۸۵٬۸۲۸
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (Hadifazl صفحهٔ سقوط دولت مهدیه را بدون برجای‌گذاشتن تغییرمسیر به دولت مهدیه منتقل کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
در حالی که پس از شکست نیروهای مهدیون به کردوفان عقب‌نشینی کرده بودند، [[انگلستان]] در سال 1899 برای درهم شکستن کامل مقاومت این جنبش نیروها و رهبران باقی‌مانده خلیفه عبدالله در کردوفان را نیز سرکوب کرد و عبدالله و تعدادی دیگر از یاران او کشته شدند. | در حالی که پس از شکست نیروهای مهدیون به کردوفان عقب‌نشینی کرده بودند، [[انگلستان]] در سال 1899 برای درهم شکستن کامل مقاومت این جنبش نیروها و رهبران باقی‌مانده خلیفه عبدالله در کردوفان را نیز سرکوب کرد و عبدالله و تعدادی دیگر از یاران او کشته شدند. | ||
با این وجود هر چند در آن زمان فعالیت‌های اصلی [[جنبش مهدیه سودان|جنبش مهدیه]] قطع شد ولی جنبش به طور کامل از بین نرفت و پیروان [[محمد احمد المهدی]] در سه دهه نخست قرن بیستم و در دوران تسلط [[انگلیس]] و [[مصر]] شورش‌هایی را در سطح کوچک‌تری علیه آنها ترتیب دادند.<ref>ولادمیر لوتسکی، (1356) تاریخ عرب در دوره جدید، ترجمه پرویز بابایی، تهران: انتشارات چاپار، 262 – 261</ref> | با این وجود هر چند در آن زمان فعالیت‌های اصلی [[جنبش مهدیه سودان|جنبش مهدیه]] قطع شد ولی جنبش به طور کامل از بین نرفت و پیروان [[محمد احمد المهدی]] در سه دهه نخست قرن بیستم و در دوران تسلط [[انگلیس]] و [[مصر]] شورش‌هایی را در سطح کوچک‌تری علیه آنها ترتیب دادند.<ref>ولادمیر لوتسکی، (1356) تاریخ عرب در دوره جدید، ترجمه پرویز بابایی، تهران: انتشارات چاپار، 262 – 261</ref> | ||
== پیامدهای جنبش مهدیه سودان == | |||
=== متحد کردن قبایل سودان === | |||
[[محمد احمد المهدی]] توانسته بود براساس دعوت اصلاحی و اسلامی خود قبایل پراکنده سودان را متحد نماید و حکومتی مستقل از دخالت بیگانگان برقرار کند. به همین دلیل است که گذشته از عنوان '''احیاگر دین'''، از نظر بسیاری از [[سودان|سودانی‌ها]]، او پدر استقلال [[سودان]] است. | |||
=== دیدگاه حکومتی محمد احمد المهدی === | |||
شایان ذکر است که منشأ حکومت نیز در حکومت [[محمد احمد المهدی]] خداوند بود و از نظر او قدرت سیاسی از جانب خداوند که دارای قدرت مطلق است به او واگذار شده است و مأموران دیگر صرفاً به نمایندگی از او اعمال قدرت می‌کردند. | |||
=== قوانین حکومتی در دولت مهدیه === | |||
همچنین در حکومت مهدیه متعاقب پیروزی جنبش قانون جامعه قانون اسلام بود که به استناد به کتاب و سنت تبیین می‌شد. خود مهدی نیز با صدور اعلامیه‌ها و اتخاذ تصمیماتی در وضع قوانین می‌کوشید. با وجود همه این مسائل باید گفت که متأسفانه بسیاری از اصول و روش‌های احیاگرانه مهدی بعد از مرگش به تدریج نادیده گرفته شد هر چند شکل ظاهری نظام سیاسی او همان‌طور باقی مانده بود.<ref>سیداحمد موثقی، (1374) جنبش‌های اسلامی معاصر، تهران ص265</ref> | |||
=== جنبش مهدیه و اثر بخشی به کل قاره آفریقا === | |||
به طور کلی جنبش مهدی سودانی نقش و تأثیر بسیار مهمی در حیات دینی و سیاسی مسلمانان [[سودان]] و کل قاره آفریقا گذاشته است و همانند جنبش‌های اسلامی دیگر کشورها در آن دوره زمانی نمایانگر روح ضد استعماری '''افریقا''' نیز بوده است؛ که در آزادسازی [[سودان]] و ممانعت در سلطه انگلیسی‌ها بر [[سودان]] و تا حدودی [[مصر]] مؤثر بوده و تأثیراتی نیز بر روند رشد مبارزات ضداستعماری مسلمانان آفریقا گذاشته است که نمونه آن می‌توان بر تأثیرپذیری جنبش آزادی‌خواهی مردم [[سومالی]] از جنبش [[محمد احمد المهدی]] سودانی اشاره کرد.<ref>علی دخانیاتی، (1358) تاریخ آفریقا، تهران: انتشارات توکا، 206 – 205</ref> | |||
=== تاثیر گذاشتن در حیات سیاسی بعد سقوط جنبش === | |||
همچنین شایان ذکر است که پس از آنکه [[انگلیس|انگلیسی‌ها]] [[جنبش مهدیه سودان|دولت مهدیه]] را در [[سودان]] ساقط کردند، پیروان او در قالب [[جماعة أنصار المسلمین سودان]] و [[حزب امه]] نقش فعال و مهمی در صحنه سیاسی [[سودان]] و در استقلال آن ایفا کردند؛ به گونه‌ای که مبارزات شجاعانه و تعالیم دینی اصلاحی او میراث گرانقدری برای مسلمانان [[سودان]] به جا نهاد که پشتوانه مبارزات ضداستبدادی و ضداستعماری آنان است. | |||
با این همه به نظر می‌رسد که این جنبش در آن وضعیت اشغال [[سودان]] توسط بیگانگان بیش از هر چیز درگیر مبارزات عملی و سیاسی شد و به دلیل چارچوب صوفیانه و سنتی دیدگاه‌های مذهبی و سیاسی آن به رغم مواضع مشخص اصلاحی و اجتماعی و مردمی نتوانست در دو بعد نظری و فکری پیروانش را تغذیه نماید و پس از مرگ [[محمد احمد المهدی]] جنبش در معرض انواع و اقسام لغزش‌ها و انحرافات قرار گرفت. علاوه بر این خلیفه‌ها و رهبران پس از وی نیز نقش مهمی در این ضعف‌ها و لغزش‌ها داشته‌اند.<ref>سیداحمد موثقی، (1374) جنبش‌های اسلامی معاصر ص273 | |||
</ref> | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:جریان‌ها و جنبش‌ها]] | [[رده:جریان‌ها و جنبش‌ها]] | ||
[[رده:سودان]] | [[رده:سودان]] | ||