سوره فاطر: تفاوت میان نسخه‌ها

<div class="wikiInfo">[[پرونده:سوره فاطر.jpg |جایگزین=سوره فاطر|سوره فاطر]]

</div>

'''سوره فاطر''' یا '''ملائکه''' سی‌ و پنجمین سوره و از [[سوره‌های مکی]] [[قرآن]] است که در جزء ۲۲ جای دارد. این سوره را از آن رو که با حمد الهی آغاز می‌شود، جزو [[سوره‌های حامدات]] دانسته‌اند. سوره فاطر از [[معاد]]، اوضاع و احوال [[قیامت]] و گرفتاری و پشیمانی [[کافران]] سخن می‌گوید و انسان را از فریب ظواهر دنیا و وسوسه‌های شیطان بر حذر می‌دارد. اشاره به برخی نعمت‌های الهی، تاکید بر تلاوت قرآن، اقامه [[نماز]] و [[انفاق]] به عنوان تجارت‌های بی‌زیان از دیگر موضوعات این سوره است.

شکافنده، آفریننده<ref>قاموس قرآن، ج 5، ص 193.</ref>.

* يادآورى مبدأ و [[معاد]]؛

* طرح رهبرى [[حضرت محمد (ص)|پيامبرصلی الله علیه]]؛

* آفرينش [[فرشتگان]] به صورت هاى مختلف؛

# فاطر،

* «سوره فاطر»؛ اين واژه در اولين آيۀ اين سوره به عنوان يكى از صفات [[خداوند]] جل شأنه آمده است.

* «سوره ملائکه»؛ به خاطر آمدن وصف و صفات [[ملائكه]] در آيۀ اول، این سوره به این نام عنوان شده است<ref>همان.</ref>.  

* سوره فاطر چهل‌وپنج آیه دارد<ref>التفسير الكبير: تفسير القرآن العظيم (الطبرانى)، ج 5، ص252.</ref>.

* سوره فاطر هفت صدوهفتاد دارد<ref>اللباب فى علوم الكتاب، ج 16، ص97.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره های قرآن مختلف است)

* سوره فاطرسه هزاروصدوسی حرف دارد<ref>همان.</ref>.(لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره های قرآن مختلف است)

در سوره فاطر اهداف اساسى زير پى گيرى مى شود:

*  

* يادآورى [[توحيد]]؛  

* یادآورى [[معاد]]؛  

* طرح رهبرى پيامبرصلی الله علیه<ref>تفسير قرآن مهر، ج 17، ص 86.</ref>.

محتوای آيات سوره فاطر را در پنج بخش مى توان خلاصه كرد.

بخش مهمى از آيات اين سوره پيرامون نشانه هاى عظمت [[خداوند]] در عالم هستى و دلائل توحيد سخن مى گويد؛

بخش ديگرى از آن از ربوبيت پروردگار و تدبير او نسبت به عموم جهان و خصوص [[انسان]] و خالقيت و رازقيت او و آفرينش انسان از خاك و مراحل تكامل او بحث مى كند؛

بخش ديگر پيرامون معاد و نتائج اعمال در [[آخرت]]، و رحمت گسترده الهى در اين جهان، و سنت تخلف‌ناپذير او در باره مستكبران است؛

قسمتى از آيات آن نيز اشاره به مساله رهبرى [[پیامبران|انبيا]] و مبارزه پى‌گير و مستمرشان با دشمنان لجوج و سرسخت و دلدارى پيامبر اسلام صلی الله علیه در اين زمينه مى باشد؛

سرانجام بخشى از آن بيان مواعظ و اندرزهاى الهى در زمينه هاى مختلف است كه مكمل بحث‌هاى گذشته مى باشد.

بعضى از مفسران تمام اين سوره را در يك حلقه خلاصه كرده‌اند و آن مساله قاهريت خداوند در تمام زمينه هاست<ref>تفسير «فى ظلال‌القرآن» آغاز سوره فاطر.</ref>. اين سخن گرچه با توجه به قسمت قابل توجهى از آيات سوره متناسب به نظر مى رسد، ولى در عين حال وجود بخش‌هاى مختلف ديگر را در اين سوره نمى توان انكار كرد<ref>تفسير نمونه، ج 18، ص 162-161.</ref>.

[[ابى‌بن‌كعب]] از پيامبرصلی الله علیه روايت كرده كه فرمود: «هر كس سوره [[ملائکه|ملائكه]] را قرائت كند روز قيامت سه در از درهاى [[بهشت]] او را صدا میزند كه از هر كدام از اين سه در كه خواستى وارد شو»<ref>ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 20، ص 299.</ref>.

# سوره فاطر در [[مكه]] بر پيامبر اسلام صلی الله علیه نازل شده است<ref>همان.</ref>.

فضای نزول سوره فاطر همچون برخی از سوره‌های مکی [[اعتقادی]] است و بیشتر در مقابل جبهه‌گیری‌ها و شبه‌افکنی‌های مشرکان مکه نازل شده است. زیرا که بیش از نصف سوره در مورد توحید خداوند متعال و تدبیر و اداره کننده امور دنیاست. و همچنین مسأله [[نبوت]] و معاد نیز از مسائلی بود که در آن روز بیشترین بحث‌ها پیرامون آنها بوده است و خداوند در این سوره به آن‌ها پرداخته است.

سوره فاطر یکی از پنج سوره‌ای است که با عبارت «الحمدلله» آغاز شده است این سوره ها عبارتند از فاتحه، انعام، کهف، سبأ، فاطر که همه آن‌ها جزو سور مکی هستند.

همچنین سوره فاطر از [[سور مثانی]] می‌باشد مثانی سوره هایی هستند که بعد از [[سور مئین]] قرار گرفته اند و زیر صد آیه دارند مانند اینکه سور مئین مبادی باشند و توالی آن مثانی آن فرض شده اند<ref>زاد المسير فى علم التفسير، ج 4، ص 141.</ref>.

سوره های مثانی عبارتند از: احزاب و حجّ و قصص و نمل و نور و انفال و مریم و عنکبوت و روم و یس و فرقان و حجر و رعد و سبأ و فاطر و إبراهیم و ص و محمد و لقمان و زمر<ref>التمهید في علوم القرآن، ج1، ص 313.</ref>.

روايتى است كه از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل شده كه فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جاى تورات و سوره هاى مئين را به جاى انجيل و سوره هاى مثانى را به جاى زبور به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره هاى مفصّل فزونى بخشيد<ref>جامع البيان فى تفسير القرآن، ج 1، ص 34.</ref>.

بعضى از مفسران تمام سوره فاطر را در يك حلقه خلاصه كرده‌اند و آن مسالۀ قاهريت خداوند در تمام زمينه هاست<ref>تفسير نمونه، ج 18، ص 162 به نقل از تفسير" فى ظلال" آغاز سوره فاطر.</ref>.

 

[[رده:قرآن‌شناسی]]

[[رده:سوره‌های دارای آیه مشهور]]