confirmed
۳٬۸۸۵
ویرایش
←جایگاه و هدف
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
==جایگاه و هدف== | ==جایگاه و هدف== | ||
سپاه پاسداران مهم‌ترین بازوی انقلاب و نظام اسلامی است. بنا بر اصل ۱۵۰ قانون اساسی نگهبانی از انقلاب و دستاوردهای آن مهم‌ترین فلسفه وجودی این نهاد ذکر شده‌است. امام‌خمینی پاسداری از اسلام و قرآن، | سپاه پاسداران مهم‌ترین بازوی انقلاب و نظام اسلامی است. بنا بر اصل ۱۵۰ قانون اساسی نگهبانی از انقلاب و دستاوردهای آن مهم‌ترین فلسفه وجودی این نهاد ذکر شده‌است. امام‌خمینی پاسداری از اسلام و قرآن،<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۸/۲۰۸ و ۲۶۰</ref> دفاع از دستاوردهای نهضت اسلامی،<ref>همان، ۷/۱۸ و ۳۰</ref> پاسداری از جمهوری اسلامی و مبارزه با توطئه‌های دشمنان اسلام،<ref>همان، ۸/۲۸۰ و ۱۲/۴۴۲</ref> پاسداری از استقلال کشور و انتظام امور،<ref>همان، ۱۵/۲۲۴</ref> و مراقبت از شخصیت‌های انقلاب در برابر تروریست‌ها<ref>همان، ۱۶/۳۷۴</ref> را از انتظارات خود از پاسداران انقلاب شمرده و از آنان خواسته ضمن هماهنگی با نیروهای دیگر<ref>همان، ۱۲/۴۴۲</ref> در رفع نابسامانی‌های عمومی به دیگر قوا یاری رسانند<ref>همان، ۷/۴۳۵</ref> مسئولان نظام نیز پاسداری از مهم‌ترین انقلاب دینی و ضد استبدادیِ تاریخِ معاصر و صیانت از دستاوردهای آن در برابر رقبای داخلی و خارجی در شرایط آماده‌نبودن ارتش و پلیس<ref>هاشمی رفسنجانی، مصاحبه‌ها، ۱۱</ref> و تربیت نیرویی آماده، کارآزموده، متخلق به اخلاق انقلابی و اسلامی را از اهداف تشکیل سپاه پاسداران برشمرده‌اند<ref>رفیق‌دوست، برای تاریخ می‌گویم، ۴۸</ref>. | ||
در نخستین اطلاعیه شورای فرماندهی سپاه | در نخستین اطلاعیه شورای فرماندهی سپاه<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۲/۱۳۵۸</ref> وظایف سپاه کمک به اجرای امور انتظامی امنیتی و دستگیری عناصر ضدانقلاب، مبارزه مسلحانه با جریان‌های برانداز و مخالف جمهوری اسلامی، دفاع از کشور در برابر اشغالگران بیگانه، همکاری با نیروهای مسلح، کمک به اجرای دستورهای دادگستری، حمایت از نهضت‌های آزادی‌بخش جهان اسلام با نظارت رهبری و استفاده از نیروهای انسانی سپاه برای مقابله با حوادث طبیعی و کمک به طرح‌های جمهوری اسلامی شمرده شده‌است<ref>دفتر عقیدتی، روزها و رویدادها، ۱/۲۱۷–۲۱۸؛ نخعی و یکتا، روزشمار جنگ ایران و عراق، ۱/۸۷۲–۸۷۳</ref>. | ||
مقابله با گروه‌های ضدانقلاب و کارشکنی‌های طرفداران رژیم پهلوی از نخستین کارهای این نهاد بود.[۴۹] برخی از گروه‌های سیاسی و عمدتاً از احزاب چپ[۵۰] که تشکیل سپاه پاسداران را با برنامه‌های خود در تعارض می‌دیدند، با آن به مخالفت برخاستند. سازمان مجاهدین خلق ایران ضمن مخالفت با بقای ارتش، در برابر اعلان تأسیس سپاه پاسداران نیز واکنش نشان داد و آن را به «حرس القومی» کشورهای عربی برای نابودی انقلابیان تشبیه کرد.[۵۱] شیوه برخورد با هواداران رژیم پهلوی از موارد اختلاف دولت موقت با سپاه بود.[۵۲] بنی‌صدر رئیس‌جمهور وقت نیز با سپاه همراهی نمی‌کرد[۵۳] و مخالفان برای تحریک دیگر قوای مسلح علیه سپاه، آن را شبه‌نظامیان نامنظم، احساساتی و رقیب ارتش می‌خواندند.[۵۴] | مقابله با گروه‌های ضدانقلاب و کارشکنی‌های طرفداران رژیم پهلوی از نخستین کارهای این نهاد بود.[۴۹] برخی از گروه‌های سیاسی و عمدتاً از احزاب چپ[۵۰] که تشکیل سپاه پاسداران را با برنامه‌های خود در تعارض می‌دیدند، با آن به مخالفت برخاستند. سازمان مجاهدین خلق ایران ضمن مخالفت با بقای ارتش، در برابر اعلان تأسیس سپاه پاسداران نیز واکنش نشان داد و آن را به «حرس القومی» کشورهای عربی برای نابودی انقلابیان تشبیه کرد.[۵۱] شیوه برخورد با هواداران رژیم پهلوی از موارد اختلاف دولت موقت با سپاه بود.[۵۲] بنی‌صدر رئیس‌جمهور وقت نیز با سپاه همراهی نمی‌کرد[۵۳] و مخالفان برای تحریک دیگر قوای مسلح علیه سپاه، آن را شبه‌نظامیان نامنظم، احساساتی و رقیب ارتش می‌خواندند.[۵۴] | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
امام‌خمینی عملکرد سپاه را در دفاع از ارزش‌های اسلام و انقلاب، مثبت[۶۳] و پاسداران را خدمتگزار[۶۴] و نیرویی کارآمد برای کشور[۶۵] دانست و با اشاره به نقش این نهاد در امنیت مردم[۶۶] انقلاب را نیازمند وجود یکایک پاسداران برشمرد[۶۷] و با اشاره به ضرورت وجود این نیرو برای پاسداری از کشور[۶۸] به علما و امامان جمعه سفارش کرد این نهاد را تقویت کنند و از سخنان و خطبه‌های آنان تضعیف سپاه استفاده نشود.[۶۹] روحانیان و امامان جمعه و جماعات نیز تقویت سپاه را وظیفه خود شمردند. سیدمحمود طالقانی امام‌جمعه تهران با تأکید بر نقش مثبت سپاه و کمیته‌های انقلاب، تضعیف این دو نهاد را محکوم کرد.[۷۰] سیدعلی خامنه‌ای نماینده امام‌خمینی در شورای عالی دفاع نیز از این نهاد حمایت و با مخالفان آن مقابله کرد[۷۱] و بعدها آن را یکی از دو بازوی نیرومند نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران دانست.[۷۲] | امام‌خمینی عملکرد سپاه را در دفاع از ارزش‌های اسلام و انقلاب، مثبت[۶۳] و پاسداران را خدمتگزار[۶۴] و نیرویی کارآمد برای کشور[۶۵] دانست و با اشاره به نقش این نهاد در امنیت مردم[۶۶] انقلاب را نیازمند وجود یکایک پاسداران برشمرد[۶۷] و با اشاره به ضرورت وجود این نیرو برای پاسداری از کشور[۶۸] به علما و امامان جمعه سفارش کرد این نهاد را تقویت کنند و از سخنان و خطبه‌های آنان تضعیف سپاه استفاده نشود.[۶۹] روحانیان و امامان جمعه و جماعات نیز تقویت سپاه را وظیفه خود شمردند. سیدمحمود طالقانی امام‌جمعه تهران با تأکید بر نقش مثبت سپاه و کمیته‌های انقلاب، تضعیف این دو نهاد را محکوم کرد.[۷۰] سیدعلی خامنه‌ای نماینده امام‌خمینی در شورای عالی دفاع نیز از این نهاد حمایت و با مخالفان آن مقابله کرد[۷۱] و بعدها آن را یکی از دو بازوی نیرومند نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران دانست.[۷۲] | ||
==اساسنامه و ساختار== | ==اساسنامه و ساختار== | ||