سوره بقره: تفاوت میان نسخه‌ها

۳٬۴۸۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۰ آوریل ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۸۶: خط ۸۶:
سوره بقره همه اش مدنى است جز يك آيه و آن «وَ اتَّقُوا يَوْماً تُرْجَعُونَ فِيهِ إِلَى اللَّهِ» (بترسيد از روزى كه همه بسوى خدا باز ميگرديد) كه در [[منا]] سال [[حجة الوداع]] نازل شد<ref>همان، ص 54</ref>.
سوره بقره همه اش مدنى است جز يك آيه و آن «وَ اتَّقُوا يَوْماً تُرْجَعُونَ فِيهِ إِلَى اللَّهِ» (بترسيد از روزى كه همه بسوى خدا باز ميگرديد) كه در [[منا]] سال [[حجة الوداع]] نازل شد<ref>همان، ص 54</ref>.
تاريخ نزول سوره بقره ما بين [[هجرت]] [[پيامبر(ص)]] به [[مدينه]] و [[جنگ بدر]] مي‌باشد<ref>حجة التفاسير و بلاغ الإکسير،مقدمه اول ص 19</ref>.
تاريخ نزول سوره بقره ما بين [[هجرت]] [[پيامبر(ص)]] به [[مدينه]] و [[جنگ بدر]] مي‌باشد<ref>حجة التفاسير و بلاغ الإکسير،مقدمه اول ص 19</ref>.
=فضای نزول=
با توجه به مدنى بودن سوره بقره و مقطع زمانى نزول آن در مدينه كه دوران تشكيل [[حكومت اسلامى]] و استقبال مردم از دين اسلام بود محتواى اين سوره جهت گيرى خاصى دارد.
محتواى سوره بقره در درجه نخست تحت تأثير موقعيت اجتماعى و فرهنگى مدينه پس از هجرت است. در اين زمان ساكنان مدينه را چهار گروه تشكيل مى دادند:
# [[مسلمانان]] [[مهاجر]] كه خانه و كاشانه خود را در مكه رها كرده، با فقر در مدينه زندگى مى كردند.
# مسلمانان [[انصار]] كه از دو گروه [[اوس]] و [[خزرج]] تشكيل شده بودند و با وجود سابقه دشمنى ديرينه با هم، در پرتو اسلام با يكديگر متحد و برادر شده بودند.
# يهوديان كه از ثروت و امكانات فراوانى برخوردار و با ظهور اسلام نفوذ و برترى خود را در ميان مردم امى از دست داده بودند.
# منافقان كه با اسلام عناد داشتند؛ ولى اقتدار مسلمانان در مدينه مانع از آن مى شد كه شرك خود را اظهار كنند و براى حفظ منافع خود به ظاهر ايمان آورده بودند.
هر يك از اين گروهها و فعاليت‌هاى آنها زمينه ساز نزول آياتى از سوره بقره شد؛ براى مثال تركيب خاص اجتماعى مدينه در مقطع نزول، زمينه ساز نزول آياتى درباره گروههاى مزبور و اوصاف آنها در آيات سه تا بيست شد كه اوصاف پرهيزگاران، كافران و منافقان را بيان مى كند<ref>تسنيم، ج 2، ص 45- 62</ref> ؛ اما چون نفاق هنوز چندان آشكار نشده بود تنها در چند آيه، آن هم با تعبير «مِنَ النَّاسِ» از منافقان ياد شده است. يهوديان نيز چون مهم ترين گروه مخالف اسلام و نظام اسلامى بودند بيش از سي‌ويک آيه سوره بقره درباره آنان نازل شده است<ref>همان، ص 55</ref>؛
همچنين فراهم شدن زمينه مناسب براى تشريع احكام فقهى بر اثر استقرار نظام اسلامى و استقبال مردم از اسلام موجب نزول آيات فراوانى درباره احكام فرعى شد، از اين رو مسائل عبادى، خانوادگى، اقتصادى، اجتماعى و كيفرى فراوانى در اين سوره آمده است. (آيات 168- 284) در اثناى آيات سوره برخى موضوعات ديگر نيز مطرح شده است كه به ظاهر پيوندى با فضاى نزول آن ندارد؛ ولى به اعتقاد مفسران چنين نيست؛ مثلًا داستان حضرت ابراهيم(ع) در آيات يکصدوبيست‌وچهار تا يکصدوچهل‌ويک به تعبير [[علامه طباطبايى]]<ref>الميزان، ج 1، ص 151</ref> به منزله مقدمه و زمينه ساز آيات تغيير قبله و آيات [[احكام حج]] است<ref>ويکی فقه، فضای نزول سوره بقره</ref>.


=منبع=
=منبع=
confirmed، مدیران
۳۳٬۰۴۴

ویرایش