ذی الحجه: تفاوت میان نسخه‌ها

<div class="wikiInfo">[[پرونده:ذی الحجه.jpg |جایگزین=ذی الحجه|ذی الحجه]]

!ذی الحجه

|نام کامل

|ذی‌الحِجّة• (ذی‌حجه)ذی‌الحِجّه• ذی‌الحِجّه الحرام• به عربی: ذُو الْحِجَّة

|-

|اعمال و آیین‌ها

|برگزاری مراسم [[حج]]

|-

|دعاها

|دعای [[عرفه]]

|[[عید قربان]]• واقعه [[غدیر]]• [[شهادت]] [[امام باقر(ع)]]• [[امام جواد(ع)]]

|-

'''ذی‎الحجه''' نام یکی از ماه‌ها در تقویم قمری است. در اسلام آخرین ماه در ترتیب تقویم هجری قمری و از ماه‌های حرام و ماه‌های حج و از جمله ماه‎های گرانقدر و عظیم الشأنی است که [[خداوند]] متعال آن را با بزرگ‌ترین اعیاد [[مسلمانان]] از جمله [[روز عرفه]]، [[عید قربان]] و [[عید غدیر]] و ولایت [[امیرالمؤمنین (ع)]] زینت بخشیده است.  

برای دهه اول این ماه اعمالی ذکر شده است که از مهم‌ترین آن‌ها به جا آوردن نماز دهه اول میان نماز مغرب و عشا و نیز خواندن ادعیه و تهلیل‌های ویژه است.

[[احرام]] بستن برای [[حج تمتع]] تنها در این ماه جایز است و «ذی حجه» به معنی «صاحب حج» به این نکته اشاره دارد. [[آیین حج]] از روز نهم شروع و معمولاً تا سیزدهم این ماه انجام می‌شود.  

این ماه در بیان [[روایات]] فرصتی جهت تزکیه و پلکانی برای رشد است تا جایی که [[اهل‎بیت عصمت و طهارت (ع)]] احادیثی در فضیلت آن به ویژه 10 روز ابتدایی این ماه نقل فرموده‎اند؛ [[رسول خدا (ص)]] در اهمیت 10 روز ابتدایی ذی‌الحجه فرمود «مَا مِنْ‏ أَیَّامٍ الْعَمَلُ الصَّالِحُ فِیهَا أَحَبُّ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ أَیَّامِ الْعَشْرِ یَعْنِی عَشْرَ ذِی الْحِجَّة» یعنی اعمال صالحِ هیچ روزی به اندازه روزهای دهگانه یعنی 10 روز ابتدایی ذی‌الحجه نزد خداوند عز وجل محبوب‌تر نیست.» و در روایتی دیگر فرمود «مَا مِنْ أَیامٍ أَزکَی عِندَ الله تعالی وَ لاَ أعظَمَ أجراً مِن [فی‏] خَیرٍ مِنْ عَشْرَ اْلأضْحَی قِیلَ وَ لاَ الْجِهَادُ فِی سَبِیلِ اللهِ، قَالَ وَ لاَ الْجِهَادُ فِی سَبِیلِ اللهِ إلاَّ رَجُلٌ خَرَجَ بِمَالِهِ وَ بِنَفْسِهِ ثُمَّ لَمْ یرْجِعْ مِنْ ذَلِکَ بِشَی‏ءٍ؛  پاک‌ترین و پراجرترین روزها نزد خداوند، دهۀ اول ماه ذی حجه است. سؤال می‌شود آیا [[جهاد]] در راه خدا به پایۀ آن می‌رسد؟ می‌فرماید: خیر مگر اینکه شخصی به جان و مالش خارج شود و دیگر برنگردد.»

=فضیلت ماه ذی الحجّه=

در بعضی از روایات آمده است، شب های دهگانه ای که [[قرآن]] در سوره «والفجر و لیال عشر» به آن سوگند یاد کرده است، شب های دهه اوّل ماه ذی الحجّه است، و این سوگند به خاطر عظمت آن است.

در حدیثی از [[رسول خدا(ص)]] می خوانیم که عبادت و کار نیک در هیچ ایّامی به اندازه این ایّام (ده روز اوّل ماه ذی الحجّه) فضیلت ندارد. <ref>اقبال، ص 317</ref>

بزرگان دین هنگامی که ماه ذی الحجّه وارد می شد، اهمّیّت ویژه ای به عبادت در آن می دادند. مخصوصاً در دهه اوّل این ماه.<ref>زادالمعاد، ص 240</ref>

خداوند در سوره حج آیه 28 ضمن بیان فریضه بزرگ «حج» سخن از «أیّام مَعْلُومات» گفته است که مؤمنان باید در آن به یاد خدا باشند. یکی از تفسیرهای معروفِ «أیّام مَعْلُومات» که در روایات نیز آمده است، ده روز اوّل ماه ذی الحجّه است.<ref>مصباح المتهجّد، صفحه 671</ref> بنابراین، هم شب های آن عزیز است و هم روزهای آن.

وجود دو «عید» مهمّ اسلامی عید قربان و عید غدیر و روز «عرفه» و خاطره دعای عجیب و بسیار گرانبهای امام حسین(ع) در [[عرفات]]، این ماه را دارای شکوه و عظمت خاصّی کرده است و مسلمانان بهتر است از برکات دنیوی و اخروی این ماه غافل نشوند و در تذهیب نفس خود بکوشند.

 

 

 

 

 

 

 

 

و همچنین مستحب است در تمام این روزها بعد از نماز صبح و مغرب،دعای«اللهم ان هذه الایام التی فضلتها على غیرها» خوانده شود.

روزه در این دهه اهمیت بسیاری دارد که روایت شده است [[روزه]] روز اول آن برابر با روزه هشتاد ماه و روزه نه روز برابر با روزه روزگار مى‌باشد و روزه روز ترویه كفاره شصت سال مى‌باشد.

 

شب عید قربان یکی از چهار شبی می‌باشد که [[امیر‌المؤمنین]] دوست داشتند خود را برای [[عبادت]] فارغ کنند از [[امام صادق (ع)]] نقل شده درباره امیرالمومنین می‌فرمودند:كان یعجبه ان یفرغ نفسه أربع لیال فی السنة، و هی أوّل لیلة من رجب، و لیلة النّصف من شعبان، و لیلة الفطر، و لیلة الأضحى. <ref> الإقبال بالأعمال الحسنة (ط - الحدیثة)، ج‌۲، ص: ۱۸۹</ref>

و همچنین در این شب سفارش اکیدی به [[زیارت]] [[حضرت سیدالشهدا]] شده است که در روایتی از امام صادق (ع) چنین آمده است:

«كسى كه [[امام حسین (ع)]] را در یكى از سه شب زیارت كند، خداوند گناهان گذشته و آینده او را مى‌آمرزد. راوى پرسید كدام شبها؟ فرمودند: شب عید فطر و شب عید قربان و شب [[نیمه شعبان]]». <ref>كامل الزیارات، النص، ص: ۱۸۰ </ref>

 

==مناسبات این روز==

 

روز بیست و چهارم ذی‌الحجه [[روز مباهله]] و همچنین روزی است که امیرالمؤمنین (ع) انگشترى خود را در حال ركوع به فقیر بخشید که خداوند نیز او را در كتاب خود، به عنوان ولىّ مؤمنین معرفى نموده و صفات نیكى را براى او برشمرد:

إِنَّما وَلِیُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذینَ آمَنُوا الَّذینَ یُقیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ راكِعُونَ <ref>سوره مائده .آیه ۵۴ و ۵۵</ref>

ولىّ شما، تنها خدا و [[پیامبر]] اوست و كسانى كه ایمان آورده‌اند: همان كسانى كه نماز برپا مى‌دارند و در حال ركوع [[زكات]] مى‌دهند.

==مباهله==

مباهله [[پیامبر اسلام]] در این روز با [[مسیحیان]] موجب خوارى آنان شد، ایشان بعد از مباهله مجبور به پرداخت [[جزیه]] شدند.

آیه مباهله در این روز نازل شد: فَمَنْ حَاجَّكَ فیهِ مِنْ بَعْدِ ما جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعالَوْا نَدْعُ أَبْناءَنا وَ أَبْناءَكُمْ وَ نِساءَنا وَ نِساءَكُمْ وَ أَنْفُسَنا وَ أَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْكاذِبین‌ <ref>سوره آل‌عمران :آیه ۶۱ </ref> و [[پیامبر گرامی اسلا]]م با به همراه بردن [[امیرالمومنین]] و [[فاطمه زهرا]] و [[امام حسن]] و [[امام حسین]] علیهم السلام به مباهله پرداخته که موجب عزت [[اسلام]] شد.

{{پانویس|2}}

[[رده:اصطلاحات اسلامی]]

[[رده:ماه حج]]

[[رده:ماههای حرام]]