۸۵٬۹۶۳
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
(۵ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۴: | خط ۴: | ||
== تعریف زیارت == | == تعریف زیارت == | ||
زیارت در لغت به معنای میل و قصد (آهنگ) چیزی یا کسی را کردن است و در عرف عبارت است از آمدن نزد شخص به قصد تکریم و تعظیم و انس گرفتن با وی. <ref>المصباح المنیر، واژه «زور»</ref> <ref>مجمع البحرین ج۲، ص۳۰۵ </ref> | زیارت در لغت به معنای میل و قصد (آهنگ) چیزی یا کسی را کردن است و در عرف عبارت است از آمدن نزد شخص به قصد تکریم و تعظیم و انس گرفتن با وی. <ref>المصباح المنیر، واژه «زور»</ref> <ref>مجمع البحرین ج۲، ص۳۰۵ </ref> | ||
زیارت اهل قبور، اعم از معصومین علیهم السّلام و غیر آنان با حضور در محل دفن آنان به قصد گرامیداشت ایشان و سلام دادن بر آنان تحقق مییابد. <ref>الدروس الشرعیة ج۲، ص۲۳ </ref> <ref>الدروس الشرعیة ج۲، ص۱۵۳ </ref> <ref>جواهر الکلام ج۳۵، ص۴۳۰ </ref> علاوه بر آن به زیارت معصومان علیهم السّلام از راه دور و نیز زیارت [[ | زیارت اهل قبور، اعم از معصومین علیهم السّلام و غیر آنان با حضور در محل دفن آنان به قصد گرامیداشت ایشان و سلام دادن بر آنان تحقق مییابد. <ref>الدروس الشرعیة ج۲، ص۲۳ </ref> <ref>الدروس الشرعیة ج۲، ص۱۵۳ </ref> <ref>جواهر الکلام ج۳۵، ص۴۳۰ </ref> علاوه بر آن به زیارت معصومان علیهم السّلام از راه دور و نیز زیارت [[حجت بن حسن (مهدی)]] عجل اللّه تعالی فرجه با توجه کردن و سلام دادن به ایشان زیارت اطلاق شده است. به زیارت کننده «زائر»، به زیارت شونده «مَزور» و به زیارت و نیز مکان و محل دفن مزور «مزار» گویند؛ چنان که به کلماتی که معصومان علیهم السّلام بدانها زیارت میشوند، همچون زیارت جامعه کبیره و عاشورا، «زیارت» اطلاق میشود. | ||
== کاربرد زیارت در فقه == | == کاربرد زیارت در فقه == | ||
خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
=== زیارت رسول اکرم === | === زیارت رسول اکرم === | ||
زیارت [[ | زیارت [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا) | ||
]] صلّی اللّه علیه و آله، بویژه برای حجگزار مستحب مؤکد است و چنانچه زیارت آن حضرت از سوی همگان ترک شود، بر حاکم اسلامی [[واجب]] است مردم را به زیارت وادارد؛ <ref>وسائل الشیعة ج۱۴، ص۳۲۰ </ref> <ref>جواهر الکلام ج۲۰، ص۵۱ ۵۲ </ref> از این رو برخی، زیارت آن حضرت را در هر سال [[واجب|واجب کفایی]] دانستهاند. <ref>وسائل الشیعة ج۱۴، ص۳۳۲ </ref> | |||
=== زیارت دیگر انبیای الهی و معصومین === | === زیارت دیگر انبیای الهی و معصومین === | ||
زیارت دیگر انبیای الهی، همچون حضرت هود و صالح و نیز آدم و نوح، دفن شده در جوار مرقد امیرمؤمنان [[علی]] علیهالسّلام، <ref>وسائل الشیعة ج۱۴، ص۳۸۴ </ref> <ref>وسائل الشیعة ج۱۴، ص۳۹۷ </ref> <ref>جواهر الکلام ج۲۰، ص۱۰۳ </ref> همچنین زیارت ائمه علیهمالسّلام بویژه پس از گزاردن حج <ref>وسائل الشیعة ج۱۴، ص۳۲۰ </ref> و نیز حضرت زهرا سلاماللّه علیها در روضه <ref>جواهر الکلام ج۲۰، ص۸۵ </ref> (محدوده بین قبر شریف رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله و منبر آن حضرت) مستحب مؤکد و در روایات بر آن تأکید شده است. در این میان زیارت سالار شهیدان، حضرت اباعبداللّه، حسین بن علی علیهالسّلام از جایگاه و اهمیت ویژهای برخوردار و بر آن تأکید مضاعف شده است؛ به گونهای که زیارت آن حضرت در بسیاری از اوقات، اعم از شب و روز، همچون شب و روز عرفه، شبهای [[قدر]]، شب [[عید فطر]] و [[عید قربان|قربان]]، روز اول و نیمه رجب، نیمه شعبان و شب و روز جمعه مستحب مؤکد است؛ چنانکه زیارت آن گرامی در شب و روز عاشورا و نیز روز اربعین استحباب دارد. <ref>وسائل الشیعة ج۱۴، ص۴۰۹ </ref> <ref>وسائل الشیعة ج۱۴، ص۴۵۹ ۴۷۹ </ref> <ref>منتهی المطلب ج۱۳، ص۲۹۲ ـ ۲۹۵</ref> <ref>جواهر الکلام ج۲۰، ص۹۵ ۹۷ </ref> زیارت امام زمان علیهالسّلام در هر زمان و مکان بویژه در سامرا و سرداب مقدس، [[مستحب]] است. <ref>الدروس الشرعیة ج۲، ص۱۶ </ref> برخی زیارت ائمّه معصوم علیهم السّلام را واجب کفایی دانستهاند. <ref>وسائل الشیعة ج۱۴، ص۴۴۳ </ref> | زیارت دیگر انبیای الهی، همچون حضرت هود و صالح و نیز آدم و نوح، دفن شده در جوار مرقد امیرمؤمنان [[علی بن ابی طالب|علی]] علیهالسّلام، <ref>وسائل الشیعة ج۱۴، ص۳۸۴ </ref> <ref>وسائل الشیعة ج۱۴، ص۳۹۷ </ref> <ref>جواهر الکلام ج۲۰، ص۱۰۳ </ref> همچنین زیارت ائمه علیهمالسّلام بویژه پس از گزاردن حج <ref>وسائل الشیعة ج۱۴، ص۳۲۰ </ref> و نیز حضرت زهرا سلاماللّه علیها در روضه <ref>جواهر الکلام ج۲۰، ص۸۵ </ref> (محدوده بین قبر شریف رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله و منبر آن حضرت) مستحب مؤکد و در روایات بر آن تأکید شده است. در این میان زیارت سالار شهیدان، حضرت اباعبداللّه، حسین بن علی علیهالسّلام از جایگاه و اهمیت ویژهای برخوردار و بر آن تأکید مضاعف شده است؛ به گونهای که زیارت آن حضرت در بسیاری از اوقات، اعم از شب و روز، همچون شب و روز عرفه، شبهای [[قدر]]، شب [[عید فطر]] و [[عید قربان|قربان]]، روز اول و نیمه رجب، نیمه شعبان و شب و روز جمعه مستحب مؤکد است؛ چنانکه زیارت آن گرامی در شب و روز عاشورا و نیز روز اربعین استحباب دارد. <ref>وسائل الشیعة ج۱۴، ص۴۰۹ </ref> <ref>وسائل الشیعة ج۱۴، ص۴۵۹ ۴۷۹ </ref> <ref>منتهی المطلب ج۱۳، ص۲۹۲ ـ ۲۹۵</ref> <ref>جواهر الکلام ج۲۰، ص۹۵ ۹۷ </ref> زیارت امام زمان علیهالسّلام در هر زمان و مکان بویژه در سامرا و سرداب مقدس، [[مستحب]] است. <ref>الدروس الشرعیة ج۲، ص۱۶ </ref> برخی زیارت ائمّه معصوم علیهم السّلام را واجب کفایی دانستهاند. <ref>وسائل الشیعة ج۱۴، ص۴۴۳ </ref> | ||
== آداب زیارت == | == آداب زیارت == | ||
آداب زیارت معصومان علیهمالسّلام که رعایت آنها در همه مشاهد مشرفه مستحب است عبارتند از: [[غسل]] زیارت قبل از تشرف به حرم؛ خواندن [[دعا]]ی مأثور هنگام غسل؛ طهارت از حدث اکبر (جنابت، حیض و نفاس) و اصغر؛ پوشیدن لباس پاک و پاکیزه و سفید و نو؛ کوتاه برداشتن گامها هنگام حرکت به سمت روضه مقدس و با آرامی و وقار حرکت کردن؛ پابرهنه بودن هنگام تشرف به روضه منوّر؛ خوشبو کردن خود در غیر زیارت [[امام حسین]] | آداب زیارت معصومان علیهمالسّلام که رعایت آنها در همه مشاهد مشرفه مستحب است عبارتند از: [[غسل]] زیارت قبل از تشرف به حرم؛ خواندن [[دعا]]ی مأثور هنگام غسل؛ طهارت از حدث اکبر (جنابت، حیض و نفاس) و اصغر؛ پوشیدن لباس پاک و پاکیزه و سفید و نو؛ کوتاه برداشتن گامها هنگام حرکت به سمت روضه مقدس و با آرامی و وقار حرکت کردن؛ پابرهنه بودن هنگام تشرف به روضه منوّر؛ خوشبو کردن خود در غیر زیارت [[حسین بن علی (سید الشهدا)|امام حسین علیهالسّلام]]؛ توجه و حضور قلب داشتن در وقت رفتن به حرم مطهّر؛ توقف در آستانه حرم شریف و اذن دخول خواستن(اذن دخول)با کلمات مأثور یا با سلام کردن؛ بوسیدن آستانه مبارک؛ [[سجده]] کردن برای خدا به شکرانه توفیق زیارت؛ بوسه زدن بر زمین رو به روی امام علیه السّلام؛ داخل شدن به حرم با پای راست و خارج شدن از آن با پای چپ؛ نزدیک شدن به ضریح از پیش روی ـ جز در حرم عسکریین علیهم السّلام ـ به گونهای که بتواند خود را به آن بچسباند؛ بوسیدن قبر مطهّر و گذاشتن و مالیدن طرف راست صورت بر آن؛ پشت به قبله و رو به قبر ایستادن هنگام زیارت؛ ایستاده بودن هنگام زیارت، مگر آنکه عذری داشته باشد؛ به زیر افکندن سر و به بالا و چپ و راست التفات نکردن هنگام تشرف به حرم و زیارت کردن؛ گفتن تکبیر به تعدادی که وارد شده پیش از خواندن زیارت؛ خواندن زیارت مأثور و وارد شده؛ رفتن نزد سر مبارک و رو به قبله ایستادن و دعا کردن؛ خواندن نماز زیارت پس از اتمام زیارت نزد سر امام علیه السّلام و در زیارت پیامبر صلّی اللّه علیه و آله در روضه مطهّر؛ دعا کردن پس از نماز زیارت و افضل دعای مأثور است؛ خواستن حاجت برای خود و برادران دینی؛ زیارت کردن به نیابت از خویشان و دوستان؛ تلاوت [[قرآن]] کنار قبر مطهّر و هدیه کردن ثواب آن به امام علیه السّلام؛ اجتناب از سخنان ناشایسته و بیهوده و لغو؛ بلند نکردن صدا در محضر پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و امام علیه السّلام؛ شتاب کردن در خروج پس از اتمام زیارت و بیهوده ننشستن در حرم؛ به عقب گام نهادن هنگام خروج از روضه مقدس؛ تصمیم بر بازگشت برای زیارت؛ وداع کردن با قبر مطهر با کلمات مأثور. <ref>الدروس الشرعیة ج۲، ص۲۳ ۲۵ </ref> <ref>بحار الأنوار ج۱۰۰، ص۱۳۴ ـ ۱۳۷</ref> <ref>جواهر الکلام ج۲۰، ص۱۰۱ ۱۰۲ </ref> | ||
== زیارت از راه دور == | == زیارت از راه دور == | ||
زیارت پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و امامان علیهم السّلام و نیز حضرت زهرا سلام اللّه علیها از راه دور نیز مستحب است، چنان که پس از زیارت امام حسین علیهالسّلام، زیارت جناب علی اکبر و حضرت عباس علیهماالسّلام و دیگر شهدای کربلا نیز از راه دور استحباب دارد. در زیارت از راه دور نیز غسل زیارت کردن و پوشیدن لباس پاک و پاکیزه و نیز زیارت کردن در زیر آسمان، مانند پشت بام یا بیابان، به زیارت مأثور و خواندن نماز زیارت قبل از آن استحباب دارد، هرچند خواندن نماز پس از زیارت نیز جایز است. <ref>جواهر الکلام ج۲۰، ص۱۰۰ </ref> | زیارت پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و امامان علیهم السّلام و نیز حضرت زهرا سلام اللّه علیها از راه دور نیز مستحب است، چنان که پس از زیارت امام حسین علیهالسّلام، زیارت جناب علی اکبر و حضرت عباس علیهماالسّلام و دیگر شهدای کربلا نیز از راه دور استحباب دارد. در زیارت از راه دور نیز غسل زیارت کردن و پوشیدن لباس پاک و پاکیزه و نیز زیارت کردن در زیر آسمان، مانند پشت بام یا بیابان، به زیارت مأثور و خواندن نماز زیارت قبل از آن استحباب دارد، هرچند خواندن نماز پس از زیارت نیز جایز است. <ref>جواهر الکلام ج۲۰، ص۱۰۰ </ref> | ||
خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
زیارت مؤمنان مستحب مؤکد و دارای فضیلت بسیار است. در روایتی از امام صادق علیهالسّلام آمده است: «کسی که برادر دینی خود را زیارت کند، خداوند به او میفرماید من را زیارت کردی و پاداش تو بر من است و من برای تو به کمتر از بهشت رضایت نمیدهم». <ref>الکافی (کلینی) ج۲، ص۱۷۶ </ref> در حدیثی دیگر از امام کاظم علیه السّلام آمده است: «کسی که توفیق زیارت ما را نمییابد اگر صالحان از برادران ایمانی را زیارت کند، ثواب زیارت ما برای او نوشته میشود». <ref>وسائل الشیعة ج۱۴، ص۵۸۵ </ref> | زیارت مؤمنان مستحب مؤکد و دارای فضیلت بسیار است. در روایتی از امام صادق علیهالسّلام آمده است: «کسی که برادر دینی خود را زیارت کند، خداوند به او میفرماید من را زیارت کردی و پاداش تو بر من است و من برای تو به کمتر از بهشت رضایت نمیدهم». <ref>الکافی (کلینی) ج۲، ص۱۷۶ </ref> در حدیثی دیگر از امام کاظم علیه السّلام آمده است: «کسی که توفیق زیارت ما را نمییابد اگر صالحان از برادران ایمانی را زیارت کند، ثواب زیارت ما برای او نوشته میشود». <ref>وسائل الشیعة ج۱۴، ص۵۸۵ </ref> | ||
استقبال مزور از زائر، مصافحه و معانقه و بوسیدن پیشانی یکدیگر و به زحمت و تکلّف نینداختن مزور از آداب زیارت مؤمن است. <ref>الدروس الشرعیة ج۲، ص۱۸ </ref> | استقبال مزور از زائر، مصافحه و معانقه و بوسیدن پیشانی یکدیگر و به زحمت و تکلّف نینداختن مزور از آداب زیارت مؤمن است. <ref>الدروس الشرعیة ج۲، ص۱۸ </ref> | ||
از موارد استثنای کراهت سفر در ماه رمضان، مسافرت کردن جهت زیارت مؤمن است. <ref>کشف الغطاء ج۴، ص۶۲</ref> | از موارد استثنای کراهت سفر در ماه رمضان، مسافرت کردن جهت زیارت مؤمن است. <ref>کشف الغطاء ج۴، ص۶۲</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
[http://lib.eshia.ir/23017/4/326/%D8%AF%D9%8A%D8%AF%D8%A7%D8%B1 فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهمالسلام] | [http://lib.eshia.ir/23017/4/326/%D8%AF%D9%8A%D8%AF%D8%A7%D8%B1 فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهمالسلام] | ||
[[رده:مفاهیم و اصطلاحات]] | [[رده:مفاهیم و اصطلاحات]] | ||
[[رده:مفاهیم و اصطلاحات اسلامی]] | [[رده:مفاهیم و اصطلاحات اسلامی]] |