confirmed
۳٬۸۸۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
| سال تولد = نیمه نخست قرن سوم | | سال تولد = نیمه نخست قرن سوم | ||
| تاریخ تولد = | | تاریخ تولد = | ||
| محل تولد = مدینه | | محل تولد = [[مدینه]] | ||
| سال درگذشت = | | سال درگذشت = | ||
| تاریخ درگذشت = 3 رجب 270ق | | تاریخ درگذشت = 3 رجب 270ق | ||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
| استادان = | | استادان = | ||
| شاگردان = | | شاگردان = | ||
| دین = اسلام | | دین = [[اسلام]] | ||
| مذهب = شیعه | | مذهب = [[مذهب شیعه|شیعه]] | ||
| آثار = | | آثار = | ||
| فعالیت‌ها = بنیانگذار سلسله علویان طبرستان | | فعالیت‌ها = بنیانگذار سلسله علویان طبرستان | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
==دوران جوانی== | ==دوران جوانی== | ||
حسن بن زید نیز روزگار جوانی خود را در مدینه به سر برد<ref>ابن اسفندیار، تاریخ طبرستان، ج۱، ص۹۴، چاپ عباس اقبال آشتیانی، تهران (۱۳۲۰ش)</ref>. وی احتمالا در قیام یحیی بن عمر شرکت داشته است. بعد از سرکوب این قیام و تشدید سیاست‌های ضد علوی [[متوکل]]، خلیفه عباسی، سادات [[حجاز]] و [[عراق]] به نواحی مرکزی [[ایران]] مهاجرت کردند؛ ظاهراً در همین اوان بود که حسن بن زید به [[ری]] رفت و در آن‌جا اقامت گزید<ref>ابراهیم بن هلال صابی، کتاب المنتزع من الجزء الاول من الکتاب المعروف بالتاجی فی اخبار الدولة الدیلمیة، در اخبار ائمة الزیدیة فی طبرستان و دیلمان و جیلان، ج۱، ص۱۸، چاپ ویلفرد مادلونگ، بیروت: المعهد الالمانی للابحاث الشرقیة، ۱۹۸۷</ref><ref> | حسن بن زید نیز روزگار جوانی خود را در مدینه به سر برد<ref>ابن اسفندیار، تاریخ طبرستان، ج۱، ص۹۴، چاپ عباس اقبال آشتیانی، تهران (۱۳۲۰ش)</ref>. وی احتمالا در قیام یحیی بن عمر شرکت داشته است. بعد از سرکوب این قیام و تشدید سیاست‌های ضد علوی [[متوکل]]، خلیفه عباسی، سادات [[حجاز]] و [[عراق]] به نواحی مرکزی [[ایران]] مهاجرت کردند؛ ظاهراً در همین اوان بود که حسن بن زید به [[ری]] رفت و در آن‌جا اقامت گزید<ref>ابراهیم بن هلال صابی، کتاب المنتزع من الجزء الاول من الکتاب المعروف بالتاجی فی اخبار الدولة الدیلمیة، در اخبار ائمة الزیدیة فی طبرستان و دیلمان و جیلان، ج۱، ص۱۸، چاپ ویلفرد مادلونگ، بیروت: المعهد الالمانی للابحاث الشرقیة، ۱۹۸۷</ref><ref>همان، ص۲۰</ref><ref>محسن بن محمد حاکم جِشُمی، نُخَب من کتاب جلاءالابصار، ج۱، ص۱۲۷، نقلها احمد بن سعدالدین مسوری فی کتاب تحفة‌الأبرار، در اخبار ائمةالزیدیة فی طبرستان و دیلمان و جیلان، چاپ ویلفرد مادلونگ، بیروت: المعهد الالمانی للابحاث الشرقیة، ۱۹۸۷</ref>. | ||
==رهبری علویان طبرستان== | ==رهبری علویان طبرستان== | ||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
==فتح ری== | ==فتح ری== | ||
اندکی بعد، حسن بن زید سپاهی به فرماندهی یکی از خویشانش، که همنام او بود، برای فتح ری فرستاد. این فرمانده به شهر وارد شد و حاکم طاهری آن‌جا را بیرون راند و محمد بن جعفر علوی را به حکومت ری گمارد و خود به طبرستان بازگشت. حکومت محمد بن جعفر دوامی نداشت و نارضایتی مردم زمینه بازگشت طاهریان را به ری فراهم کرد، اما بزودی سرداران حسن بن زید ری را گرفتند<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ (بیروت)، ج۹، ص۲۷۵</ref>. به این ترتیب، تمام طبرستان و بخش وسیعی از دیلم و ری به تصرف حسن بن زید درآمد<ref> | اندکی بعد، حسن بن زید سپاهی به فرماندهی یکی از خویشانش، که همنام او بود، برای فتح ری فرستاد. این فرمانده به شهر وارد شد و حاکم طاهری آن‌جا را بیرون راند و محمد بن جعفر علوی را به حکومت ری گمارد و خود به طبرستان بازگشت. حکومت محمد بن جعفر دوامی نداشت و نارضایتی مردم زمینه بازگشت طاهریان را به ری فراهم کرد، اما بزودی سرداران حسن بن زید ری را گرفتند<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ (بیروت)، ج۹، ص۲۷۵</ref>. به این ترتیب، تمام طبرستان و بخش وسیعی از دیلم و ری به تصرف حسن بن زید درآمد<ref>همان</ref><ref>مسعودی، مروج، ج ۵، ص ۶۶ (بیروت)</ref>. | ||
==تبلیغ آیین زیدی== | ==تبلیغ آیین زیدی== | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
گسترش متصرفات حسن بن زید و محبوبیت او در بین مردم [[کوفه]] و [[سامرا]]، موجب هراس خلیفه عباسی، معتز، شد. او در سال ۲۵۳، برای سرکوبی حسن بن زید، سپاهی به فرماندهی موسی بن بُغا به سوی طبرستان فرستاد<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ (بیروت)، ج۹، ص۳۷۰</ref><ref> | گسترش متصرفات حسن بن زید و محبوبیت او در بین مردم [[کوفه]] و [[سامرا]]، موجب هراس خلیفه عباسی، معتز، شد. او در سال ۲۵۳، برای سرکوبی حسن بن زید، سپاهی به فرماندهی موسی بن بُغا به سوی طبرستان فرستاد<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ (بیروت)، ج۹، ص۳۷۰</ref><ref>همان، ص۳۷۳</ref>.موسی بن بغا در همدان مستقر شد و مُفْلِح را برای تصرف ری روانه کرد. مفلح پس از گرفتن قزوین و ری در ۲۵۵، وارد طبرستان شد. | ||
===شکست حسن بن زید=== | ===شکست حسن بن زید=== | ||
در نبرد مفلح و حسن بن زید، حسن بن زید شکست خورد و به دیلم گریخت. مفلح به آمل رفت و پس از سوزاندن خانه‌های علویان، در پی حسن بن زید روانه دیلم شد. در همین هنگام، موسی بن بغا به مفلح پیغام داد که از تعقیب حسن بن زید دست بردارد و در ری به وی بپیوندد. ظاهراً برکناری معتز از خلافت و مرگ او دلیل این تصمیم بود<ref> | در نبرد مفلح و حسن بن زید، حسن بن زید شکست خورد و به دیلم گریخت. مفلح به آمل رفت و پس از سوزاندن خانه‌های علویان، در پی حسن بن زید روانه دیلم شد. در همین هنگام، موسی بن بغا به مفلح پیغام داد که از تعقیب حسن بن زید دست بردارد و در ری به وی بپیوندد. ظاهراً برکناری معتز از خلافت و مرگ او دلیل این تصمیم بود<ref>همان، ص۳۸۲</ref><ref>همان، ص۳۸۹</ref><ref>همان، ص۴۰۶</ref>. | ||
===بازپس‌گیری ری=== | ===بازپس‌گیری ری=== | ||
با رفتن موسی بن بغا و مفلح به سامرا در ۲۵۵، حسن بن زید به آمل بازگشت و سال بعد، ری را گرفت. او همچنین در ۲۵۷ گرگان و در ۲۵۹ قومس را ضمیمه متصرفات خود کرد<ref> | با رفتن موسی بن بغا و مفلح به سامرا در ۲۵۵، حسن بن زید به آمل بازگشت و سال بعد، ری را گرفت. او همچنین در ۲۵۷ گرگان و در ۲۵۹ قومس را ضمیمه متصرفات خود کرد<ref>همان، ص۴۷۴</ref><ref>همان، ص۵۰۶</ref><ref>ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۷، ص۲۴۸</ref>. | ||
===حمله یعقوب لیث به طبرستان=== | ===حمله یعقوب لیث به طبرستان=== | ||