دیوان نقابت و نقش شیعیان در پاسداری از نسل نبوی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'می کند' به 'می‌کند'
جز (جایگزینی متن - 'می کرد' به 'می‌کرد')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'می کند' به 'می‌کند')
خط ۱۹: خط ۱۹:


===1-دوستی و محبت اهل بیت===
===1-دوستی و محبت اهل بیت===
از آنجا که طبق سفارش قرآن کریم محبت به ذریه پیامبر(ص) مورد تاکید قرار گرفته است <ref>قُلْ لَا أ‌َسْأ‌َلُکُمْ عَلَیْه‌ِ أ‌َجْرًا إ‌ِلَّا الْمَوَدَّةَ فی الْقُرْبَىٰ</ref>. اهتمام به حفظ انساب ذریه رسول الله(ص) بر جمیع مسلمین ضروری است. اما دوستی و مودّت به این خانواده، لوازمی‌دارد که مهمترین آن شناخت است و شناخت این خاندان نیز آشنایی با علم انساب را بیش از پیش آشکار می کند.ازاین‌رو شیعیان و حتی اهل‌سنت نیز آثار فراوانی را مختص به انساب ذریه طاهره به رشته تحریر درآورده‌اند. علمای شیعه در باب انساب و به‌خصوص انساب سادات مشقت‌ها و زحمات فراوانی را متحمل شده‌اند تا بتوانند آثار فراوان و ارزشمندی در این زمینه به جامعه اسلامی و بلکه بشریت ارائه کنند. واین همه نشان از حساسیت و اهمیت دانش نسب، نزد دانشمندان اسلامی بالاخص شیعی دارد. بحث امامت و ولایت که یکی از کلیدی‌ترین موضوعات تاریخ تشیع را تشکیل می‌دهدـ به واسطه معرفی نسبت ائمه(ع) با پیامبر و تاکید بر این‌که آنان فرزندان پیامبر(ص) هستند، ضرورت علم نسب شناسی و به تبع آن نقابت سادات را بار دیگر نمایان می سازد.
از آنجا که طبق سفارش قرآن کریم محبت به ذریه پیامبر(ص) مورد تاکید قرار گرفته است <ref>قُلْ لَا أ‌َسْأ‌َلُکُمْ عَلَیْه‌ِ أ‌َجْرًا إ‌ِلَّا الْمَوَدَّةَ فی الْقُرْبَىٰ</ref>. اهتمام به حفظ انساب ذریه رسول الله(ص) بر جمیع مسلمین ضروری است. اما دوستی و مودّت به این خانواده، لوازمی‌دارد که مهمترین آن شناخت است و شناخت این خاندان نیز آشنایی با علم انساب را بیش از پیش آشکار می‌کند.ازاین‌رو شیعیان و حتی اهل‌سنت نیز آثار فراوانی را مختص به انساب ذریه طاهره به رشته تحریر درآورده‌اند. علمای شیعه در باب انساب و به‌خصوص انساب سادات مشقت‌ها و زحمات فراوانی را متحمل شده‌اند تا بتوانند آثار فراوان و ارزشمندی در این زمینه به جامعه اسلامی و بلکه بشریت ارائه کنند. واین همه نشان از حساسیت و اهمیت دانش نسب، نزد دانشمندان اسلامی بالاخص شیعی دارد. بحث امامت و ولایت که یکی از کلیدی‌ترین موضوعات تاریخ تشیع را تشکیل می‌دهدـ به واسطه معرفی نسبت ائمه(ع) با پیامبر و تاکید بر این‌که آنان فرزندان پیامبر(ص) هستند، ضرورت علم نسب شناسی و به تبع آن نقابت سادات را بار دیگر نمایان می سازد.


===2-شناسایی و یاری رساندن به اهل بیت===
===2-شناسایی و یاری رساندن به اهل بیت===
خط ۸۵: خط ۸۵:
===8ـ وصی النقیب===
===8ـ وصی النقیب===


در برخی منابع آمده استکه نقیب کسی را وصی خود قرار داد.این زمانی اهمیت پیدا می کند که بدانیم گاهی خلیفه یا سلطان به نقیبی اختیار می‌دادند که فردی را برای پس از مرگ خود به جانشینی انتخاب کند و این شخص معمولا از نزدیکان یا فرزندان نقیب بود <ref>خالقی، محمد هادی،دیوان نقابت، ص 167 .</ref>  که باید عهدار امور دیوان نقابت می شد. بطور مثال:علی بن طاووس نقیب محمد بن علی بن الاعرج را وصی خود قرار داد. <ref>ابن فوطی،عبدالرزاق بن احمد،مجمع الآداب،ج4،ص519 .</ref>
در برخی منابع آمده استکه نقیب کسی را وصی خود قرار داد.این زمانی اهمیت پیدا می‌کند که بدانیم گاهی خلیفه یا سلطان به نقیبی اختیار می‌دادند که فردی را برای پس از مرگ خود به جانشینی انتخاب کند و این شخص معمولا از نزدیکان یا فرزندان نقیب بود <ref>خالقی، محمد هادی،دیوان نقابت، ص 167 .</ref>  که باید عهدار امور دیوان نقابت می شد. بطور مثال:علی بن طاووس نقیب محمد بن علی بن الاعرج را وصی خود قرار داد. <ref>ابن فوطی،عبدالرزاق بن احمد،مجمع الآداب،ج4،ص519 .</ref>
===9ـ خادم النقیب===
===9ـ خادم النقیب===


خط ۱۱۷: خط ۱۱۷:
===7ـ مستمندان و مسکینان===
===7ـ مستمندان و مسکینان===


در حالی که در این تقسیم‌بندی ، جایگاه اقتصادی مردم مصر را در عصر فاطمی بدین گونه طبقه بندی می کند: 1ـ طبقه خواص 2ـ طبقه عوام . طبقه خواص: طبقه خواص شامل خاندان حکومتگر ، نقبا و سادات و رجال دولت و داعیان ، و طبقه عوام شامل بازرگانان ، صنعتکاران ، مردم عادی ، بندگان ، زنان و اهل ذمه بود . خاندان حکومتگر فاطمی در رأس جامعه مصری قرار داشت و خلیفه فاطمی خود در رأس این خاندان .  
در حالی که در این تقسیم‌بندی ، جایگاه اقتصادی مردم مصر را در عصر فاطمی بدین گونه طبقه بندی می‌کند: 1ـ طبقه خواص 2ـ طبقه عوام . طبقه خواص: طبقه خواص شامل خاندان حکومتگر ، نقبا و سادات و رجال دولت و داعیان ، و طبقه عوام شامل بازرگانان ، صنعتکاران ، مردم عادی ، بندگان ، زنان و اهل ذمه بود . خاندان حکومتگر فاطمی در رأس جامعه مصری قرار داشت و خلیفه فاطمی خود در رأس این خاندان .  
نقبا و اشراف در عصر فاطمی دو گروه متمایز بودند:«الاشراف الاقارب» که منتسب به خاندان فاطمی بودند و به آنها اشراف اسماعیلی نیز می‌گفتند. <ref>قلقشندی، ابوالعباس احمد بن علی، صبح الاعشی، ج 10، ص 395 و 396. </ref>  «اشراف طالبی» که از منسوبین به امام علی×بودند .گروه دیگر اشراف بودند و اداره آن‌ها با نقابه الطالبیین بود. <ref>همان، ص 479</ref>. که به شدت در جامعه مصر صاحب نفوذ بودند. این شمه‌ای از وضعیت دیوانی با رویکرد دیوان نقابت از دوره عباسیان در بغداد تا فاطمیان در مصر بود که از نظر گذشت. و تاثیرات و گستردگی این تشکیلات معظم حکومتی را به اختصار مرور کرد.
نقبا و اشراف در عصر فاطمی دو گروه متمایز بودند:«الاشراف الاقارب» که منتسب به خاندان فاطمی بودند و به آنها اشراف اسماعیلی نیز می‌گفتند. <ref>قلقشندی، ابوالعباس احمد بن علی، صبح الاعشی، ج 10، ص 395 و 396. </ref>  «اشراف طالبی» که از منسوبین به امام علی×بودند .گروه دیگر اشراف بودند و اداره آن‌ها با نقابه الطالبیین بود. <ref>همان، ص 479</ref>. که به شدت در جامعه مصر صاحب نفوذ بودند. این شمه‌ای از وضعیت دیوانی با رویکرد دیوان نقابت از دوره عباسیان در بغداد تا فاطمیان در مصر بود که از نظر گذشت. و تاثیرات و گستردگی این تشکیلات معظم حکومتی را به اختصار مرور کرد.
اما توجه به این نکته نیز ضروری است که دار النقابة ها در دوران صفویه رو به افول نهاد تا در اواسط این دوره بر چیده شد، با حذف این نهاد از حکومت جامعه اسلامی در اکثر بلاد که مناسب‌ترین موقعیت برای حفظ انساب سادات بود، از بین رفت و خلل بزرگی در انساب سادات به وجود آمد و پس از آن، مرکز خاصی برای ضبط و حفظ نسل سادات و کیان آنها وجود نداشت، هرچند این دارالنقابة‌ها در برخی از کشورهای اسلامی وجود دارد.
اما توجه به این نکته نیز ضروری است که دار النقابة ها در دوران صفویه رو به افول نهاد تا در اواسط این دوره بر چیده شد، با حذف این نهاد از حکومت جامعه اسلامی در اکثر بلاد که مناسب‌ترین موقعیت برای حفظ انساب سادات بود، از بین رفت و خلل بزرگی در انساب سادات به وجود آمد و پس از آن، مرکز خاصی برای ضبط و حفظ نسل سادات و کیان آنها وجود نداشت، هرچند این دارالنقابة‌ها در برخی از کشورهای اسلامی وجود دارد.
Writers، confirmed، مدیران
۸۵٬۸۱۰

ویرایش