۸۵٬۸۳۹
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class="wikiInfo">[[پرونده:سوره مائده.jpg |جایگزین=سوره مائده]] | <div class="wikiInfo">[[پرونده:سوره مائده.jpg |جایگزین=سوره مائده]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
=مفهوم کلی سوره= | =مفهوم کلی سوره= | ||
# | #جلوه‌هاى ولايت (آيات اكمال، ابلاغ، ولايت و ...)؛ | ||
# بهداشت غذايى و جسمى ؛ | #بهداشت غذايى و جسمى ؛ | ||
# مسائل يهود و مسيحيت و انحرافات آنها؛ | #مسائل يهود و مسيحيت و انحرافات آنها؛ | ||
# قوانين قضايى<ref>تفسير قرآن مهر، ج 5، ص 19.</ref>. | #قوانين قضايى<ref>تفسير قرآن مهر، ج 5، ص 19.</ref>. | ||
# | # | ||
=اسامی سوره= | =اسامی سوره= | ||
* مائدة، | *مائدة، | ||
* عقود، | *عقود، | ||
* منقذة، | *منقذة، | ||
* احبار<ref>التحرير و التنوير، ج5، ص 5.</ref>، | *احبار<ref>التحرير و التنوير، ج5، ص 5.</ref>، | ||
* اخيار<ref>بصائر ذویالتمييز فی لطائف کتاب العزيز، ج1، ص 179.</ref>. | *اخيار<ref>بصائر ذویالتمييز فی لطائف کتاب العزيز، ج1، ص 179.</ref>. | ||
=علت نام‌گذاری= | =علت نام‌گذاری= | ||
* «سوره مائدة»؛ به خاطر قصۀ درخواست [[حواريون]] از [[عيسی(ع)]] برای اينکه از [[خداوند]] بخواهد برايشان غذايی آسمانی نازل کند<ref>همان.</ref>. | *«سوره مائدة»؛ به خاطر قصۀ درخواست [[حواريون]] از [[عيسی(ع)]] برای اينکه از [[خداوند]] بخواهد برايشان غذايی آسمانی نازل کند<ref>همان.</ref>. | ||
* | * | ||
* «سوره عقود»؛ به خاطر اينکه در آيۀ اول اين سوره، لفظ عقود آمده است<ref>همان.</ref>. | *«سوره عقود»؛ به خاطر اينکه در آيۀ اول اين سوره، لفظ عقود آمده است<ref>همان.</ref>. | ||
* | * | ||
* «سوره منقذه»؛ به خاطر روايتی از [[پيامبر(ص)]] که سوره مائده در ملکوت آسمان‌ها منقذه ناميده شده است چرا که صاحب خودش را از دست [[ملائکه]] عذاب نجات میدهد<ref>همان.</ref>. | *«سوره منقذه»؛ به خاطر روايتی از [[پيامبر(ص)]] که سوره مائده در ملکوت آسمان‌ها منقذه ناميده شده است چرا که صاحب خودش را از دست [[ملائکه]] عذاب نجات میدهد<ref>همان.</ref>. | ||
* | * | ||
* «سوره احبار»؛ ذکر احبار (علمای [[يهود]]) در آيۀ چهل‌وچهارم و شصت‌وسوم اين سوره آمده است<ref>بصائر ذویالتمييز فی لطائف کتاب العزيز، ج1، ص 179.</ref>. | *«سوره احبار»؛ ذکر احبار (علمای [[يهود]]) در آيۀ چهل‌وچهارم و شصت‌وسوم اين سوره آمده است<ref>بصائر ذویالتمييز فی لطائف کتاب العزيز، ج1، ص 179.</ref>. | ||
* | * | ||
* «سوره اخيار»؛ اين نام به صورت کنايی در بعضی از کتب آمده است به اين صورت که به کسی که وفای به عهد نمیکرده میگفتند: فلانی اصلا سوره اخيار نمیخواند<ref>همان.</ref>. | *«سوره اخيار»؛ اين نام به صورت کنايی در بعضی از کتب آمده است به اين صورت که به کسی که وفای به عهد نمیکرده میگفتند: فلانی اصلا سوره اخيار نمیخواند<ref>همان.</ref>. | ||
* | * | ||
=تعداد آيات و کلمات و حروف= | =تعداد آيات و کلمات و حروف= | ||
* سوره مائده صدوبيست آيه دارد<ref>الكشف و البيان، ج 4، ص 5.</ref>. | *سوره مائده صدوبيست آيه دارد<ref>الكشف و البيان، ج 4، ص 5.</ref>. | ||
* | * | ||
* سوره مائده دوهزاروهشتصدوچهار کلمه دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات | *سوره مائده دوهزاروهشتصدوچهار کلمه دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره‌های قرآن مختلف است). | ||
* | * | ||
* سوره مائده يازده‌هزارونهصدوسی وسه حرف دارد<ref>همان</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف | *سوره مائده يازده‌هزارونهصدوسی وسه حرف دارد<ref>همان</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره‌های قرآن مختلف است). | ||
* | * | ||
=اهداف و آموزه‌ها= | =اهداف و آموزه‌ها= | ||
اهداف و مقاصد عمدۀ سوره مائده عبارت اند از: | اهداف و مقاصد عمدۀ سوره مائده عبارت اند از: | ||
# قانون گذارى در جهت تنظيم روابط داخلى [[مسلمانان]] با هم ديگر؛ | #قانون گذارى در جهت تنظيم روابط داخلى [[مسلمانان]] با هم ديگر؛ | ||
# | # | ||
# قانون گذارى در جهت رفتار و روابط خارجى مسلمانان با [[يهوديان]] و [[مسيحيان]] [[اهل كتاب]]؛ | #قانون گذارى در جهت رفتار و روابط خارجى مسلمانان با [[يهوديان]] و [[مسيحيان]] [[اهل كتاب]]؛ | ||
# | # | ||
# روشن كردن خط ولايت و رهبرى بعد از پيامبر(ص)<ref>تفسير قرآن مهر، ج5، ص 23.</ref>. | #روشن كردن خط ولايت و رهبرى بعد از پيامبر(ص)<ref>تفسير قرآن مهر، ج5، ص 23.</ref>. | ||
# | # | ||
=محتوا و موضوعات= | =محتوا و موضوعات= | ||
| خط ۸۶: | خط ۹۰: | ||
در قسمت اول به مسالۀ [[ولايت]] و رهبرى بعد از پيامبر(ص) و مساله [[تثليث مسيحيان]] و قسمتهايى از مسائل مربوط به [[قيامت]] و [[رستاخيز]] و بازخواست از [[انبياء]] در مورد امت‌هايشان اشاره شده است. | در قسمت اول به مسالۀ [[ولايت]] و رهبرى بعد از پيامبر(ص) و مساله [[تثليث مسيحيان]] و قسمتهايى از مسائل مربوط به [[قيامت]] و [[رستاخيز]] و بازخواست از [[انبياء]] در مورد امت‌هايشان اشاره شده است. | ||
و در قسمت دوم مسالۀ وفاى به پيمانها، عدالت اجتماعى، [[شهادت]] به [[عدل]] و تحريم قتل نفس (و به تناسب آن داستان فرزندان آدم و | و در قسمت دوم مسالۀ وفاى به پيمانها، عدالت اجتماعى، [[شهادت]] به [[عدل]] و تحريم قتل نفس (و به تناسب آن داستان فرزندان آدم و قتل‌ها[[هابيل|بيل]] به وسيله [[قابيل]]) و همچنين توضيح قسمتهايى از غذاهاى حلال و حرام و قسمتى از احكام وضو و تيمم آمده است<ref>تفسيز نمونه، ج4، ص 241.</ref>. | ||
=فضائل، خواص و ثواب قرائت= | =فضائل، خواص و ثواب قرائت= | ||
| خط ۱۱۸: | خط ۱۲۲: | ||
سوره مائده بعد از صلح حديبيه نازل شده است. اين در حالی بود که پيامبر(ص) و اصحابش قصد انجام [[عمره]] کرده بودند ولی [[قريش]] مانع آنها شد و اتفاقاتی افتاد که منجر به اين صلح شد که پيامبر هم به آن راضی بود اما بسياری از اصحاب اين صلح را به ضرر [[مسلمين]] مي‌دانستند زيرا که مفادی در صلح نامه بود که خواسته‌های [[مشرکين]] را در بر داشت. همانند ترک جنگ چهار ساله و اينکه اگر کسی از قريش پيش مسلمانان برود او را بازمي‌گردانند ولی مشرکين همچين الزامی نداشتند و اينکه در آن سال مسلمانها نمي‌توانستند عمره به جا بياورند و انجام عمره به سال بعد موکول شد. و دست آخر اينکه هر طايفه ای آزادانه مي‌توانست با مسلمانان يا مشرکين هم پيمان بشود. | سوره مائده بعد از صلح حديبيه نازل شده است. اين در حالی بود که پيامبر(ص) و اصحابش قصد انجام [[عمره]] کرده بودند ولی [[قريش]] مانع آنها شد و اتفاقاتی افتاد که منجر به اين صلح شد که پيامبر هم به آن راضی بود اما بسياری از اصحاب اين صلح را به ضرر [[مسلمين]] مي‌دانستند زيرا که مفادی در صلح نامه بود که خواسته‌های [[مشرکين]] را در بر داشت. همانند ترک جنگ چهار ساله و اينکه اگر کسی از قريش پيش مسلمانان برود او را بازمي‌گردانند ولی مشرکين همچين الزامی نداشتند و اينکه در آن سال مسلمانها نمي‌توانستند عمره به جا بياورند و انجام عمره به سال بعد موکول شد. و دست آخر اينکه هر طايفه ای آزادانه مي‌توانست با مسلمانان يا مشرکين هم پيمان بشود. | ||
اين سوره در چنين فضايی نازل شد و در ابتدای آن نيز امر به وفای به عهد آمده است تا مسلمانان به مفاد توافق نامه عمل بنمايند اگر چه | اين سوره در چنين فضايی نازل شد و در ابتدای آن نيز امر به وفای به عهد آمده است تا مسلمانان به مفاد توافق نامه عمل بنمايند اگر چه خسارت‌هايی هم در آن وجود دارد. البته عقود در اين آيات مطلق آورده شده تا شامل همه عهد پيمانها بشود خواه بين مسلمانها و مشرکين يا بين خود مسلمانان و يا بين خداوند متعال و بندگانش. حتی خداوند داستانهايی از نقض عهد اهل کتاب برای عبرت گيری آورده است و کلام را به نقض عهد منافقين و يهود با پيامبر(ص) کشانده است. | ||
بعد از همه اين مطالب آيات‌الاحکام شروع شده‌اند و به تناسب اينکه مسلمانان در سال آينده مي‌خواهند [[عمره]] انجام بدهند احکام و مناسک مربوط به [[حج]] و عمره و [[حرم]] بيان شده است تا مسلمانان فرق احکام اسلام و دوران جاهليت را متوجه بشوند. البته احکام عمومی ديگری هم که مورد ابتلا بوده در لابه‌لای آيات آمده است. دست آخر هم اين سوره با ذکر احوال روز قيامت به پايان رسيده تا باز مسلمانها بدانند که خداوند برای اين وفای به عهد برای آنها چه پاداشی آماده نموده است<ref>الموسوعة القرآنيه، خصائص‌السور، ج 2، ص 221.</ref>. | بعد از همه اين مطالب آيات‌الاحکام شروع شده‌اند و به تناسب اينکه مسلمانان در سال آينده مي‌خواهند [[عمره]] انجام بدهند احکام و مناسک مربوط به [[حج]] و عمره و [[حرم]] بيان شده است تا مسلمانان فرق احکام اسلام و دوران جاهليت را متوجه بشوند. البته احکام عمومی ديگری هم که مورد ابتلا بوده در لابه‌لای آيات آمده است. دست آخر هم اين سوره با ذکر احوال روز قيامت به پايان رسيده تا باز مسلمانها بدانند که خداوند برای اين وفای به عهد برای آنها چه پاداشی آماده نموده است<ref>الموسوعة القرآنيه، خصائص‌السور، ج 2، ص 221.</ref>. | ||
| خط ۱۲۴: | خط ۱۲۸: | ||
=ويژگى= | =ويژگى= | ||
سوره مائده يکی از هفت سوره طولانی قرآن (سبع طوال) | سوره مائده يکی از هفت سوره طولانی قرآن (سبع طوال) می‌باشد. اقوال در سبع طوال هم مختلف است به گفته بعضی سوره‌های [[سوره بقره]]، [[آل عمران]]، [[سوره نساء]]، [[سوره مائدة]]، [[سوره انعام]]، [[سوره اعراف]] و [[سوره أنفال]] به همراه [[توبه]] را [[سبع طوال]] می‌گويند ولی برخی ديگر هفتمی را يونس می‌دانند و معتقدند که انفال و توبه جزو آنها نيست (اين قول سعيد بن جبير می‌باشد)<ref>المحرر الوجيز فى تفسير الكتاب العزيز، ج 3، ص 373 ، مفاتيح الأسرار و مصابيح الأبرار، ج 1، ص 30، جامع البيان فى تفسير القرآن، ج 1، ص 34.</ref>. | ||
روايت از رسول خدا(ص) نقل شده كه فرمود: خداوند هفت [[سوره طوال]] را به جاى [[تورات]] و | روايت از رسول خدا(ص) نقل شده كه فرمود: خداوند هفت [[سوره طوال]] را به جاى [[تورات]] و سوره‌هاى [[مئين]] را به جاى [[انجيل]] و [[سوره هاى مثانى|سوره‌هاى مثانى]] را به جاى زبور به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره‌هاى مفصّل فزونى بخشيد<ref>جامع البيان فى تفسير القرآن، ج 1، ص 34. | ||
</ref>. | </ref>. | ||
سوره مائده از | سوره مائده از سوره‌هايى است كه همه ى آيات آن در روز نازل شده اند و از اين جهت بدان «نهارى» مى گويند<ref>اهداف و مقاصد قرآن، ص 109</ref> و بيش ترين خطاب «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا» (شانزده بار) در اين سوره نازل شده است. | ||
از مهم ترين آيات اين سوره، آيات سوم و شصت‌وهفتم آن، يعنى آيات مربوط به [[ولايت]] و [[امامت]] [[على(ع)]] است كه در [[غدير خم]] در [[حجةالوداع]] فرود آمد و نيز آيۀ پنجاه‌وپنجم اين سوره كه در مورد بخشش انگشترى على عليه‌السلام در حال ركوع است. | از مهم ترين آيات اين سوره، آيات سوم و شصت‌وهفتم آن، يعنى آيات مربوط به [[ولايت]] و [[امامت]] [[على(ع)]] است كه در [[غدير خم]] در [[حجةالوداع]] فرود آمد و نيز آيۀ پنجاه‌وپنجم اين سوره كه در مورد بخشش انگشترى على عليه‌السلام در حال ركوع است. | ||