حکمت وجود آیات متشابه در قرآن از منظر فریقین (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'می نویسد' به 'می‌نویسد'
جز (جایگزینی متن - 'می دارد' به 'می‌دارد')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'می نویسد' به 'می‌نویسد')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۵۶: خط ۵۶:
ایشان در زمینه علت وجود نوع دوم ایات متشابه – که علم به تاویلش نزد خداوند وراسخان درعلم  می باشد – اظهار می‌دارد فایده این نوع از ایات متشابه ارتقاء فکری بشر و تهییج  او در تدبر و تعمق بیشتر در موضوعات گوناگون هستی می باشد . <ref>همان : واما ورود القسم الثانی فی القرآن الکریم بهذا الأسلوب فإنه أراد أن یطرح أمام العقل البشری قضایا جدیدة ، کبعض المسائل الکونیة أو الانسانیة وغیرها من المفاهیم الغیبیة ، لینطلق فی تدبر حقیقتها واکتشاف ظلماتها المجهولة ، أو یقترب منها بالقدر الذی تسمح له معرفته ودرجته فی تلک المعرفة ، کما ذکر العلامة الطباطبائی</ref>  
ایشان در زمینه علت وجود نوع دوم ایات متشابه – که علم به تاویلش نزد خداوند وراسخان درعلم  می باشد – اظهار می‌دارد فایده این نوع از ایات متشابه ارتقاء فکری بشر و تهییج  او در تدبر و تعمق بیشتر در موضوعات گوناگون هستی می باشد . <ref>همان : واما ورود القسم الثانی فی القرآن الکریم بهذا الأسلوب فإنه أراد أن یطرح أمام العقل البشری قضایا جدیدة ، کبعض المسائل الکونیة أو الانسانیة وغیرها من المفاهیم الغیبیة ، لینطلق فی تدبر حقیقتها واکتشاف ظلماتها المجهولة ، أو یقترب منها بالقدر الذی تسمح له معرفته ودرجته فی تلک المعرفة ، کما ذکر العلامة الطباطبائی</ref>  


ایشان درادامه به اهمیت ایات متشابه نوع دوم در عصر کنونی اشاره کرده و می نویسد :  
ایشان درادامه به اهمیت ایات متشابه نوع دوم در عصر کنونی اشاره کرده و می‌نویسد :  




خط ۶۷: خط ۶۷:




ایشان ضمن بیان پاسخهائی که در زمینه حکمت وجود متشابه توسط برخی از مفسران فریقین داده شده است همه انها را مورد نقد و بررسی قرار داده و برخی از انها  را در شان قرآن کریم نمی داند . از جمله انکه برخی از  وجوه پنجگانه ای که فخر رازی  انها را نقل کرده است را سخیف دانسته و بی نیاز از جواب می داند .  <ref>المیزان ج 3ص 56 وأجیب عنه بوجوه من الجواب بعضها ظاهر السخافة کالجواب بأن وجود المتشابهات یوجب صعوبة تحصیل الحق ومشقة البحث وذلک موجب لمزید الأجر والثواب وکالجواب بأنه لو لم یشتمل إلا على صریح القول فی مذهب لنفر ذلک سائر أرباب المذاهب فلم ینظروا فیه لکنه لوجود التشابه فیه أطمعهم فی النظر فیه وکان فی ذلک رجاء أن یظفروا بالحق فیؤمنوا به وکالجواب بأن اشتماله على المتشابه أوجب الاستعانة بدلالة العقل وفی ذلک خروج عن ظلمة التقلید ودخول فی ضوء النظر والاجتهاد وکالجواب بأن اشتماله على المتشابه أوجب البحث عن طرق التأویلات المختلفة وفی ذلک فائدة التضلع بالفنون المختلفة کعلم اللغة والصرف والنحو وأصول الفقه ایشان بعد از بیان پاسخهای ذکر شده می نویسد : فهذه أجوبة سخیفة ظاهرة السخافة بأدنى نظر</ref>  
ایشان ضمن بیان پاسخهائی که در زمینه حکمت وجود متشابه توسط برخی از مفسران فریقین داده شده است همه انها را مورد نقد و بررسی قرار داده و برخی از انها  را در شان قرآن کریم نمی داند . از جمله انکه برخی از  وجوه پنجگانه ای که فخر رازی  انها را نقل کرده است را سخیف دانسته و بی نیاز از جواب می داند .  <ref>المیزان ج 3ص 56 وأجیب عنه بوجوه من الجواب بعضها ظاهر السخافة کالجواب بأن وجود المتشابهات یوجب صعوبة تحصیل الحق ومشقة البحث وذلک موجب لمزید الأجر والثواب وکالجواب بأنه لو لم یشتمل إلا على صریح القول فی مذهب لنفر ذلک سائر أرباب المذاهب فلم ینظروا فیه لکنه لوجود التشابه فیه أطمعهم فی النظر فیه وکان فی ذلک رجاء أن یظفروا بالحق فیؤمنوا به وکالجواب بأن اشتماله على المتشابه أوجب الاستعانة بدلالة العقل وفی ذلک خروج عن ظلمة التقلید ودخول فی ضوء النظر والاجتهاد وکالجواب بأن اشتماله على المتشابه أوجب البحث عن طرق التأویلات المختلفة وفی ذلک فائدة التضلع بالفنون المختلفة کعلم اللغة والصرف والنحو وأصول الفقه ایشان بعد از بیان پاسخهای ذکر شده می‌نویسد : فهذه أجوبة سخیفة ظاهرة السخافة بأدنى نظر</ref>  




خط ۷۷: خط ۷۷:




ایشان در نقد  این وجه می نویسد :
ایشان در نقد  این وجه می‌نویسد :


ولى اُین پاسخ درستى نُیست ، براى اُینکه خضوع ، ُیک نوع انفعال و تاثر قلبى است ، که در فرد ضعُیف ، آنجا که در برابر فرد قوى قرار مىگُیرد پُیدا مىشود ، و انسان در برابر چُیزى خاضع مىشود که ُیا به عظمت آن پى برده باشد ، و ُیا عظمت آن ، درک او را عاجز ساخته باشد ، نظُیر قدرت و عظمت غُیر متناهُیه خداى سبحان ، و ساُیر صفاتش ، که وقتى عقل با آنها روبرو مىشود عقب نشُینى مىکند ، زُیرا احساس مىکند که از احاطه به آنها عاجز است .
ولى اُین پاسخ درستى نُیست ، براى اُینکه خضوع ، ُیک نوع انفعال و تاثر قلبى است ، که در فرد ضعُیف ، آنجا که در برابر فرد قوى قرار مىگُیرد پُیدا مىشود ، و انسان در برابر چُیزى خاضع مىشود که ُیا به عظمت آن پى برده باشد ، و ُیا عظمت آن ، درک او را عاجز ساخته باشد ، نظُیر قدرت و عظمت غُیر متناهُیه خداى سبحان ، و ساُیر صفاتش ، که وقتى عقل با آنها روبرو مىشود عقب نشُینى مىکند ، زُیرا احساس مىکند که از احاطه به آنها عاجز است .
خط ۱۷۶: خط ۱۷۶:




ایشان در مقام نتیجه گیری از نکات مذکور می نویسد :  .... پس تا اُینجا روشن شد که قرآن کرُیم هم مانند هر کلامى دُیگر باُید مشتمل بر آُیات متشابه باشد ، و باُید تشابهى را که به حکم ضرورت در ُیک آُیه هست در آُیه اى دُیگر از آُیات محکمات ، آن تشابه را بر طرف سازد ،  <ref>رک  به : المیزان ج 3 ص58-63ترجمه  المیزان    - با تغییرات مختصر – ج 3ص 89-97 </ref>
ایشان در مقام نتیجه گیری از نکات مذکور می‌نویسد :  .... پس تا اُینجا روشن شد که قرآن کرُیم هم مانند هر کلامى دُیگر باُید مشتمل بر آُیات متشابه باشد ، و باُید تشابهى را که به حکم ضرورت در ُیک آُیه هست در آُیه اى دُیگر از آُیات محکمات ، آن تشابه را بر طرف سازد ،  <ref>رک  به : المیزان ج 3 ص58-63ترجمه  المیزان    - با تغییرات مختصر – ج 3ص 89-97 </ref>


بنظر می رسد در بین دیدگاههای مطرح شده در حکمت  وجود متشابه درقرآن جامع ترین انها دیدگاهی است که از علامه طباطبائی ره نقل گردید.
بنظر می رسد در بین دیدگاههای مطرح شده در حکمت  وجود متشابه درقرآن جامع ترین انها دیدگاهی است که از علامه طباطبائی ره نقل گردید.
Writers، confirmed، مدیران
۸۵٬۸۳۹

ویرایش