سید محسن امین: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۴۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۱ ژانویهٔ ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۸: خط ۸:
| محل تولد = [[لبنان]]
| محل تولد = [[لبنان]]
| سال درگذشت = ۱۳۷۱ هجری قمری
| سال درگذشت = ۱۳۷۱ هجری قمری
| تاریخ درگذشت =  
| تاریخ درگذشت = ۴ [[رجب]]
| محل درگذشت = [[سوریه]]
| محل درگذشت = [[سوریه]]
| استادان = {{فهرست جعبه عمودی| [[آخوند خراسانی]]| [[حاج آقا رضا همدانی]]| سید احمد کربلایی| شیخ محمدطه نجف}}
| استادان = {{فهرست جعبه عمودی| [[آخوند خراسانی]]| [[حاج آقا رضا همدانی]]| سید احمد کربلایی| شیخ محمدطه نجف}}
خط ۲۰: خط ۲۰:
'''علامه سیدمحسن امین عاملی''' از جمله مفاخر بزرگ اسلامی است که بسیاری از منابع بزرگ دینی وامدار تلاش‌های وی در عرصه تهیه آثار بزرگ در زمینه نگارش تاریخی و عقیدتی هستند.
'''علامه سیدمحسن امین عاملی''' از جمله مفاخر بزرگ اسلامی است که بسیاری از منابع بزرگ دینی وامدار تلاش‌های وی در عرصه تهیه آثار بزرگ در زمینه نگارش تاریخی و عقیدتی هستند.


خاندان امین در گذشته‏‌های دور قبیله «قشاقش» یا «قشاقیش» شهرت داشت. در روستای شقراء، تابع بخش هونین دیده به دنیا گشود. و در [[حله]] ([[سوریه]]) روزگار می‏‌گذراند. دست سرنوشت آنان را به [[جبل‏ عامل]] ([[لبنان]]) کوچاند. خاندانی که از وابستگان [[اهل‏ بیت پیامبر (علیه السلام)]] به شمار می‏‌آمد و نسب خود را به [[امام علی بن الحسین (علیه السلام)]] می‏‌رساند.  
خاندان امین در گذشته‏‌های دور قبیله «قشاقش» یا «قشاقیش» شهرت داشت. در روستای شقراء، تابع بخش هونین دیده به دنیا گشود. و در [[حله]] ([[سوریه]]) روزگار می‏‌گذراند. دست سرنوشت آنان را به [[جبل‏ عامل]] ([[لبنان]]) کوچاند. خاندانی که از وابستگان [[اهل بیت (علیهم السلام)|اهل‏‌بیت پیامبر (علیه السلام)]] به شمار می‏‌آمد و نسب خود را به [[علی بن الحسین(ع)|امام علی بن الحسین (علیه السلام)]] می‏‌رساند.  


از علما و فقهای نامدار [[شیعه]] در قرن چهاردهم هجری و از شاگردان [[آخوند خراسانی]] بود. وی فعالیتهای مهمی در روشنگری اسلامی و ایجاد [[وحدت]] بین [[مسلمانان]] انجام داده است. کتاب ده جلدی [[اعیان الشیعه]] از آثار معروف اوست.  
از علما و فقهای نامدار [[شیعه]] در قرن چهاردهم هجری و از شاگردان [[آخوند خراسانی]] بود. وی فعالیتهای مهمی در روشنگری اسلامی و ایجاد [[وحدت]] بین [[مسلمانان]] انجام داده است. کتاب ده جلدی [[اعیان الشیعه]] از آثار معروف اوست.  
خط ۲۶: خط ۲۶:
=آشنایی مختصر با علامه سید محسن امین=
=آشنایی مختصر با علامه سید محسن امین=


خاندان آل امین یکی از خاندانهای مشهور علمی و از مدافعان حقوق [[شیعه]] در قرن چهاردهم هجری است. این خاندان جلیل از ذریه حسین ذی الدمعه فرزند [[زید شهید]] بن [[امام سجاد (علیه السلام)]] اند که سلسله نسبشان در اعیان الشیعه مضبوط است. <ref>اعیان الشیعه، ج10/333</ref>  
خاندان آل امین یکی از خاندانهای مشهور علمی و از مدافعان حقوق [[شیعه]] در قرن چهاردهم هجری است. این خاندان جلیل از ذریه حسین ذی الدمعه فرزند زید شهید]] بن امام سجاد (علیه السلام) اند که سلسله نسبشان در اعیان الشیعه مضبوط است. <ref>اعیان الشیعه، ج10/333</ref>  


اصالت این خانواده از [[حله]] [[عراق]] بوده‌اند که در قرن دوازدهم هجری به [[جبل عامل]] هجرت کردند و قریه «شقراء» ـ از توابع هونین ـ را مسکن دایمی خویش قرار دادند.
اصالت این خانواده از [[حله]] [[عراق]] بوده‌اند که در قرن دوازدهم هجری به [[جبل عامل]] هجرت کردند و قریه «شقراء» ـ از توابع هونین ـ را مسکن دایمی خویش قرار دادند.
خط ۳۸: خط ۳۸:
سید محسن امین در حدود سال 1284 هـ .ق متولد شد <ref> بعضی از منابع 1282 ذکر کرده‌اند که غلط است</ref> و در هفت سالگی [[قرآن]] و خط آموخت و پس از آن به [[نحو]] و [[صرف]] و [[منطق]] و [[معانی بیان]] پرداخت و در مدارس جبل عامل تحصیل کرد و از محضر مرحوم [[شیخ موسی شراره]] بهره برد. و از همان دوران صباوت آثار بلوغ فکری و نبوغ علمی در او محسوس بود.
سید محسن امین در حدود سال 1284 هـ .ق متولد شد <ref> بعضی از منابع 1282 ذکر کرده‌اند که غلط است</ref> و در هفت سالگی [[قرآن]] و خط آموخت و پس از آن به [[نحو]] و [[صرف]] و [[منطق]] و [[معانی بیان]] پرداخت و در مدارس جبل عامل تحصیل کرد و از محضر مرحوم [[شیخ موسی شراره]] بهره برد. و از همان دوران صباوت آثار بلوغ فکری و نبوغ علمی در او محسوس بود.


آن بزرگوار در سال 1308 برای ادامه تحصیل به [[نجف اشرف]] هجرت کرد و پس از اتمام سطح از محضر علامه مدقق استاد [[شیخ محمد طه نجف]] و [[فقیه محقق حاج آقا رضا همدانی]] <big>مؤلف کتاب بسیار ارجمند مصباح الفقیه</big> و استاد الاساتید آخوند ملا‌محمد کاظم خراسانی و استاد شیخ [[محمد‌باقر نجم آبادی تهرانی]] و استاد توانا [[شریعت اصفهانی]] بهره گرفت. <ref>
آن بزرگوار در سال 1308 برای ادامه تحصیل به [[نجف اشرف]] هجرت کرد و پس از اتمام سطح از محضر علامه مدقق استاد [[شیخ محمد طه نجف]] و [[فقیه]] محقق [[حاج آقا رضا همدانی]]<big>مؤلف کتاب بسیار ارجمند مصباح الفقیه</big> و استاد الاساتید آخوند ملا‌محمد کاظم خراسانی و استاد شیخ [[محمد‌باقر نجم آبادی تهرانی]] و استاد توانا [[شریعت اصفهانی]] بهره گرفت. <ref>
آشنایی مختصر با زندگانی مرحوم علامه سید محسن امین جبل عاملی
آشنایی مختصر با زندگانی مرحوم علامه سید محسن امین جبل عاملی
https://www.tebyan.net › newindex
https://www.tebyan.net › newindex
خط ۴۹: خط ۴۹:
دوره کامل [[خارج اصول]] را نزد آخوند محمدکاظم خراسانی (صاحب کفایـۂ) گذراند. <ref>جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، معروف، ۱۳۸۲ش</ref> سال‌های زندگی سید محسن در نجف، سال‌های سختی بود. او طلبه تهی‌دستی بود و حتی نان خود را از نیک‌مردی به نام حاج احمد نسیه می‌کرد، ولی پاک‌دلی و اخلاص در دانش‌اندوزی را با هیچ ثروتی عوض نمی‌کرد. به همین دلیل هنگامی که برخی از آشنایان از وی خواستند تا در درس استادی که توانایی مادی بالایی داشت، حضور یابد، بی‌درنگ گفت: هرچند آن استاد دانشوری گرانقدر است، ولی نمی‌توانم خود را راضی کرده، در درسی حاضر شوم که بهره‌مندی از ثروت استاد می‌تواند یکی از انگیزه‌های آن شمرده شود.<ref> جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ج۲، ص۶۱۰٫</ref>
دوره کامل [[خارج اصول]] را نزد آخوند محمدکاظم خراسانی (صاحب کفایـۂ) گذراند. <ref>جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، معروف، ۱۳۸۲ش</ref> سال‌های زندگی سید محسن در نجف، سال‌های سختی بود. او طلبه تهی‌دستی بود و حتی نان خود را از نیک‌مردی به نام حاج احمد نسیه می‌کرد، ولی پاک‌دلی و اخلاص در دانش‌اندوزی را با هیچ ثروتی عوض نمی‌کرد. به همین دلیل هنگامی که برخی از آشنایان از وی خواستند تا در درس استادی که توانایی مادی بالایی داشت، حضور یابد، بی‌درنگ گفت: هرچند آن استاد دانشوری گرانقدر است، ولی نمی‌توانم خود را راضی کرده، در درسی حاضر شوم که بهره‌مندی از ثروت استاد می‌تواند یکی از انگیزه‌های آن شمرده شود.<ref> جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ج۲، ص۶۱۰٫</ref>


چیزی نگذشت که سید محسن امین در [[حوزه علمیه نجف]] در ردیف علما و دانشمندان صاحب‌اندیشه قرار گرفت و خود کرسی درسی به راه انداخت و شاگردان زیادی را مجذوب خود ساخت. او در [[حوزه نجف]] از جمله [[مفاخر شیعه]] به شمار می‌آمد. سید محسن، پس از اتمام تحصیلات در اواخر جمادی‌الثانی سال ۱۳۱۹هـ .ق بعد از ده سال و نیم اقامت در نجف در حالی که ۳۵ سال از عمرش می‌گذشت، به درخواست مردم [[لبنان]] و [[سوریه]] رهسپار [[شام]] گردید. <ref> جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ج۲، ص ۱۰۰</ref>
چیزی نگذشت که سید محسن امین در [[حوزه علمیه نجف]] در ردیف علما و دانشمندان صاحب‌اندیشه قرار گرفت و خود کرسی درسی به راه انداخت و شاگردان زیادی را مجذوب خود ساخت. او در [[حوزه علميه نجف اشرف|حوزه نجف]] از جمله مفاخر [[مذهب شیعه|شیعه]] به شمار می‌آمد. سید محسن، پس از اتمام تحصیلات در اواخر جمادی‌الثانی سال ۱۳۱۹هـ .ق بعد از ده سال و نیم اقامت در نجف در حالی که ۳۵ سال از عمرش می‌گذشت، به درخواست مردم [[لبنان]] و [[سوریه]] رهسپار [[شام]] گردید. <ref> جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ج۲، ص ۱۰۰</ref>


دوران زندگی ثمربخش امین که بیش از پنجاه سال به طول انجامید، در [[دمشق]] که وطن دوم او به شمار می‌آمد، سپری شد. علامه سید محسن امین پس از بازگشت به سوریه و لبنان دریافت که درد [[شیعه]] تنها جهل و فقر است. از این‌رو با این دو عامل بدبختی به مبارزه برخاست و جامعه خود را برای مقامی که شایسته آن بود مهیا ساخت. <ref>سید محسن امین، اعیان الشیعـۂ، ترجمه کمال موسوی، ج۱، ص۶٫</ref>
دوران زندگی ثمربخش امین که بیش از پنجاه سال به طول انجامید، در [[دمشق]] که وطن دوم او به شمار می‌آمد، سپری شد. علامه سید محسن امین پس از بازگشت به سوریه و لبنان دریافت که درد [[شیعه]] تنها جهل و فقر است. از این‌رو با این دو عامل بدبختی به مبارزه برخاست و جامعه خود را برای مقامی که شایسته آن بود مهیا ساخت. <ref>سید محسن امین، اعیان الشیعـۂ، ترجمه کمال موسوی، ج۱، ص۶٫</ref>


سید محسن امین به علت شبهه‌پراکنی‌ای که بعد از حرکت اصلاحی او برای اصلاح [[مراسم عزاداری]] [[امام حسین(علیه السلام)]] درباره او در نجف مطرح شده بود، تصمیم گرفت به آن دیار سفر کند. خبر حرکت محسن امین به سوی نجف همه‌جا پخش شد و آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانی <ref>سید محسن امین درباره او می‌گوید: در سال ۱۳۵۲هـ .ق که به عراق سفر کردم، او را مورد ارزیابی قرار دادم. دیدم مردی است دارای فکری بزرگ که میدان اندیشه‌اش وسیع است. در علم و فقه بسیار وسعت‌نظر دارد. دورنگر است و ژرف اندیش. (گلشن ابرار، ج۲، ص۵۸۸)</ref> مرجع بزرگ [[شیعیان]] با صدور اعلامیه‌ای علما و مردم را به استقبال از سید محسن امین دعوت کرد. مردم نیز در آن روز چنان استقبالی از او کردند که در تاریخ نجف نظیر نداشت. <ref> در این خیرمقدم گویی علاوه بر علما، فضلا، تجار و اقشار مختلف مردم، شیخ کلو الحبیب نیز که در خط مقدم مخالفان او بود، با پای خویش به استقبال آمد و دست علامه امین را بوسید و خطاب به او گفت: خداوند لعنت کند کسانی را که مرا گمراه کردند. این چهره نورانی توست که مالامال از ایمان است. مرا به خاطر سوء‌ظنی که پیدا کرده بودم، ببخش. (اندیشه تقریب، شماره ۷، ص۱۰۳)</ref> علمای نجف در تکریم و تجلیل از مقام شامخ علاّمه امین، از هیچ کوششی فروگذار نکردند و مدت‌ها به برکت قدوم وی ولیمه دادند. <ref>رحیم ابوالحسن، اندیشه تقریب، شماره۷، ص۱۰۴٫</ref> این‌گونه برخورد، نشان‌دهنده جایگاه والای علمی سید محسن امین است.
سید محسن امین به علت شبهه‌پراکنی‌ای که بعد از حرکت اصلاحی او برای اصلاح مراسم عزاداری [[امام حسین علیه السلام|امام حسین (علیه السلام)]] درباره او در نجف مطرح شده بود، تصمیم گرفت به آن دیار سفر کند. خبر حرکت محسن امین به سوی نجف همه‌جا پخش شد و آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانی <ref>سید محسن امین درباره او می‌گوید: در سال ۱۳۵۲هـ .ق که به عراق سفر کردم، او را مورد ارزیابی قرار دادم. دیدم مردی است دارای فکری بزرگ که میدان اندیشه‌اش وسیع است. در علم و فقه بسیار وسعت‌نظر دارد. دورنگر است و ژرف اندیش. (گلشن ابرار، ج۲، ص۵۸۸)</ref> مرجع بزرگ [[شیعیان]] با صدور اعلامیه‌ای علما و مردم را به استقبال از سید محسن امین دعوت کرد. مردم نیز در آن روز چنان استقبالی از او کردند که در تاریخ نجف نظیر نداشت. <ref> در این خیرمقدم گویی علاوه بر علما، فضلا، تجار و اقشار مختلف مردم، شیخ کلو الحبیب نیز که در خط مقدم مخالفان او بود، با پای خویش به استقبال آمد و دست علامه امین را بوسید و خطاب به او گفت: خداوند لعنت کند کسانی را که مرا گمراه کردند. این چهره نورانی توست که مالامال از ایمان است. مرا به خاطر سوء‌ظنی که پیدا کرده بودم، ببخش. (اندیشه تقریب، شماره ۷، ص۱۰۳)</ref> علمای نجف در تکریم و تجلیل از مقام شامخ علاّمه امین، از هیچ کوششی فروگذار نکردند و مدت‌ها به برکت قدوم وی ولیمه دادند. <ref>رحیم ابوالحسن، اندیشه تقریب، شماره۷، ص۱۰۴٫</ref> این‌گونه برخورد، نشان‌دهنده جایگاه والای علمی سید محسن امین است.


سید محسن برای بهبود وضع تحصیلی [[طلاب]]، گام‌‌های بلندی برداشت. وی می‌دانست که وقت طلاب بیش از اندازه برای فهم عبارات دشوارِ کتاب‌های کهن صرف می‌شود و مباحثی را می‌خوانند که فایده علمی و عملی چندانی ندارد. <ref>سید محسن امین بر این باور بود که باید کتاب‌های سودمندتر برای تدریس جایگزین کتاب‌های فعلی مانند (کفایه، رسائل) گردد. برای این کار باید کمیته‌ای از فضلا و کارشناسان ادبیات عرب تشکیل شود و در هر رشته علمی سه کتاب تدوین و مقرر کنند؛ مختصر، متوسط و مفصل. این سه کتاب از کتاب‌های مشهور گزینش شود و محور تدریس حوزه قرار گیرد. (پیام حوزه، شماره چهارم، ص۱۰۴)</ref>
سید محسن برای بهبود وضع تحصیلی [[طلاب]]، گام‌‌های بلندی برداشت. وی می‌دانست که وقت طلاب بیش از اندازه برای فهم عبارات دشوارِ کتاب‌های کهن صرف می‌شود و مباحثی را می‌خوانند که فایده علمی و عملی چندانی ندارد. <ref>سید محسن امین بر این باور بود که باید کتاب‌های سودمندتر برای تدریس جایگزین کتاب‌های فعلی مانند (کفایه، رسائل) گردد. برای این کار باید کمیته‌ای از فضلا و کارشناسان ادبیات عرب تشکیل شود و در هر رشته علمی سه کتاب تدوین و مقرر کنند؛ مختصر، متوسط و مفصل. این سه کتاب از کتاب‌های مشهور گزینش شود و محور تدریس حوزه قرار گیرد. (پیام حوزه، شماره چهارم، ص۱۰۴)</ref>


به همین دلیل به تألیف کتاب‌های درسی در سطوح مختلف همت گماشت. او همچنین کتاب‌ها و مقالات بسیاری در زمینه‌های مختلف از جمله [[وحدت مذاهب]]، به رشته تحریر درآورد که شأن شیعه را در جامعه اسلامی سوریه و لبنان بالا برد و تا حد زیادی سوء تفاهم‌ها را برطرف نمود و بین مذاهب مسلمان، آشتی و وحدت برقرار ساخت تا جایی که شیعه و سنی او را به رهبری پذیرفتند. <ref>او برای اینکه نشان دهد میان شیعه و سنی فاصله‌ای نیست، در مدرسه علویه، که خود بنا نهاده بود از استادان شیعه و سنی یکسان بهره می‌برد. وحدت در این مدرسه چنان بود که علی قضمانی (دانش‌آموز اهل‌سنت) به عنوان مؤذن انتخاب شده هر روز به روش برادران اهل‌سنت در مدرسه اذان می‌گفت. روزی یکی از برادران اهل‌سنت نزدش شتافته، گفت: می‌خواهم شیعه شوم. سید فرمود فرقی میان شیعه و سنی نیست. هر وقت خواستی می‌توانی به فتوای مجتهدان شیعه عمل کنی. مرد همچنان از سید می‌خواست او را شیعه کند. سید امین نگاهی مهرآمیز به وی افکند و فرمود: بگو: لا اله الا الله، محمد۶ رسول الله. چون این مرد این کلمات را بر زبان آورد، سید فرمود اینک شیعه جعفری شدی. (گلشن ابرار، ج۲، ص۶۱۵)</ref> استاد وجیه بیضون می‌نویسد: «اگر جهان اسلام و عرب به تعداد انگشتان دست همانند او داشتند، سخنش (در جهان اسلام) برتر و پرچمش در اهتزاز می‌بود». <ref>سید محسن امین، شرح وصال، ترجمه المجالس السنیـۂ، ص۱۹٫</ref>
به همین دلیل به تألیف کتاب‌های درسی در سطوح مختلف همت گماشت. او همچنین کتاب‌ها و مقالات بسیاری در زمینه‌های مختلف از جمله [[وحدت اسلامی|وحدت مذاهب]]، به رشته تحریر درآورد که شأن شیعه را در جامعه اسلامی سوریه و لبنان بالا برد و تا حد زیادی سوء تفاهم‌ها را برطرف نمود و بین مذاهب مسلمان، آشتی و وحدت برقرار ساخت تا جایی که شیعه و سنی او را به رهبری پذیرفتند. <ref>او برای اینکه نشان دهد میان شیعه و سنی فاصله‌ای نیست، در مدرسه علویه، که خود بنا نهاده بود از استادان شیعه و سنی یکسان بهره می‌برد. وحدت در این مدرسه چنان بود که علی قضمانی (دانش‌آموز اهل‌سنت) به عنوان مؤذن انتخاب شده هر روز به روش برادران اهل‌سنت در مدرسه اذان می‌گفت. روزی یکی از برادران اهل‌سنت نزدش شتافته، گفت: می‌خواهم شیعه شوم. سید فرمود فرقی میان شیعه و سنی نیست. هر وقت خواستی می‌توانی به فتوای مجتهدان شیعه عمل کنی. مرد همچنان از سید می‌خواست او را شیعه کند. سید امین نگاهی مهرآمیز به وی افکند و فرمود: بگو: لا اله الا الله، محمد۶ رسول الله. چون این مرد این کلمات را بر زبان آورد، سید فرمود اینک شیعه جعفری شدی. (گلشن ابرار، ج۲، ص۶۱۵)</ref> استاد وجیه بیضون می‌نویسد: «اگر جهان اسلام و عرب به تعداد انگشتان دست همانند او داشتند، سخنش (در جهان اسلام) برتر و پرچمش در اهتزاز می‌بود». <ref>سید محسن امین، شرح وصال، ترجمه المجالس السنیـۂ، ص۱۹٫</ref>


=شاگردان سید محسن امین=
=شاگردان سید محسن امین=
خط ۱۱۳: خط ۱۱۳:
=وفات سید محسن امین=
=وفات سید محسن امین=


علامه سید محسن امین در شب ۴ رجب سال ۱۳۷۱ق (۱۳۳۰ ش) در دمشق درگذشت و در [[حرم]] [[حضرت زینب(س)]] دفن شد. <ref>امین‌، اعیان الشیعه، ج۱۰، ص۳۸۳</ref>
علامه سید محسن امین در شب ۴ رجب سال ۱۳۷۱ق (۱۳۳۰ ش) در دمشق درگذشت و در حرم [[حضرت زینب کبری )|حضرت زینب (سلام الله علیها)]] دفن شد. <ref>امین‌، اعیان الشیعه، ج۱۰، ص۳۸۳</ref>


== پانویس ==
== پانویس ==
confirmed، مدیران
۳۳٬۰۴۴

ویرایش