سوره صافات: تفاوت میان نسخه‌ها

== سوره صافات ==

صافات به طوری که گفته<ref>مجمع البيان، ج 8، ص 437.</ref> شده- جمع" صافه" است و" صافه" نیز جمع" صاف"- با تشدید- است و مراد از این کلمه جماعتی است که: افراد آن در صفی منظم قرار داشته باشند<ref>ترجمه تفسير الميزان، ج 17، ص179.</ref>.

== مفهوم کلی سوره ==

* [[معاد]] و گفت وگوی [[جهنم|دوزخیان]] و [[بهشت|بهشتیان]]؛

* داستان [[پیامبران]] الهی (نوح، ابراهیم، اسحاق، الیاس، لوط و ...).<ref>تفسير قرآن مهر، ج 17، ص 201.</ref>

== اسامی سوره ==

# ذبیح<ref>ترجمه الإتقان فی علوم القرآن، ج 1، ص198.</ref>.

== علت نام‌گذاری ==

[[سوره صافات]]؛ این نام از آیۀ اول این سوره گرفته شده که [[خدا]] به صف کشیدگان (یعنی [[ملائکه|فرشتگان]] صف کشیده یا مجاهدان یا نمازگزاران صف کشیده) [[قسم|سوگند]] یادکرده است<ref>همان، ص 203.</ref>.

«سوره ذبیح»؛ این اسم هم در برخی منابع تفسیری آمده است ولی مستند خاصی برای آن ذکر نشده است. [[محمد سید طنطاوی]] هم در تفسیرش این اسم را در تفسیر سوره صافات از برخی از علماء نقل کرده است و علت آن‌ را وجود قصۀ ذبیح در این سوره عنوان کرده است<ref>التفسير الوسيط للقرآن الكريم، ج 12، ص 63.</ref>.

* سوره صافات هشتصدوشصت کلمه دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره‌های قرآن مختلف است.)

* سوره صافات سه‌هزاروهشتصدوبیست‌وشش حرف دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره‌های قرآن مختلف است.)

== اهداف و آموزه‌ها ==

هدف‌های اساسی سوره صافات عبارت انداز:

# گزارش از تاریخ پیامبران بزرگ به صورت فشرده و مؤثر<ref>تفسير قرآن مهر، ج 17، ص 204.</ref>.

سوره صافات نیز به حکم آنکه از سوره‌های مکی است ویژگی‌های کلی سوره‌های مکی را در بر دارد و بیشتر از هر چیز روی اصول معارف و عقائد اسلامی‌ در ناحیه مبدأ و [[معاد]] تکیه می‌کند و ضمن تعبیرات قاطع و آیات کوتاه و کوبنده، [[شرک|مشرکان]] را مورد شدیدترین سرزنش‌ها قرار می‌دهد و با دلائل روشن و گویا بطلان عقائد آنها را برملا می‌سازد.

=== بخش اول ===

از [[کافر|کفار]] و انکارشان نسبت به [[نبوت]] و [[معاد]] و عاقبت کار آنها در قیامت سخن می‌گوید و در همین رابطه بحث آنها را با یکدیگر در [[روز قيامت|روز قیامت]] و انداختن [[گناه]] به گردن هم و گرفتاری تمام آنها در چنگال عذاب الهی و نیز بخشی از نعمت‌های مهم بهشتی و لذات و زیبائی‌ها و شادکامی‌های بهشتیان را شرح می‌دهد.

=== بخش سوم ===

قسمتی از تاریخ انبیای بزرگی، مانند نوح، ابراهیم، اسحاق، موسی، هارون، الیاس، لوط و یونس(علیهم‌السلام) را به صورت فشرده و در عین حال بسیار مؤثر و نافذ بازگو می‌کند ولی در این میان بحث درباره ابراهیم قهرمان بت‌شکن و مواقف مختلف زندگی او مشروح‌تر آمده است و هدف اصلی آن است که بیانات گذشته با ذکر این شواهد عینی از تاریخ انبیاء به صورت محسوس و ملموس مطرح گردد و حقائق کلی عقلی در قالب‌های حسی مجسم شود.

از یکی از انواع شرک که می‌توان آن را بدترین نوع شرک دانست یعنی اعتقاد به رابطه خویشاوندی میان خداوند و [[جن]] و خداوند و فرشتگان بحث می‌کند و در جمله‌های کوتاهی چنان این عقیده پوشالی را در هم می‌کوبد که کمترین بهایی برای آن باقی نمی‌ماند.

=== بخش پنجم ===

که آخرین بخش این سوره است و در چند آیه کوتاه مطرح شده، پیروزی لشکر حق را بر لشکر کفر و شرک و [[نفاق]] و گرفتار شدن آنها را در چنگال عذاب الهی، ضمن تنزیه و تقدیس پروردگار از نسبت‌های ناروایی که [[شرک|مشرکان]] به او می‌دهند بیان می‌کند و سوره را با حمد و ستایش پروردگار پایان می‌دهد<ref>تفسير نمونه، ج 19، ص 4-3.</ref>.

[[ابی‌بن‌كعب|ابی‌بن‌کعب]] گوید: [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|رسول خدا(صلی الله علیه وآله وسلم)]] فرمود: «کسی که سوره و الصافات را بخواند [[خدا]] به او ده حسنه عطا فرماید به عدد هر [[جن]] و [[شیطان|شیطان‌های]] دورو از شرک بری شود و دو [[فرشته]] حافظ او برایش در [[روز قيامت|روز قیامت]] [[شهید|شهادت]] دهند که او مؤمن به [[پیامبران]] بوده است».

[[حسين‌بن‌ابی‌العلاء|حسین‌بن‌ابی‌العلاء]] از [[جعفر بن محمد (صادق‌)|حضرت صادق(علیه‌السلام)]] روایت کرده که فرمود: «هر کس سوره الصافات را در هر جمعه بخواند همیشه از هر آفت و بلائی محفوظ خواهد بود و هر بلیّه از او در زندگانی دنیا رفع خواهد شد و در دنیا به وسیع‌ترین روزی‌ها روزی داده خواهد شد و [[خداوند]] نمی‌رساند در مال و فرزند و بدنش هیچ بدی از [[شيطان|شیطان]] پلید رانده شده و از هیچ ستمکار لجوجی به او صدمه نخواهد رسید و اگر در روز و یا شب آن بمیرد خداوند او را شهید مبعوث فرماید و شهید بمیراند و با شهیدان داخل [[بهشت]] کند در درجه از بهشت»<ref>ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 20، ص 447.</ref>.

* تاریخ نزول سوره صافات در ما بین [[سوره اسراء]] و [[هجرت]] پیامبر به [[مدينه|مدینه]] است و بعد از [[سوره لقمان]] نازل شده است<ref>حجة التفاسير و بلاغ الإكسير، مقدمه اول، ص 24.</ref>.

دقت در آیات سوره صافات نشان می‌دهد که وضع آن روز [[اسلام]] و [[مسلمین]] و [[مشرکین]] سبب نزول آن حقائق جاودان از طرف خداوند سبحان شده است که پیوسته به مردان الهی جهت بدهد و [[كفر|کفر]] و شرک را بکوبد.

آیات شریفه آن در آهنگی بسیار رسا و اعجاب انگیز است که با کمترین تفکر در وضع آن روز مکّه شکّی نمی‌ماند در این‌که این آیات از جانب آفریننده جهان نازل شده است و از آن عجیب تر آیه «وَ سَلامٌ عَلَی الْمُرْسَلِینَ» است که خداوند خود به پیامبران (به بشر موحّد و منادی توحید) سلام می‌دهد چنان که در‌باره نوح، ابراهیم، موسی، [[هارون]] و [[الياس|الیاس]] به طور جداگانه سلام فرموده است<ref>تفسير احسن‌الحديث، ج 9، ص 118</ref>.

سوره صافات نخستین سوره از [[قرآن مجيد|قرآن مجید]] است که اولین آیات آن با سوگندها شروع می‌شود، سوگندهایی پر معنا و اندیشه‌انگیز، سوگندهایی که فکر انسان را همراه خود به جوانب مختلف این جهان می‌کشاند و آمادگی برای پذیرش حقایق می‌دهد.

آیات این سوره کوتاه و دارای سرعت و آهنگ و کثرت عرصه‌ها و چشم‌اندازها و پر از داستان‌های پیامبران است<ref>تفسير قرآن مهر، ج 17، ص 204.</ref>.

هم‌چنین این سوره بنابر یکی از دو قول جزو [[سور مئین]] (صد آیه‌ای‌ها) است [[ابن قتیبه]] می‌گوید سور مئین سوره‌هایی هستند که بعد از [[سور طوال]] آمده‌اند علت نام‌گذاری این سوره‌ها به مئین نزدیک بودن تعداد آیه‌های این سوره‌ها به عدد صد می‌باشد<ref>زاد المسير فی علم التفسير، ج 4، ص 141.</ref>. گفته شده این سوره‌ها عبارتند از «[[بني إسرائيل|بنی إسرائیل]]، [[كهف|کهف]]، [[مريم|مریم]]، [[طه]]، أنبیاء، حج و مؤمنون»<ref>دراسة حول القرآن الکریم، ص ۳۷.</ref>. برخی دیگر نیز سور مئین را سوره‌های «توبه، نحل، هود، یوسف، کهف، بنی اسرائیل، انبیاء، طه، مؤمنون، شعراء و صافات» ذکر کرده‌اند<ref>التمهید في علوم القرآن، ج1، ص313.</ref>.

روایتی است که از رسول خدا‌(صلی الله علیه وآله وسلم) نقل شده که فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جای [[تورات]] و سوره‌های مئین را به جای [[انجيل|انجیل]] و سوره‌های مثانی را به جای [[زبور]] به من داد و پروردگارم مرا با دادن سوره‌های مفصّل فزونی بخشید<ref>جامع البيان فی تفسير القرآن، ج 1، ص 34</ref>.

[https://quran.inoor.ir/fa/surah/37/ برگرفته از سایت معرفی سوره صافات - پایگاه جامع قرآنhttps://quran.inoor.ir]

[[رده:قرآن]]

[[رده:سوره‌های قرآن]]