confirmed، مدیران
۶٬۴۸۳
ویرایش
←شاگردان
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات شخصیت | {{جعبه اطلاعات شخصیت | ||
| عنوان = رضا همدانی | | عنوان = رضا همدانی | ||
| تصویر = عالمان شیعه.jpg | | تصویر = عالمان شیعه.jpg | ||
| نام = آقارضا بن محمدهادی همدانی نجفی | | نام = آقارضا بن محمدهادی همدانی نجفی | ||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
| سال تولد = ۱۲۵۰ ق | | سال تولد = ۱۲۵۰ ق | ||
| تاریخ تولد = | | تاریخ تولد = | ||
| محل تولد = | | محل تولد = همدان، [[ایران]] | ||
| سال درگذشت = ۱۳۲۲ ق | | سال درگذشت = ۱۳۲۲ ق | ||
| تاریخ درگذشت = | | تاریخ درگذشت = | ||
| محل درگذشت = [[سامرا]] | | محل درگذشت = [[سامرا]]، [[عراق]] | ||
| استادان = {{فهرست جعبه | | استادان = {{فهرست جعبه افقی |[[میرزای شیرازی]] |[[شیخ انصاری]] |[[محمد تقی شیرازی|میرزا محمد تقی شیرازی]] }} | ||
| شاگردان = {{فهرست جعبه | | شاگردان = {{فهرست جعبه افقی |[[آقا بزرگ تهرانی]] |[[سید محسن امین]] |[[کاشف الغطاء|محمد حسین کاشف‌الغطاء]] |[[محمد جواد بلاغی]] |و... }} | ||
| دین = [[اسلام]] | | دین = [[اسلام]] | ||
| مذهب = [[مذهب شیعه|شیعه]] | | مذهب = [[مذهب شیعه|شیعه]] | ||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
== ولادت == | == ولادت == | ||
در سال 1250 هـ. ق. در شهر همدان و در منزل آقا محمد هادی همدانی نوزادی به دنیا آمد که بعدها با نام «آقارضا» شناخته شد. او در اندک زمانی همانند ستاره‌ای فروزان در آسمان علم و تقوا درخشید و انسان‌های حقیقت جو را به سوی کمال رهنمون شد. آقا رضا بعد از گذراندن دوران کودکی و پرورش یافتن در دامان پدری دانشمند و با تقوا، تحصیل علوم دینی را در حوزه علمیه همدان آغاز نمود. | در سال 1250 هـ. ق. در شهر همدان و در منزل آقا محمد هادی همدانی نوزادی به دنیا آمد که بعدها با نام «آقارضا» شناخته شد. او در اندک زمانی همانند ستاره‌ای فروزان در آسمان علم و تقوا درخشید و انسان‌های حقیقت جو را به سوی کمال رهنمون شد. آقا رضا بعد از گذراندن دوران کودکی و پرورش یافتن در دامان پدری دانشمند و با تقوا، تحصیل علوم دینی را در حوزه علمیه همدان آغاز نمود. | ||
وی برای تکمیل تحصیلات خویش عازم نجف شد و در درس شیخ مرتضی انصاری حضور یافت. | وی برای تکمیل تحصیلات خویش عازم نجف شد و در درس [[مرتضی انصاری|شیخ مرتضی انصاری]] حضور یافت. | ||
حاج آقا رضا سپس به حلقه درس [[محمد حسن شیرازی|میرزا محمد حسن شیرازی]] (1224 ـ 1312 هـ. ق.) پیوست و تلاش‌های شبانه روزی او برای فراگیری دانش سبب شد تا به عنوان یکی از شاگردان ممتاز درس میرزای شیرازی شناخته شود پس از هجرت میرزای شیرازی به [[سامرا]]، بسیاری از شاگردان او به سامرا رفتند. حاج آقا رضا همدانی نیز به سامراء رفت و در درس‌ها) [[فقه]] و [[اصول]] او حضور یافت. | حاج آقا رضا سپس به حلقه درس [[محمد حسن شیرازی|میرزا محمد حسن شیرازی]] (1224 ـ 1312 هـ. ق.) پیوست و تلاش‌های شبانه روزی او برای فراگیری دانش سبب شد تا به عنوان یکی از شاگردان ممتاز درس میرزای شیرازی شناخته شود پس از هجرت میرزای شیرازی به [[سامرا]]، بسیاری از شاگردان او به سامرا رفتند. حاج آقا رضا همدانی نیز به سامراء رفت و در درس‌ها) [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] او حضور یافت. | ||
او در اوائل قرن چهاردهم هجری قمری، به [[نجف]] بازگشت و به تدریس [[علوم اسلامی]] و هدایت مردم پرداخت. | او در اوائل قرن چهاردهم هجری قمری، به [[نجف]] بازگشت و به تدریس [[علوم اسلامی]] و هدایت مردم پرداخت. | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
آیت‌الله [[سید محسن امین]]، نویسنده [[اعیان الشیعه (کتاب)|اعیان الشیعه]] که چندین سال در درس حاج آقا رضا همدانی شرکت کرده و از نزدیک با شیوه زندگی او آشنا بود، در مورد روش استاد در تدریس و زندگی روزانه‌اش، می‌نویسد: | آیت‌الله [[سید محسن امین]]، نویسنده [[اعیان الشیعه (کتاب)|اعیان الشیعه]] که چندین سال در درس حاج آقا رضا همدانی شرکت کرده و از نزدیک با شیوه زندگی او آشنا بود، در مورد روش استاد در تدریس و زندگی روزانه‌اش، می‌نویسد: | ||
استاد ما هر روز صبح از خانه خود که نزدیک مسجدی بود که [[امام جماعت]] آن را برعهده داشت، به [[مسجد]] می‌آمد و بعد از این که تقریباً نیم ساعت منتظر رسیدن شاگردان می‌شد، حدود یک ساعت درباره مطالبی که روز قبل نوشته بود ـ که بعد با عنوان «مصباح الفقیه» چاپ شد ـ برای ما درس می‌گفت و سپس به خانه‌اش می‌رفت و به نوشتن درس روز بعد می‌پرداخت؛ تا این که ظهر می‌شد. سپس استاد به مسجد می‌آمد و نماز را به جماعت می‌خواند و به خانه باز می‌گشت. | استاد ما هر روز صبح از خانه خود که نزدیک مسجدی بود که [[امام جماعت]] آن را برعهده داشت، به [[مسجد]] می‌آمد و بعد از این که تقریباً نیم ساعت منتظر رسیدن شاگردان می‌شد، حدود یک ساعت درباره مطالبی که روز قبل نوشته بود ـ که بعد با عنوان «مصباح الفقیه» چاپ شد ـ برای ما درس می‌گفت و سپس به خانه‌اش می‌رفت و به نوشتن درس روز بعد می‌پرداخت؛ تا این که ظهر می‌شد. سپس استاد به مسجد می‌آمد و نماز را به جماعت می‌خواند و به خانه باز می‌گشت. | ||
آن گاه همراه خواهرزاده و دامادش، شیخ علی همدانی که در علم و اخلاق به او شباهت زیادی داشت و | آن گاه همراه خواهرزاده و دامادش، شیخ علی همدانی که در علم و اخلاق به او شباهت زیادی داشت و هم‌چنین برادر زاده‌اش که با او هم‌خانه بود و برای تحصیل علم از همدان به نجف آمده بود و فرزندش، شیخ محمد غذا میل می‌کرد. غالباً غذای این چهار نفر حاضری بود؛ نان بیات عجمی با مقداری پنیر و سبزی. | ||
آن گاه کمی می‌خوابید. بعد از بیدار شدن، مشغول مطالعه و نوشتن درس می‌شد. | آن گاه کمی می‌خوابید. بعد از بیدار شدن، مشغول مطالعه و نوشتن درس می‌شد. | ||
در خانه ایشان، کنار در ورودی حجره کوچکی بود که با نردبان داخلی آن می‌شدند. آن حجره کوچک اطاق مطالعه این مرد بزرگ بود. گاهی اوقات که من محتاج می‌شدم مساله‌ای از او بپرسم یا معنای عبارتی از نوشته‌هایش را سؤال کنم، نزد او می‌رفتم و می‌دیدم که استاد قلم و کاغذ را در دست گرفته و کتاب‌های جواهر و حدائق و وسائل پیش رویش گشوده است. استاد با دیدن من، کاغذ و قلم را زمین می‌گذاشت و من مسأله را می‌پرسیدم و او جواب می‌داد. | در خانه ایشان، کنار در ورودی حجره کوچکی بود که با نردبان داخلی آن می‌شدند. آن حجره کوچک اطاق مطالعه این مرد بزرگ بود. گاهی اوقات که من محتاج می‌شدم مساله‌ای از او بپرسم یا معنای عبارتی از نوشته‌هایش را سؤال کنم، نزد او می‌رفتم و می‌دیدم که استاد قلم و کاغذ را در دست گرفته و کتاب‌های جواهر و حدائق و وسائل پیش رویش گشوده است. استاد با دیدن من، کاغذ و قلم را زمین می‌گذاشت و من مسأله را می‌پرسیدم و او جواب می‌داد. | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
آیت‌الله حاج آقا رضا همدانی در طول زندگی خویش، شاگردان بسیاری را تربیت نمود که هر کدام به نوبه خویش مشعلدار علم و معرفت شدند. | آیت‌الله حاج آقا رضا همدانی در طول زندگی خویش، شاگردان بسیاری را تربیت نمود که هر کدام به نوبه خویش مشعلدار علم و معرفت شدند. | ||
اینک به اسامی تعدادی از ستارگان علم و فقاهت که در محضر آقا رضا همدانی نور معرفت یافته‌اند، اشاره می‌کنیم: | اینک به اسامی تعدادی از ستارگان علم و فقاهت که در محضر آقا رضا همدانی نور معرفت یافته‌اند، اشاره می‌کنیم: | ||
{{فهرست ستونی|3}} | |||
#سید محسن امین عاملی، نویسنده کتاب ارزشمند و بی‌نظیر اعیان الشیعه. | #سید محسن امین عاملی، نویسنده کتاب ارزشمند و بی‌نظیر اعیان الشیعه. | ||
#[[محمد جواد بلاغی|شیخ محمد جواد بلاغی]]. | #[[محمد جواد بلاغی|شیخ محمد جواد بلاغی]]. | ||
| خط ۸۶: | خط ۸۶: | ||
#از بین این تربیت یافتگان مکتب آن مجتهد وارسته، دو نفر موفق شدند که از آن استاد بزرگ فقه و اصول، اجازه اجتهاد دریافت نمایند که عبارتند از: | #از بین این تربیت یافتگان مکتب آن مجتهد وارسته، دو نفر موفق شدند که از آن استاد بزرگ فقه و اصول، اجازه اجتهاد دریافت نمایند که عبارتند از: | ||
# حاج محمد حسن آل کبه بغدادی. | # حاج محمد حسن آل کبه بغدادی. | ||
# سید محسن امین عاملی<ref>مصباح الفقیه، مقدمه، ص 38.</ref>. | # [[سید محسن امین|سید محسن امین عاملی]]<ref>مصباح الفقیه، مقدمه، ص 38.</ref>. | ||
{{پایان}} | |||
== | == آثار == | ||
# آیت‌الله حاج آقا رضا همدانی علاوه بر تدریس، آثار ارزشمندی نیز تألیف کرد. او با قلمی شیوا اندیشه‌های خود را به رشته تحریر کشید. در این جا به ذکر تألیفات آن متفکر گرانمایه می‌پردازیم: | # آیت‌الله حاج آقا رضا همدانی علاوه بر تدریس، آثار ارزشمندی نیز تألیف کرد. او با قلمی شیوا اندیشه‌های خود را به رشته تحریر کشید. در این جا به ذکر تألیفات آن متفکر گرانمایه می‌پردازیم: | ||
# ذخیره الاحکام: این کتاب رساله عملیه وی است. | # ذخیره الاحکام: این کتاب رساله عملیه وی است. | ||
| خط ۹۵: | خط ۹۶: | ||
# الفوائد الرضویه علی الفرائد المرتضویه: این کتاب در علم اصول نگارش یافته است و به عنوان حاشیه بر کتاب فرائد الاصول، نوشته شیخ انصاری است و در سال 1318 هـ. ق. در ایران هـ. ق. چاپ رسیده است. | # الفوائد الرضویه علی الفرائد المرتضویه: این کتاب در علم اصول نگارش یافته است و به عنوان حاشیه بر کتاب فرائد الاصول، نوشته شیخ انصاری است و در سال 1318 هـ. ق. در ایران هـ. ق. چاپ رسیده است. | ||
# تقریرات فقه: حاج آقا رضا همدانی در این اثر مباحثات فقهی استادش، میرزای شیرازی را از اول بیع تا آخر خیارات، نوشته است. | # تقریرات فقه: حاج آقا رضا همدانی در این اثر مباحثات فقهی استادش، میرزای شیرازی را از اول بیع تا آخر خیارات، نوشته است. | ||
# حاشیه بر مکاسب شیخ انصاری ـ قدس سره ـ. | # حاشیه بر مکاسب [[مرتضی انصاری|شیخ انصاری]] ـ قدس سره ـ. | ||
# حاشیه بر ریاض المسائل، نوشته سید علی اصفهانی حائری. | # حاشیه بر ریاض المسائل، نوشته سید علی اصفهانی حائری. | ||
# حاشیه بر نجاه العباد، تألیف شیخ محمد حسن نجفی (نویسنده جواهر الکلام). | # حاشیه بر نجاه العباد، تألیف شیخ [[محمد حسن نجفی]] (نویسنده [[جواهر الکلام]]). | ||
# تقریرات اصول: در این کتاب بحث‌های اصول میرزای شیرازی به تقریر درآمده است. | # تقریرات اصول: در این کتاب بحث‌های اصول میرزای شیرازی به تقریر درآمده است. | ||
# مصباح الفقیه: این اثر ارزشمند که مهم‌ترین تألیف حاج آقا رضا همدانی است، یکی از عمیق‌ترین و شیواترین شرح‌های کتاب شرایع، نوشته محقق اول است. علامه شیخ آقا بزرگ تهرانی در مورد چگونگی نگارش این کتاب سخنی دارد که ما را به اهمیت این کتاب بیشتر آشنا می‌کند. ایشان می‌گوید: «مولف هر شب یک صفحه از آن را می‌نوشت و هنگام صبح برای شاگردان فرهیخته و اندیشمند خویش، همانند سید محسن امین، سید جمال‌الدین گلپایگانی، شیخ احمد کاشف‌الغطاء، و برادرش شیخ محمد حسین، شیخ ابوالقاسم قمی، شیخ علی جواهری، شیخ علی قمی، شیخ عبدالحسین کاظمی، میرزا جواد آقا ملکی تبریزی، شیخ محمد تقی مقدس طهرانی، و این جانب، می‌خواند. سپس نوشتار خویش را در این مجمع علمی حک و اصلاح می‌کرد و گاه دیدگاهش را تغییر می‌داد و گاهی برآن اصرار می‌ورزید<ref>همان، ج 21، ص 115 ـ 116.</ref>.» | # مصباح الفقیه: این اثر ارزشمند که مهم‌ترین تألیف حاج آقا رضا همدانی است، یکی از عمیق‌ترین و شیواترین شرح‌های کتاب شرایع، نوشته محقق اول است. علامه شیخ آقا بزرگ تهرانی در مورد چگونگی نگارش این کتاب سخنی دارد که ما را به اهمیت این کتاب بیشتر آشنا می‌کند. ایشان می‌گوید: «مولف هر شب یک صفحه از آن را می‌نوشت و هنگام صبح برای شاگردان فرهیخته و اندیشمند خویش، همانند سید محسن امین، سید جمال‌الدین گلپایگانی، شیخ احمد کاشف‌الغطاء، و برادرش شیخ محمد حسین، شیخ ابوالقاسم قمی، شیخ علی جواهری، شیخ علی قمی، شیخ عبدالحسین کاظمی، میرزا جواد آقا ملکی تبریزی، شیخ محمد تقی مقدس طهرانی، و این جانب، می‌خواند. سپس نوشتار خویش را در این مجمع علمی حک و اصلاح می‌کرد و گاه دیدگاهش را تغییر می‌داد و گاهی برآن اصرار می‌ورزید<ref>همان، ج 21، ص 115 ـ 116.</ref>.» | ||
| خط ۱۱۱: | خط ۱۱۲: | ||
# مدار حجیت خبر، اطمینان به صدور آن از معصوم است بنابراین آنهائی را که اصحاب ما پذیرفته می‌پذیریم و هر کدام را آنها مردود دانسته‌اند ما هم نمی‌پذیریم. | # مدار حجیت خبر، اطمینان به صدور آن از معصوم است بنابراین آنهائی را که اصحاب ما پذیرفته می‌پذیریم و هر کدام را آنها مردود دانسته‌اند ما هم نمی‌پذیریم. | ||
# با این که شهرت را حجت نمی‌دانست، ولی سعی می‌کرد با مشهور مخالفت نکند. | # با این که شهرت را حجت نمی‌دانست، ولی سعی می‌کرد با مشهور مخالفت نکند. | ||
# کتاب «فقه الرضا (ع)<ref> این كتاب منسوب به امام رضا | # کتاب «فقه الرضا (ع)<ref> این كتاب منسوب به [[علی بن موسی (رضا)|امام رضا(علیه‌السلام)]] است و بزرگانی مثل مولی [[مهدی نراقی]]، [[محمد باقر مجلسی|علامه مجلسی]]، [[میرزا عبدالله افندی]] محقق نراقی و سید مجاهد و شیخ بحرانی، این كتاب را تأیید كرده‌اند و معتقدند كه در سال 200 هجری به خط امام رضا (علیه‌السلام) نوشته شده است، در [[مکه|مكه]] معظمه نسخه‌ای از آن به خط كوفی موجود است. امّا مرحوم شیخ حر عاملی، وحید بهبهانی و سید حسن صدر و آقا رضا همدانی این انتساب را نمی‌پذیرند، و هر گروه برای خود دلائلی دارند. این كتاب در 411 صفحه در سال 1406 هـ. ق توسط كنگره آن حضرت چاپ شده است.</ref>» را از [[علی بن موسی (رضا)|امام هشتم (علیه‌السلام)]] نمی‌دانست و معتقد بود که اگر مطالب آن از [[علی بن موسی (رضا)|حضرت رضا (علیه‌السلام)]] بود آن را افراد متعددی نقل می‌کردند و فقط یک نفر از آن مطلع نمی‌شد. چنان که حدیث سلسله الذهب را افراد بیشماری نوشته و روایت نمودند و هم چنین چرا هزار سال از این کتاب خبری نبود و چهار امام بعد از آن حضرت به آن اشاره‌ای نکرده‌اند و شکل بیان و سیاق بعضی کلمات آن بعید می‌نماید که از [[ائمه|امام معصوم (علیه‌السلام)]] باشد و بعضی احکام در آن مخالف صریح [[مذهب]] است. | ||
== | == درگذشت == | ||
آیت‌الله آقا رضا همدانی بعد از سال‌ها تلاش در راه کسب دانش، ترویج معارف [[شیعی]]، پرورش ده‌ها دانشمند و فقیه برجسته و آفریدن آثاری ارزشمند، در روز یک شنبه 28 [[ماه صفر]]1322 هـ. ق. در اثر ناراحتی سینه در شهر | آیت‌الله آقا رضا همدانی بعد از سال‌ها تلاش در راه کسب دانش، ترویج معارف [[مذهب شیعه|شیعی]]، پرورش ده‌ها دانشمند و فقیه برجسته و آفریدن آثاری ارزشمند، در روز یک شنبه 28 [[ماه صفر]]1322 هـ. ق. در اثر ناراحتی سینه در شهر سامرا به دار باقی شتافت. پیکر پاک این فقیه وارسته در جوار بارگاه ملکوتی [[علی بن محمد (هادی)|امام هادی]] و [[حسن بن علی (عسکری)|امام حسن عسکری (علیه‌السلام)]] و مقابل قبر حضرت حکیمه خاتون (دختر [[محمد بن علی (جواد)|امام جواد علیه‌السلام]]) به خاک سپرده شد<ref>معارف الرجال، ج 1، ص 323.</ref>. | ||
== جستارهای وابسته == | |||
* [[مرتضی انصاری]] | |||
* [[محمد حسن شیرازی|میرزا محمد حسن شیرازی]] | |||
* [[علوم اسلامی]] | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
| خط ۱۲۰: | خط ۱۲۶: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
[https://www.pasokh.org/fa/Article/View/9635 برگرفته از سایت حاج آقا رضا همدانی - مرکز مطالعات و پاسخگویی به | * [https://www.pasokh.org/fa/Article/View/9635 برگرفته از سایت حاج آقا رضا همدانی - مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات] pasokh.org | ||
{{علمای اسلام}} | |||
[[رده:عالمان]] | [[رده:عالمان]] | ||
[[رده:عالمان شیعه]] | [[رده:عالمان شیعه]] | ||
[[رده:مراجع تقلید]] | [[رده:مراجع تقلید]] | ||