confirmed، مدیران
۳۲٬۹۱۵
ویرایش
←آرامگاه خواجه نظامالملک طوسی
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| نام = ابوعلی حسن بن علی بن اسحاق طوسی | | نام = ابوعلی حسن بن علی بن اسحاق طوسی | ||
| نام‌های دیگر = نظامالملک طوسی، خواجه نظامالملک | | نام‌های دیگر = نظامالملک طوسی، خواجه نظامالملک | ||
| سال تولد = | | سال تولد = | ||
| تاریخ تولد = جمعه ۲۱ [[ذی القعده|ذی‌القعده]] | | تاریخ تولد = ۴۰۸ق. جمعه ۲۱ [[ذی القعده|ذی‌القعده]] | ||
| محل تولد = | | محل تولد = [[خراسان]]، طوس، نوقان | ||
| سال درگذشت = [[رمضان]] | | سال درگذشت = | ||
| تاریخ درگذشت = ۴۸۵ق. [[رمضان]] | |||
| محل درگذشت = کرمانشاه یا نهاوند، | | محل درگذشت = کرمانشاه یا نهاوند، | ||
| استادان = | | استادان = | ||
| شاگردان = | | شاگردان = | ||
| خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
== هدایای جاودانه برای ایرانیان == | == هدایای جاودانه برای ایرانیان == | ||
* نخست دستور داد سال‌شمار [[خورشیدی]] فراهم شود تا سال‌شمار [[قمری]] کنار گذاشته شود. | * نخست دستور داد سال‌شمار [[خورشیدی]] فراهم شود تا سال‌شمار [[قمری]] کنار گذاشته شود. | ||
* دوم | * دوم آنکه دستور داد هزاران بار کتاب [[شاهنامه فردوسی]] خردمند بازنویسی شود تا زبان ایرانیان نجات یابد. | ||
* سوم برافراشتن دانشگاه‌های نظامیه بود که ریشه و پایه دانشگاه‌های امروزی است. | * سوم برافراشتن دانشگاه‌های نظامیه بود که ریشه و پایه دانشگاه‌های امروزی است. | ||
خواجه نظامالملک علاوه بر ساختن دانشگاه، خدمات فراوان دیگری | خواجه نظامالملک علاوه بر ساختن دانشگاه، خدمات فراوان دیگری همچون آب انبار، گرمابه، بازار، بیمارستان‌ها را به جهانیان عرضه کرد و قرن پنجم را مبدل به شکوفا‌ترین قرون فرهنگی اسلام ساخت. | ||
== دیدگاه و روش کشور‌داری == | == دیدگاه و روش کشور‌داری == | ||
| خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
خواجه نظامالملک پیرو کیش [[سنی]] و [[شافعی]] بود. مورخان خواجه نظامالملک را جز کسانی می‌دانند که [[آخرت]] را بر دنیا ترحیح می‌داده و همیشه در مجالس علمای دینی حضور داشته است. | خواجه نظامالملک پیرو کیش [[سنی]] و [[شافعی]] بود. مورخان خواجه نظامالملک را جز کسانی می‌دانند که [[آخرت]] را بر دنیا ترحیح می‌داده و همیشه در مجالس علمای دینی حضور داشته است. | ||
مشهور است خواجه زمانی که صدای [[اذان]] را می‌شنیده مشغول هر کاری بوده از آن دست می‌کشیده و به [[نماز]] می‌ایستاده است و اگر [[موذن]] در اذان گفتن سستی می‌کرده به او تذکر می‌داده است. | مشهور است خواجه زمانی که صدای [[اذان]] را می‌شنیده مشغول هر کاری بوده از آن دست می‌کشیده و به [[نماز]] می‌ایستاده است و اگر [[موذن]] در اذان گفتن سستی می‌کرده به او تذکر می‌داده است. | ||
در زمان خواجه در [[ایران]] اوج وفور نعمت بوده طوری که یکی از سیاحان می‌گوید در ایران نان به فراوانی و با قیمت ارزان یافت می‌شود این در حالی بود که در آن زمان به قول [[پاپ]] اوربان مردم [[اروپا]] از گرسنگی شکم همدیکر را پاره می‌کردند. | در زمان خواجه در [[ایران]] اوج وفور نعمت بوده طوری که یکی از سیاحان می‌گوید در ایران نان به فراوانی و با قیمت ارزان یافت می‌شود این در حالی بود که در آن زمان به قول [[پاپ]] اوربان مردم [[اروپا]] از گرسنگی شکم همدیکر را پاره می‌کردند. | ||
| خط ۷۸: | خط ۷۶: | ||
== آثار خواجه نظامالملک طوسی == | == آثار خواجه نظامالملک طوسی == | ||
او نویسنده [[کتاب سیاست نامه]] (سیر الملوک) است. این اثر با تصحیح هیوبرت دارک توسط بنگاه ترجمه و نشر کتاب در سال 1340 در 372 صفحه منتشر شده است. همچنین وی در پردازش [[تقویم جلالی]] با دانشمندانی | او نویسنده [[کتاب سیاست نامه]] (سیر الملوک) است. این اثر با تصحیح هیوبرت دارک توسط بنگاه ترجمه و نشر کتاب در سال 1340 در 372 صفحه منتشر شده است. همچنین وی در پردازش [[تقویم جلالی]] با دانشمندانی همچون [[خیام]] همکاری داشت، این تقویم در سال 451 هجری تکمیل شد. | ||
همچنین دانشگاه نظامیه بغداد که [[امام محمد غزالی]] از آموزگاران آن بود به دستور او برپا شد. نظامیه‌های مشهور دیگر در [[اصفهان]]، [[نیشابور]] (نظامیه نیشابور)، [[بصره]]، [[موصل]] و [[هرات]] بودند. | |||
== القاب خواجه نظامالملک طوسی == | == القاب خواجه نظامالملک طوسی == | ||
خواجه نظامالملک را در کتاب‌های تاریخی با هفت لقب یاد کرده‌‌اند: | خواجه نظامالملک را در کتاب‌های تاریخی با هفت لقب یاد کرده‌‌اند: | ||
* وزیر کبیر: از آنجا که در دستگاه سلجوقیان به بزرگی او وزیری یافت نشده | * وزیر کبیر: از آنجا که در دستگاه سلجوقیان به بزرگی او وزیری یافت نشده بود؛ | ||
* خواجه بزرگ: برای آموزگاری ملکشاه در زمان | * خواجه بزرگ: برای آموزگاری ملکشاه در زمان ولیعهدی؛ | ||
* تاج الحضرتین: برای وزیری دو | * تاج الحضرتین: برای وزیری دو پادشاه؛ | ||
* قوام الدین: این لقبی مذهبی بود که [[فقیهان]] زمان بدو داده | * قوام الدین: این لقبی مذهبی بود که [[فقیهان]] زمان بدو داده بودند؛ | ||
* نظامالملک: لقبی که عامه بیشتر وی را با این لقب می‌خواندند. پس از وی در دوره‌های پسین تاریخ بسیاری از وزیران معتمد شاهان در ایران و [[هند]] با این لقب خوانده | * نظامالملک: لقبی که عامه بیشتر وی را با این لقب می‌خواندند. پس از وی در دوره‌های پسین تاریخ بسیاری از وزیران معتمد شاهان در ایران و [[هند]] با این لقب خوانده می‌شدند؛ | ||
* اتابک: لقبی که ملکشاه پس از شاهی بدو داده | * اتابک: لقبی که ملکشاه پس از شاهی بدو داده بود؛ | ||
* رضی امیرالمؤمنین: لقبی که خلیفه المقتدی بامرالله در سال 475 بدو داده بود. | * رضی امیرالمؤمنین: لقبی که خلیفه المقتدی بامرالله در سال 475 بدو داده بود. همچنین بر روی مهر نظامالملک این جمله نوشته شده بود: الحمدلله علی نعمه. | ||
همچنین بر روی مهر نظامالملک این جمله نوشته شده بود: الحمدلله علی نعمه | |||
== ترور خواجه نظامالملک طوسی == | == ترور خواجه نظامالملک طوسی == | ||
در واپسین سال‌های پادشاهی ملکشاه میان او و خواجه اختلافاتی پیش آمد که سرانجام به کنار گذاشتن او از وزیری و سپس ترور مشکوک خواجه نظامالملک انجامید. | در واپسین سال‌های پادشاهی ملکشاه میان او و خواجه اختلافاتی پیش آمد که سرانجام به کنار گذاشتن او از وزیری و سپس [[تروریسم|ترور]] مشکوک خواجه نظامالملک انجامید. | ||
وی در 12 [[رمضان]] 485 هجری قمری هنگامی که با اردوی شاهی از اصفهان به بغداد می‌رفت در [[بروجرد]] در نزدیکی [[نهاوند]] به دست کسی که رخت [[صوفیان]] را پوشیده بود با ضرب کارد بر سینه و رگش زخمی شد و یک روز پس از آن درگذشت. | وی در 12 [[رمضان]] 485 هجری قمری هنگامی که با اردوی شاهی از [[اصفهان]] به [[بغداد]] می‌رفت در [[بروجرد]] در نزدیکی [[نهاوند]] به دست کسی که رخت [[صوفیان]] را پوشیده بود با ضرب کارد بر سینه و رگش زخمی شد و یک روز پس از آن درگذشت. | ||
کشتن او را در آن زمان به اسماعیلیان پیوند دادند. سی و پنج روز بعد در 15 [[شوال]] پس از مرگ او ملکشاه نیز درگذشت و برپایه برخی حدس‌های تاریخ‌نویسان به دست هواخواهان خواجه به او زهر خورانده شده بود. | کشتن او را در آن زمان به اسماعیلیان پیوند دادند. سی و پنج روز بعد در 15 [[شوال]] پس از مرگ او ملکشاه نیز درگذشت و برپایه برخی حدس‌های تاریخ‌نویسان به دست هواخواهان خواجه به او زهر خورانده شده بود. | ||
برخی تاریخ‌نویسان نیز برکناری و مرگ او را نتیجه توطئه "ترکان خاتون" همسر ملکشاه می‌دانند چرا که نظامالملک با ولیعهدی پسر وی محمود مخالف بود. | برخی تاریخ‌نویسان نیز برکناری و مرگ او را نتیجه توطئه "ترکان خاتون" همسر ملکشاه می‌دانند چرا که نظامالملک با ولیعهدی پسر وی محمود مخالف بود. ملکشاه پس ار برکناری او تاج‌الملک قمی را جایگزین وی ساخت. | ||
برخی این فرد را نیز انگیزاننده کشتن خواجه می‌دانند. نام قاتل وی را بوطاهر ارانی نوشته‌‌اند که نامبرده بی‌‌درنگ پس از انجام عمل به دست پاسداران خواجه کشته شد. | برخی این فرد را نیز انگیزاننده کشتن خواجه می‌دانند. نام قاتل وی را بوطاهر ارانی نوشته‌‌اند که نامبرده بی‌‌درنگ پس از انجام عمل به دست پاسداران خواجه کشته شد. | ||
== آرامگاه خواجه نظامالملک طوسی == | == آرامگاه خواجه نظامالملک طوسی == | ||
آرامگاه خواجه نظامالملک بنای دارالبطیخ در محله احمدآباد اصفهان و در کوچه ای به نام خواجه نظامالملک واقع است. این بنای کوچک و بی‌‌پیرایه | آرامگاه خواجه نظامالملک بنای دارالبطیخ در محله احمدآباد اصفهان و در کوچه ای به نام خواجه نظامالملک واقع است. این بنای کوچک و بی‌‌پیرایه آرامگاهی سلجوقی است و در آن حدودا ده قبر وجود دارد که به شاهزادگان و بزرگان سلجوقی نسبت داده می‌شوند. | ||
بر روی اغلب مقبره‌ها سنگ‌های مرمر نفیس قرار گرفته است و بر روی مدفن خواجه نیز سنگ مرمرین بسیار زیبایی قرار دارد که در اطراف آن کتیبه‌ای مزین به [[آیة الکرسی]] و کلمات دیگر وجود دارد. | بر روی اغلب مقبره‌ها سنگ‌های مرمر نفیس قرار گرفته است و بر روی مدفن خواجه نیز سنگ مرمرین بسیار زیبایی قرار دارد که در اطراف آن کتیبه‌ای مزین به [[آیة الکرسی]] و کلمات دیگر وجود دارد. | ||
مشهور است که خواجه نظامالملک و سلطان ملکشاه نیز در این مکان دفن شده‌اند. هرچند که این بنا به شماره 99 در فهرست [[آثار ملی]] ایران ثبت شده است اما در بین آثار تاریخی [[اصفهان]] فراموش شده و بی رونق باقی مانده است. | مشهور است که خواجه نظامالملک و سلطان ملکشاه نیز در این مکان دفن شده‌اند. هرچند که این بنا به شماره 99 در فهرست [[آثار ملی]] ایران ثبت شده است اما در بین آثار تاریخی [[اصفهان]] فراموش شده و بی رونق باقی مانده است. | ||
| خط ۱۱۷: | خط ۱۱۲: | ||
[[رده:شخصیت‌ها]] | [[رده:شخصیت‌ها]] | ||
[[رده:ایران]] | |||