>عبدالجلیل قزوینی، ص۴۵۹</ref> در قم «همه فتاوی و حکومت بر مذهب صادق و باقر» و قاضی شهر علوی یا شیعی بود. | ||
==در مباحث نظری== | ==در مباحث نظری== | ||
| خط ۲۳۴: | خط ۲۳۴: | ||
[[رده: مراکز فرهنگی جهان اسلام]] | [[رده: مراکز فرهنگی جهان اسلام]] | ||
[[رده: مراکز فرهنگی شیعیان]] | [[رده: مراکز فرهنگی شیعیان]] | ||
<references /> | |||