۸۵٬۸۱۰
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'ى' به 'ی'
جز (جایگزینی متن - ' نام گذاری ' به ' نام‌گذاری ') |
جز (جایگزینی متن - 'ى' به 'ی') |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''سوره''' به مجموعه | '''سوره''' به مجموعه ای از آيات [[قرآن]] گفته میشود كه هم تعداد و هم شروع و پایانش توقيفی و ناشی از [[وحی]] باشد. بر همین مبنا، به هر کدام از فصول و بخش‌های صد و چهارده گانه قرآن، «سوره» گفته میشود. در ضمن تمام سوره‌ها به جز [[سوره توبه]] با بسم الله الرحمن الرحیم آغاز میشود. | ||
== معنای لغوی سوره == | == معنای لغوی سوره == | ||
سوره در لغت به | سوره در لغت به معانی متعددی آمده است و دلیل آن، ناشی از اختلاف نظرهایی است که به ریشه اصلی آن باز می‌گردد که آیا از ماده «سَئِر، يَسأر، سئراً» است يا از مادّه «سار، يَسور، سوراً». که اگر مربوط به گروه اول باشد، به معنای «باقی مانده است». | ||
<ref>لسان العرب: ج ۴، ص ۳۳۹ - ۳۴۰ مادّه «سأر»</ref> و اگر از گروه دوم باشد، به معنای علوّ و ارتفاع و صعود کردن و نیز به معنای «برجسته، ممتاز و مشخّص» خواهد بود. بر همین مبنا، به | <ref>لسان العرب: ج ۴، ص ۳۳۹ - ۳۴۰ مادّه «سأر»</ref> و اگر از گروه دوم باشد، به معنای علوّ و ارتفاع و صعود کردن و نیز به معنای «برجسته، ممتاز و مشخّص» خواهد بود. بر همین مبنا، به برآشفتگی هنگام خشم «سَوْرَة الغضب» و به بر آمدن خمر هنگام جوشيدن و غَلَيان «سَوْرَة الخَمر» می‌گويند. <ref>معجم المقاييس اللغة: ج ۳ ص ۱۱۵ مادّه «سور»</ref> <ref>مختار الصحاح: ص ۱۷۰</ref> <ref>مجمع البيان: ج ۷، ص ۲۱۸.</ref> و اما بر مبنای گروه دوم برای سوره معانی شش گانه ای بیان کرده‌اند که به آن اشاره میشود. | ||
۱. فضل و منزلت. ۲. شرف. ۳. علامت و نشانه. ۴. ساختمان زيبا و برافراشته. ۵. هر رده از رده‌ها و | ۱. فضل و منزلت. ۲. شرف. ۳. علامت و نشانه. ۴. ساختمان زيبا و برافراشته. ۵. هر رده از رده‌ها و رگه‌های ديوار. ۶. قسمت مجزا از ديگری. <ref>أقرب الموارد: ج ۱، ص ۵۵۶</ref> <ref>المنجد: ص ۳۶۲ مادّه «سأر»</ref> <ref>القاموس المحيط: ج ۲، ص ۵۳ مادّه «سور».</ref> | ||
== معنای اصطلاحی سوره == | == معنای اصطلاحی سوره == | ||
سوره در اصطلاح دینی و قرآنی عبارت است از: «مجموعه | سوره در اصطلاح دینی و قرآنی عبارت است از: «مجموعه ای از آيات كه كمّيت و آغاز و انجام آن توقيفی و بر پايه وحی است» و بر اين اساس، به هر يك از فصول و بخش‌های صد و چهارده گانه قرآن مجيد، «سوره» گفته میشود. هر يك از سوره‌های قرآن، به يك يا چند هدف می‌پردازد و علاوه، شامل معارف خاصی نیز میشود. | ||
== دلیل نام‌گذاری سوره == | == دلیل نام‌گذاری سوره == | ||
در وجه نام | در وجه نام گذاری سوره‌های قرآنی گفته‌اند: همان گونه كه در قدیم سور و ديوار بلند پيرامون شهر مدينه بوده و شهر را حفظ می‌کرد، سوره‌های قرآن نيز همچون دیواری، آيات قرآن را احاطه کرده و حفظ می‌کند. <ref>شیخ طبرسی، مجمع البيان: ج ۵ ص</ref> ۱۸۸ ا<ref>لإتقان فی علوم القرآن: ج ۱ ص ۱۴۷. | ||
</ref> | </ref> | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
=== مئین === | === مئین === | ||
به سوره‌هایی می‌‌گویند که تعداد آیاتش از عدد صد می‌‌گذرد، | به سوره‌هایی می‌‌گویند که تعداد آیاتش از عدد صد می‌‌گذرد، ولی از لحاظ حجم به سبع طوال نمی‌رسد. نام برخی از آن سوره‌ها عبارت است از: سوره هود، سوره یوسف، سوره نحل، سوره کهف، سوره مریم و... | ||
=== مثانی === | === مثانی === | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
=== حوامیم === | === حوامیم === | ||
حوامیم نام هفت سوره‌ای است که با حروف «حم» شروع میشود و نام آنها عبارت است از: سوره مومن، سوره فصلت، سوره | حوامیم نام هفت سوره‌ای است که با حروف «حم» شروع میشود و نام آنها عبارت است از: سوره مومن، سوره فصلت، سوره شوری، سوره زخرف، سوره دخان، سوره جاثیه و سوره احقاف. | ||
=== ممتحنات === | === ممتحنات === | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
=== مفصلات === | === مفصلات === | ||
مفصلات شامل سوره الرحمن تا آخر قرآن میشود و چون فواصل ( | مفصلات شامل سوره الرحمن تا آخر قرآن میشود و چون فواصل (آیه‌های) این سوره‌ها کوتاه است، بدین نام نامیده شده است. | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||